Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Żninie STAN BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO I SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA POWIATU ŻNIŃSKIEGO W 2013 ROKU Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Żninie Tadeusz Kosiara Żnin, dnia 15 kwietnia 2014r SPIS TREŚCI I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych. 3 I.1. Sytuacja epidemiologiczna 3 I.2. Zapobieganie i zwalczanie zakażeń i zachorowań. 8 II. Jakość wody przeznaczonej do spożycia. 10 III. Zapobiegawczy nadzór sanitarny. 13 IV. Stan sanitarny obiektów i urządzeń użyteczności publicznej i kąpielisk. 14 V. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą. VI. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy. 17 20 VII. Warunki sanitarno-higieniczne w szkołach i in. placówkach oświatowowychowawczych. 22 VIII. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku. IX. Podsumowanie i wnioski 24 30 2/30 OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU ŻNIŃSKIEGO W 2013 ROKU. I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych. I.1 . Sytuacja epidemiologiczna Sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych w powiecie żnińskim w 2013r. została opracowana na podstawie analizy 1039 chorób zakaźnych objętych obowiązkiem rejestracji, które nadesłały placówki medyczne. Laboratoria medyczne zgłosiły 251 wyników biologicznych czynników chorobotwórczych. Wśród nich dominowały: Rotawirus - 30%, Salmonella (odzwierzęce typy serologiczne) 24%, Mycobacterium tuberculosis - 18%, Norowirus - 11%, wirus zapalenia wątroby B - 5%, wirus zapalenia wątroby C - 4%, wirus grypy - 2%. Sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych objętych programem obowiązkowych szczepień ochronnych w 2013 r. kształtowała się zdecydowanie lepiej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Kolejny rok nie rejestrowano wśród dzieci zachorowań na błonicę, tężec, polio, odrę, wzw B, gruźlicę oraz zakażeń wywołanych przez Hib, co było następstwem powstałej odporności zbiorowiskowej wytworzonej w wyniku realizowanych w bardzo wysokim stopniu szczepień ochronnych dzieci i młodzieży. Obserwowano spadek zapadalności na pozostałe choroby zakaźne wieku dziecięcego. Wyjątkiem była różyczka, zapadalność na tę jednostkę chorobową wzrosła 3krotnie w stosunku do roku 2012. Mimo znacznego wzrostu, chorych na różyczkę w liczbach bezwzględnych nie było niepokojąco dużo. Żnińska zapadalność na różyczkę od lat przewyższała wojewódzką, również w 2013 r. tendencja ta utrzymała się. współczynnik zapadalności Zapadalność na różyczkę w latach 2007-2013 w powiecie żnińskim i województwie kujawsko-pomorskim 160 149,69 140 120 118,05 100 80 60 40 20 54,47 33 18,1 49,29 37,14 18,63 16,43 0 2007 2008 2009 27,13 10,05 2010 22,83 12,42 2011 15,39 2012 2013 lata powiat województwo W 2013 r. obserwowano spadek zachorowań na świnkę, co spowodowało, że żnińska zapadalność była niższa od wojewódzkiej i najniższa wśród powiatów sąsiednich. 3/30 współczynnik zapadalności Zapadalność na świnkę w latach 2007-2013 w powiecie żnińskim i województwie kujawsko-pomorskim 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 18,31 15,77 14,35 10,65 10,17 11,42 9,02 8,41 1,43 2007 2008 2009 2010 9,58 7,83 8,6 2,85 2,82 2011 2012 2013 lata powiat województwo Po ubiegłorocznym wzroście zachorowań na krztusiec, rok 2013 zakończył się 7krotnym spadkiem zapadalności. Dwa zarejestrowane przypadki, zakwalifikowane jako możliwe, rozpoznano na podstawie objawów klinicznych i pojedynczych badań serologicznych krwi osób chorych. Poprawiła się również w analizowanym roku sytuacja epidemiologiczna ospy wietrznej, choroby zakaźnej wieku dziecięcego, której można zapobiegać stosując profilaktykę szczepień ochronnych zalecanych. Od 2010 r., kiedy to wystąpił w naszym powiecie szczyt zachorowań na ospę wietrzną, w kolejnych latach obserwuje się spadek zapadalności, która od ubiegłego roku jest niższa od wojewódzkiej. współczynnik zapadalności Zapadalność na ospę wietrzną w latach 2007-2013 w powiecie żnińskim i województwie kujawsko-pomorskim 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 928,29 649,98 604,64 466,56 362,65 2007 625,3 618,49 2008 756,87 683,07 603,99 559,21 500,74 464,56 2009 677,84 2010 2011 2012 2013 lata powiat województwo W 2013 r. korzystniej niż w roku ubiegłym kształtowała się sytuacja epidemiologiczna zatruć i zakażeń pokarmowych wywołanych czynnikami biologicznymi. W zakresie zatruć i zakażeń pokarmowych o etiologii bakteryjnej wśród zarejestrowanych przypadków 72,5% stanowiły zatrucia pokarmowe wywołane przez pałeczki Salmonella, pozostałe 27,5% to zakażenia jelitowe, w których czynnikiem chorobotwórczym okazała się bakteria Clostridium difficile. 4/30 Dwa ogniska zbiorowych zatruć pokarmowych zgłoszone w 2013 r. miały charakter rodzinnych, w każdym chorowało rodzeństwo - dwoje dzieci w wieku 2-5 lat. W obu ogniskach czynnikiem etiologicznym okazała się Salmonella Enteritidis. Za źródło zakażenia uznano jaja kurze. Czynnikiem wspomagającym oba zatrucia był brak procesu mycia i wyparzania jaj użytych do przygotowania potraw. Osobom przygotowującym potrawy zlecono badania kału, ich wyniki wykluczyły nosicielstwo. Podobnie jak w latach poprzednich żniński współczynnik salmonelozowych zatruć pokarmowych (40,95) był wyższy od wojewódzkiego (25,21). Wśród powiatów ościennych wyższą zapadalność odnotowano tylko w powiecie inowrocławskim. Bakteryjne zakażenie jelitowe wywołane przez Clostridium difficile rozpoznano u 11 osób, zapadalność w stosunku do roku ubiegłego wzrosła 5-krotnie i była zbliżona do wojewódzkiej. W analizowanym roku nie zgłoszono w powiecie żnińskim żadnego przypadku wzw A szerzącego się drogą pokarmową, ostatnie zachorowania rejestrowano w 2009 r. Po 2-letnim wzroście zapadalności na wirusowe zakażenia jelitowe ogółem, w roku 2013 obserwowano w powiecie żnińskim nieznaczny jej spadek. Pomimo tendencji spadkowej żniński współczynnik zapadalności nadal przewyższał wojewódzki. Zapadalność na wirusowe zakażenia jelitowe w grupie dzieci do lat 2 pozostała na poziomie zbliżonym do ubiegłorocznego. współczynnik zapadalności Zapadalność na wirusowe zakażenia jelitowe ogółem w latach 2007-2013 w powiecie żnińskim i województwie kujawsko-pomorskim 250 200 197,18 164,04 150 175,51 169,99 135,87 140,02 114,69 100 84,29 81,23 77,64 50 185 158,02 53,55 40,17 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 lata powiat województwo Wśród rozpoznanych wirusów dominowały rotawirusy-70,1%, adenowirusy wywołały 8,1% ogółu zachorowań, norowirusy - 21,8%. 55,7% ogółu zakażeń wystąpiło w populacji dzieci do lat 2, część z nich miało charakter zakażeń szpitalnych. Wysoki udział w zachorowaniach populacji dzieci do lat 2 utrzymuje się od kilku lat i potwierdza, że niewielkie jest zainteresowanie profilaktyką szczepienną, w 2013 r. tylko 146 niemowląt otrzymało szczepienie chroniące je przed zakażeniem rotawirusami. 5/30 współczynnik zapadalności Zapadalność na wirusowe zakażenia jelitowe w 2013 r. w powiatach i województwie kujawsko-pomorskim w/g czynnika etiologicznego 200 150 100 50 0 Żnin Mogilno Bydgoszcz Nakło Inowrocław województwo nie określone 9,89 0 0,42 0 18,89 38,01 inne określone 14,12 0 8,07 5,76 7,31 11,94 norowirusy 38,13 87,74 4,25 5,76 22,55 38,35 rotawirusy 122,86 4,28 49,75 83,96 25,6 69,72 rotawirusy norowirusy inne określone nie określone Również w kategorii biegunek i zapaleń żołądkowo-jelitowych o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu ogółem żnińska zapadalność była wyższa od wojewódzkiej i najwyższa wśród powiatów sąsiednich. W 2013 r. obserwowano pogorszenie sytuacji epidemiologicznej wirusowego zapalenia wątroby szerzącego się drogą naruszenia ciągłości tkanek. W roku sprawozdawczym zarejestrowano 7 zachorowań na przewlekłe wzw B zgłoszone przez lekarzy z Wojewódzkiego Szpitala Obserwacyjno-Zakaźnego w Bydgoszczy (w roku 2012 - 5). Wzrosła również liczba przypadków przewlekłego wzw C, rozpoznano je u 7 chorych (w 2012 r. - 5). Chorzy wskazywali pobyty w placówkach medycznych jako miejsce prawdopodobnego zakażenia, a jako czynniki ryzyka zakażenia procedury medyczne związane z naruszeniem ciągłości tkanek. Dwie osoby wskazywały skaleczenie w gabinecie kosmetycznym jako możliwe miejsce zakażenia. W 2013 r. nie stwierdzono inwazyjnych chorób wywołanych przez Neisseria meningitidis, Haemophilus influenzae i Streptococcus pneumoniae. Spośród chorób przenoszonych przez kleszcze w 2013 r. zarejestrowano boreliozę. Sytuacja epidemiologiczna tej jednostki chorobowej w stosunku do roku ubiegłego nie zmieniła się. Żniński współczynnik zapadalności był prawie 5-krotnie niższy od wojewódzkiego. Wśród powiatów sąsiednich podobna do żnińskiej była zapadalność inowrocławska i mogileńska, wyższą obserwowano a powiatach: bydgoskim i nakielskim. Spośród 3 opracowanych przypadków 2 miały postać neuroboreliozy. Rok 2013 był kolejnym, w którym spadła liczba szczepień wykonanych przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu, z tej formy profilaktyki skorzystało tylko 13 mieszkańców naszego powiatu. Po zmianie nadzoru nad gruźlicą w województwie kujawsko-pomorskim w 2013 roku, sytuacja epidemiologiczna tej jednostki chorobowej w powiecie żnińskim w stosunku do roku 2012 nieznacznie poprawiła się, a współczynnik zapadalności obniżył się z 11,47 w 2012 r. do 9,89 w 2013 r. i był niższy od wojewódzkiego, chociaż spadek zapadalności obserwowano również w województwie kujawsko-pomorskim. 