Sprawozdanie z realizacji

STRESZCZENIE
1. Wprowadzenie
Rada Ministrów przyjmując „Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV,
Opieki nad Żyjącymi z HIV i Chorymi na AIDS na lata 2004 – 2006”, zobowiązała
Ministra Zdrowia do opracowania sprawozdania rocznego i przedstawienia go Radzie
Ministrów do końca kwietnia kolejnego roku. Rok 2005 jest więc już drugim rokiem
realizacji zadań wynikających z Krajowego Programu realizowanych zarówno przez
Krajowe Centrum ds. AIDS, będące państwową jednostką budżetową utworzoną przez
Ministra Zdrowia, jak i innych partnerów Programu. Niniejsze Sprawozdanie zawiera
szczegółowy opis zadań zrealizowanych w 2005 roku w trzech obszarach tematycznych:

profilaktyka zakażeń HIV;

pomoc i wsparcie dla osób żyjących z HIV, chorych na AIDS, ich rodzin i bliskich;

zapewnienie szerokiej dostępności do diagnostyki i leczenia antyretorwirusowego.
Do Sprawozdania dołączono także w postaci Aneksu szczegółowe zadania
zrealizowane przez resorty i inne jednostki zobowiązane do współpracy w ramach
Krajowego Programu z Krajowym Centrum ds. AIDS.
2. Sytuacja epidemiologiczna
Sytuacja HIV/AIDS w Polsce według danych epidemiologicznych jest relatywnie
stabilna, odmiennie niż ma miejsce w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Od
początku epidemii, tj. od 1985 roku do końca 2005 r. w Polsce odnotowano 9798 zakażeń
HIV, jednak szacunkowa liczba zakażeń HIV określana jest przez ekspertów na ok. 30 tys.
Według danych skumulowanych, ponad 54% ogólnej liczby zakażeń miało związek ze
stosowaniem narkotyków drogą dożylną, choć zakażeniu ulega coraz więcej osób o
orientacji heteroseksualnej, bez narkomanii dożylnej w wywiadach. Osoby te zakażają się
poprzez ryzykowne kontakty seksualne, często połączone ze stosowaniem środków
psychoaktywnych. W ogólnej liczbie zakażeń przeważają mężczyźni. Z informacji
zebranych w Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych wynika, że wzrasta liczba zakażeń
w populacji mężczyzn mających seks z mężczyznami, przy czym wśród tych osób wzrasta
także tendencja do niestosowania prezerwatyw. W ostatnich latach obserwuje się także
wzrost liczby zakażeń u kobiet, co wynika z rozprzestrzeniania się wirusa w populacji osób
heteroseksualnych.
5
Struktura zakażonych według grup wiekowych w porównaniu z rokiem 2004 nie uległa
istotnym zmianom. Zdecydowana większość zakażonych (84%) nie ukończyła 40 roku
życia, natomiast osoby w wieku 20-39, 30-39 i poniżej 20 stanowią odpowiednio: 50%,
25% i 8% wszystkich zakażonych.
3. Realizacja Krajowego Programu
3.1 Ministerstwo Zdrowia - Krajowe Centrum ds. AIDS
Krajowe Centrum ds. AIDS, działając w imieniu Ministra Zdrowia, zgodnie z
przyjętym w Krajowym Programie podziałem celów i kierunków działań na trzy obszary
tematyczne, zrealizowało w roku 2005, na podstawie zarządzenia Ministra Zdrowia w
sprawie KC ds. AIDS z dnia 16 czerwca 2003 r. (z późn. zm.), następujące zadania
szczegółowe:
Obszar tematyczny: PROFILAKTYKA ZAKAŻEŃ HIV
Cele ogólne:

zmniejszenie poziomu zachowań ryzykowanych w grupach docelowych poprzez
podniesienie poziomu wiedzy i zmianę postaw dotyczących ryzykownych zachowań
oraz zwiększenie i stałe podwyższanie jakości bazy szkoleniowo-edukacyjnej;

