NAJWYśSZA IZBA KONTROLI Warszawa, dnia listopada 2008 r. DEPARTAMENT PRACY, SPRAW SOCJALNYCH I ZDROWIA Lech Rejnus KPZ-41013-3-08 P/08/100 Pan Mariusz Roga Starosta Słupecki WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli1, zwanej dalej „ustawą o NIK”, NajwyŜsza Izba Kontroli - Departament Pracy, Spraw Socjalnych i Zdrowia skontrolowała zorganizowany przez Starostwo Słupeckie Zakład Aktywności Zawodowej w Słupcy (zwane dalej Zakładem lub ZAZ). Przedmiotem kontroli była ocena zasad działania i finansowania zakładu aktywności zawodowej w latach 2006 – 2008 (I półrocze). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 24 października 2008 r. NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Staroście niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie funkcjonowanie Zakładu Aktywności Zawodowej w Słupcy w zakresie spraw objętych kontrolą, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. Formułując powyŜszą ocenę, NIK uwzględniła prawidłową realizację przez Zakład zadań objętych kontrolą, polegających między innymi na: 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701. 1. Wykorzystaniu i terminowym rozliczeniu środków z PFRON w wysokości 2.030.081 zł przyznanych na utworzenie Zakładu, zgodnie z § 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 stycznia 2000 r. w sprawie zakładów aktywności zawodowej2 (zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie zaz z 2000 r.) oraz z umową nr 01/ZAZ/2003 z 14 listopada 2003 r. o dofinansowanie kosztów utworzenia ZAZ, zawartą pomiędzy Województwem Wielkopolskim, a Powiatem Słupeckim. 2. UŜytkowaniu przez ZAZ obiektów i pomieszczeń, spełniających warunki określone w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych3 zwanej dalej ustawą o rehabilitacji, tj. uwzględniających potrzeby osób niepełnosprawnych w zakresie przystosowania stanowisk pracy, pomieszczeń higieniczno – sanitarnych oraz ciągów komunikacyjnych, co potwierdziły kontrole Państwowej Inspekcji Pracy we wrześniu 2004 r. w związku z utworzeniem ZAZ oraz w 2007 r.. 3. Zapewnieniu osobom zatrudnionym w Zakładzie doraźnej i specjalistycznej opieki lekarskiej, poradnictwa i rehabilitacji. 4. Gromadzeniu środków PFRON przekazywanych na działalność ZAZ na wyodrębnionym rachunku bankowym i sfinansowanie z nich wyłącznie wydatków, wyszczególnionych w: § 7 rozporządzenia w sprawie zaz z 2000 r. oraz § 8 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 grudnia 2007 r. w sprawie zakładów aktywności zawodowej4 (zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie zaz z 2007 r.). 5. Prowadzeniu wydzielonej ewidencji analitycznej dla działalności Zakładu, według planu kont określonego w aneksie nr 7 z dnia 27 grudnia 2006 r. do umowy nr 01/ZAZ/2004 z dnia 1 października 2004 r. o dofinansowanie ze środków PFRON kosztów działalności obsługowo-rehabilitacyjnej ZAZ. 6. Przekazywaniu Marszałkowi Województwa: kwartalnych i rocznych informacji z wykorzystania środków PFRON w formie i terminach określonych w § 9 ust. 3 i 4 rozporządzenia w sprawie zaz z 2000 r. i § 10 ust. 2 pkt 2 i 3 rozporządzenia w sprawie zaz z 2007 r. oraz terminowo i zgodnych z ewidencją księgową sporządzonych 2 Dz. U. nr 6, poz. 77 ze zm. Dz. U. z 2008 nr 14, poz. 92. 4 Dz. U. nr 242, poz. 1776 ze zm. 3 2 sprawozdań (za 2006 r.) i Informacji (rocznych i półrocznych) z przebiegu wykonania planu finansowego ZAZ Zarządowi Powiatu Słupeckiego. 7. Przekazywaniu, na wyodrębniony rachunek bankowy Zakładowego Funduszu Aktywności (ZAF), środków pochodzących z nieodprowadzonych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych i podatku od nieruchomości, dochodu związanego z prowadzoną działalnością oraz odsetek bankowych, stosownie do wymogów określonych w § 14 rozporządzenia w sprawie zaz z 2000 r. i 2007 r. oraz przeznaczanie zgromadzonych środków wyłącznie na wydatki określone w § 15 powołanych wyŜej rozporządzeń. Jednocześnie NajwyŜsza Izba Kontroli wskazuje na nieprawidłowości polegające na: 1. Niedostosowaniu statutu ZAZ do obowiązujących przepisów i nieuwzględnieniu w nim moŜliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych zaliczanych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. 