6/30 Zapadalność na gruźlicę w powiecie żninskim i województwie kujawskopomorskim w latach 2009-2013. współczynnik zapadalności 25 20 21,14 20,26 20,7 19,63 16,76 15,77 15 14,34 11,47 10 5 9,89 5,72 0 2009 2010 2011 powiat 2012 2013 województwo W trakcie prowadzonych dochodzeń epidemiologicznych identyfikowano osoby żyjące w bezpośrednim kontakcie z chorymi na gruźlicę i kierowano pod nadzór lekarzy poz. Po ubiegłorocznym spadku zapadalności na grypę i zachorowania grypopodobne ogółem i w populacji dzieci 0-14 lat, w 2013 r. zaobserwowano ponowny wzrost liczby zachorowań. Współczynnik zapadalności na grypę i grypopodobne ogółem wzrósł 4-krotnie, a w populacji dzieci do lat 14 - 7-krotnie. W porównywanych latach podobnie kształtowała się w powiecie żnińskim sytuacja epizootyczna wścieklizny wśród zwierząt dzikich, z Inspekcji Weterynaryjnej nie wpłynęły informacje o wystąpieniu na terenie powiatu wścieklizny u zwierząt dzikich. W związku z pokąsaniami przez nieznane lub dzikie zwierzęta stwierdzono potrzebę podjęcia szczepień przeciwko wściekliźnie u 9 osób. Po otrzymaniu zgłoszeń z placówek medycznych do Inspekcji Weterynaryjnej skierowano wnioski o przeprowadzenie 95 obserwacji zwierząt domowych podejrzanych o zakażenie wścieklizną, wszystkie wyniki były ujemne. Nie stwierdzono chorób zawleczonych z innych krajów oraz chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych a także zdarzeń stanowiących zagrożenie dla zdrowia publicznego. Analiza z wykonawstwa szczepień ochronnych w 2013 roku. Państwowa Inspekcja Sanitarna uczestniczy w realizacji Programu Szczepień Ochronnych poprzez dystrybucję preparatów szczepionkowych oraz nadzór nad wykonawstwem szczepień. W 2013 roku kontynuowano w ramach PSO nadzór nad czynnym uodpornieniem populacji. Monitorowano warunki przechowywania oraz dystrybucji szczepionek. W omawianym okresie nie zarejestrowano żadnego przypadku niepożądanego odczynu poszczepiennego (NOP). W stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego zaobserwowano poprawę wykonawstwa szczepień ochronnych u niemowląt w pierwszym roku życia. Nadal utrzymuje się wysoki odsetek zaszczepionych dzieci przeciw wzw typu B (szczepienie pierwotne) w 1 roku życia - 88%, w 2 roku życia (dawka uzupełniająca) - 99,2%. Wszystkie noworodki urodzone w 2013 roku poddano wakcynacji przeciw gruźlicy. 7/30 Zaobserwowano także wzrost szczepień u niemowląt przeciwko biegunce rotawirusowej. Zaszczepiono 146 dzieci, o 38 więcej w stosunku do roku poprzedniego. W 2013 r. kontynuowano realizację obowiązkowych szczepień ochronnych przeciw pneumokokom u dzieci urodzonych przed 37 tygodniem ciąży lub z masą urodzeniową poniżej 2500g od 2 miesiąca życia do ukończenia 12 miesiąca życia oraz dzieci do 5 roku życia cierpiące na schorzenia nerek, przewlekłe choroby serca, płuc, śledziony, z cukrzycą oraz innymi schorzeniami metabolicznymi. Ogółem uodporniono 259 dzieci w wieku 0 - 4 lat i 24 dzieci w wieku 5-14 lat. Szczepienia przeciw ospie wietrznej obejmowały dzieci do ukończenia 12 roku życia przewlekle chore oraz narażone na zakażenie ze względów środowiskowych. W ramach tych szczepień poddano czynnej immunizacji 64 dzieci. Na tym samym poziomie uodpornienia kształtowało się w stosunku do roku ubiegłego szczepienie podstawowe p/w odrze, śwince i różyczce w 13-14 miesiącu życia. Obowiązkiem szczepień objęto 93% populacji. Na zbliżonym poziomie uodpornienia utrzymywały się szczepienia przeciwko błonicy, tężcowi w 14 roku życia. W porównaniu z rokiem ubiegłym wzrosło wykonawstwo szczepień przeciw odrze, śwince i różyczce w 10 roku życia ( dawka przypominająca) w całej populacji i wyniosło 98%. W 2013 r. gorzej przebiegały szczepienia ochronne przeciwko błonicy, tężcowi u młodzieży w 19 roku życia (III dawka przypominająca). Odsetek zaszczepionych osób zbliżył się do poziomu 89,4%, w analogicznym okresie roku ubiegłego wynosił 92%. Szczepienia przeciw tężcowi i wściekliźnie wykonywane były ze wskazań indywidualnych w związku z ekspozycją na zakażenie. Uodpornieniu czynnemu przeciw wściekliźnie poekspozycyjnemu poddano 9 osób, a szczepienia realizowano w Poradni Profilaktyki Wścieklizny w Bydgoszczy. Z informacji uzyskanych od świadczeniodawców ustalono, że 24 osoby uchylały się od obowiązku poddania obowiązkowym szczepieniom ochronnym. Wśród uchylających się były głównie osoby pełnoletnie, podlegające do III dawki przypominającej przeciw błonicy, tężcowi w 19 roku życia oraz troje rodziców, którzy nie wyrazili zgody na zaszczepienie swoich dzieci. W stosunku do tych osób i prawnych opiekunów dzieci wprowadzone zostały działania edukacyjne i administracyjne, zmierzające do wyegzekwowania obowiązku szczepień. W 2013 r. w stosunku do roku 2012 zmalała liczba osób zaszczepionych przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu - 13 osób, przeciw meningokokom - 23 osoby. Natomiast zaobserwowano wzrost szczepień przeciw zakażeniom wirusem zapalenia wątroby A i B, przeciw durowi brzusznemu oraz przeciw grypie sezonowej. Szczepienia te stosowane były głównie profilaktycznie, jako zalecane w związku z wykonywaną pracą i u osób wyjeżdżających za granicę. Ogółem uodporniono: przeciw grypie - 1185 osób, wzw typu A - 79 osób, wzw typu B - 746 osób, durowi brzusznemu - 45 osób, zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego - 9 osób. Oceniając realizację szczepień ochronnych w minionym roku należy stwierdzić, że wykonane były w odsetku gwarantującym korzystną sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych zwalczanych poprzez szczepienia ochronne. Mniejszą dynamiką cieszyły się szczepienia zalecane w Programie Szczepień Ochronnych wśród młodzieży i osób dorosłych, nie finansowane z budżetu państwa. I.2. Zapobieganie i zwalczanie zakażeń i zachorowań. W zakresie zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych w 2013 roku: - prowadzono 304 dochodzenia epidemiologiczne w ogniskach chorób zakaźnych i zakażeń, informowano chorych oraz osoby z ich otoczenia o konieczności stosowania profilaktyki zapobiegającej szerzeniu się chorób zakaźnych i zakażeń, - opracowano 2 ogniska zbiorowych zatruć pokarmowych, 8/30 - objęto nadzorem epidemiologicznym 29 osób, które przechorowały zatrucie pokarmowe wywołane pałeczkami Salmonella oraz 6 bezobjawowych nosicieli pałeczek Salmonella, do uzyskania 3 ujemnych wyników badań kału, - prowadzono nadzór na osobami zakażonymi wirusami zapalenia wątroby oraz ich otoczeniem, - objęto nadzorem epidemiologicznym osoby z otoczenia 10 chorych na gruźlicę płuc lub podejrzanych o zachorowanie na gruźlicę płuc, w stosunku do 2 osób uchylających się od wykonania badań sanitarno-epidemiologicznych wykluczających zachorowanie na gruźlicę podjęto działania administracyjne, w stosunku do 1 osoby chorej na gruźlicę płuc, która samowolnie przerwała leczenie szpitalne przed wykonaniem kontrolnych badań podjęto działania przymuszające ją do powrotu szpitala i podjęcia dalszego leczenia, - w ramach współpracy z Inspekcją Weterynaryjną podejmowano działania w przypadkach pokąsania osób przez zwierzęta podejrzane o zakażenie wścieklizną, w związku z pokąsaniami, zlecono 95 obserwacji zwierząt domowych, osoby pokąsane przez zwierzęta dzikie, nieznane i bezpańskie kierowano na konsultacje do Poradni Profilaktyki Wścieklizny w Bydgoszczy, nadzorowano wykonanie szczepień p/w wściekliźnie u 9 osób, - nadzorowano realizację Programu Szczepień Ochronnych – przeprowadzono 23 kontrole w punktach szczepień ochronnych, - nadzorowano w placówkach medycznych spełnienie wymagań w zakresie prowadzenia procesów dezynfekcji i sterylizacji – przeprowadzono 86 kontroli sanitarnych w placówkach medycznych. 