poprawa dostępności do informacji i poradnictwa opartego na bezpośrednim kontakcie
z indywidualnym odbiorcą.
Zrealizowane zadania szczegółowe:
Działania edukacyjne dla zróżnicowanych grup odbiorców o zasięgu:

ogólnopolskim – ogółem przeszkolono 2102 osoby,

wojewódzkim – ogółem przeszkolono 7541 osób.
a) Przeprowadzono szkolenia następujących grup odbiorców:

pracowników ochrony zdrowia (średni personel medyczny, lekarze rodzinni,
ginekolodzy, kierownicza kadra pielęgniarska, studenci medycyny);

osób zajmujących się edukacją dzieci i młodzieży (pedagodzy, nauczyciele, katecheci,
kuratorzy sądowi, pracownicy socjalni ośrodków opiekujących się osobami
uzależnionymi i zakażonymi);

edukatorów starających się o uzyskanie certyfikatu lub przedłużenie jego ważności,
organizujących działania profilaktyczne w zakresie HIV/AIDS w różnych
środowiskach (pracownicy Inspekcji Sanitarnej, przedstawiciele samorządu
6
terytorialnego, administracji rządowej, w tym pracownicy policji, wojska, służby
więziennej, straży granicznej, pracownicy samorządów lokalnych; pełnomocnicy ds.
HIV/AIDS i narkomanii);
b) Programy wykorzystujące przede wszystkim metody pracy bezpośrednio w
środowisku odbiorców o charakterze redukcji szkód, skierowane do osób
charakteryzujących się wysokim poziomem zachowań ryzykownych, a mianowicie:

sprzedających usługi seksualne;

używających narkotyki drogą iniekcji;

bardzo często zmieniające partnerów seksualnych, o różnej orientacji seksualnej
(szkolenia dla barmanów klubów dla homoseksualistów);

młodzieży (młodych dorosłych) narażonej na marginalizację, która nie uczy się, nie
pracuje, przebywającej najczęściej w zaniedbanych bądź patologicznych środowiskach
rodzinnych.
c) Działania informacyjne, uwzględniające zróżnicowane potrzeby odbiorców,
zrealizowane były poprzez:

całodobowy Telefon Zaufania AIDS;

Poradnię Internetową HIV/AIDS;

czasopismo „HIV/AIDS Review”;

stronę internetową Krajowego Centrum ds. AIDS;

biuletyn „Kontra” wydawany przez Krajowe Centrum ds. AIDS w nakładzie
7000 egzemplarzy oraz Biuletyn Internetowy e-Kontra;

materiały oświatowo-edukacyjne (w 2005 roku wydano 8 publikacji książkowych).
d) Działalność Punktów Konsultacyjno-Diagnostycznych w zakresie:

całorocznego prowadzenia anonimowego, bezpłatnego testowania w kierunku
zakażenia HIV, połączonego z poradnictwem przed i po teście.
e) Działania o charakterze społecznych kampanii medialnych zarówno o zasięgu
wojewódzkim, jak i ogólnopolskim, zawierające:

treści profilaktyczne przekazywane przy użyciu zróżnicowanych nośników
informacji;

wykorzystujące różne formy wyrazu takie, jak np. spektakle teatralne;

konferencje oraz inne formy działań medialnych związane z obchodami
Światowego Dnia AIDS.
7
Realizatorami działań edukacyjnych były organizacje pozarządowe wyłonione
w ramach otwartego konkursu ofert i wykonawcy wybrani na podstawie postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego wspierani przez przedstawicieli samorządów
różnego szczebla i struktur rządowych.
Obszar tematyczny: POMOC I WSPARCIE DLA OSÓB ŻYJĄCYCH Z HIV,
CHORYCH NA AIDS, ICH RODZIN I BLISKICH
Cel ogólny:

poprawa jakości życia w sferze psychospołecznej osób żyjących z HIV, chorych na
AIDS, ich rodzin i bliskich
Zrealizowane zadania szczegółowe:
- zróżnicowane pod względem formy działania miały zasięg ogólnopolski i wojewódzki i
były to m.in.:

