KIERUNEK SOCJOLOGIA Pytania na egzamin licencjacki Studia stacjonarne i niestacjonarne I stopnia Obowiązują od roku akad. 2015/2016 Egzamin licencjacki jest ostatnim etapem weryfikacji efektów kształcenia. Pytania są formułowane w taki sposób, aby student mógł wykazać się efektami kształcenia nie tylko w zakresie wiedzy, ale także umiejętności i kompetencji. Należy jednak podkreślić, że podstawowym, końcowym sprawdzianem wiedzy, umiejętności i kompetencji studenta przystępującego do egzaminu jest broniona praca licencjacka, oceniona przez promotora i recenzenta. 1. Perspektywa strukturalna w analizie socjologicznej K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne K_W04 – posiada podstawową wiedzę o strukturach, wybranych instytucjach społecznych i ich wzajemnych relacjach K_W06 – jest świadomy zróżnicowania społecznego oraz istnienia nierówności społecznych, a także ich wpływu na życie jednostek i funkcjonowanie grup społecznych K_W24 – posiada podstawową wiedzę na temat procesów leżących u podstaw stabilności i zmiany społecznej, a także rozumie na czym polegają te procesy K_U03 – potrafi zastosować podstawowe terminy i kategorie socjologiczne do analizy społeczeństwa, zwłaszcza współczesnego społeczeństwa polskiego K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_U06 – potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami teoretycznymi do opisu zmian społecznych we współczesnych społeczeństwach K_U07 – potrafi dokonać prostej analizy konsekwencji procesów zachodzących we współczesnych społeczeństwach K_K03 – potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy 2. Perspektywa konfliktowa w analizie społeczeństwa K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne K_W10 – posiada podstawową wiedzę na temat mechanizmów dynamiki grupy społecznej oraz obustronnych zależności między grupą a jednostką K_W24 – posiada podstawową wiedzę na temat procesów leżących u podstaw stabilności i zmiany społecznej, a także rozumie na czym polegają te procesy K_W31 – posiada podstawową wiedzę na temat podstawowych problemów i idei dążących do wyjaśnienia istoty świata K_U02 – potrafi zinterpretować przeszłe i bieżące wydarzenia społeczne (polityczne, kulturowe, gospodarcze) przy pomocy pojęć i teorii socjologicznych K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_U06 – potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami teoretycznymi do opisu zmian społecznych we współczesnych społeczeństwach K_U07 – potrafi dokonać prostej analizy konsekwencji procesów zachodzących we współczesnych społeczeństwach K_U16 – potrafi na podstawie posiadanej wiedzy sformułować ogólną ocenę działania podjętego w celu rozwiązania konkretnych problemów społecznych K_K03 – potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy 3. Społeczeństwo z perspektywy teorii interakcji i działań społecznych K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne K_W08 – posiada podstawową wiedzę o rodzajach więzi społecznych i rządzących nimi prawidłowościach K_W09 – rozumie społeczną naturę relacji łączących jednostki, grupy i instytucje społeczne K_W10 – posiada podstawową wiedzę na temat mechanizmów dynamiki grupy społecznej oraz obustronnych zależności między grupą a jednostką K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_U17 – potrafi formułować sądy na temat motywów ludzkiego działania oraz przewidywać społeczne konsekwencje tego działania K_U18 – potrafi analizować na podstawowym poziomie interakcje zachodzące w grupach K_K03 – potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy 4. Podstawowe orientacje teoretyczne i metodologiczne w antropologii kulturowej K_W11 – jest świadomy znaczenia grupy w budowaniu społecznej tożsamości człowieka K_W12 – posiada podstawową wiedzę o zróżnicowaniu kulturowym K_W13 – posiada podstawową wiedzę o metodach badania zróżnicowania kulturowego K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_U19 – umie opisać rolę kultury w funkcjonowaniu jednostki i społeczeństwa K_K03 – potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy K_K06 – umie dokonać krytycznej analizy źródeł 5. Koncepcje więzi społecznej w socjologii. Przemiany więzi we współczesnych społeczeństwach K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne K_W05 – ma podstawową wiedzę na temat rodzajów i własności więzi społecznych, relacji międzyludzkich i oddziaływań grupowych K_W08 – posiada podstawową wiedzę o rodzajach więzi