9/30 II. Jakość wody przeznaczonej do spożycia. Podstawę oceny jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi stanowią wymagania określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. z 2007 r. Nr 61, poz. 417 z późn. zm.). Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Żninie prowadzi monitoring kontrolny i przeglądowy, pobierając próbki wody do badań laboratoryjnych, z ustalonych miejsc poboru i na podstawie otrzymanych wyników badań dokonuje oceny jej przydatności do spożycia przez ludzi. Poza tym producenci wody prowadzą wewnętrzną kontrolę jakości wody, z częstotliwością uzgodnioną z PPIS w Żninie Woda przeznaczona do zbiorowego zaopatrzenia ludności w powiecie żnińskim jest uzyskiwana z jednego rodzaju ujęć tj. z ujęć wody podziemnej. W roku 2013 pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Żninie były 34 wodociągi. Poza wyżej wymienionymi, na terenie powiatu zlokalizowane są jeszcze dwa wodociągi: Pałuckiego Centrum Zdrowia sp. z o.o. w Żninie i Domu Pomocy Społecznej w Podobowicach gm. Żnin, które od 1 stycznia 2010 roku nadzorem sanitarnym obejmuje Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Bydgoszczy. Zaopatrzenie ludności w wodę Podstawą zbiorowego zaopatrzenia ludności miast i wsi powiatu w wodę do spożycia są wodociągi o produkcji dobowej od 101 do 1000m³ - 25 urządzeń. W drugiej kolejności wodociągi małe, produkujące do 100 m³/dobę – 8 urządzeń i 1 wodociąg o produkcji od 1001 do 10000 m³/dobę. Graficzną strukturę zaopatrzenia ludności w wodę przedstawia się poniżej. Odsetek wodociągów o danej produkcji dobowej zaopatrujących mieszkańców Powiatu Żnińskiego 3% 24% 73% ≤ 100 m³/dobę 101-1000 m³/dobę 1001-10000 m³/dobę W omawianym okresie skontrolowano wszystkie urządzenia wodne. Do badań laboratoryjnych pobrano 340 próbek wody oraz dodatkowo 3 próbki w kierunku obecności bakterii Legionella sp. Stopień zwodociągowania w poszczególnych gminach jest bliski 100%. 10/30 Jakość mikrobiologiczna wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Zanieczyszczenia mikrobiologiczne wody mogą powodować poważne konsekwencje zdrowotne, dlatego istotne znaczenie ma kontrola jakości wody w tym zakresie. W celu dokonania oceny jakości wody przeznaczonej do spożycia w tym zakresie pobrano do badań 169 próbki, z czego 7 (4,1 %) były kwestionowane z uwagi na wykrycie obecności bakterii grupy coli. Były to okresowe przekroczenia, które nie wpływały na negatywną ocenę końcową, jednak wskazywały na nieprawidłowo prowadzone procesy uzdatniania wody, wtórne zanieczyszczenia po jej uzdatnianiu lub inne przyczyny, wpływające na skażenie mikrobiologiczne. W tych pojedynczych przypadkach stwierdzenia pogorszenia mikrobiologicznego składu wody przeprowadzone ponownie badania próbek wody, po wdrożeniu doraźnych działań naprawczych nie wykazywały obecności cytowanych powyżej bakterii. Liczbę próbek, w których stwierdzono obecność bakterii grupy coli w poszczególnych gminach powiatu przedstawia poniższa tabela. Gmina Bakterie grupy coli Żnin Barcin Janowiec Wielkopolski Łabiszyn Rogowo Gąsawa 1 2 4 - Jakość fizykochemiczna wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Zanieczyszczenia chemiczne występujące w wodzie z ujęć głębinowych (dotyczy przekroczonych parametrów w wodzie dostarczanej w ramach zbiorowego zaopatrzenia w wodę Powiatu Żnińskiego) ogólnie nie powodują ostrych skutków zdrowotnych jak ma to miejsce w przypadku zanieczyszczeń mikrobiologicznych. Z literatury przedmiotu wynika, że znaczny odsetek wód podziemnych, wykorzystywanych do zaopatrywania ludności w wodę do spożycia zawiera zwiększoną zawartość manganu i żelaza w wyniku przenikania tych pierwiastków z warstw geologicznych. Woda, w której stwierdzono ponadnormatywną zawartość cytowanych powyżej parametrów (na poziomie wartości, jakie notuje się w powiecie) stanowi niewielkie zagrożenia dla zdrowia konsumentów, ale może powodować niepożądane zmiany organoleptyczne wody tj. podwyższoną mętność i nieakceptowaną przez konsumentów barwę. Parametrem, mającym wpływ na bezpieczeństwo zdrowotne wody są między innymi azotany, których najwyższe dopuszczalne stężenie w wodzie do spożycia wynosi 50mg/l. Ponadnormatywna zawartość azotanów może stanowić bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia, szczególnie małych dzieci i niemowląt, powodując methemoglobinemię i towarzyszącą jej sinicę. W przypadku Wodociągu Ojrzanowo gm. Łabiszyn w próbkach wody pobranych w ramach prowadzenia przez Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Łabiszynie wewnętrznej kontroli jakości wody stwierdzane były przekroczenia najwyższego dopuszczalnego stężenia azotanów na poziomie nie stanowiącym bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia. W celu zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego wody dostarczanej przez ten wodociąg w 2013 roku zarządzający wodociągiem kontynuował monitoring jakości wody. Profilaktycznie wskazane jest nie używanie wody do przygotowania pokarmów dla niemowląt. 11/30 W 2013 roku do badań fizykochemicznych pobrano 171 próbek. Przekroczenia najwyższych dopuszczalnych wartości wskaźników fizykochemicznych stwierdzono w 10 próbkach, co stanowi 5,8% badań (łącznie 13 wskaźników). Przekroczone normy dotyczyły następujących parametrów: manganu, żelaza, mętności, utlenialności i azotanów. W takich przypadkach Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Żninie stwierdzał warunkową przydatność wody do spożycia. Gestorzy urządzeń wodociągowych po wykonaniu działań naprawczych (zgodnie z harmonogramem przedłożonym PPIS w Żninie do uzgodnienia) ponownie wykonywali badania przekroczonych parametrów, które w przeważających przypadkach odpowiadały wymaganiom określonym w przepisach. Liczbę próbek, w których stwierdzono przekroczenia wskaźników fizykochemicznych w poszczególnych gminach powiatu obrazuje poniższa tabela. Gmina Żnin Barcin Janowiec Wielkopolski Łabiszyn Rogowo Gąsawa Mangan - Żelazo - Mętność - Utlenialność - Azotany - - - - 1 - 1 1 2 1 - 2 2 - - 3 - Warunkową przydatność wody do spożycia na koniec 2013r stwierdzono w przypadku dwóch urządzeń wodociągowych: Wodociąg Łabiszyn – Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Łabiszynie. Z uwagi na przekroczenie najwyższego dopuszczalnego stężenia manganu w wodzie, na poziomie 103µg/l (maksymalna dopuszczalna wartość 50 µg/l), Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Żninie wydał Decyzję nakazującą zapewnić odbiorcom wodę o jakości zgodnej z obowiązującymi przepisami i przedstawienie wyników badań w zakresie zawartości manganu w terminie do 30 kwietnia 2014r. Wodociąg Szelejewo – Zakład Robót Publicznych Gąsawa W związku ze stwierdzeniem przekroczenia najwyższej dopuszczalnej wartości wskaźnika mętności – 2,88NTU, 3,78NTU (najwyższa dopuszczalna wartość wskaźnika 1NTU) PPIS w Żninie wydał decyzję nakazującą zapewnić odbiorcom wodę o właściwej jakości w terminie do 31 marca 2014 r. 12/30 III. Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny Dokumentacja projektowa. Na podstawie ustawy Prawo Budowlane uzgodnienia dokumentacji projektowej wydawane były w formie opinii. Uzgodniono 22 dokumentacje, nie wydano opinii negatywnych, a do 5 wniesiono uwagi i zastrzeżenia. Najwięcej zastrzeżeń, jakie wniesiono do dokumentacji projektowej dotyczyły takich zagadnień jak: - nieodpowiednia wentylacja pomieszczeń, - brak odpowiedniego zabezpieczenia ścian i podłóg w zależności od przeznaczenia pomieszczenia, - nieodpowiednie ciągi technologiczne. Uczestniczenie w odbiorach i kontrolach. Odbiory były dokonywane na postawie zgłoszenia o zakończeniu prac budowlanych (uczestniczono w 32 odbiorach). Często stwierdzano podczas prowadzenia czynności odbiorowych brak dokumentacji dotyczącej materiałów budowlanych stosowanych podczas budowy tj. atestów, certyfikatów itp. (dopiero była ona uzupełniana w trakcie czynności odbiorowych lub dostarczana w późniejszym okresie), odstępstwa od dokumentacji budowlanej, nie zakończenie wszystkich prac. Uzgodnienia przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Środowiskowe uwarunkowania były poprzedzone wydawaniem opinii dotyczących konieczności sporządzenia raportu o oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Przeważały inwestycje związane z budową chlewni, elektrowni wiatrowych, ferm zwierząt futerkowych i kopalni kruszyw. Na 38 wydanych opinii stwierdzono w 5 przypadkach konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko (dotyczyły m.in. takich obiektów jak: organizacja punktów zbierania i segregacji odpadów komunalnych, budowa fermy wiatrowej, budowa budynku inwentarzowego). Plany zagospodarowania przestrzennego. Uzgodniono 11 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (wszystkie uzgodnienia dotyczyły zmian planów zagospodarowania przestrzennego, dla których podjęto uchwały rady o przystąpieniu do sporządzania planów po 21.09.2010 r.).. 