unia europejska
advertisement
Dobrze (jest) słyszeć... Słyszeć tzn. cieszyć się w pełni życiem Opracowała: Beata Skawina Rok 2003 był rokiem ludzi niepełnosprawnych Przyczyny głuchoty GŁUCHOTA DZIEDZICZNA Najczęstszą formą głuchoty dziedzicznej jest sytuacja, kiedy rodzice dziecka słyszą, lecz są nosicielami recesywnego genu głuchoty. Część dzieci urodzonych z takiego związku będzie słyszała normalnie, lecz część zostanie dotknięta głuchotą (40-60% wszystkich przypadków głuchoty dziedzicznej). Ten rodzaj głuchoty będzie tym bardziej prawdopodobny im bliżej będą spokrewnieni rodzice dziecka. Upośledzenie słuchu w tym typie głuchoty ma charakter postępujący i może się ujawnić dopiero w wieku szkolnym lub później. GŁUCHOTA WRODZONA spowodowana jest przez: - choroby matki w czasie ciąży (choroby wirusowe - różyczka. wirus opryszczki, ospy, odry, grypy, świnki, polio, zakażenia kiłą i pierwotniakiem toksoplazmozy; choroby metaboliczne - cukrzyca i choroby nerek). - czynniki toksyczne działające w czasie ciąży (antybiotyki - streptomycyna, neomycyna, gentamycyna, chinina, sole metali ciężkich, nikotyna, alkohol, narkotyki, niedobór lub nadmiar witamin (np. Witaminy A), promieniowanie Roentgena, długotrwały hałas, na który narażona była matka. - zaburzenia hormonalne GŁUCHOTA NABYTA, którą dzielimy na: - związaną z okresem okołoporodowym - związaną z okresem pourodzeniowym AUDIOGRAM Audiogram wykonuje się mierząc ubytek słuchu dla generowanych częstotliwości z zakresu 125 10000 HZ. Audiolog robiąc badanie generuje z urządzenia dźwięki odpowiadające w.w. częstotliwościom. Przyjmuje się, że głuchotę oznacza ubytek na poziomie 120 dB. Wartość ubytku słuchu do klasyfikacji uszkodzenia słuchu bierze się z lepszego ucha (tj. ucha mającego mniejszy ubytek słuchu). Dla każdej częstotliwości generowany jest dzwięk o określonej mocy (w przedziale co 10 dB). Gdy osoba badana zareaguje na generowany dźwięk, ustala się jego najmniejszą słyszaną wartość w dB nazywaną progiem słyszenia dźwięku. Klasyfikacja uszkodzeń słuchu do 20 dB - norma 20 dB - 40 dB - lekkie uszkodzenie słuchu 40 dB - 70 dB - umiarkowane uszkodzenie słuchu 70 dB - 90 dB - znaczne uszkodzenie słuchu 90 dB - 120 dB - głębokie uszkodzenie słuchu powyżej 120 dB - całkowita głuchota DZIECKO NIEDOSŁYSZĄCE WŚRÓD DZIECI SŁYSZĄCYCH. Dzieci niedosłyszące ciągle odczuwają swoje ograniczenia. Mają trudności w zrozumieniu innych i dostrzegają, że inni ich nie rozumieją. Budzi to frustracje, zniechęca do mówienia. Dzieci z uszkodzonym słuchem cierpią z powodu niezaspokojonych potrzeb psychicznych. Ich potrzeby nie są inne niż dzieci słyszących. Chcą być akceptowane, chcą czuć zadowolenie i radość. Chcą widzieć w oczach innych uznanie i zadowolenie z tego, że po prostu są. Stosunkowo często u dzieci z wadą słuchu obserwuje się zaburzenia emocjonalne, co wynika właśnie z trudności w kontaktach z otoczeniem. DZIECKO NIEDOSŁYSZĄCE WŚRÓD DZIECI SŁYSZĄCYCH. Dzieci nie(do)słyszące czują się często odrzucone, samotne, inne. Odczuwają lęk, swoją niepełnowartościowość, swoje ograniczenia. Często w szkole czują się lepiej niż we własnej rodzinie. Szkoła jest miejscem, gdzie są rozumiane przez nauczycieli, W szkole i internacie mają swoje koleżanki i swoich kolegów. Także wśród dzieci słyszących. A co najważniejsze, mogą z nimi porozumieć się. Jak słyszę? Gdy fala dźwiękowa dotrze do ucha, pobudza odpowiednie receptory słuchowe, które przekształcają ją w informację czyli impulsy nerwowe, które są wzdłuż nerwu słuchowego przenoszone do mózgu. Mózg przekształca je w doznania określane mianem słyszenia. Myśl: Kto robi ten hałas? fala dźwiękowa impuls nerwowy mózg Jak słyszę i mówię? Trudno jest porównać rozwój mowy dziecka słyszącego i dziecka z uszkodzonym słuchem. Poziom rozwoju mowy warunkowany jest stopniem uszkodzenia