SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZYRODY DLA KLASY VI Podręcznik: „Przyroda dla klasy szóstej” wydawnictwo Nowa Era Ocena Uczeń: nie potrafi odtworzyć podanych na zajęciach podstawowych wiadomości przyrodniczych - odwzorować podanych zastosowań praktycznych wiedzy podawanej na lekcjach - nie zna podstawowych pojęć i zagadnień omawianych na zajęciach - nie orientuje się w problematyce przyrodniczej - nie włącza się do realizacji zadań na lekcjach - nie współpracuje z grupą, wręcz przeciwnie, swoim zachowaniem przeszkadza innym w realizowaniu zadań Uczeń powinien: Ocena śródroczna - omówić budowę i zastosowanie kalendarza - podać różnice między planetami a gwiazdami - podać przykłady istnienia wokół Ziemi pola grawitacyjnego - podać przykłady wykorzystania sztucznych satelitów - wyjaśnić, popierając przykładami, na czym polegają oddziaływania magnetyczne - wskazywać: południki, równoleżniki, równik, półkule północną i południową, bieguny i oś Ziemi - wymienić źródła światła - wyjaśnić, jak się zachować w czasie burzy - podać przykłady ciał przezroczystych i nieprzezroczystych - wyjaśnić zjawisko występowania dnia i nocy - obliczyć długość dnia i nocy, znając godzinę wschodu i zachodu Słońca - narysować odbicie światła od powierzchni lustrzanych płaskich - wyjaśnić następowanie zmian pór roku - odczytać z mapy nazwy kontynentów, oceanów i mórz - odszukać na mapie rowy oceaniczne, wyspy, podmorskie łańcuchy górskie - narysować falę - nazwać strefy życia w morzu - narysować chełbię - opisać budowę zewnętrzną ryby - opisać budowę zewnętrzna skorupiaków na przykładzie homara - wymienić źródła dźwięków - wyjaśnić powstawanie echa - niedostateczna dopuszczająca (wymagania konieczne) dostateczna (wymagania podstawowe) - opisać znaczenie mórz i oceanów dla człowieka - omówić budowę komórki zwierzęcej - wskazać zwierzęta żyjące w jeziorze - opisać budowę zewnętrzną żaby - podać 2-3 przykłady płazów chronionych Ocena końcowa + materiał z I semestru - porównać warunki życia w wodzie i na lądzie - opisać budowę zewnętrzną ptaka - odróżnić ptaki drapieżne od innych - określić rolę ptaków w przyrodzie - wymienić charakterystyczne cechy ssaków - podać przykłady ssaków z różnych środowisk - opisać rolę dżdżownic w przyrodzie - opisać sposób postępowania w wypadku przyczepienia się kleszcza - nazywać części owada - wymienić podstawowe elementy klimatu - odczytywać dane z wykresów - pokazać na mapie położenie stref geograficznych - wymienić 3-4 gatunki zwierzęce charakterystyczne dla danej strefy - opisać cechy klimatu pustynnego, arktycznego - wymienić przyczyny zmian w krajobrazie naturalnym - opisać skutki zanieczyszczeń środowiska Uczeń powinien ponadto: Ocena śródroczna - wykazać istnienie pola grawitacyjnego Ziemi - wyjaśnić pojęcie galaktyki - podać przykłady oddziaływań elektrostatycznych - rysować linie pola magnetycznego - podać przykłady zjawiska mającego związek z istnieniem pola magnetycznego Ziemi - określać długość i szerokość geograficzną na wskazanej półkuli - klasyfikować źródła światłą na naturalne i sztuczne - zbudować prosty obwód elektryczny - wyjaśnić zjawisko załamania światła - wskazać występowanie w przyrodzie zjawiska rozszczepienia światłą - wyjaśnić powstawanie barw widzianych ciał - pokazać na globusie strefy oświetlenia Ziemi - wyjaśnić dlaczego na głębokości poniżej 100m panują ciemności - opisać warunki panujące na szelfie - opisać warunki świetlne panujące w poszczególnych strefach morskich - odróżnić polipa o meduzy - wymienić przystosowania w budowie zewnętrznej ryb do życia w wodzie - podać przykłady skorupiaków morskich wyjaśnić do czego służą echosonda, batyskaf podać przykłady innych zwierząt żyjących w morzach opisać budowę pierwotniaków na przykładzie pantofelka - omówić budowę stułbi - opisać wybrane czynności życiowe płazów - podać przykłady zależności pokarmowych w jeziorze - scharakteryzować czynności życiowe płazów Ocena końcowa + materiał z I semestru - omówić cechy budowy przystosowujące gady do życia na lądzie - wymienić cechy przystosowujące ptaka do lotu - podać przykłady ptaków odlatujących oraz chronionych - rozpoznać wybrane gatunki ssaków chronionych w Polsce - opisać budowę zewnętrzną pająka - wskazać przykłady pozytywnego i negatywnego znaczenia owadów - nazwać części ciała winniczka - wymienić charakterystyczne cechy poszczególnych typów klimatów - podać przykłady roślin uprawianych w poszczególnych strefach klimatycznych - opisać przystosowania zwierząt do danych warunków klimatycznych - opisać zajęcia mieszkańców wybranych stref klimatycznych - scharakteryzować zanieczyszczenia środowiska - podać przykłady gatunków chronionych - wymienić dwa światowe parki narodowe Uczeń powinien ponadto: Ocena śródroczna - opisać zasługi M. Kopernika dla rozwoju nauk przyrodniczych - wyjaśnić, co nazywamy polem grawitacyjnym - uporządkować planety układu słonecznego - wyjaśnić, w jakim celu prowadzone są loty kosmiczne - wyjaśnić, na czym polega elektryzowanie ciał - wyjaśnić pojęcie pola