społecznych i rządzących nimi prawidłowościach K_U03 – potrafi zastosować podstawowe terminy i kategorie socjologiczne do analizy społeczeństwa, zwłaszcza współczesnego społeczeństwa polskiego K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_U06 – potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami teoretycznymi do opisu zmian społecznych we współczesnych społeczeństwach K_K03 – potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy K_K06 – umie dokonać krytycznej analizy źródeł 6. Czynniki grupotwórcze. Typologia grup społecznych K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne K_W09 – rozumie społeczną naturę relacji łączących jednostki, grupy i instytucje społeczne K_W10 – posiada podstawową wiedzę na temat mechanizmów dynamiki grupy społecznej oraz obustronnych zależności między grupą a jednostką K_W11 – jest świadomy znaczenia grupy w budowaniu społecznej tożsamości człowieka K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_U15 – potrafi na podstawie posiadanej wiedzy zaproponować odpowiednie działania w celu rozwiązania konkretnych problemów społecznych (w skali mikro i makro) K_U17 – potrafi formułować sądy na temat motywów ludzkiego działania oraz przewidywać społeczne konsekwencje tego działania 7. Instytucje i procesy instytucjonalizacji K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne K_W04 – posiada podstawową wiedzę o strukturach, wybranych instytucjach społecznych i ich wzajemnych relacjach K_W09 – rozumie społeczną naturę relacji łączących jednostki, grupy i instytucje społeczne K_W20 – posiada podstawową wiedzę o instytucjach i organizacjach odpowiedzialnych za transmisję norm i reguł w społeczeństwie, takich jak: systemy edukacyjne, prawo, moralność, religia, itp. K_U03 – potrafi zastosować podstawowe terminy i kategorie socjologiczne do analizy społeczeństwa, zwłaszcza współczesnego społeczeństwa polskiego K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_U06 – potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami teoretycznymi do opisu zmian społecznych we współczesnych społeczeństwach K_U07 – potrafi dokonać prostej analizy konsekwencji procesów zachodzących we współczesnych społeczeństwach K_K03 – potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy 8. Koncepcje osobowości i tożsamości w socjologii K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne K_W09 – rozumie społeczną naturę relacji łączących jednostki, grupy i instytucje społeczne K_W11 – jest świadomy znaczenia grupy w budowaniu społecznej tożsamości człowieka K_U03 – potrafi zastosować podstawowe terminy i kategorie socjologiczne do analizy społeczeństwa, zwłaszcza współczesnego społeczeństwa polskiego K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_U07 – potrafi dokonać prostej analizy konsekwencji procesów zachodzących we współczesnych społeczeństwach K_U17 – potrafi formułować sądy na temat motywów ludzkiego działania oraz przewidywać społeczne konsekwencje tego działania K_K03 – potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy 9. Rola społeczna w różnych ujęciach teoretycznych K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne K_W09 – rozumie społeczną naturę relacji łączących jednostki, grupy i instytucje społeczne K_W10 – posiada podstawową wiedzę na temat mechanizmów dynamiki grupy społecznej oraz obustronnych zależności między grupą a jednostką K_U03 – potrafi zastosować podstawowe terminy i kategorie socjologiczne do analizy społeczeństwa, zwłaszcza współczesnego społeczeństwa polskiego K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_U17 – potrafi formułować sądy na temat motywów ludzkiego działania oraz przewidywać społeczne konsekwencje tego działania K_K03 – potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy 10. Rodzina w ujęciu socjologicznym K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne K_W04 – posiada podstawową wiedzę o strukturach, wybranych instytucjach społecznych i ich wzajemnych relacjach K_W06 – jest świadomy zróżnicowania społecznego oraz istnienia nierówności społecznych, a także ich wpływu na życie jednostek i funkcjonowanie grup społecznych K_W08 – posiada podstawową wiedzę o rodzajach więzi społecznych i rządzących nimi prawidłowościach K_W09 – rozumie społeczną naturę relacji łączących jednostki, grupy i instytucje społeczne K_W11 – jest świadomy znaczenia grupy w budowaniu społecznej tożsamości człowieka K_U03 – potrafi zastosować podstawowe