szkolenia – stacjonarne, wyjazdowe, konferencje i seminaria;

turnusy rehabilitacyjno-edukacyjne (także dla dzieci i rodziców);

ogólnopolskie forum osób żyjących z HIV;

grupy wsparcia;

działania o charakterze poradniczo-konsultacyjnym;

obóz integracyjno-rehabilitacyjny;

grupy terapeutyczne.
Obszar tematyczny: ZAPEWNIENIE SZEROKIEJ DOSTĘPNOŚCI DO DIAGNOSTYKI
I LECZENIE ANTYRETROWIRUSOWE
Cel ogólny:

poprawa jakości i dostępności do diagnostyki i opieki medycznej nad ludźmi żyjącymi
z HIV, chorymi na AIDS oraz osobami narażonymi na zakażenie HIV;

ograniczenie zakażeń wertykalnych.
Zrealizowane zadania szczegółowe:

zapewniono szeroką dostępność do leczenia ARV według wskazań klinicznych dla
2647 pacjentów, w tym 96 dzieci zakażonych HIV (stan na dzień 31 grudnia 2005 r.);

zagwarantowano diagnostykę wykorzystującą najnowsze metody i techniki;
8

kontynuowano profilaktykę zakażeń wertykalnych ARV matka-dziecko (w roku 2005
leki antyretrowirusowe otrzymało 65 ciężarnych kobiet zakażonych HIV i ich 61
nowourodzonych dzieci);

kontynuowano stosowanie leków ARV w celach profilaktycznych po ekspozycji
(zawodowej i pozazawodowej wypadkowej) na zakażenie HIV;
Elementy ewaluacji programu: PRZEDSIĘWZIĘCIA BADAWCZE

Analiza ankiet wypełnianych w Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych w 2004 r.;

Analiza ankiet wypełnianych przez uczestników szkoleń prowadzonych na zlecenie
Krajowego Centrum ds. AIDS;

Analiza publikacji pojawiających się w prasie w roku 2004 dotyczących tematyki
HIV/AIDS;

Badanie efektywności multimedialnej kampanii społecznej w zakresie HIV/AIDS;

Badanie wiedzy Polaków na temat HIV/AIDS oraz zachowań seksualnych.
Na realizację „Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV, Opieki nad
Żyjącymi z HIV i Chorymi na AIDS” Minister Zdrowia w roku 2005 przeznaczył
następujące kwoty:


83 819 772,00 zł – leczenie antyretrowirusowe (rozdział 85149 – programy polityki
zdrowotnej);
6 707 365,00 zł – działalność profilaktyczna (rozdział 85152 – zapobieganie i
zwalczanie AIDS).
3.2 Ministerstwo Edukacji i Nauki
Działania podejmowane przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w 2005 roku w zakresie
profilaktyki HIV/AIDS wynikały z planów określonych w „Krajowym Programie
Zapobiegania Zakażeniom HIV, Opieki nad Żyjącymi z HIV i Chorymi na AIDS na lata
2004-2006”.
Zrealizowane
zadania
miały charakter
edukacyjno-profilaktyczny i
skierowane były do następujących grup odbiorców:

młodzieży szkolnej;

nauczycieli i pracowników nadzoru pedagogicznego;