13/30 IV. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk. Ustępy publiczne – w ewidencji znajduje się 7 ustępów publicznych. Stan sanitarno-techniczny nadzorowanych ustępów na koniec roku sprawozdawczego ocenia się jako dobry. Przeprowadzone kontrole wykazują, że prowadzona jest dezynfekcja i zachowana bieżąca czystość. Basen – wg ewidencji 1 obiekt. Pobrano do badań 18 prób mikrobiologicznych i 4 fizykochemiczne. Na podstawie prowadzonego monitoringu jakości wody nie stwierdzano zagrożeń w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego. Utrzymanie czystości bieżącej basenu oraz kompleksu rekreacyjnego zlokalizowanego przy obiekcie, od początku jego funkcjonowania jest wzorowe. Hotele – wg ewidencji 2 obiekty. Hotel „Basztowy” i „Martina” w Żninie posiadają kategorię trzygwiazdkową. Stan sanitarno – higieniczny i techniczny wyżej wymienionych hoteli ocenia się jako dobry. Kempingi - wg ewidencji 1 obiekt kategorii - dwie gwiazdki. Stan sanitarny i techniczny omawianego obiektu jest dobry i nie uległ zmianie w stosunku do lat ubiegłych. Inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie – wg ewidencji 29 obiektów. W omawianej grupie obiektów wykazano: 11 ośrodków , 1 pole namiotowe, 9 gospodarstw agroturystycznych, 8 innych obiektów świadczących usługi noclegowe. Stan sanitarny obiektów w przedmiotowej grupie ocenia się jako dobry, a kontrole sanitarne nie wykazywały większych nieprawidłowości. Jedynie w dwóch przypadkach stwierdzano nieprawidłowości, które usunięto w krótkim terminie. Niezmiennie najgorszy stan sanitarny odnotowuje się w obiektach, które są dzierżawione na podstawie krótkoterminowych umów oraz w obiektach, które przeznaczone są do sprzedaży. Dotyczy to trzech obiektów, tj: Ośrodek Turystyczno-Wypoczynkowy P. Przyłeckiego w Woli gm. Rogowo, Ośrodek WSRM Łódź w Woli gm. Rogowo oraz Ośrodek HotelowoRekreacyjny „REKO” Wenecji gm. Żnin. Prowadzący te ośrodki od kilku lat przygotowują je do sezonu tylko w minimalnym, niezbędnym do prowadzenia działalności zakresie i wyłączają z eksploatacji część miejsc noclegowych. Zakłady fryzjerskie - w ewidencji PSSE w Żninie znajdują się 57 zakładów fryzjerskich. Stan sanitarno - techniczny nadzorowanych zakładów fryzjerskich na koniec roku sprawozdawczego ocenia się jako dobry. Utrzymanie czystości bieżącej i porządku oraz stosowanie dezynfekcji w większości obiektów nie budziło większych zastrzeżeń. Natomiast w ciągu roku w przypadku 6 zakładów stwierdzono nieprawidłowości w zakresie prowadzenia dezynfekcji narzędzi, braku zachowania właściwej czystości w pomieszczeniach. Przeprowadzone kontrole sprawdzające wykazały usunięcie uchybień przed wydaniem decyzji merytorycznych Zakłady kosmetyczne – wg ewidencji 18 gabinetów kosmetycznych. Stan sanitarno- techniczny zakładów kosmetycznych na koniec roku sprawozdawczego ocenia się jako dobry. Utrzymanie czystości bieżącej i porządku oraz stosowanie dezynfekcji w większości obiektów nie budziło większych zastrzeżeń. 14/30 Natomiast w przypadku dwóch nowopowstałych gabinetów kosmetycznych stwierdzono brak opracowanych i wdrożonych procedur zapewniających ochronę przed zakażeniami i chorobami zakaźnymi. Przeprowadzone kontrole sprawdzające wykazały usunięcie uchybień. Inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług, fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej, tatuażu – wg ewidencji 14 obiektów. Stan sanitarno- techniczny omawianych obiektów na koniec roku sprawozdawczego ocenia się jako dobry. Utrzymanie czystości bieżącej i porządku oraz stosowanie dezynfekcji w większości obiektów nie budziło większych zastrzeżeń. Natomiast w ciągu roku w przypadku jednego gabinetu fryzjersko-kosmetycznego stwierdzono nieprawidłowości w zakresie czystości narzędzi używanych podczas świadczenia usług fryzjerskich. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała usunięcie uchybień. W opisywanych obiektach przestrzegany jest zapis ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Dworce autobusowe- wg ewidencji 4 obiekty. Stan sanitarno – techniczny i porządkowy dworców autobusowych ocenia się jako dobry. Utrzymanie czystości bieżącej i stosowanie dezynfekcji nie budziło zastrzeżeń. Poprawę stanu sanitarnego uzyskano w przypadku 2 dworców autobusowych tj. w Żninie i Łabiszynie, w których stwierdzano nieprawidłowości polegające na złym stanie technicznym ścian oraz braków w wyposażeniu toalet. Cmentarze – wg ewidencji 23 obiekty. Stan porządkowy skontrolowanych cmentarzy nie budził zastrzeżeń. Na terenie nadzorowanych cmentarzy brak jest domów przedpogrzebowych. Zwłoki przechowywane są głównie w urządzeniach chłodniczych Pałuckiego Centrum Zdrowia sp. z o.o. w Żninie. W trakcie prowadzonego nadzoru sanitarnego nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu porządkowego cmentarzy. W roku sprawozdawczym wydano 23 decyzje w sprawie ekshumacji oraz 4 postanowienia dotyczące transportu zwłok z zagranicy. Domy przedpogrzebowe – w ewidencji znajdują się 2 domy przedpogrzebowe, W roku sprawozdawczym powstał dom przedpogrzebowy, prowadzony przez P.P.H.U. Usługi pogrzebowe i Kamieniarskie Tomasz Chmielewski w Żninie. W strukturze obiektu znajdują się: pomieszczenia ekspozycji trumien, sala pożegnań, pomieszczenia przygotowania zwłok z magazynem na odpady i magazynem na środki czystości i komorami chłodniczymi, śluza dezynfekcyjna, szatnia czysta i brudna, pomieszczenia biurowe. Obiekty sportowe - wg ewidencji 7 obiektów. W omawianej grupie wykazane są następujące obiekty: stadiony -6, hala sportowa-1 Stan sanitarno – techniczny oraz utrzymanie czystości bieżącej w omawianej grupie obiektów na koniec roku sprawozdawczego ocenia się jako dobry. Środki transportu publicznego. W 32 środkach transportu publicznego przeprowadzono 34 kontroli: 8 kontroli autobusów komunikacji publicznej, 8 kontroli wagonów Powiatowej Kolei Wąskotorowej, 13 kontroli samochodów do przewozu zwłok i szczątków (skontrolowano 11), 1 kontrola środka transportu do przewozu chorych, Stan sanitarny wykazanych środków transportu na koniec roku sprawozdawczego ocenia się jako dobry. 15/30 Kąpieliska i miejsca wykorzystywane do kąpieli. W roku 2013 na terenie Powiatu Żnińskiego działało 1 kąpielisko, tj: kąpielisko Ośrodka Wypoczynkowego „Jutrzenka” w Gołąbkach (kąpielisko zlokalizowane na terenie gminy Rogowo). Teren plaży utrzymany był w dobrym stanie sanitarno-porządkowym a zlokalizowane przy kąpielisku toalety na bieżąco sprzątane i dezynfekowane. Próbki wody z kąpieliska zostały pobrane w ramach nadzoru sanitarnego przed rozpoczęciem funkcjonowania, natomiast w trakcie trwania sezonu pobierane były w ramach kontroli wewnętrznej zgodnie z przedłożonym harmonogramem. Na terenie Powiatu Żnińskiego funkcjonowało również 12 miejsc wykorzystywanych do kąpieli, tj: Miejskie, J. Żnińskie Małe, gm. Żnin – organizator Burmistrz Żnina, Wola, J. Wolskie, gm. Rogowo – organizator Ośrodek Wczasowo-Turystyczny P. Przyłęcki w Woli, Rogowo, J. Rogowskie, gm. Rogowo – organizator Wójt Rogowa, Izdebno, J. Wolskie, gm. Rogowo – organizator Wójt Rogowa, Wiktorowo, J. Ostrowieckie, gm. Gąsawa –organizator „Wiktorowo” Sp. z o.o., Szmerzyn, J. Smerzyńskie, gm. Łabiszyn – organizator Burmistrz Łabiszyna, Gród Piasta, J. Chomiąskie, gm. Gąsawa – organizator P.P.H.U. Eksport-Import „MARTINA” Walczak Mirosław, Gąsawa, J. Gąsawskie, gm. Gąsawa – organizator LOK Zarząd Gminny Gąsawa, Oćwieka, J. Oćwieckie, gm. Gąsawa – organizator P.P.H.U. Piotr Sobolewski, OW „Relax”, J. Oćwieckie, gm. Gąsawa – organizator P.P.H.U. Piotr Sobolewski, Laskowo, J. Łopienno, gm. Janowiec Wlkp. – organizator Burmistrz Janowca Wlkp., Wolice, J. Kierzkowskie, gm. Barcin – organizator Rodzinny Ogród Działkowy w Wolicach, Na terenie w/w miejsc wykorzystywanych do kąpieli przeprowadzone wykazały dobry stan sanitarno-porządkowy. Jedynie w przypadku dwóch miejsc wykorzystywanych do kąpieli stwierdzono brak sprawozdań z badań wody, które powinny być wykonane w trakcie sezonu kąpielowego. W przypadku jednego miejsca do kąpieli zlokalizowanego w Rogowie na Jeziorze Rogowskim odnotowano zdarzenie mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzkiego. W przeddzień zamknięcia sezonu – 30 sierpnia b.r. organizator - Gmina Rogowo zgłosiła pogorszenie organoleptycznej jakości wody. Przeprowadzona kontrola wykazała masowy zakwit typowy dla sinicy. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Żninie wydał ocenę jakości wody z nakazem wprowadzenia tymczasowego zakazu kąpieli oraz zamieszczenia informacji o powyższym fakcie. Z uwagi na powyższe organizator wprowadził zakaz kąpieli i wcześniej zakończył sezon kąpielowy. W przypadku pozostałych miejsc wykorzystywanych do kąpieli nie stwierdzano zakwitów wody (sinice), które stanowiłyby zagrożenie dla zdrowia osób kąpiących się w nich. W miejscach wykorzystywanych do kąpieli ustawione zostały przez organizatorów toalety przenośne typu „toi-toi”. 16/30 V. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Działalność kontrolna Pod stałym nadzorem PSSE Żnin w 2013 roku znajdowały się ogółem 94 obiekty tj. podmioty lecznicze wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne i praktyki zawodowe w tym: przychodnie, ośrodki, poradnie, ambulatoria, lecznice - 21, praktyki lekarskie - 72, praktyki pielęgniarskie - 1. W roku sprawozdawczym, skontrolowano 48 obiektów (wszystkie podmioty świadczące usługi ambulatoryjne oraz 36% obiektów, w których lekarze wykonują praktykę zawodową). Stan techniczny i funkcjonalny Przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie, ambulatoria, lecznice Stan sanitarny i techniczny przychodni, ośrodków i poradni zlokalizowanych na terenie Powiatu Żnińskiego jest dobry. Poprawie uległ stan higieniczno-sanitarny i techniczny jednego obiektu tj. SPZOZ w Barcinie, w którym poprawiły się warunki świadczenia usług w zakresie chirurgii ogólnej. Wyposażenie w sprzęt medyczny szczególnie jednorazowego użycia do obsługi chorych oraz w materiały opatrunkowe i bieliznę jest dobre. Utrzymanie czystości i prowadzenie dezynfekcji w większości skontrolowanych obiektów nie budziło zastrzeżeń. Jedynie w przypadku jednej przychodni stwierdzono pogorszenie w stosunku do lat ubiegłych warunków higieniczno - sanitarnych. Jest to przedmiotem decyzji. Wszystkie obiekty opisywanej powyżej grupy posiadają opracowane i wdrożone procedury utrzymania czystości. W przypadku 3 obiektów w dalszym ciągu brak jest pełnego dostosowania ich do obowiązującego obecnie rozporządzenia. Do najpoważniejszych braków należy: brak pomieszczenia higieniczno – sanitarnego wyposażonego dodatkowo w bidet lub brak bezpośredniego połączenia tego pomieszczenia z gabinetem badań ginekologicznych (2 obiekty), brak przystosowania obiektów do korzystania przez osoby niepełnosprawne (1 obiekt), Na terenie Powiatu Żnińskiego 3 podmioty lecznicze (NZOZ „Przychodnia Rodzinna” s. c. w Żninie, „EPOKA” NZOZ Piotr Chodkiewicz w Żninie, NZOZ „Przychodnia Lekarska” w Rogowie) posiadają certyfikat ISO 9001:2008 na świadczenie usług w zakresie m.in.: podstawowej opieki zdrowotnej, opieki długoterminowej, transportu medycznego, opieki specjalistycznej, rehabilitacji medycznej. Praktyki zawodowe Praktyki lekarskie w tym lekarzy dentystów W omawianej grupie skontrolowano 26 praktyk lekarskich. 47 praktyk lekarskich prowadzi działalność w budynkach podmiotów leczniczych, (w Epoka NZOZ w Żninie- 23 praktyki, w NZOZ „Przychodnia Rodzinna” w Żninie- 21 praktyk, w NZOZ „Eskulap” w Żninie - 2 praktyki, w NZOZ „Przychodnia Lekarska” w Rogowie – 1 praktyka). Stan sanitarny skontrolowanych praktyk lekarskich ocenia się jako dobry. W omawianej grupie obiektów wydano decyzje merytoryczne, przedmiotem których jest zapewnienie jednokierunkowego ciągu technologicznego procesu sterylizacji, zapewnienie pomieszczenia higieniczno – sanitarnego wyposażonego w bidet przy gabinecie ginekologicznym. 17/30 Wyposażenie w sprzęt medyczny jednorazowego użycia do obsługi chorych oraz w materiały opatrunkowe i bieliznę jest dobre i wystarczające. Zaopatrzenie w środki do utrzymania czystości i dezynfekcji jest wystarczające. Zachowanie czystości i porządku na terenie obiektów, w których zlokalizowane są praktyki lekarskie, nie budziło zastrzeżeń. Praktyki pielęgniarskie W omawianej grupie skontrolowano 1 obiekt tj. Pielęgniarski Ośrodek Medycyny Środowiskowo – Rodzinnej „Vena” w Janowcu Wielkopolskim. Podmiot świadczy usługi wyłącznie w domu pacjenta. Stan sanitarno – techniczny obiektu jest dobry. Utrzymanie czystości i porządku w obiekcie nie budziło zastrzeżeń. Sprzątaniem w w/w obiekcie zajmują się pracownicy zakładu. Zaopatrzenie w sprzęt medyczny jednorazowego użycia, w materiały opatrunkowe i bieliznę oraz środki czystości i dezynfekcyjne jest wystarczające. Postępowanie z odpadami ze szczególnym uwzględnieniem odpadów medycznych Przychodnie, ośrodki, poradnie, ambulatoria, lecznice Postępowanie z odpadami na terenie przychodni jest zgodne z aktualnie obowiązującym Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30 lipca 2010 r., w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi. Właściciele obiektów przechowują odpady medyczne o kodzie 180103 do czasu odbioru w urządzeniach chłodniczych przeznaczonych wyłącznie do tego celu, w temperaturze do 10°C, nie dłużej niż 14 lub 30 dni. Urządzenia chłodnicze znajdują się w pomieszczeniach zabezpieczonych przed dostępem osób nieupoważnionych. Do transportu wewnętrznego odpadów medycznych przychodnie wykorzystują oznakowane pojemniki, przeznaczone wyłącznie do tego celu. Obiekty omawianej grupy posiadają opracowane i wdrożone procedury postępowania z odpadami medycznymi, które są segregowane w miejscu ich powstawania zgodnie ze szczegółową procedurą postępowania z odpadami. W roku sprawozdawczym na terenie omawianej grupy nie stwierdzono uchybień w zakresie postępowania z odpadami medycznymi. Praktyki zawodowe Praktyki lekarskie w tym lekarzy dentystów W roku sprawozdawczym na terenie skontrolowanych praktyk lekarskich nie stwierdzono rażących uchybień w zakresie postępowania z odpadami powstałymi w wyniku prowadzonej działalności. Skontrolowane praktyki lekarskie posiadają prawidłowo opracowane i wdrożone procedury oraz szczegółowe procedury postępowania z odpadami medycznymi na stanowisku pracy. Praktyki pielęgniarskie Pielęgniarski Ośrodek Medycyny Środowiskowo – Rodzinnej „Vena” w Janowcu Wielkopolskim oddaje odpady medyczne do utylizacji nie rzadziej niż co 14 dni. Zapewnione są higieniczne warunki transportowania odpadów z miejsca ich wytworzenia do magazynu. Praktyki pielęgniarek posiadają opracowane procedury postępowania z odpadami medycznymi zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem. W roku sprawozdawczym nie stwierdzono uchybień w zakresie postępowania z odpadami powstałymi w wyniku prowadzonej działalności. 18/30 Dezynfekcja i sterylizacja w placówkach wykonujących działalność leczniczą. W 2013 r. przeprowadzono w placówkach leczniczych również kontrole przestrzegania standardów w zakresie dezynfekcji i sterylizacji. W placówkach medycznych Powiatu Żnińskiego pracowało 28 urządzeń sterylizujących. Autoklawy stanowiły wyposażenie podmiotów leczniczych - 14 i praktyk zawodowych -14. W 2013 r. we wszystkich podmiotach leczniczych oraz praktykach zawodowych wyposażonych w autoklawy skuteczność bakteriobójczego działania kontrolowano wskaźnikami biologicznymi. Procesy mycia i dezynfekcji narzędzi wielokrotnego użytku przebiegały prawidłowo, zgodnie z opracowanymi procedurami. Sterylizacja narzędzi odbywała się w autoklawach będących na wyposażeniu placówek lub zlecano ją podmiotom świadczącym usługi w tym zakresie. Stosowano sprzęt jednorazowego użytku. Do dezynfekcji narzędzi i powierzchni zanieczyszczonych krwią stosowano środki dezynfekcyjne o pełnym spektrum działania właściwym do zagrożenia. Do dezynfekcji powierzchni stosowano środki o krótkim czasie ekspozycji, o spektrum działania zależnym od zagrożenia. W pomieszczeniach, w których istniało duże ryzyko zanieczyszczenia materiałem biologicznym prowadzono dezynfekcję fizyczną za pomocą lamp bakteriobójczych. W podmiotach wykonujących działalność leczniczą były prowadzone kontrole wewnętrzne w obszarze realizacji zadań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych, z których sporządzano raporty. Dokumentację z kontroli wewnętrznej przechowywano w pomieszczeniach niedostępnych dla osób nieupoważnionych. 