terminy i kategorie socjologiczne do analizy społeczeństwa, zwłaszcza współczesnego społeczeństwa polskiego K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_U06 – potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami teoretycznymi do opisu zmian społecznych we współczesnych społeczeństwach K_U07 – potrafi dokonać prostej analizy konsekwencji procesów zachodzących we współczesnych społeczeństwach K_U19 – umie opisać rolę kultury w funkcjonowaniu jednostki i społeczeństwa K_K03 – potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy 11. Zjawisko kontroli społecznej. Konformizm i dewiacje w społeczeństwie K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne K_W09 – rozumie społeczną naturę relacji łączących jednostki, grupy i instytucje społeczne K_W10 – posiada podstawową wiedzę na temat mechanizmów dynamiki grupy społecznej oraz obustronnych zależności między grupą a jednostką K_W19 – posiada podstawową wiedzę o normach i regułach organizujących struktury i instytucje społeczne K_W20 – posiada podstawową wiedzę o instytucjach i organizacjach odpowiedzialnych za transmisję norm i reguł w społeczeństwie, takich jak: systemy edukacyjne, prawo, moralność, religia, itp. K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_K03 – potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy 12. Socjologiczna analiza kultury K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne K_W12 – posiada podstawową wiedzę o zróżnicowaniu kulturowym K_W19 – posiada podstawową wiedzę o instytucjach i organizacjach odpowiedzialnych za transmisję norm i reguł w społeczeństwie, takich jak: systemy edukacyjne, prawo, moralność, religia, itp. K_U02- potrafi zinterpretować przeszłe i bieżące wydarzenia społeczne (polityczne, kulturowe, gospodarcze) przy pomocy pojęć i teorii socjologicznych K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_K03 – potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy 13. Zjawisko władzy. Typy legitymizacji władzy K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne K_W04 – posiada podstawową wiedzę o strukturach, wybranych instytucjach społecznych i ich wzajemnych relacjach K_W05 – ma podstawową wiedzę na temat rodzajów i własności więzi społecznych, relacji międzyludzkich i oddziaływań grupowych K_W06 – jest świadomy zróżnicowania społecznego oraz istnienia nierówności społecznych, a także ich wpływu na życie jednostek i funkcjonowanie grup społecznych K_U02 – potrafi zinterpretować przeszłe i bieżące wydarzenia społeczne (polityczne, kulturowe, gospodarcze) przy pomocy pojęć i teorii socjologicznych K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_U06 – potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami teoretycznymi do opisu zmian społecznych we współczesnych społeczeństwach K_K03 – potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy 14. Socjologiczne koncepcje narodu K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne K_W03 – ma świadomość istnienia sporów teoretycznych i metodologicznych prowadzonych we współczesnej socjologii K_W08 – posiada podstawową wiedzę o rodzajach więzi społecznych i rządzących nimi prawidłowościach K_W11 – jest świadomy znaczenia grupy w budowaniu społecznej tożsamości człowieka K_U02 – potrafi zinterpretować przeszłe i bieżące wydarzenia społeczne (polityczne, kulturowe, gospodarcze) przy pomocy pojęć i teorii socjologicznych K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_K03 – potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy 15. Ruchy społeczne jako czynniki społecznej zmiany K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne K_W24 – posiada podstawową wiedzę na temat procesów leżących u podstaw stabilności i zmiany społecznej, a także rozumie na czym polegają te procesy K_W26 – posiada podstawową wiedzę na temat aktualnych potrzeb i problemów społeczeństwa polskiego oraz zmian w tym zakresie K_U02 – potrafi zinterpretować przeszłe i bieżące wydarzenia społeczne (polityczne, kulturowe, gospodarcze) przy pomocy pojęć i teorii socjologicznych K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_U06 – potrafi posługiwać się podstawowymi kategoriami teoretycznymi do opisu zmian społecznych we współczesnych społeczeństwach K_K03 – potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy 16. Problem nierówności społecznych we współczesnych społeczeństwach K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne K_W06 – jest świadomy