KARTA OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA Nazwa modułu/przedmiotu Kod GEOLOGIA I FIZJOGRAFIA AU_U_1.1_008 Kierunek studiów Profil Kształcenia (ogólnoakademicki, praktyczny) ARCHITEKTURA I URBANISTYKA ogólnoakademicki Specjalność Przedmiot oferowany w języku: polskim I/1 Kurs(obligatoryjny/o bieralny) obligatoryjny Liczba punktów Godziny Wykłady: 15 Rok / Semestr Ćwiczenia: 15 Stopień studiów I Laboratoria: - Projekty / seminaria: - Forma studiów (stacjonarne/niestacjonarne) Obszar(y) kształcenia STACJONARNE NIESTACJONARNE NAUKI O ZIEMI Status przedmiotu w programie studiów (podstawowy, kierunkowy, inny) Podział ECTS (liczba i %) 2 (ogólnouczelniany, z innego kierunku) - PODSTAWOWY Odpowiedzialny za przedmiot / wykładowca Wykładowca Dr inż. Andrzej Pawuła e-mail: [email protected] tel. +48 530 018 936 Dr inż. Andrzej Pawuła e-mail: [email protected] tel. +48 530 018 936 Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności, kompetencji społecznych 1 Wiedza Ogólna wiedza o środowisku człowieka i formach aktywności geologicznej 2 Umiejętności Umiejętność przestrzennej charakterystyki obiektu; stosowanie w obliczeniach logarytmów i całek określonych 3 Kompetencje Zdolność do samodzielnego formułowania wniosków Cel przedmiotu: Przygotowanie do projektowania architektonicznego w zakresie oceny przydatności terenu i wykorzystania materiału skalnego w budownictwie. Zrozumienie podstaw planowania zagospodarowania przestrzennego regionu Efekty kształcenia Wiedza: 1 Zrozumienie ewolucji globu ziemskiego jako planety układu słonecznego. 2 Zrozumienie zależności między aktywnością sejsmiczną, wulkaniczną, geomagnetyzmem i zjawiskami geotermalnymi. 3 Zrozumienie natury promieniotwórczości naturalnej. Uwrażliwienie na obecność radionuklidów w materiałach budowlanych. Przyswojenie pojęcia „potencjał radonowy”. 4 Poznanie ogólnej klasyfikacji skał i oceny ich przydatności w budownictwie. 5 Wyróżnienie elementów środowiska jako podstawy planowania przestrzennego. Umiejętności: 1 Umiejętość rozpoznawania skał i gruntów 2 Umiejętność interpretacji ekspertyz geotechnicznych 3 Umiejętność obliczenia wydajności studni Kompetencje: 1 Zdolność do krytycznej oceny teorii geotektonicznych. 2 Lepsze zrozumienie środowiska i zdolność do wyjaśniania przyczyn katastrof naturalnych. Sposoby sprawdzenia efektów kształcenia Ocena: Zaliczenie ćwiczeń: słabe (zal.-), średnie (zal), dobre (zal+). Zaliczenie końcowe – bilans ocen cząstk. Zaliczenie wykładów: kolokwium – test, skala ocen: 2,0; 3,0; 3,5; 4,0; 4,5; 5,0 Treści programowe Wykłady: 1.Budowa i ewolucja globu ziemskiego: Stan rozpoznania i parametry fizyczne globu. Teorie geotektoniczne. Przyczyny aktywności geologicznej. Zjawisko geomagnetyzmu. Scenariusz ewolucji Ziemi według teorii ekspansji globu. 2.Formy aktywności geologicznej Mobilizm płyt litosfery, trzęsienia ziemi, wulkanizm, anomalie geotermalne, źródła hydrotermalne, gejzery, źródła gazowe: fumarole, solfatary, mofety. Strefowość mineralizacji i okruszcowanie skał. Procesy geologiczne: powstawanie fałdów i uskoków tektonicznych, wietrzenie, transport materiału i sedymentacja. Potencjał radonowy a warunki środowiskowe. 3.Ogólna klasyfikacja skał. Skały magmowe Ogólna klasyfikacja skał i procesy skałotwórcze. Schemat intruzji magmowej i dyferencjacji magmy. Klasyfikacja skał magmowych, składniki mineralne. Pierwiastki promieniotwórcze w skałach i materiałach budowlanych. Obrazy makroskopowe skał magmowych. 