słuchu i wiekiem, w którym nastąpiło uszkodzenie słuchu. Im większy stopień uszkodzenia słuchu i wcześniej ono nastąpiło, tym gorzej rozwija się mowa dźwiękowa. Jak słyszę i mówię? Dziecko z wadą słuchu nie ma kontroli własnego głosu, dlatego mowa jego jest zniekształcona. Dzieci przychodząc do szkoły: - uczą się prawidłowo oddychać, - ćwiczą narządy mowy, - poznają litery, sylaby, słowa - uczą się funkcjonowania w środowisku osób słyszących !!! Jednak żadne ćwiczenia artykulacyjno – głosowo – oddechowe nie zastąpią naturalnego etapu rozwoju mowy. Główne potrzeby dziecka… Akceptacja jest ważna, ale niewystarczająca, żeby dziecko niepełnosprawne czuło się szczęśliwe. Akceptacja powinna łączyć się z dążeniem do przezwyciężenia bariery komunikacyjnej i społecznej między osobami słyszącymi i słabosłyszącymi W kontaktach pomiędzy osobami niesłyszącymi a słyszącymi dominują : język dźwiękowy (głośna mowa), przy którym łączy się wykorzystanie resztek słuchu z odczytywaniem z ust, język artykułowany (wyraźna artykulacja bez użycia głosu) odbierany wyłącznie przez odczytywanie z ust, znaki migowe daktylograficzne (alfabet palcowy i znaki liczb), pismo, fonogesty (umowne układy rąk i palców wspomagające artykulację, mające zastosowanie przede wszystkim w dydaktyce), znaki migowe ideograficzne i daktylograficzne w systemie językowo-migowym pełnym (język migany z końcówkami), znaki migowe ideograficzne i daktylograficzne w systemie językowo-migowym użytkowym (język migany bez końcówek lub z końcówkami stosowanymi wybiórczo), zachowania kinetyczne nie będące konwencjonalnymi znakami migowymi (środki niewerbalne, mowa ciała). w praktyce są one ze sobą łączone Jak rozmawiać z osobą niedosłyszącą? W trakcie rozmowy staraj się nie jeść, nie żuć gumy i nie zasłaniać ust, ponieważ zniekształca to twoją wypowiedź.Jeżeli niedosłyszący nie rozumie, co mówisz, nie powtarzaj po raz drugi. Postaraj się powiedzieć to innymi słowami. Mów wyraźnie, swoim normalnym tonem. Nigdy nie krzycz. Staraj się nie stać podczas rozmowy na tle jasnego światła. Utrudnia to osobie niedosłyszącej odczytanie wyrazu twojej twarzy i znaczenia gestów. Zachowuj się naturalnie, nawet, kiedy rozmowa nie idzie zbyt łatwo. Odpręż się i bądź sobą. Każda następna rozmowa z niedosłyszącym będzie łatwiejsza i przyjemniejsza. Ciekawostki Jak zbudowane jest ucho? Ucho zbudowane jest z części zewnętrznej (małżowina uszna, przewód słuchowy, błona bębenkowa), środkowej (kosteczki słuchowe, trąbka Eustachiusza) i wewnętrznej (ślimak, kanały półkoliste). kanały półkoliste kosteczki słuchowe małżowina uszna nerw słuchowy ślimak przewód słuchowy błona bębenkowa trąbka Eustachiusza W jaki sposób mózg przetwarza dźwięki? Dźwięki są odbierane przez prawą i lewą stronę kory słuchowej w mózgu. Każda ze stron otrzymuje impulsy z obu uszu. Ośrodki przetwarzające język, znajdujące się w lewej półkuli (poniżej) nadają znaczenie odbieranym impulsom dźwiękowym. Kiedy zaczynamy słyszeć? Już płód w łonie matki słyszy dźwięki. Zmysł słuchu wykształca się w dwudziestym tygodniu ciąży, czyli 8 tygodni wcześniej niż wzrok. Istnieją dowody na to, że niektóre dzieci przed urodzeniem rozpoznają głos swojej matki. Przed ukończeniem piątego miesiąca niemowlęta są już w stanie rozróżniać dźwięki mowy, co jest niezwykle istotne dla zrozumienia słów. Co to jest „efekt cocktail party”? Człowiek ma umiejętność skoncentrowania się na jednej tylko rozmowie w zgiełku panującym w pomieszczeniu. Fenomen ten zwany jest efektem cocktail party. Nawet, jeżeli nasz słuch potrafi odgrodzić się od większości dźwięków, nie jest w stanie ignorować takich, które są dla nas istotne. Nie możemy na przykład nie usłyszeć własnego nazwiska, nawet wypowiadanego bardzo cichym głosem. Na tej samej zasadzie , śpiącą matkę zawsze obudzi płacz jej dziecka.