zróżnicowania społecznego oraz istnienia nierówności społecznych, a także ich wpływu na życie jednostek i funkcjonowanie grup społecznych K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_U07 – potrafi dokonać prostej analizy konsekwencji procesów zachodzących we współczesnych społeczeństwach K_U15 – potrafi na podstawie posiadanej wiedzy zaproponować odpowiednie działania w celu rozwiązania konkretnych problemów społecznych (w skali mikro i makro) K_K03 – potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy 17. Proces globalizacji K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia socjologiczne K_W24 – posiada podstawową wiedzę na temat procesów leżących u podstaw stabilności i zmiany społecznej, a także rozumie na czym polegają te procesy K_W25 – jest świadom procesów zachodzących w społeczeństwie polskim i globalnym oraz ich konsekwencji w zakresie postaw i instytucji społecznych K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K_U07 – potrafi dokonać prostej analizy konsekwencji procesów zachodzących we współczesnych społeczeństwach K_K03 – potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy 18. Pierwotne i wtórne procesy socjalizacji K_W05 – ma podstawową wiedzę na temat procesów socjalizacji, rodzajów grup społecznych, własności więzi społecznych, relacji międzyludzkich i oddziaływań grupowych K_W11 – jest świadomy znaczenia grupy w budowaniu społecznej tożsamości człowieka K_W20 – posiada podstawową wiedzę o instytucjach i organizacjach odpowiedzialnych za transmisję norm i reguł w społeczeństwie, takich jak: systemy edukacyjne, prawo, moralność, religia, itp. K_U05 – potrafi formułować proste samodzielne sądy na temat przyczyn wybranych procesów i zjawisk społecznych K _U17 – potrafi formułować sądy na temat motywów ludzkiego działania oraz przewidywać społeczne konsekwencje tego działania K_U18 – potrafi analizować na podstawowym poziomie interakcje zachodzące w grupach K_K03 – potrafi dzielić się posiadaną wiedzą socjologiczną K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy 19. Charakterystyka badań ilościowych K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia z zakresu metodologii badań ilościowych K_W14 – zna podstawowe metody i techniki badań społecznych oraz wie jakie dobrać metody badawcze w celu rozwiązania prostych problemów badawczych K_W17 – posiada podstawową, stosowalną w praktyce wiedzę na temat opisu i wnioskowania statystycznego K_U12 – potrafi zaplanować i zrealizować badanie społeczne przy użyciu podstawowych ilościowych metod i technik badań socjologicznych K_U13 – potrafi zinterpretować proste zjawiska społeczne przy użyciu podstawowych metod statystycznych K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy K_K06 – umie dokonać krytycznej analizy źródeł 20. Charakterystyka badań jakościowych K_W01 – zna i rozumie podstawowe pojęcia z zakresu metodologii badań jakościowych K_W03 – ma świadomość istnienia sporów teoretycznych i metodologicznych prowadzonych we współczesnej socjologii K_W15 – rozumie na czym polega specyfika analizy socjologicznej K_U09 – umie zastosować normy i zasady etyczne w praktyce badawczej K_U11 – potrafi dobrać odpowiednie metody i techniki badawcze w celu rozwiązania prostych problemów badawczych K_U12 – potrafi zaplanować i zrealizować badanie społeczne przy użyciu podstawowych jakościowych metod i technik badań socjologicznych K_K04 – potrafi gromadzić, wyszukiwać i syntetyzować informacje na temat zjawisk społecznych K_K05 – potrafi argumentować stawiane tezy K_K06 – umie dokonać krytycznej analizy źródeł LITERATURA: Podstawowa: 1. Szacka B. (2001), Socjologia, Warszawa: PWN. 2. Giddens A. (2002), Socjologia, Warszawa: PWN. 3. Giddens A., Sutton P.W. (2014) Socjologia. Kluczowe pojęcia, Warszawa: PWN. 3. Berger P. L. (2001), Zaproszenie do socjologii, Warszawa: PIW. 4. Sztompka P. (2012) Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Wyd. Znak. 6. Szacki J. (2002), Historia myśli społecznej, Warszawa: PWN. 7. Nowicka E. (2014) Świat człowieka – świat kultury, Warszawa: Wydanie nowe PWN. Uzupełniająca: 1. Szmatka J. (1989), Małe struktury społeczne, Warszawa: PWN. 2. Berger P., Luckman T. (1983), Społeczne tworzenie rzeczywistości, tłum. J. Niżnik, Warszawa: PIW. 3. Turner J.H. (1998), Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, tłum. Ewa Różalska, Poznań: Wyd. Zysk i S-ka. 4. Babbie E. (2013) Podstawy badań społecznych, Warszawa: PWN.