studentów.
Zrealizowano m.in. następujące zadania:
9
 kontynuowano realizację zajęć edukacyjnych dotyczących problematyki HIV/AIDS
w ramach wychowania do życia w rodzinie;
 zorganizowano w dniach 14-15 listopada 2005 r. konferencję „Zapobieganie
HIV/AIDS w szkole;
 przeprowadzono w Centrum Metodycznym Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej
60 godz. kurs doskonalący dla 280 nauczycieli z 6 powiatów (słupskiego,
wołoskiego,
warszawsko-praskiego,
strzyżewskiego,
grodziskiego
w
woj.
wielkopolskim i mazowieckim), zawierający zagadnienia związane z HIV/AIDS;
 przeprowadzono w szkołach gimnazjalnych program profilaktyczno-wychowawczy
„Pomost” oraz warsztaty szkoleniowe „AMOR”;
 przeprowadzono
badanie
„Zagrożenia
i
zapobieganie
niedostosowaniu
społecznemu”, w którym uwzględniono realizację programu wychowawczego i
programu profilaktyki problemów dzieci i młodzieży oraz realizację zajęć
edukacyjnych wychowanie do życia w rodzinie;
 realizacja programu szkoleniowego „AMOR” dla specjalistów zajmujących się
edukacją
osób
niepełnosprawnych.
Program
dotyczył
przygotowania
osób
niepełnosprawnych intelektualnie do pełnienia ról osobistych w dorosłym życiu, ze
szczególnym uwzględnieniem sfery psychoseksualnej człowieka, a także profilaktyki
HIV/AIDS.
3.3 Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
Sprawozdanie obejmuje informacje z działań podejmowanych przez następujące służby
podległe Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji :
A. Komendę Główną Policji
B. Głównego Inspektora Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i
Administracji
C. Państwową Straż Pożarną
D. Straż Graniczną
E. Biuro Ochrony Rządu
F. Zakłady Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji
10
A. Działania podejmowane w roku 2005 w ramach „Krajowego Programu Zapobiegania
Zakażeniom HIV, Opieki nad Żyjącymi z HIV i Chorymi na AIDS na lata 2004-2006”
przez Komendę Główną Policji oraz podległe jej jednostki skierowane były głownie na:
 działania edukacyjne prowadzone w szkołach policyjnych obejmujące zarówno
słuchaczy, jak i funkcjonariuszy w służbie czynnej, skierowane na przygotowanie
do zachowania bezpieczeństwa w czasie wykonywania zadań służbowych,
sposobów postępowania w przypadku kontaktu z materiałem zakaźnym – są to
bloki wpisane na stałe w programy kształcenia różnych kursów;
 działalność edukacyjno-informacyjną skierowaną do dzieci, młodzieży, rodziców i
nauczycieli dotyczącą problematyki HIV/AIDS, narkomanii oraz komercji
seksualnej w kontekście m.in. podejmowania ryzykownych zachowań –
prowadzone w formie pogadanek, warsztatów, wykładów i prelekcji w szkołach.
B. Główny Inspektor Sanitarny Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w
ramach ww. programu swoje działania w 2005 r. koncentrował wokół:

edukacji profilaktycznej prowadzonej wśród służb resortu spraw wewnętrznych w
zakresie podstawowej wiedzy o zakażeniu HIV oraz zapobieganiu zakażeniom
krwiopochodnym u osób narażonych na kontakt z materiałem zakaźnym mającej na
celu ukształtowanie odpowiednich postaw i zachowań zdrowotnych.
C. Państwowa Straż Pożarna kontynuowała działalność związaną z edukacją
funkcjonariuszy państwowej straży pożarnej w szczególności w zakresie wykształcenia
prawidłowych nawyków w czasie prowadzenia akcji ratowniczych.
D. Straż Graniczna koncentrowała swoje działania wokół:

badań kandydatów do służby w kierunku wykrycia nosicieli wirusa HIV;

edukacji własnych służb w zakresie zagadnień dotyczących problematyki
HIV/AIDS, w szczególności w kontekście specyfiki służby.
Koszty finansowe realizacji programu przez Straż Graniczną wyniosły 40 400,00 zł i
związane były głównie z badaniami laboratoryjnymi kandydatów do służby.
E. Biuro Ochrony Rządu koncentrowało się głownie na badaniach w kierunku obecności
HIV dla kandydatów do służby w Biurze Ochrony Rządu oraz funkcjonariuszy
oddelegowanych do służby poza granicami kraju.
F. Zakłady Opieki Zdrowotnej MSWiA w roku 2005 w podejmowały działania na rzecz:
11

pracowników służby zdrowia w zakresie szkolenia, edukacji i profilaktyki zakażeń
HIV oraz opieki nad chorymi na AIDS prowadzone w formie szkoleń, konferencji,
wykładów, pogadanek, projekcji filmowych i sesji plakatowych;

podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników ZOZ MSWiA na potrzeby
prowadzonych przez zakłady opieki zdrowotnej działań w zakresie problematyki
HIV/AIDS (wspomnieć tu należy m.in. o szkoleniach dotyczących postępowania z
materiałem zakaźnym, postępowania z pacjentem zakażonym – w tym zasad
zachowania ostrożności);

osób zakażonych HIV, chorych na AIDS oraz ich rodzin i bliskich, szczególnie w
obszarze udzielania pomocy psychologicznej i wsparcia indywidualnego w postaci
prowadzonej terapii oraz poradnictwa;

innych służb i grup zawodowych w zakresie szkoleń podejmujących problematykę
zakażeń HIV;

pacjentów trafiających do placówek służby zdrowia, którzy mieli możliwość
uczestnictwa w projekcjach filmowych, pogadankach i wykładach

dzieci i młodzieży zarówno przebywających w placówkach opieki zdrowotnej
MSWiA jak i na terenie placówek oświatowych.
Na realizację zadań w roku 2005 w ramach „Krajowego Programu Zapobiegania
Zakażeniom HIV, Opieki na Żyjącymi z HIV i Chorymi na AIDS na lata 2004-2006”
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przyznało podległym Zakładom
Opieki Zdrowotnej 219 010,51 zł.
3.4 Ministerstwo Sprawiedliwości
W Ministerstwie Sprawiedliwości dwie jednostki mu podległe realizują zadania
wynikające z Krajowego Programu.
3.4.1. Zadania Krajowego Programu zrealizowane przez Biuro Służby Zdrowia
Centralnego Zarządu Służby Więziennej były zgodne z przyjętym w Krajowym
Programie harmonogramem i obejmowały w 2005 roku następujące działania:

rutynowe proponowanie wykonywania badań w kierunku HIV osadzonym w
zakładach penitencjarnych;

edukację osadzonych ze szczególnym uwzględnieniem młodocianych;
12

zapewnienie dostępu osadzonym do materiałów edukacyjnych związanych z
HIV/AIDS;

monitorowanie zjawisk związanych z HIV/AIDS w jednostkach penitencjarnych;

stałe uaktualnianie i wprowadzanie jednolitych standardów opieki nad osobami
żyjącymi z HIV i chorymi na AIDS w placówkach penitencjarnych;

funkcjonowanie więziennej służby zdrowia w ogólnopolskim komputerowym
systemie dystrybucji leków antyretrowirusowych oraz w bazie danych o osobach
leczonych w Biurze Służby Zdrowia CZSW;

nadzór i egzekwowanie przestrzegania przez personel więziennej służby zdrowia
procedur medycznych związanych z pracą z materiałem zakaźnym;

zapewnienie bezpośredniego i natychmiastowego systemu udzielania świadczeń
zdrowotnych osobom po ekspozycji na zakażenie HIV zarówno w stosunku do
osadzonych, jak i funkcjonariuszy;

realizację programu redukcji szkód w odniesieniu do zakażeń HIV, HBS, HCV dla
więziennej służby zdrowia;

podpisanie umowy na rok 2005 w sprawie realizacji programu Polityki Zdrowotnej
Ministerstwa Zdrowia „Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z wirusem HIV
w Polsce” finansowanego z budżetu państwa (dział 851 - ochrona zdrowia, rozdział
85149 – Programy polityki zdrowotnej);

współpracę z organizacjami rządowymi i pozarządowymi;

system poradnictwa psychologicznego i medycznego przed i po wykonanym teście.
3.4.2. Zadania zrealizowane przez Wydział II Nadzoru nad Zakładami Dla Nieletnich
obejmowały m.in. następujące działania:

zapoznano nauczycieli z książką „Zapobieganie HIV/AIDS i chorobom
przenoszonym drogą płciową, edukacja młodzieży szkolnej” opublikowaną w
Internecie, z Konwencjami i zaleceniami Międzynarodowej Organizacji Pracy
dotyczącymi postępowania w miejscu pracy wobec osób żyjących z HIV/AIDS na
podstawie artykułu Justyny Sobeyko – członka Polskiego Towarzystwa
Naukowego AIDS, Prawami osób żyjących z HIV i chorych na AIDS w miejscu
pracy w świetle regulacji prawnych Unii Europejskiej na podstawie artykułu
Włodzimierza Nowackiego – zajmującym się monitorowaniem zagadnień
13
związanych z integracją europejską w dziedzinie ochrony zdrowia w Krajowym
Centrum ds. AIDS;

szkolenia z zakresu zasad zapobiegania zakażeniom HIV i WZW. Prawdy i mity o
HIV i AIDS - szkolenie pracowników niepedagogicznych „Jak nie zarazić się
wirusem HIV”;

zorganizowano konferencję poświęconą problematyce związanej z HIV pt.
„Pokonać lęk”- konferencja szkoleniowa w Zakładzie Poprawczym dla chłopców
uzależnionych od środków odurzających i psychotropowych oraz nosicieli wirusa
HIV w Białymstoku;

kurs „Pierwsza pomoc przedmedyczna” (w programie profilaktyka zakażeń i
zastosowanie środków ochrony osobistej) oraz specjalistyczny kurs z zakresu
problemów HIV/AIDS i profilaktyki uzależnień od środków psychoaktywnych;

programy profilaktyczne w zakresie HIV/AIDS i edukacji zdrowotnej, w zakresie
profilaktyki HIV/STD i narkomanii: „Program profilaktyczny dla młodzieży w
zakresie HIV/AIDS”, „Zamknięci w sobie”, realizacja programu „Młodzi i AIDS”,
„Jak
zabezpieczyć
się
przed
HIV”,
„Wiedza
–
Świadomy
wybór
-
Odpowiedzialność”, „ Przeciw uzależnieniom”, program Zapobiegania Narkomanii
ODLOT, „Autorski Program ODLOT Q ZDROWIU” - wdrażanie programów
zawartych w pakietach edukacyjnych IPZiT – szkolny program w zakresie
profilaktyki i przeciwdziałania HIV/AIDS, „Autorski program profilaktyczno
leczniczy oddziaływań zdrowotnych i promujących zdrowy styl życia”;

Teatr Profilaktyczny:

współpraca z Wojewódzką Stacją Sanitarno–Epidemiologiczną w Olsztynie w celu
przeprowadzania badań wśród wychowanków z grup ryzyka na obecność w ich
organizmach wirusa HIV;
3.5 Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Zagadnienia dotyczące problematyki HIV/AIDS znalazły się
m.in. w dwóch
autorskich przedmiotach: „Problemy i kwestie społeczne” oraz „Patologie społeczne”. W
ramach pierwszego przedmiotu pojawiają się zagadnienia związane z takimi sprawami,
jak: kontakty społeczne osób z HIV/AIDS, stosunek społeczeństwa – lęki i obawy, relacje
z rodziną, relacje ze znajomymi, rola pracownika socjalnego w udzielaniu pomocy chorym
14
na AIDS i zakażonym HIV, różne formy pomocy i świadczeń, pomoc instytucjonalna. W
ramach przedmiotu „Patologie społeczne” pojawiają się epidemiologiczne zagadnienia
AIDS.
Jednakowoż Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej nie posiada informacji o
kontynuacji i wspieraniu programów zwiększających szanse podjęcia pracy przez osoby z
grup docelowych, w tym szczególnie:

programów
w
zakresie
nabycia
umiejętności
aktywnego
i
skutecznego
poszukiwania pracy;

programów związanych z pośrednictwem pracy dla osób z grupy docelowej;

programów
ukierunkowanych
na
podnoszenie
poziomu
wykształcenia
i
kwalifikacji zawodowych lub reorientacji zawodowej godnie z istniejącymi
potrzebami rynku pracy.
Wskazuje to na brak realizacji programów specyficznych dla osób będących
nosicielami wirusa HIV i chorych na AIDS. Jednocześnie w związku z brakiem informacji,
które wskazywałby na dyskryminację osób zakażonych wirusem HIV i osób chorych na
AIDS w odstępstwie do różnych ogniw oparcia społecznego, Minister Pracy i Polityki
Społecznej nie przewiduje na 2006 rok szczególnych działań.
3.6 Ministerstwo Transportu i Budownictwa
Zadania wynikające z Krajowego Programu w roku 2005 realizowane były przez:

PKP S.A. Oddział Kolejowej Medycyna Pracy, Centrum Naukowe Medycyny
Kolejowej;

Akademię Morską w Szczecinie i Gdyni;

Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w Szczecinie.
Zadania szczegółowe:

nadzorowanie przestrzegania wewnętrznych instrukcji dotyczących:
 przygotowania narzędzi do sterylizacji parowej,
 postępowania z ostrymi przedmiotami,
 postępowania z odpadami medycznymi,
 postępowania w sytuacji ekspozycji zawodowej.

badania na nosicielstwo HIV u 228 studentów III i IV rok studiów Akademii
Morskiej w Szczecinie kierunków: nawigacja oraz mechanika i budowa maszyn,
15
kierowanych
na
praktyki
pływające semestralne
(badania na uzyskanie
międzynarodowego świadectwa zdrowia – badanie na koszt studentów);

szkolenie około 650 studentów I roku Akademii Morskiej w Szczecinie na temat
możliwości zakażeń HIV – szkolenie podczas tzw. dni adaptacyjnych Uczelni
(październik 2005 r.);

badanie na nosicielstwo HIV kandydatów na I rok studiów na tzw. kierunki
pływające. Badania wstępne przeprowadzone u 525 studentów Akademii Morskiej
w Gdyni;

przeszkolenie 3 grup studentów (łącznie 120 osób) Akademii Morskiej w Gdyni w
ramach cyklu seminariów pt. „Ochrona zdrowia – promocja zdrowia w miejscu
pracy – szkolenie liderów” zorganizowanych we współpracy z Akademią
Medyczną w Gdańsku.
Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze” – wymieniony w Krajowym Programie
Dział Służby Medycznej P.P. Porty Lotniczej nie istnieje. W strukturze przedsiębiorstwa
działa Zespół Ratownictwa Medycznego jako Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej,
który nie jest uczestnikiem Programu ze względu na charakter zadań.
3.7 Ministerstwo Obrony Narodowej
W strukturze Ministerstwa Obrony Narodowej jednostką realizującą zadania
wynikające z Krajowego Programu jest Wojskowa Służba Zdrowia. W roku 2005
zrealizowała ona m.in. następujące zadania szczegółowe:

edukację społeczności wojskowej poprzez: promocję i edukację mające na celu
kształtowanie postaw odpowiedzialności za własne zdrowie, promocję postaw
akceptacji wobec żyjących z HIV/AIDS, profilaktykę ryzykownych zachorowań w
miejscach spotkań;

edukację pracowników służby zdrowia poprzez: szkolenie z zakresu najnowszych
doniesień o problemach HIV/AIDS personelu medycznego, opracowanie
standardowych procedur dotyczących postępowania po ekspozycji zawodowej,
przestrzeganie ogólnych zasad ostrożności;

badania w kierunku zakażeń HIV poprzez: usprawnienie badań wykonywanych
poborowym (kandydatom na dawców krwi), powszechne wdrażanie wzorcowych
zasad postępowania przy badaniu HIV, przygotowanie informacji dla dawcy
16
przekazywanej przed wykonaniem testu, okresową ocena pracowni wykonujących
badania metodami serologicznymi i genetycznymi;

bieżące kontrole standardów bezpieczeństwa krwi i jej składników poprzez:
przestrzeganie
kryteriów
zdrowotnych
opracowanych
w
przepisach
dla
krwiodawstwa, skuteczne informowanie krwiodawców o zakażeniu HIV, wstępne
poradnictwo po teście;

