Przydatność ASSR w diagnostyce i protezowaniu dzieci

Tomasz Broda, Emilia Kątska, Zygmunt Pęcak, Wojciech Włodarczyk
Centrum Diagnostyki, Terapii i Rehabilitacji Słuchu i Mowy,
NZOZ SŁUCHMED, Lublin
WSTĘP
Rozwój metod obiektywnej oceny słuchu, w istotny
sposób poszerzył możliwości diagnostyczne
w audiologii. Wśród standardowych badań
w praktyce klinicznej, ważną rolę odgrywa dziś
grupa
testów
wykorzystująca
rejestrację
potencjałów
słuchowych pnia mózgu (ABR),
wywołanych krótkim bodźcem akustycznym.
Pomimo niewątpliwych zalet ABR, wynik badania
zawsze podlega subiektywnej ocenie osoby
opisującej. Do grupy badań analizujących
potencjały, słuchowe, aspiruje w ostatnich latach
metoda ASSR (ang.: auditory steady state responses) wykorzystująca
słuchowe
potencjały
stanu
ustalonego. Wyznaczanie progu słuchowego tą
metodą jest dobrym narzędziem w diagnostyce
audiologicznej niemowląt i małych dzieci.
CEL PRACY
W Centrum Diagnostyki, Terapii i Rehabilitacji Słuchu i Mowy przeprowadzono badania
ASSR u najmłodszych pacjentów, w celu oceny wyników badań potencjałów stanu ustalonego
w porównaniu z ABR oraz badaniami audiometrii tonalnej. Oceniono przydatność tej metody
w protezowaniu małych dzieci.
MATERIAŁ I METODY
Analizie poddano 44 dzieci, u których
wykonano badanie ASSR. Średni wiek dzieci w
trakcie badania wynosił 39 miesięcy (3 lata i 3
mies.), najmłodsze dziecko miało 1 miesiąc,
najstarsze 11 lat. U wszystkich dzieci wykonano, po uprzednim badaniu otoskopowym,
audiometrię
impedancyjną
z
rejestracją
odruchów z mięśnia strzemiączkowego oraz
otoemisję akustyczną (TEOAE, DP-OAE).
Część z nich (21 dzieci) miała wykonane
badanie ABR z oznaczeniem progu słuchu na
podstawie obecności fali V. U starszych dzieci
(od 4 roku życia) wykonywano audiometrię
tonalną (14 dzieci). U dzieci z potwierdzonym
niedosłuchem sensomotorycznym, wszczęto
procedury zmierzające do zaprotezowania
i rehabilitacji słuchu i mowy. Dzieci starsze,
z wcześniej rozpoznanym niedosłuchem
zostały włączone do grupy badanej w celu
weryfikacji wyników badania nową metodą.
Badania
ASSR przeprowadzono
urządzeniem firmy Interacoustics
„Eclipse” - do pomiaru wywołanych potencjałów słuchowych pnia
mózgu ABR EP15, z opcją rejestracji
słuchowych potencjałów stanu
ustalonego ASSR - Interacoustics
ASSR Version 1.01 (Build 3).
Potencjały
słuchowe
ASSR
mierzono na częstotliwościach 0,5;
1,0; 2,0; 4,0 kHz. Stymulacja
akustyczna przez słuchawki ABR
3A (Insert). Poziom czułości 40 µV.
Korekcja ASSR do audiogramu –
Standard
Correction
v
1.00
(Preliminary). Parametry filtracji i
kryterium oceny – wbudowane w
programie. Częstotliwość modulacji
– 90 Hz. Podczas rejestracji ASSR,
stosowano układ elektrod zalecany
przez producenta (identyczny jak
w ABR). Elektrody pomiarowe
umieszczano
na
wyrostkach
sutkowatych, elektrody odniesienia
i uziemienia w linii pośrodkowej
czoła (elektroda odniesienia wyżej tuż pod linią włosów).
Badania ABR wykonano tym
samym urządzeniem, audiometrię
tonalną za pomocą Audiometru
klinicznego MS 40 Interacoustics.
WYNIKI BADAŃ
Średni próg słuchu uzyskany w ASSR
wynosił 46 dB, w ABR 55 dB, w audiometrii
tonalnej 50 dB. W grupie 14 pacjentów,
u których wykonano 3 badania, średni próg
słuchu dla ASSR, ABR i AT odpowiednio
wynosił 53,0 dB, 55,0 dB i 50,0 dB. Analiza
statystyczna
wykazała
silne
korelacje
pomiędzy badaniami ASSR i ABR (wsp.
korelacji 0,9252; p=0,0001), nieco słabsze
pomiędzy ASSR i AT (wsp. korelacji 0,6822;
p=0,007), najsłabsze pomiędzy ABR i AT
(wsp. korelacji 0,5926; p=0,026).
17 dzieci z badanej grupy, u których wykryto
po raz pierwszy niedosłuch przeszło
procedurę kwalifikacyjną i zostało zaprotezowane oraz wdrożono program rehabilitacji
surdologopedycznej.
Badanie
ASSR
ABR
AT
n
(liczba
badanych uszu)
88 (28)
42 (28)
28
S
Me
(średnia)
(mediana)
46 (53)
55 (55)
50
45
50
40
St
(odchylenie
standardowe)
30,0
32,0
31,0
Wyniki badań ASSR są bardzo zbliżone do
wyników uzyskanych innymi metodami
(statystycznie znamienne korelacje), co
w dużej mierze uwiarygodnia tą metodę
i uprawnia do posługiwania się nią
w rutynowych badaniach słuchu u niemowląt i małych dzieci.
Dostępne publikacje jak i własne doświadczenia Centrum Diagnostyki, Terapii
i Rehabilitacji Słuchu i Mowy, potwierdzają
przydatność ASSR w diagnostyce audiologicznej i w protezowaniu dzieci .
.
Besk D.L., Speidel D.P., Petrak M. [2007]
Cebulla M., Sturzebecher E., Elberling C. [2006]
Cohen L.T., Rickards F.W., Clark G.M. [1991]
Kochanek K., Piłka. A, Śliwa L., Piotrowska A., Skarżyński H. [2006]
Łapiński P., Grzanka A. [2004]
Small S.A., Stapells D.R. [2006]
Stapells D.R., Herdman A, Small S.A., Dimitrijevic A., Hatton J. [2004]
Swanepoel de W., Ebrahim S., Friedland P., Swanepoel A., Pottas L. [2008]
Śliwa L., Kochanek K., Piotrowska A., Piłka A. [2004]
Zalety badania ASSR
 możliwość jednoczesnego badania obu uszu
 jednoczesne testowanie czułości słuchu dla kilku
częstotliwości
 możliwość wydruku automatycznej estymacji
progów słuchowych
 maksymalne natężenie bodźca do 100 dB (120 dB)
 krótki czas badania
ASSR
ASSR
ABR
AT
ABR
AT
0,9252
0,6822
p=0.0001
p=0.007
0,9252
0,5926
p=0.0001
p=0.026
0,6822
0,5926
p=0.007
p=0.026