2. Niewywiązywaniu się z obowiązujących przepisów prawa dotyczących wskaźnika osób niepełnosprawnych do innych pracowników zatrudnionych w ZAZ. Stwierdzono Ŝe, stosunek pracowników niepełnosprawnych do liczby pracowników obsługoworehabilitacyjnych (w przeliczeniu na pełne etaty) w okresie od stycznia 2006 r. do czerwca 2007 r. wynosił odpowiednio 2,70:1, 2,60:1 i 2,63:1, gdy w przypadku działalności usługowo-wytwórczej prowadzonej w ZAZ, powinien wynosić 2,75:1. Ponadto, Zakład zatrudniał na umowę zlecenie rehabilitanta, który nie był wliczony do wskaźników przytoczonych wyŜej. Faktyczny stan zatrudnienia w działalności obsługowo-rehabilitacyjnej jest więc niezgodny z aneksem nr 4 z dnia 23 listopada 2005 r. do umowy nr 01/ZAZ/2004 z dnia 1 października 2004 r., zawartej pomiędzy Województwem Wielkopolskim a Powiatem Słupeckim o dofinansowanie ze środków PFRON kosztów działalności obsługowo – rehabilitacyjnej ZAZ. 3. Dokonywaniu zmian wymiaru czasu zatrudnienia osób niepełnosprawnych (z 0,55 na 0.8 etatu) bez pisemnego wniosku zespołu programowego, do czego zobowiązywał § 10 ust. 2 rozporządzenia w sprawie zaz z 2000 r., oraz § 11 ust. 2 rozporządzenia w sprawie zaz z 2007 r. 4. Mało skutecznym realizowaniu zadań przygotowujących osoby niepełnosprawne do Ŝycia i pracy w otwartym środowisku. Z ustaleń kontroli wynika, Ŝe ZAZ wprawdzie opracował indywidualne programy rehabilitacji dla wszystkich pracowników 3 niepełnosprawnych, ale nie uwzględnił w nich m.in. propozycji i harmonogramu szkoleń/kursów zawodowych, umoŜliwiających podjęcie zatrudnienia u innego pracodawcy. Nadto, z ogólnikowo sformułowanych ocen dotyczących realizacji programu rehabilitacji zawodowej, nie moŜna stwierdzić, który z pracowników niepełnosprawnych osiągnął odpowiedni poziom sprawności społecznej i zawodowej, co jest niezbędne do opracowania planu zatrudnienia u innego pracodawcy. W efekcie tylko jedna osoba niepełnosprawna podjęła pracę poza ZAZ. 5. Nieokreśleniu w regulaminie ZFA trybu i zasad przeznaczania środków Funduszu Aktywności Zawodowej na wydatki określone w § 15, zgodnie z dyspozycją § 16 ust. 1 rozporządzeń w sprawie zaz z 2000 r. i 2007 r. *** Przedstawiając Panu Staroście powyŜsze uwagi i opinie, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Dostosowanie statutu i regulaminu organizacyjnego ZAZ oraz regulaminu ZFA do obowiązujących unormowań prawnych. 2. Zatrudnienie pracowników obsługowo-rehabilitacyjnych stosownie do warunków określonych w umowie nr 01/ZAZ/2004 z 1 października 2004 r. o dofinansowanie ze środków PFRON działalności obsługowo-rehabilitacyjnej ZAZ. 3. Dokonywanie zmian wymiaru czasu zatrudnienia osób niepełnosprawnych wyłącznie na wniosek zespołu programowego tj. zgodnie z § 11 ust. 2 rozporządzenia w sprawie zaz z 2007 r. 4. Podjęcie działań przygotowujących osoby niepełnosprawne do pracy u innych pracodawców na otwartym rynku. NajwyŜsza Izba Kontroli Departament Pracy, Spraw Socjalnych i Zdrowia, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Starostę, w terminie 21 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczyn niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Staroście prawo zgłoszenia na 4 piśmie do dyrektora departamentu umotywowanych zastrzeŜeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŜeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym wyŜej mowa, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. 5