19/30 VI. Warunki sanitarno-higieniczne w środowisku pracy Bieżący nadzór sanitarny Dział Prewencji Chorób Zawodowych Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Żninie w 2013 r. obejmował stałym nadzorem 245 obiektów, zatrudniających łącznie 5158 osób. Zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego jednym z kierunków działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej było prowadzenie nadzoru sanitarnego w celu poprawy warunków pracy i ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w miejscu pracy. Kontynuowano zadania mające na celu nadzór nad przestrzeganiem prawa w zakresie chemikaliów i produktów biobójczych. Najczęściej stwierdzanymi nieprawidłowościami stwierdzanymi podczas kontroli były: - brak aktualnych wyników pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w miejscu pracy oraz rejestrów i kart pomiarów czynników szkodliwych, - zły stan sanitarno-techniczny pomieszczeń socjalnych/pracy, - nieprawidłowości w zakresie chemikaliów. W celu poprawy warunków pracy, zapobiegania powstawaniu chorób zawodowych wydano 36 decyzji administracyjnych. Nakazy (łącznie 52) dotyczyły: a) Substancji i preparatów chemicznych: 3, w tym: 1-dot. sporządzenia zgodnie z obowiązującymi przepisami Karty Charakterystyki mieszaniny niebezpiecznej, 2-dot. dostosowania do obowiązujących przepisów oznakowania opakowań mieszanin niebezpiecznych, b) Badania i pomiary środowiska pracy: 20, w tym: 16-dot. przeprowadzenia badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, 4-dot. zaprowadzenia/zaktualizowania rejestru i karty badan i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia. c) Poprawy stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń produkcyjnych i socjalnych: 18. d) Detergentów – 4, w tym: 2 - dot. przedstawienia do wglądu dokumentacji związanej z wytwarzaniem detergentów, 1 – dot. dostosowania do obowiązujących przepisów oznakowania opakowań wytwarzanych detergentów e) Opracowania programu działań zmierzających do ograniczenia narażenia pracowników na hałas - 1 W powiecie żnińskim w 47 zakładach pracy występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i natężeń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia, w warunkach tych w 2013 r. zatrudnionych było 391 pracowników (głównie w przekroczeniach NDN hałasu). Choroby zawodowe Do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Żninie w 2013 roku wpłynęły 4 zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej. W wyniku przeprowadzonych postępowań wyjaśniających wydano 4 decyzje administracyjnych stwierdzających chorobę zawodową, ponieważ do jej powstania przyczyniły się warunki pracy, w których pracowała dana osoba, stwierdzono: - przewlekłe choroby narządu głosu (poz. 15 WChZ) - 4 przypadki. Nadzór nad środkami zastępczymi W roku 2013 r. nie otrzymano zgłoszeń podejrzeń wprowadzania do obrotu środków zastępczych. Nie pobierano próbek, nie wydawano decyzji w zakresie środków zastępczych. 20/30 Na terenie Powiatu Żnińskiego nie ma funkcjonujących podmiotów handlujących środkami zastępczymi. Zarówno do PPIS w Żninie jak i Policji w 2013 roku nie dotarły informacje o podejrzeniu obrotu środkami zastępczymi. W związku z publikacją w Gazecie Pomorskiej z dnia 12.12.2013 r. artykułu: "Mocarz" położył go w parku - skontaktowano się (telefonicznie) z Komendą Powiatową Policji w Żninie. Uzyskano informację, że Policja prowadzi czynności w sprawie, trwa ustalanie źródła pochodzenia użytego środka zastępczego. 21/30 VII. Warunki sanitarno - higieniczne w szkołach i innych placówkach oświatowo- wychowawczych. Działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie higieny dzieci i młodzieży ma na celu zapewnienie bezpiecznych warunków i odpowiedniego standardu higienicznego nauki, pobytu i wypoczynku dzieci i młodzieży w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Państwowa Inspekcja Sanitarna w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego nad placówkami nauczania, wychowania i wypoczynku koncentrowała się na egzekwowaniu przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne w celu ochrony zdrowia dzieci i młodzieży przed niekorzystnym wpływem czynników szkodliwych lub uciążliwych środowiska szkolnego. W 2013 roku skontrolowano ogółem 116 spośród 137 placówek będących w ewidencji oceniając stan sanitarny, warunki pobytu, warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego, opiekę medyczną, działalność w zakresie dożywiania, realizację wymogów w zakresie stosowania niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych w szkolnych pracowniach, a także warunki higieniczno- sanitarne wypoczynku dzieci i młodzieży. W ewidencji Stacji na dzień 31.12. 2013 r. znajdowało się : - 59 stałych zakładów nauczania i wychowania; - 78 placówek wypoczynku dzieci i młodzieży. Przeprowadzone kontrole nie wykazały obiektów szkolnych nieprzystosowanych do procesów nauczania. Nie stwierdzono także obiektów ze złym stanem higienicznosanitarnymi i technicznym. Analizując sytuację dotyczącą zapewnienia uczniom warunków do utrzymania higieny stwierdzono, iż: 100% szkół czerpie wodę z wodociągów miejskich lub gminnych, 100% placówek posiada skanalizowane ustępy wewnętrzne, w 9 placówkach (tj.15,25%) odnotowano niezachowanie standardów dostępności do urządzeń sanitarnych – są to: 1 przedszkole, 4 szkoły podstawowe i 4 zespoły szkół, w 100% placówek zapewnia dostęp do bieżącej ciepłej wody w sanitariatach. Jako wystarczające warunki do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego oceniono stan istniejący w 25 szkołach. Pomimo odnotowanej poprawy w zakresie posiadania przez szkoły infrastruktury do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego, w dalszym ciągu zastrzeżenia budzi niedostateczna liczba sal gimnastycznych. Niewystarczające warunki do prowadzenia zajęć WF stwierdzono w 8 placówkach w tym: 5 szkół podstawowych, 1 gimnazjum. 2 zespoły szkół. Ogółem należy stwierdzić, iż warunki pobytu dzieci i młodzieży z roku na rok ulegają poprawie (przeprowadzane remonty, wymiana sprzętu i wyposażenia). Należy jednak zaznaczyć, iż w części placówek występuje problem nadmiernego zagęszczenia. Organy prowadzące placówki ze względów finansowych ograniczają ilość oddziałów natomiast dyrektorzy placówek przyjmują nadmierne ilości dzieci nie dostosowując liczby dzieci do wielkości pomieszczeń w danej placówce. Na terenie powiatu nie odnotowano problemu zmianowości - zajęcia kończą się około godz. 14.30. W roku 2013 profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami (poznu) zapewniono we wszystkich szkołach. W 14 z nich poznu świadczona była w gabinetach profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej, których stan ocenia się jako dobry, w 16 szkołach poznu zapewniono w pomieszczeniach zastępczych na terenie placówki, natomiast w 3 szkołach poznu świadczona jest poza terenem placówki. Wśród 33 szkół będących w ewidencji PSSE, 28 wydawało ciepłe posiłki. Do 14 placówek posiłki były dowożone. Z ciepłych posiłków skorzystało 2096 uczniów. 6 placówek organizowało w szkole śniadania (bułki - kanapki, drożdżówki, jogurt), skorzystało z nich 164 uczniów. W 24 placówkach podawano uczniom napój – skorzystało 3126 uczniów. Ogółem z posiłków dofinansowywanych skorzystało 1305 uczniów. W ramach sprawowanego bieżącego nadzoru sanitarnego oceniono warunki pobytu dzieci i młodzieży w placówkach nauczania dokonując higienicznej oceny rozkładów zajęć lekcyjnych i oceny dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii. Ogółem w 2013 22/30 roku wykonano 2439 badania. Tygodniowe rozkłady lekcji zgodnie z zalecanymi wymaganiami higienicznymi oceniono we wszystkich skontrolowanych placówkach. Badaniem objęto 343 oddziałów natomiast odnośnie dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii dokonano 2082 badania. W roku 2013 skontrolowano ogółem 57 turnusów (spośród 78 zgłoszonych w elektronicznej bazie MEN) związanych z wypoczynkiem dzieci i młodzieży. Z placówek skontrolowanych, zlokalizowanych na terenie działalności PSSE Żnin skorzystało ogółem 4153 uczestników, w tym 3879 z wypoczynku letniego i 274 z wypoczynku zimowego. Placówki wypoczynku dla dzieci i młodzieży zostały zorganizowane prawidłowo i nie budziły większych zastrzeżeń. 23/30 VIII. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku. niezgodnych z wdrożonymi zasadami GHP/HMP z wdrożonym systemem HACCP razem na kwotę pobranych zdyskwalifikowanych Wytwornie lodów Automaty do lodów Piekarnie Ciastkarnie Przetwórnie owocowo warzywne i grzybowe Wytwornie napojów bezalkoholowych i rozlewnie piwa Zakłady garmażeryjne Zakłady przemysł zbożowo-młynarskiego Wytwornie wyrobów cukierniczych Wytwornie koncentratów spożywczych Inne wytwornie żywności Sklepy spożywcze Kioski Magazyny hurtowe Obiekty ruchome i tymczasowe Środki transportu Inne obiekty obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego otwarte Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte Wytwornie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością Miejsca obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością Liczba próbek skontrolowanych Obiekty Nałożono mandatów wg ewidencji Liczba obiektów Wydano decyzji administracyjnych Nadzór i stan sanitarny obiektów 1 14 10 16 2 1 14 10 16 2 - 8 10 12 2 8 10 1 6 11 2 1 2 - 100 200 - 0 5 2 29 0 0 0 1 1 - 1 1 - - - 0 0 2 1 7 2 3 312 12 26 10 88 29 123 88 2 1 7 2 3 220 6 26 10 88 2 116 88 1 - 2 1 6 2 1 271 10 24 85 55 2 1 5 2 1 268 10 24 74 26 6 2 23 1 5 21 19 2 2 1 8 2 600 300 100 1020 200 0 1 0 2 0 143 0 14 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 0 1 1 - 1 - 1 - - 0 0 7 4 - 1 1 - - - 3 - AUTOMATY DO LODÓW Produkcja lodów przeważnie odbywała się na bazie proszku lodowego i przegotowanej wody, gotowych mieszanek UHT oraz na bazie mieszanki lodowej produkowanej w zakładzie macierzystym i dowożonej do poszczególnych punktów w szczelnych pojemnikach pojazdem przystosowanym do transportu artykułów spożywczych w warunkach chłodniczych PIEKARNIE W 10 zakładach opracowano i wdrożono procedury i instrukcje GHP/GMP, a w 8 zakładach wdrażany jest system HACCP. 24/30 Nieprawidłowości stwierdzone w skontrolowanych piekarniach: niewłaściwy stan sanitarny urządzeń produkcyjnych; brak do wglądu/nieaktualne orzeczenia lekarskich z badań do celów sanitarnoepidemiologicznych pracowników; stwierdzono surowce bez oznakowania; nie prowadzi się zapisów z kontroli CCP. CIASTKARNIE W 12 zakładach opracowano i wdrożono procedury i instrukcje GHP/GMP, a w 10 zakładach wdrażany jest systemu HACCP. Nieprawidłowości stwierdzone w skontrolowanych ciastkarniach: surowce przechowywane w niewłaściwych warunkach temperaturowych, w otwartych pojemnikach, niezabezpieczone przed zanieczyszczeniem, bez oznakowania, po upływie terminu przydatności; brak opisanych procesów technologicznych; brak procedury i instrukcji GHP/GMP; brak zapisów z monitoringu krytycznych punktów kontroli CCP. PRZETWÓRNIE OWOCOWO-WARZYWNE I GRZYBOWE W kontrolowanych obiektach stwierdzono następujące nieprawidłowości: na hali produkcji mieszanek oraz w magazynie surowców stwierdzono art. po upływie terminu przydatności, W zakresie zasad GHP/GMP oraz HACCP oba zakłady mają opracowane i wdrożone zasady GHP/GMP oraz jeden zakład posiada wdrożony system HACCP. WYTWÓRNIE NAPOJÓW BEZALKOHOLOWYCH I ROZLEWNIE PIWA Zakład posiada opracowane i wdrożone zasady systemu GHP/GMP oraz ma wdrożony system HACCP, a także inne systemy zapewnienia jakości (ISO, BRC, IFS). WYTWÓRNIE WYROBÓW CUKIERNICZYCH Jeden zakład otrzymał ocenę negatywną, wydano decyzję wycofującą zatwierdzenie. W grupie zakładów znajdują się: zakład produkujący cukierki, 3 wytwórnie wyrobów typu: murzynki i sękacze oraz 3 zakłady produkujące ozdoby cukiernicze do przystrajania ciast i kompozycje zdobnicze. W związku ze skargą, przeprowadzono kontrolę sanitarną kompleksową w Zakładzie Produkcyjnym Podgórzyn, 88-400 Żnin, należącym do „Hanka Produkcja” Spółka z o.o. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Żninie wydał decyzję o cofnięciu zatwierdzenia zakładu oraz wydał postanowienie o nakazie zabezpieczenia wyprodukowanej, w dniu kontroli, partii gotowego wyrobu. W pozostałych zakładach tj. produkujących murzynki i ozdoby cukiernicze stwierdzono następujące nieprawidłowości: nieaktualne orzeczenie z badań lekarskich do celów sanitarno-epidemiologicznych, przeterminowane surowce i składniki używane do produkcji, brak właściwego oznakowania gotowego produktu (brak daty minimalnej trwałości, brak informacji o używanych do produkcji barwników i substancji dodatkowych, WYTWÓRNIE KONCENTRATÓW SPOŻYWCZYCH W objętych nadzorem zakładach produkowane są następujące koncentraty spożywcze: budynie, galaretki, zupy w proszku, sosy, mieszanki przyprawowe oraz konfekcjonowane są przyprawy, żelatyna, suszone owoce, ryż, herbata, kakao, aromaty. Przeprowadzone kontrole wykazały następujące nieprawidłowości: w magazynie surowców stwierdzono artykuły spożywcze po upływie terminu przydatności; 25/30 w magazynie produktów gotowych stwierdzono zapakowany produkt zawierający w swoim składzie barwniki z grupy Southampton - brak w oznakowaniu wymaganego ostrzeżenia w stosunku do tych barwników informującego o możliwości szkodliwego wpływu na aktywność i skupienie uwagi u dzieci. Oba zakłady mają wdrożone zasady GHP/GMP oraz system HACCP. HURTOWNIE W celu oceny jakości zdrowotnej wprowadzanych do obrotu środków spożywczych w ramach UKŻ i Monitoringu pobrano do badania 14 prób, z czego jedna próba została kwestionowana. Był to Popcorn ziarna kukurydzy do prażenia, w którym stwierdzono ponadnormatywną zawartość Ochratoksyny A. Produkt zgłoszono do systemu RASFF. Do najczęściej występujących uchybień należały: -brak orzeczeń lekarskich personelu, -ściany, sufity zapleśniałe, odpadająca farba, odpadające płyty z sufitu, zacieki sufitowościenne, -brak do wglądu opracowanych procedur zabezpieczenia i wycofania z obrotu partii żywności nieodpowiadających jakości zdrowotnej, -brak do wglądu dokumentacji umożliwiającej zidentyfikowanie dostawcy. W 24 zakładach opracowano i wdrożono procedury i instrukcje GHP/GMP oraz wdrożono system HACCP. PUNKTY MAŁEJ GASTRONOMII Z 94 skontrolowanych obiektów 66 posiada opracowane i wdrożone procedury i instrukcje GHP/GMP oraz system HACCP, a w 29 nowozatwierdzonych obiektach zapewniono warunki do realizacji zasad GHP/GMP oraz systemu HACCP. Najczęściej występującymi uchybieniami w tej grupie obiektów były: -ściany w pomieszczeniu produkcyjnym zabrudzone, odpadająca farba, zacieki, -brak do wglądu opisów technologicznych produkowanych potraw, -brak aktualnych zapisów dotyczących realizacji zasad dobrej praktyki higienicznej i produkcyjnej, -brak do wglądu procedur zabezpieczenia i wycofania z obrotu partii żywności nieodpowiadającej wymaganiom jakości zdrowotnej, -brak dokumentacji umożliwiającej zidentyfikowanie dostawców żywności. . SKLEPY W celu oceny jakości zdrowotnej wprowadzanych do obrotu środków spożywczych w ramach UKŻ i Monitoringu pobrano do badania 143 próby z czego jedna PU została zakwestionowana za ponadnormatywną zawartość kadmu i ołowiu w obszarze obrzeża. Do najczęściej stwierdzanych uchybień podczas kontroli należały: -zły stan sanitarno-techniczny pomieszczeń handlowo-magazynowych, -brak do wglądu orzeczeń lekarskich personelu, -brak prowadzonych na bieżąco zapisów dotyczących realizacji zasad dobrej praktyki higienicznej, -brak kontynuacji działań mających na celu wdrożenie systemu bezpieczeństwa żywności HACCP, -brak dokumentacji umożliwiającej zidentyfikowanie dostawców żywności, -brak do wglądu procedur zabezpieczenia i wycofania z obrotu partii żywności nieodpowiadającej wymaganiom jakości zdrowotnej, 271 obiektów posiada opracowane i wdrożone procedury i instrukcje GHP/GMP a 268 obiektów wdrożyło system HACCP. ŻYWIENIE ZBIOROWE OTWARTE W 2013 r. pod nadzorem PSSE w Żninie znajdowały się 23 zakłady żywienia zbiorowego otwartego (restauracje). Ze względu na nieznaczne zainteresowanie usługami 26/30 gastronomicznymi przez osoby indywidualne tylko część restauracji prowadzi produkcję zaspokajającą potrzeby indywidualnych klientów, a główna działalność w obiektach restauracyjnych skoncentrowana jest na obsłudze imprez zorganizowanych. Część zakładów świadczy również usługi polegające na dostarczaniu żywności dla odbiorców zewnętrznych. Do najczęściej stwierdzanych uchybień sanitarnych i technicznych należały: - zły stan techniczny ścian, sufitów, podłóg w pomieszczeniach produkcyjnych oraz miejscach spożywania posiłków; – niewłaściwy stan techniczny wyposażenia; – krzyżowanie się dróg „czystych” z „brudnymi” w strefie produkcyjnej; – niewłaściwe przechowywanie artykułów; – stosowanie do produkcji przeterminowanych artykułów spożywczych, wprowadzanie do obrotu przeterminowanych napojów alkoholowych, powtórne mrożenie artykułów spożywczych; – stosowanie do produkcji nieoznakowanych surowców, brak oznakowania wyrobów własnych; – brak podjętych działań lub kontynuacji działań zmierzających do wdrożenia systemu HACCP, brak prowadzonego monitoringu wyznaczonych punktów krytycznych, dokumentacja niedostosowana do stanu faktycznego panującego w zakładzie; – brak zaświadczeń lekarskich z badań do celów sanitarno-epidemiologicznych personelu lub nieaktualne zaświadczenia; We wszystkich obiektach, w których dokonano oceny stanu sanitarnego, wdrożono procedury i instrukcje GHP/GMP, zdarza się jednak, że nie we wszystkich zakładach właściciele stosują się do zasad określonych w procedurach lub prowadzą systematyczne zapisy z ich realizacji. 