Antybiotykoterapia w stomatologii
advertisement
Antybiotykoterapia w stomatologii • • • • • Penicyliny Cefalosporyny Linkozamidy Makrolidy Chemioterapeutyki: metronidazol Ekosystem naddziąsłowej płytki nazębnej stanowią: • Gram dodatnie: • Streptococcus mitis • Streptococcus mutans • Streptococcus sanguniis • Staphylococcus epidermidis • Peptostreptococcus micros • Peptococus magnus • Actinomyces naeslundi • Actinomyces israelii • Lactobacillus sp. • Bifidobacterium sp. Ekosystem poddziąsłowej płytki stanowią: • Gram ujemne: • Porphyromonas gingivalis • Treponema denticola • Campylobacter rectus • Aggregatibacter actinomycetemcomitans • Veillonella sp. • Haemophilus sp. • Prevotella sp. • Eikenella sp. • Tanorella forsythia • Fusobacterium sp. 1/3 komensalnych bakterii jamy ustnej stanowią paciorkowce zieleniejące, grupa „viridans” Streptococcus, które są najczęstszą przyczyną bakteriemii u osób, poddanych zabiegom stomatologicznym. Antybiotyki stosowane w bakteryjnych zakażeniach jamy ustnej i zakażeniach zębopochodnych • Leki I rzutu – Klindamycyna 150-450 mg co 6-8 godz. – Amoksycylina/kwas klawulanowy 500/125mg co 8 godz. lub 875/125mg co 12 godz. Antybiotyki stosowane w bakteryjnych zakażeniach jamy ustnej i zakażeniach zębopochodnych • Leki II rzutu – leczenie skojarzone – Metronidazol 500mg co 8-12 godz. – Skojarzony z : • Penicyliną fenoksymetylową 3-4,5 mln jm/dobę, podzielone 2-3 dawkach na dobę • Amoksycylina 500mg co 8 godz. • Cefuroksym aksetyl 500mg co 12 godz. • Cefprozil 500 mg co 12-24 godz. • Makrolid: Azytromycyna Klindamycyna • Dawkowanie 150 -450 mg co 6 godz. – Łagodne 600-1200 Dawka dla dorosłych – Poważne 600-1200 mg/na dobę – Ciężkie 1200-1800 – U dzieci w wieku od ponad 4 tygodni do 14 lat stosuje się od 8 do 25 mg/kg m.c./dobę w 3 lub 4 dawkach podzielonych czyli co 6 lub 8 godzin – U dzieci o masie ciała 10kg lub mniejszej najmniejsza zalecana dawka to 37,5mg co 8 godzin Klindamycyna • W niewydolności nerek nie ma potrzeby modyfikowania dawek (13% przez nerki) • W niewydolności wątroby zmniejszyć dawki i wydłużyć odstępy między dawkami (co 8 godz.), a w miarę możliwości zastosować alternatywny antybiotyk • Pokarm wydłuża wchłanianie leku Klindamycyna działania niepożądane • Często (mniej niż u 1 na 10, ale więcej niż 1 na 100): bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunki • Bardzo rzadko (mniej niż u 1 na 10 000, w tym pojedyncze przypadki; 6,7 przypadków na 100 000): rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego • Bardzo rzadko: reakcje anafilaktyczne Amoksycylina • Farmakokinetyka – Dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego – Wydalany przez nerki i w niewydolności nerek t1/2 wydłuża się Amoksycylina/kwas klawulanowy • Farmakokinetyka – Modyfikacja dawki i/lub odstępów czasowych w zależności od klirensu kreatyniny – W niewydolności wątroby nie ma potrzeby modyfikowania dawki – Posiłek nie ma wpływu na wchłanianie Azytromycyna • Spektrum przeciwbakteryjne – Streptococcus pyogene i pneumoniae – H. influenzae – Neisseriae – Treponema palidum – Bakterie atypowe – Umiarkowana aktywnośc wobec Bacteroides fragilis i Fusobacterium Penicylina fenoksymetylowa • Ospen • Naturalna penicylina • W niewydolności nerek max dawka wynosi 4 000jm/kg co 6 godz. Metronidazol • Spektrum aktywności – Clostridium dificille, perfringens – Helicobacter pylori Nie działa wobec – Beztlenowce: • Bacteroides fragilis • Prevotella • Fusobacterium – Pierwotniaki: • Trichomonas vaginalis • Entamoeba histolytica • Giardia lamblia tlenowców Profilaktyka infekcyjnego zapalenia wsierdzia przed zabiegami stomatologicznymi. Sytuacja kliniczna Antybiotyk Dawkowanie u dorosłych Dawkowanie u dzieci Bez alergii na penicyliny, możliwość podania doustnego Amoksycylina 2,0 g p.o. 50mg/kg m.c. Bez alergii na penicyliny, brak Ampicylina lub możliwości podania cefazolina lub doustnego ceftriakson 2,0 i.v. lub i.m. 1,0 i.v. lub i.m. 50mg/kg m.c. i.v. lub i.m. W przypadku alergii na penicyliny lub ampicylinę, możliwość podania doustnego Cefaleksyna lub Klindamycyna lub Azytomycyna lub Klarytromycyna 2 g p.o. 600 mg p.o. 500 mg p.o. 50mg/kg m.c. 20mg/kg m.c. 15mg/kg m.c. W przypadku alergii na penicylinę lub ampicylinę, brak możliwości podania doustnego Klindamycyna 600 mg i.v. lub i.m. 20mg/kg m.c. i.v. lub i.m. Pacjenci o najwyższym ryzyku wystąpienia IZW: • Ze sztuczną zastawką lub z wszczepem sztucznego materiału stosowanym do operacji naprawczej zastawki • Po przebytym IZW • Z wrodzoną wadą serca: • Sinicza wrodzona wada serca bez korekcji chirurgicznej • Po korekcji chirurgicznej z obecnością sztucznego materiału implantowanego w wyniku operacji kardiochirurgicznej lub zabiegu przezskórnego do 6 miesięcy od zabiegu • Utrzymywanie się defektu rezydualnego w miejscu wszczepienia sztucznego materiału Z punktu widzenia stomatologicznego zabiegi najwyższego ryzyka: • Na dziąśle i okolicy okołowierzchołkowej zęba • Ekstrakcję zęba • Wszczepienie implantu • Replantację zęba • Resekcję wierzchołka zęba • Zakładanie nici retrakcyjnych • Zabiegi naruszające śluzówkę jamy ustnej, w tym profesjonalne czyszczenie zębów lub implantów z przewidywanym krwawieniem • Leczenie kanałowe