4.Skały osadowe i metamorficzne Klasyfikacja skał osadowych. Skład mechaniczny skał okruchowych (granulacja). Skały organogeniczne i pochodzenie chemicznego. Dyskusjs nad genezą złóż węgla i węglowodorów. Charakterystyka skał metamorficznych. Obrazy makroskopowe skał osadowych i metamorficznych. 5.Skały jako materiał w budownictwie i architekturze Przykłady stosowania kamienia budowlanego w różnych okresach historycznych. Surowce skalne zastosowane w budownictwie sakralnym Gniezna, Giecza i Ostrowa Tumskiego w Poznaniu (Przewodnik petrograficzny po Katedrze Poznańskiej). 6.Fizjografia urbanistyczna i planowanie przestrzenne Kryteria geotechniczne i radiologiczne oceny przydatności terenu pod budownictwo. Przykład opracowania fizjograficznego do planu zagospodarowania przestrzennego zespołu przyrodniczokrajobrazowego Poznań-Malta. 7.Elementy fizjografii regionalnej Forma i treść mapy geologiczno-inżynierskiej. Materiały WBPP do planu zagospodarowania przestrzennego województwa wielkopolskiego. Zagadnienia gospodarki zasobami wód podziemnych na przykładzie środkowej Wielkopolski: struktury wodonośne i perspektywiczne rejony ekspoatacji wód podziemnych, model symulacyjny systemu geohydraulicznego, ocena źródeł zaopatrzenia w wodę aglomeracji poznańskiej. Ćwiczenia: 1.Makroskopowe rozpoznawanie gruntów 2.Przekrój geologiczny przez działkę budowlaną 3.Opis warunków gruntowo-wodnych dla przykładowej działki budowlanej 4/5. Rozpoznawania skał magmowych, osadowych i metamorficznych 6.Pierwiastki promieniotwórcze w skałach i materiałach budowlanych 7.Obliczenia dotyczące zaopatrzenie osiedla w wodę z lokalnego ujęcia Literatura Publikacje dostępne na stronie www.staff.amu.edu.pl/~pawula Pawuła A., 2000: Ewolucja Ziemi w świetle pomiarów GPS. Polskie Towarzystwo Geologiczne – UAM, Referaty, T.IX, 25-38, Poznań Pawuła A., 2000: Geotektoniczne uwarunkowania anomalii radonu. Materiały Sesji Naukowej "Radon w środowisku", Instytut Fizyki Jądrowej, Kraków. Pawuła A., 2000: Koncentracja radonu w budynkach a graniczna dawka promieniowania jonizującego. Materiały Sesji Naukowej "Radon w środowisku", Instytut Fizyki Jądrowej, Kraków. Pawuła A., 1998: Kryteria radiologiczne w ocenie przydatności terenu pod budownictwo , Materiały Konferencji: Współczesne Problemy Geologii Inżynierskiej w Polsce, Instytut Geologii UAM Poznań, 83 - 88, Wydawnictwo WIND. Wrocław. Pawuła A., 1999: Rola procesów jądrowych w kształtowaniu środowiska naturalnego. Seminarium Instytutu Fizyki Politechniki Warszawskiej (14.01.1999). literatura dodatkowa: - dowolny podręcznik geologii i petrografii - Szponar A., 2003: Fizjografia urbanistyczna. PWN - Gold Th.,1999:The Deep Hot Biosphere. Springer-Verlag , New York (Gorąca podziemna biosfera. Wydanie polskie – Wydawnictwo Adamantan, Warszawa, 1999) Obciążenie pracą studenta forma aktywności godzin ECTS Łączny nakład pracy 63 2 Zajęcia wymagające indywidualnego kontaktu z nauczycielem 39 - Zajęcia o charakterze praktycznym 15 - Bilans nakładu pracy przeciętnego studenta forma aktywności liczba godzin udział w wykładach 15 h udział w ćwiczeniach/ laboratoriach (projektach) 15 h przygotowanie do ćwiczeń/ laboratoriów 14 x 1 h = 14 h przygotowanie do kolokwium/przeglądu zaliczeniowego udział w konsultacjach związanych z realizacją procesu kształcenia 10 h 6 x 1,5 h = 9 h przygotowanie do egzaminu 0h obecność na egzaminie 0h Łączny nakład pracy studenta: 2 punkty ECTS W ramach tak określonego nakładu pracy studenta: 1. zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich: 15 h + 15 h + 9 h = 39 h 1 punkt ECTS 63 h