magnetycznego - sklasyfikować oddziaływania między magnesami - pokazać położenie biegunów magnetycznych i geograficznych - określić położenie geograficzne - narysować schemat prostego obwodu elektrycznego - wyjaśnić pojęcie promienia świetlnego - określić podstawowe właściwości przewodników i izolatorów - narysować promień świetlny przechodzący z powietrza do innego ośrodka - dobra (wymagania rozszerzające) objaśnić, dlaczego światło białe ulega rozszczepieniu narysować oświetlenie Ziemi w pierwszych dniach kalendarzowych pór roku - wyjaśnić przyczyny zróżnicowanego zasolenia wód morskich - opisać falę - wyjaśnić przyczyny przypływów i odpływów - scharakteryzować warunki panujące w poszczególnych strefach oceanicznych - opisać przystosowania chełbi do życia w morzu - opisać budowę stułbi - scharakteryzować koralowce - rozpoznać wybrane skorupiaki morskie - wyjaśnić pojęcie fali dźwiękowej - wymienić ośrodki różniące się prędkością rozchodzenia się fal dźwiękowych - opisać wykorzystanie mórz i oceanów prze człowieka - odróżnić komórkę zwierzęcą od roślinnej - scharakteryzować przystosowania stułbi do warunków i trybu życia - rozpoznawać wybrane zwierzęta występujące w jeziorze Ocena końcowa + materiał z I semestru - wymienić cechy budowy zewnętrznej przystosowujące płazy do życia na lądzie - omówić proces rozmnażania gadów - wskazać podobieństwa i różnice między ptakami a gadami - wymienić przyczyny wędrówek ptaków - opisać cechy przystosowujące dżdżownicę do życia w glebie - rozpoznać typy aparatów gębowych owadów - scharakteryzować rolę owadów w przyrodzie - wyjaśnić, w jaki sposób określa się klimat danego obszaru - wykonywać obliczenia, wykorzystując dane z wykresów - opisać zróżnicowanie krajobrazowe Europy - wykazać związki miedzy warunkami klimatycznymi a światem roślinnym i zwierzęcym w poszczególnych strefach - wykazać wpływ warunków klimatycznych na sposób gospodarowania i gęstość zaludnienia w poszczególnych strefach - porównać warunki przyrodnicze różnych rejonów geograficznych - wyjaśnić przyczyny powstawania zanieczyszczeń powietrza, wody, gleby - scharakteryzować 2-3 wybrane parki narodowe Uczeń powinien ponadto: - bardzo dobra (wymagania dopełniające) Ocena śródroczna - określać, od czego zależy wartość siły grawitacji - opisać, w jaki sposób powstał Układ Słoneczny - wyjaśnić, dlaczego na księżycu nie ma atmosfery - objaśnić, na czym polegają oddziaływania magnetyczne - wyjaśnić, dlaczego igła magnetyczna ustawia się w kierunku północ-południe - odszukać punkty na mapie, mając dane współrzędne geograficzne - wyjaśnić przyczyny w długości dnia i nocy - wytłumaczyć zjawiska zaćmienia Słońca i Księżyca - wykazać, że światło białe jest mieszaniną świateł barwnych - opisać budowę oka - scharakteryzować strefy oświetleniowe Ziemi - scharakteryzować warunki panujące w głębiach oceanicznych - opisać rafę koralową - wyjaśnić przyczynę powstawania prądów morskich - ocenić możliwości rozwoju świata organicznego w poszczególnych strefach - opisać przystosowania zwierząt do życia w wodzie - wyjaśnić, dlaczego fale dźwiękowe nie mogą rozchodzić się w próżni - podać przykłady wykorzystania echa przez zwierzęta - ocenić skutki korzystania z zasobów morskich przez człowieka - wyjaśnić, dlaczego w jeziorach żyją głownie zwierzęta zmiennocieplne - scharakteryzować pierwotniaki - scharakteryzować faunę występującą w różnych strefach jeziora - wymienić gatunki zwierząt, które można spotkać tylko w czystych wodach Ocena końcowa + materiał z I semestru - porównać czynności życiowe gadów i płazów - opisać rozmnażania ptaków - wykazać związek między budową a trybem życia ptaków - scharakteryzować rozmnażania i rozwój ssaków - opisać czynności życiowe dżdżownicy - scharakteryzować sposoby rozmnażania owadów - omówić rozmnażanie winniczka - na podstawie analizy danych dotyczących rozkładu temperatur i ilości opadów porównać klimaty różnych rejonów geograficznych - wskazać przyczyny odchylania granic stref od równoleżników - przewidywać zmiany, jakie mogą zachodzić w - - celująca (wymagania wykraczające) - środowisku na skutek eksploatacji bogactw naturalnych i mineralnych opisać trasy wypraw polarnych ze szczególnym uwzględnieniem wkładu Polaków w badania biegunów przewidywać skutki niekontrolowanego składowania odpadów radioaktywnych i substancji trujących Uczeń powinien ponadto: wykraczać poza treści omawiane na lekcjach posługiwać się bogatym, poprawnym słownictwem używać poprawnych merytorycznie argumentów w czasie dyskusji na tematy przyrodnicze dzielić się swoją wiedzą z innymi, organizować pomoc koleżeńską korzystać z dodatkowych źródeł informacji sporządzać materiały pomocnicze do realizacji zagadnień na lekcjach samodzielne prowadzić fragmenty lub całe lekcje przyrody pełnić funkcję asystenta nauczyciela uczestniczyć w konkursach o tematyce przyrodniej na terenie szkoły i poza nią przygotowywać zadania i zabawy sprawdzające stopień opanowania treści na kolejnych spotkaniach z przyrodą, dla kolegów z klasy Nauczyciel: Jolanta Groszyk