1 - Ekonomicznie.pl

I – POJĘCIE, FUNKCJE I ZAKRES FINANSÓW
1. Na czym polega różnica między finansami publicznymi a finansami prywatnymi?
Finanse publiczne gromadzone są pod przymusem, zgodnie z prawem. Są to środki
gromadzone przez BP i JST.
Finanse prywatne gromadzone i wykorzystywane zgodnie z potrzebami indywidualnymi.
2. Wyjaśnij, dlaczego nadmierny fiskalizm jest niekorzystny dla całej gospodarki.
Nadmierny fiskalizm, w długim okresie czasu prowadzi do zmniejszenia dochodów
budżetowych, co powoduje powiększenie się szarej strefy (robotnicy pracujący na
czarno).
3. Jakiego rodzaju politykę podatkową powinno prowadzić państwo w długim
horyzoncie czasowym? Uzasadnij odpowiedź.
 W okresie długim w interesie państwa jest prowadzenie polityki podatkowej, której
efektem będzie stałe obniżanie zarówno stawek podatku dochodowego od osób
prawnych i osób fizycznych.
 Stawka podatkowa podatku dochodowego od osób fizycznych decyduje o
możliwościach nabywczych gospodarstw domowych. W przypadku obniżenia stawki,
konsumenci mogą nabywać większą ilość dóbr i usług, co powoduje, że
przedsiębiorstwa produkujące te dobra osiągają wyższe dochody.
4. Wyjaśnij związki bilansu płatniczego z bilansem handlowym.
Bilans handlowy jest zestawieniem wszystkich wpływów i wydatków z tytułu eksportu i
importu towarów i usług.
Państwu zależy na ciągłym zwiększaniu eksportu przy minimalizowaniu importu.
Bilans płatniczy jest pojęciem szerszym, gdyż stanowi zestawienie wszystkich
międzynarodowych transakcji ekonomicznych i finansowych w ciągu roku między
danym krajem a zagranicą.
5. Planujesz w najbliższym czasie wyjazd za granicę. Przed Twoim wyjazdem
dokonano dewaluacji złotego. Czy jest to dla Ciebie korzystne?
Dewaluacja, czyli podwyższenie kursu wymiennego waluty.
Jest to dla mnie nie korzystne, gdyż poniosę większe koszt przy zakupie waluty krajowej.
Przykład:
W marcu kurs wynosił 1Є=3,90 zł, natomiast po dewaluacji 1Є=4,30 zł
Płacąc w marcu wyjazd kosztowałby mnie 300Є x 3,90 = 1.170zł
Płacąc w maju koszt wyjazdu wynosi 300Є x 4,30 – 1.290 zł
Dewaluacja zł w stosunku do Є podwyższyła koszt wyjazdu o 120 zł.
6. W jakich sytuacjach państwo decyduje się na rewaluację waluty krajowej?
Rewaluacja jest zjawiskiem przeciwnym do rewaluacji.
Państwo decyduje się na rewaluację w celu umocnienia waluty krajowej.
1
I – POJĘCIE, FUNKCJE I ZAKRES FINANSÓW
7. Scharakteryzuj funkcje pieniądza.
 miernik wartości
Jest to główna funkcja pieniądza. Polega na mierzeniu i wyrażaniu wartości innych
towarów za pomocą ceny.
Pozwala na dokonanie:
 porównań relatywnych (np. określić cenę chleba do ceny masła)
 konstruować ceny absolutne (np. cena 1 bochenka chleba i cena i kostki masła)
 ustalić wielkości realne (np. wielkość płacy realnej i jej zmienność w czasie)
 środek wymiany
To druga funkcja pieniądza. Oznacza to, że sprzedając towar i trzymując pieniądze
można go przeznaczyć na zakup innego towaru po upływie jakiegoś czasu i na innym
rynku.
 środek płatniczy
Funkcja ta jest związana z odroczenie płatności w czasie, a więc rozdzielony jest
moment powstania zobowiązania i jego spłaty. np.:
 zakup towarów i usług na kredyt
 zaciąganie kredytów i pożyczek
 zobowiązanie podatkowe
 środek tezauryzacji (zamiana pieniądza na inne rzeczy)
Oznacza gromadzenie skarbu, a więc wiąże się z czasowym wycofaniem pieniądza z
obiegu. np.:
 lokata w banku, w papiery wartościowe
 lokata w dzieła sztuki
 lokata w nieruchomości
8. Czy Narodowy Bank Polski może emitować nieograniczoną ilość pieniądza?
Nie, pieniądz musi występować w obiegu w odpowiedniej ilości. Jego ilość musi mieć
pokrycie w wygospodarowanych dochodach i wyświadczonych usługach. Jeżeli pieniądza
jest więcej, będzie spadać jego siła nabywcza.
9. Czy pieniądz elektroniczny może stanowić wygodną formę rozliczeń?
Oczywiście, że tak. Daje on użytkownikowi możliwość swobodnego i bezpiecznego
płacenia za dowolne dobra. Człowiek nie musi chodzić z dużą gotówką przy sobie, co jest
bezpieczniejsze.
Chyba nie o taką odpowiedź chodziło w tym pytaniu.
2
I – POJĘCIE, FUNKCJE I ZAKRES FINANSÓW
10. Na czym polega różnica między deprecjacją pieniądza a dewaluacją?
deprecjacja pieniądza
dewaluacja pieniądza
Im więcej pieniądz, tym więcej można za
Niedobór pieniądza stwarzający problemy z
niego kupić. Sytuacja ta prowadzi do spadku nabyciem towarów i usług, prowadzi do
siły nabywczej pieniądza i wzrostu cen na
wzrostu siły nabywczej pieniądza i spadają
rynku.
ceny.
