ZACZAROWANA ZAGRODA

Z WIZYTĄ NA BIEGUNIE
POŁUDNIOWYM
W ZACZAROWANEJ ZAGRODZIE
Oprac. Katarzyna Semla
Sp-5 Żywiec
ALINA(1907-93) I CZESŁAW
(1904-1996)CENTKIEWICZOWIE
• Para pisarzy tworzących powieści
podróżnicze. Uczestnicy wypraw
polarnych i autorzy książek
poświęconych Arktyce i Antarktydzie,
mieli szczęście żyć w czasach, kiedy
odkrywanie tajemnic okrutnych,
zimnych biegunów było dużo
łatwiejsze niż kilkaset lat wcześniej.
Polarnicy mogli tam dotrzeć
samolotem i zamieszkać w stacji
badawczej.
PLANETA ZIEMIA
• Kula ziemska obraca się
wokół własnej osi –
umownej linii prostej,
łączącej bieguny północny i
południowy.
• Biegun położony na
Antarktydzie, jest punktem
wysuniętym najbardziej na
południe.
BIEGUNY
• Okolice podbiegunowe
są najzimniejszymi
miejscami na Ziemi.
Przez kilka miesięcy w
roku nie dociera tam
światło słoneczne, a na
samym biegunie każdy
dzień i każda noc trwają
pół roku.
PODRÓŻ NA ANTARKTYDĘ
ANTARKTYDA
• Antarktyda to piąty co do
wielkości kontynent
świata i znajduje się tam
90 % całego lodu Ziemi.
• Niegościnny i trudny
teren sprawia, że
podróże polarne są
niebezpieczne i
wyczerpujące.
ANTARKTYDA
• ANTARKTYKA –nazwa
odnosząca się do obszaru
obejmującego
Antarktydę i otaczające
ją wody trzech oceanów
wraz z wyspami.
• Nazwa kontynentu
pochodzi z łac.
określenia „naprzeciwko
Arktyki”
ANTARKTYDA
• Najwyższy szczyt Antarktydy to Masyw
Vinsona (4897 m n.p.m.)
Na kontynencie znajduje się też aktywny
wulkan Erebus (3794 m n.p.m.)
LĄDOLÓD ANTARKTYDY
• Antarktyda, to górzysty obszar niemal w całości
pokryty pokrywą lodową wielkości Europy i Stanów
Zjednoczonych razem wziętych. Ponad lodową
powierzchnię wystają czarne skały (nunataki), na
których śnieg nie może się utrzymać.
GÓRY LODOWE
• Góry lodowe, to ogromne
bryły lodu, oderwane od
lądolodu, pływające po
powierzchni oceanu. Ponad
powierzchnię wody wystają
jedynie ich wierzchołki.
Największe góry lodowe
mają powierzchnie aż 500
km kwadratowych.
OCEANY
• Antarktyda jest
kontynentem
otoczonym ze
wszystkich stron
oceanami:
Atlantyckim,
Indyjskim i
Spokojnym
POGODA I KLIMAT
• Klimaty polarne są
wyjątkowo zimne i suche.
Występuje tam silny wiatr.
Przeciętna temperatura
zimą wynosi na
Antarktydzie -60 stopni.
Występują tu dwie pory
roku: lato i zima.
PORY ROKU
• Gdy na biegunie północnym jest lato, na
Antarktydzie panuje zima. Latem słońce
świeci tam całą dobę, a zimą panuje
arktyczna noc.
ZORZA POLARNA
• Zjawisko to zachodzi na
niebie nad obszarami
polarnymi. Gdy bieguny
magnetyczne przyciągają
naładowane cząsteczki
promieniowania
słonecznego, zderzają się
one z cząsteczkami gazu z
atmosfery i powstaje
kolorowe światło.
FLORA ANTARKTYDY
• Rośliny występują tu
tylko na obszarach
wolnych od lodu.
Zajmują małe
powierzchnie.
Spotykane są dwa
gatunki roślin: śmiałek
arktyczny i kolobant.
Inne rośliny, to: glony,
porosty i mszaki.
BADANIA ANTARKTYKI
• Próby dotarcia do
południowego lądu
podejmowano od XVII w.
• Roald Amundsen – Norweg,
pierwszy zdobywca bieguna
południowego (15 grudnia
1911)
• Henryk Arctowski – polski
badacz
STACJE BADAWCZE
• Antarktyda to jedyny
prawie niezamieszkany
kontynent. Działają tam
wyłącznie stacje
badawcze. Naukowcy z
całego świata badają
klimat, budowę
geologiczną, florę i
faunę.
STACJE BADAWCZE
• Największą osadą Antarktydy jest
amerykańska stacja badawcza
McMurdo. Może ona pomieścić
jednorazowo aż 1200 osób
STACJE BADAWCZE
• Obecnie pracują na
Antarktydzie 54 stacje
badawcze (37 całorocznych
i 17 tylko letnich)
• Polska Stacja Badawcza im.
Henryka Arctowskiego
założona została w 1977 r.
Polscy naukowcy badają tu
środowisko geograficzne i
jego ochronę
MIESZKAŃCY ANTARKTYDY
• Żyją tu pingwiny cesarskie
– największe pingwiny na
świecie (wzrost ok. 120130 cm). Większą część
życia spędzają w oceanie.
Na ląd wychodzą tylko by
wydać potomstwo.
Gromadzą się w wielkie
kolonie. Łatwiej im wtedy
znieść mróz.
MIESZKAŃCY ANTARKTYDY
• Pingwin białooki, pingwin
Adeli - gatunek dużego,
nielotnego ptaka wodnego
zamieszkujący wody wokół
Antarktydy
• Adela, na cześć której
nazwano gatunek, była żoną
francuskiego odkrywcy
Dumonta d’Urville’a
PINGWINY ADELI
• Pingwiny Adeli spędzają
zimę w morzu. Kiedy w
październiku (wiosną)
wracają do swoich kolonii
rozrodczych na
Antarktydzie, od ich gniazd
oddziela je duża ilość lodu.
Nie mając czasu, by czekać
aż lód stopnieje, maszerują
do 100 km po lodzie w głąb
kontynentu
MIESZKAŃCY ANTARKTYDY
• Oprócz pingwinów, w
lodowatych wodach
Antarktyki żyją: foki,
płetwale błękitne, orki,
kałamarnice olbrzymie. Na
wybrzeżach występują liczne
ptaki morskie: petrele,
burzyki, fulmary i wydrzyki.
Dużym ptakiem
zamieszkującym te okolice
jest kormoran niebieskooki
MIESZKAŃCY ANTARKTYDY
• W lekturze, pingwiny
uciekały przed
lampartem morskim,
drapieżnym ssakiem z
rodziny fokowatych.
Może on mierzyć 3,5
metra i ważyć ok. 500
kg.
• To już wszystko. Żegnamy się z
białym kontynentem i jego
mieszkańcami.
• DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!
ŹRÓDŁA
• Victor Junior 2010 nr17 s.46-47
• Gurgul H.: Białe pustynie – Antarktyda. Poznań
2002
• Taylor B.: Wokół biegunów. Wrocław 2001
• www.google.pl/imghp?hl=pl