opracowanie procedur nadzoru stosowanych w przypadku ciężkich niepożądanych
wydarzeń, poważnych powikłań u biorców, podczas kontroli epidemiologicznej
dawców.
3.8 Państwowa Inspekcja Sanitarna
W 2005 roku jednostki wchodzące w skład Państwowej Inspekcji Sanitarnej
zrealizowały następujące zadania szczegółowe wynikające z realizacji Krajowego
Programu.
a) Podniesienie poziomu wiedzy i zmiana postaw dotyczących ryzykownych zachowań
w grupach docelowych poprzez:

realizację programu edukacyjnego „Razem Przeciw Zagrożeniom” dla młodzieży
szkół gimnazjalnych (WSEE Wrocław);

realizację programu „Profilaktyka HIV/AIDS wśród młodzieży szkół
ponadgimnazjalnych na terenie Gorzowa Wlkp.”;

edukację młodzieżowych liderów zdrowia (w oparciu o program „Bez ryzyka”);

realizację programu edukacyjnego „Zawsze razem” dla uczniów szkół
podstawowych;

realizację programu edukacyjnego „Mali przyjaciele” dla dzieci w wieku
przedszkolnym;

realizację programu edukacyjnego „Bądź czujny, zdrowie masz tylko jedno” dla
uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych;

kurs szkoleniowy „Słuchaj, ucz się, żyj” dla młodzieży szkół ponadgimnazjalnych
(PSSE Lubaczów);

realizację programu „Bezpieczna granica” dla funkcjonariuszy straży miejskiej i
granicznej (WSSE Białystok);
17

organizację konkursu na tekst i wykonanie piosenki dotyczącej profilaktyki HIV/
AIDS pt. „MAT – wygrywa Miłość, Akceptacja, Tolerancja” dla młodzieży szkół
ponadgimnazjalnych;

organizację happeningów i różnorodnych imprez (124) w środowiskach lokalnych;

współorganizację kampanii społecznej „ABC Zapobiegania” skierowanej do kobiet
i mężczyzn w wieku 18–29 lat;

zorganizowanie w ramach kampanii „ABC Zapobiegania” 11 konferencji
prasowych (przez PIS);

współpracę z regionalnymi i lokalnymi mediami w ramach kampanii „ABC
Zapobiegania”:
- spoty prezentujące Kampanię emitowane przez stacje radiowe i telewizyjne,
- 270 informacji, wywiadów, artykułów prasowych,
- 400 informacji, audycji, wywiadów radiowych i telewizyjnych.

udział PIS w kampanii przygotowanej przez ONZ w Warszawie (UNDP, WHO i
UNHCR) pt. „Kobieta a HIV” skierowanej do kobiet i personelu medycznego:
- w ramach kampanii Państwowi Wojewódzcy Inspektorzy Sanitarni w 5
województwach
w siedzibach
WSSE
zorganizowali
spotkania
z
udziałem
wojewódzkich konsultantów ds. ginekologii, położnictwa i neonatologii, chorób
zakaźnych oraz personelu medycznego zajmującego się ochroną zdrowia kobiet
w wieku
rozrodczym
i
noworodków
oraz z udziałem
pracowników
PIS
i przedstawicieli lokalnych mediów;
- pracownicy PIS dostarczyli materiały oświatowo-zdrowotne do zakładów opieki
zdrowotnej (poradni K);
- w 5 WSSE odbyły się konferencje prasowe na w/w temat, w wyniku których temat
zaistniał w prasie, radiu, telewizji;

organizację wojewódzkiej kampanii medialnej pt. „Wakacje a zakażenie HIV”
skierowanej przede wszystkim do osób wyjeżdżających na wakacje. (WSSE
Gorzów Wielkopolski).
b) Usprawnienie systemu funkcjonowania Punktów Konsultacyjno-Diagnostycznych
anonimowego i bezpłatnego testowania w kierunku HIV:

w 6 siedzibach stacji sanitarno-epidemiologicznych kontynuowana jest działalność
Punktów Anonimowego Testowania. Państwowa Inspekcja Sanitarna udostępnia
nieodpłatnie pomieszczenia, w których prowadzona jest w/w działalność.
18