11. Dokonaj podziału zasobów pieniężnych w gospodarce.
P
R
Z
E
D
M
I
O
T
O
W
E
ZASOBY PIENIĘŻNE
Zasoby materialne
P Zasoby organów władzy i administracji
 kupno i sprzedaż towarów i usług – O państwowej
wymiana ekwiwalentna
D mogą tu wystąpić wydatki materialne,
 wynagrodzenia za świadczone usługi M redystrybucyjne, kredytowe
pracy
IO
T Zasoby przedsiębiorstw
Zasoby redystrybucyjne
O mają przede wszystkim charakter
 podatki
W materialny. Przychody pochodzą ze
 zasiłki dla bezrobotnych
E sprzedaży dóbr i usług, natomiast
 renty, emerytury
 stypendia
wydatki to: zakup materiałów, surowców,
 dotacje, subwencje
wypłata wynagrodzeń, podatki, opłaty i
spłata kredytu
Zasoby kredytowe
Zasoby banków
związane są z zaciąganiem i spłatą
mogą wystąpić przychody i wydatki
kredytów
redystrybucyjne. Źródłem tych dochodów
są odsetki i prowizje. Wydatki, to
utrzymanie aparatu bankowego. Wydatki
materialne związane są z zakupem dóbr i
usług.
Zasoby gospodarstw domowych
przychody i wydatki są indywidualnymi
preferencjami. Podstawowe źródło
przychodów, to wynagrodzenie za pracę
(renty, emerytury, świadczenia
społeczne). Wydatki redystrybucyjne
(podatki), kredytowe (spłata kredytu).
Zasoby instytucji ubezpieczeniowych
Przychody i wydatki mają charakter
redystrybucyjny. Przychody ze składek
ubezpieczeniowych, wydatki – wypłata
odszkodowań. Ponoszą także wydatki
materialne.
3
I – POJĘCIE, FUNKCJE I ZAKRES FINANSÓW
12. Jakie funkcje w aparacie finansowym państwa pełni Minister Finansów. Jakie są
jego podstawowe kompetencje?
 opracowanie założeń polityki finansowej państwa
 koordynowanie polityki
 podatkowej
 kredytowej
 dewizowej
 ubezpieczeniowej
 opracowanie sprawozdań z wykonania budżetu
 opracowanie bilansu finansów sektora publicznego
 ustalenie zasad planowania finansowego
 ustalenie zasad rachunkowości podmiotów gospodarczych
 emisja papierów wartościowych (obligacji i bonów skarbowych)
 nadzór nad działalnością terenowych organów administracji finansowej izb i urzędów
skarbowych
 współpraca z Radą Polityki Pieniężnej (organie NBP) w zakresie kształtowania
polityki pieniężno-kredytowej
13. Dokonaj charakterystyki aparatu finansowego państwa.
W skład aparatu finansowego wchodzą
 Ministerstwo Finansów
 komórki finansowe innych ministerstw
 Urząd Kontroli Skarbowej (policja skarbowa lub też policja podatkowa)
 Izby Skarbowe
 Urzędy Skarbowe
 Regionalne Izby Obrachunkowe
Aparat finansowy państwa, to wszystkie instytucje finansowe od najwyższego do
najniższego szczebla, zajmujące się finansami publicznymi i prywatnymi (do
prywatnych: co wynika z fiskalizmu)
Na czele całego aparatu finansowego stoi Minister Finansów. Odpowiedzialny jest za
akty prawne regulujące przepływ finansów i za wykonanie.
Podlegają mu wszystkie agendy A.F.P.
 centralne
 terenowe
Organami wykonawczymi kontroli skarbowej są:
 Minister Finansów – stanowi naczelny organ kontroli skarbowej
 Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej
 Inspektorzy Kontroli Skarbowej zatrudnieni w Ministerstwie Finansów jak, też w
Urzędach Kontroli Skarbowej
4
I – POJĘCIE, FUNKCJE I ZAKRES FINANSÓW
Instytucje pośredniczące w A.F.P.
 Krajowa Izba Biegłych Rewidentów – weryfikuje sprawozdania finansowe
przedsiębiorstw
 Krajowa Izba Rozliczeń – pośredniczy w rozliczeniach międzybankowych
 Komisja Papierów Wartościowych i Giełd (KPWiG)
 Najwyższa Izba Kontroli (NIK)
 Urząd Ochrony Konsumenta
 NBP jako emitent pieniądza
 inwestycje ubezpieczeniowe (ZUS, PZU, towarzystwa ubezpieczeniowe)
Zadania US
 prowadzeni rejestracji podatników
 nadawanie podatnikom numeru NIP (Numer Identyfikacji Podatkowej)
 rozliczenie podatników (PIT, CIT)
 dokonują kontroli podatkowej wszystkich podatników
 rozpatruje skargi, zażalenia, odwołania podatników
 dokonuje rozliczeń rocznych podatników
Zadania Izby Skarbowej
 pełni funkcję doradczą w stosunku do US
 dokonują kontroli podatników dewizowych
 planuje środki na dotacje
I instancja – US
II instancja – Izby Skarbowe
III instancja – Ministerstwo Finansów
IV instancja – NSA (Naczelny Sąd Administracyjny)
5