8 zakładów żywienia zbiorowego otwartego będących pod nadzorem PSSE w Żninie posiada wdrożony system HACCP, w przypadku pozostałych trwa opracowywanie dokumentacji systemu. ŻYWIENIE ZBIOROWE ZAMKNIĘTE OŚRODKI WCZASOWE Pod nadzorem PPIS w Żninie znajduje się 9 ośrodków wypoczynkowych. W czasie sezonu letniego przeprowadzono kontrole 8 pomieszczeń kuchennych. Nieprawidłowości i uchybienia stwierdzane podczas kontroli kompleksowych przeprowadzanych w ośrodkach wczasowych dotyczyły: - używanie do produkcji artykułów spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia; - niewłaściwe przechowywanie artykułów spożywczych; - brak do wglądu procedury zabezpieczenia i wycofywania z obrotu partii żywności nieodpowiadających wymaganiom jakości zdrowotnej; - brak do wglądu dokumentacji systemu HACCP oraz zapisów z rejestracji przebiegu procesów produkcyjnych; - brak orzeczeń lekarskich personelu zatrudnionego przy produkcji żywności. W 7 skontrolowanych obiektach opracowano procedury i instrukcje GHP/GMP. W 4 przypadkach, właściciele nie stosowali się do opracowanych w tym zakresie procedur. W dwóch ośrodkach wczasowych wdrożono zasady systemu HACCP a w pozostałych zakładach tej grupy trwają czynności związane z opracowywaniem dokumentacji systemu HACCP. STOŁÓWKI SZKOLNE (w tym żywienie w systemie cateringowym) Żywienie dzieci odbywa się w 12 (tradycyjnych – z zapleczem kuchennym) stołówkach szkolnych. Dla 13 placówek szkolnych posiłki obiadowe (w ramach dożywiania) dostarczane są w systemie cateringowym. Wszystkie stołówki szkolne w powiecie żnińskim prowadzą 27/30 bardzo ograniczoną formę żywienia, polegającą głównie na dożywianiu. Najczęściej dzieciom oferowany jest jednodaniowy ciepły posiłek, a w skrajnych przypadkach jest to również suchy prowiant. Stwierdzano następujące nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno-higienicznego: - niewłaściwy stan techniczny wyposażenia; - brak prowadzonych zapisów potwierdzających kontrolę skuteczności obróbki cieplnej produkowanych potraw; W 19 skontrolowanych obiektach tej grupy wdrożono procedury i instrukcje GHP/GMP, w 8 placówkach szkolnych (w tym jednej z żywieniem w systemie cateringowym) opracowano dokumentację związaną z system HACCP, w pozostałych jest w trakcie opracowywania. STOŁÓWKI NA KOLONIACH I OBOZACH W czasie letniego wypoczynku w roku 2013 na terenie powiatu żnińskiego funkcjonowały dwie stałe bazy obozowe – ZHP Smerzyn oraz ZHP Folusz, w których organizowano wypoczynek letni dla dzieci i młodzieży. Poza tym kolonie zostały zorganizowane w stałych placówkach szkolno-oświatowych, ośrodkach wczasowych, na terenie ośrodków hotelowo-restauracyjnych. W czasie trwania wypoczynku letniego przeprowadzono w 2 stacjonarnych bazach obozowych ZHP kontrole kompleksowe. Kontrola przeprowadzona w jednym z zakładów tej grupy wykazała następujące nieprawidłowości: - niewłaściwy stan sanitarno-techniczny pomieszczeń produkcyjnych i wyposażenia; - stosowanie do produkcji nieoznakowanych surowców (wędliny); Nieprawidłowości stwierdzone podczas kontroli kompleksowej zostały usunięte w krótkim terminie. W czasie przeprowadzanych w sezonie letnim 2013r. kontroli tematycznych, którymi objęto organizatorów wypoczynku w stałych placówkach szkolno-oświatowych, ośrodkach wczasowych, na terenie ośrodków hotelowo-restauracyjnych, nie stwierdzano nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno-technicznego. STOŁÓWKI W PRZEDSZKOLACH Na terenie działania PSSE Żnin funkcjonuje 13 kuchni przedszkolnych. Przeprowadzone kontrole kompleksowe nie wykazały nieprawidłowości. W 2 obiektach przedszkolnych dokonano oceny w zakresie sposobu żywienia, na podstawie przedstawionych jadłospisów. W jednym przypadku stwierdzono niezgodność z zasadami racjonalnego żywienia, polegającą na: – braku źródła białka zwierzęcego w posiłku obiadowym. We wszystkich skontrolowanych kompleksowo obiektach wdrożono procedury i instrukcje GHP/GMP, w 10 obiektach wdrożono również procedury systemu HACCP, w pozostałych dokumentacja związana z system HACCP jest w trakcie opracowywania. DOMY DZIECKA Pod nadzorem PPIS w Żninie znajduje się jeden Dom Dziecka w Kołdrąbiu. Przeprowadzona kontrola kompleksowa nie wykazała nieprawidłowości. W obiekcie wdrożono procedury i instrukcje GHP/GMP, a dokumentacja związana z system HACCP została opracowana. INNE ZAKŁADY ŻYWIENIA W tej grupie znajduje się 12 zakładów podlegających kontroli PPIS w Żninie. Wśród nich znajdują się m.in.: 1 dom pomocy społecznej, w którym w ramach dziennego pobytu, podopieczni sami, w ramach terapii zajęciowej, przygotowują posiłki pod okiem wykwalifikowanej kadry, 28/30 6 obiektów, w których organizowane są wyłącznie imprezy okolicznościowe, bez sprzedaży dla indywidualnego klienta, 1 zakład, w których organizowane są imprezy okolicznościowe oraz odbywa się produkcja wyrobów cukierniczych, 3 zakłady, w których organizowane są imprezy okolicznościowe i przygotowuje się żywność na potrzeby odbiorców zewnętrznych. W przypadku 6 skontrolowanych kompleksowo zakładów, stwierdzono nieprawidłowości polegające na: - braku orzeczeń lekarskich z badań do celów sanitarno-epidemiologicznych pracowników zatrudnionych przy produkcji żywności; - niewłaściwym przechowywaniu artykułów spożywczych łatwopsujących się; - niewłaściwym stanie technicznym wyposażenia; - stosowaniu do produkcji przeterminowanych surowców; - braku opracowanych instrukcji i braku zapisów z realizacji zasad GHP/ GMP; We wszystkich przypadkach nieprawidłowości usunięto w krótkich terminach. We wszystkich skontrolowanych obiektach, wdrożono procedury i instrukcje GHP/GMP. 29/30 IX PODSUMOWANIE I WNIOSKI Obecny stan sanitarno – higieniczny obiektów nadzorowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Żninie nie stanowi zagrożenia dla zdrowia publicznego Powiatu Żnińskiego. Z uwagi jednak na turystyczny charakter terenu Powiatu oraz ciągle rozbudowującą się infrastrukturę turystyczną, należy większą uwagę zwrócić w następnych latach na tę właśnie dziedzinę gospodarki Powiatu. Należy szczególnie zwiększyć nacisk na stan sanitarny i higieniczny elementów infrastruktury i środowiska mających wpływ na jakość świadczonych usług turystycznych (jakość wody do picia, jakość wody w kąpieliskach, jakość bazy żywieniowej i noclegowej oraz jakość i dostępność usług medycznych, czystość i porządek tras i miejscowości turystycznych). W 2013 roku nadal odnotowuje się niezadowalający stan porządkowy na terenie Powiatu. Dotyczy to szczególnie terenów turystycznych (trasy turystyczne, brzegi jezior, pobocza dróg, parkingi śródleśne). Brak odpowiedniej ilości pojemników na odpady komunalne oraz wystarczającej ilości urządzeń do segregacji odpadów i systematycznego ich opróżniania a także brak bieżącego porządkowania tych terenów powoduje coraz większe ich zanieczyszczenie. Skutkiem tego są sygnały od osób przebywających na terenie Powiatu w celach turystycznych oraz od osób, które tylko na krótki czas się tu zatrzymują. W związku z tym, że w połowie 2013 roku zmianie uległy zasady postępowania z odpadami, rezultaty tych zmian będzie można ocenić pełniej w roku 2014. Poważnym i utrzymującym się od kilku lat problemem jest brak właściwego nadzoru nad zwierzętami domowymi a zwłaszcza nad psami. Dotyczy to zarówno braku właściwego nadzoru podczas wyprowadzania psów (psy bez kagańców spuszczane z uwięzi, brak sprzątania po nich nieczystości, psy bez żadnego nadzoru – szczególnie na wsiach i osiedlach domów jednorodzinnych) a także pogryzienia przez psy. Osobną sprawą jest duża ilość psów nieszczepionych przeciw wściekliźnie, co powoduje zwiększenie ryzyka zarażenia wścieklizną osoby pogryzionej. Nieznacznie polepszyła się sytuacja epidemiologiczna zatruć i zakażeń pokarmowych wywołanych przez czynniki biologiczne, przy czym korzystniejszą sytuację obserwowano zarówno w zachorowaniach wywołanych czynnikiem bakteryjnym jak i wirusowym. Przeprowadzona analiza wg wieku potwierdziła powtarzający się od kilku lat fakt, że w dużej części chorują niemowlęta i małe dzieci, co może świadczyć o niskim poziomie wiedzy młodych matek w zakresie przestrzegania zachowań higienicznych i żywieniowych podczas karmienia i zabiegów pielęgnacyjnych, oraz stosowania profilaktyki szczepiennej. Nie obserwowano szerzenia się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych oraz zdarzeń stanowiących zagrożenie dla zdrowia publicznego. 30/30