Konferencja – Gdańsk, 8. 12. 2009 „Stan kształcenia

Propozycje zmian
w Ustawie Karta Nauczyciela
i Ustawie o Systemie Oświaty
(Przygotowane przez jednostki samorządu terytorialnego)
Prezentacja do przedstawiania
podczas rad pedagogicznych,
zebrań zespołów nauczycieli –
opracowany w Sekcji Gdańskiej z wykorzystaniem materiałów z Sekcji
Krajowej Oświaty i Wychowania
NSZZ „Solidarność”
październik 2012 r
1
O Ustawie Karta Nauczyciela


2
Ustawa KARTA NAUCZYCIELA (chociaż uchwalona
w 1982 r.) powstała jako rezultat strajku nauczycieli jesienią
1980 roku oraz wielomiesięcznych negocjacji z resortem
edukacji.
KARTA NAUCZYCIELA jest Ustawą regulującą prawa
i obowiązki nauczycieli, które są konsekwencją szczególnego
charakteru pracy nauczyciela i funkcjonowania systemu oświaty
w Polsce, co zostało podkreślone w preambule Ustawy: „Mając
na względzie doniosłą rolę oświaty i wychowania
w Rzeczypospolitej Polskiej, pragnąc dać wyraz
szczególnej randze społecznej zawodu nauczyciela
zgodnie z potrzebami i oczekiwaniami….”
Sprawy kadrowe (art. 1 i art. 3 KN)
Karcie Nauczyciela mają podlegać tylko nauczyciele,
wychowawcy zatrudnieni w publicznych przedszkolach,
szkołach i placówkach oraz zakładach kształcenia i placówkach
doskonalenia nauczycieli, zakładach poprawczych,
schroniskach dla nieletnich oraz rodzinnych ośrodkach
diagnostyczno-konsultacyjnych, publicznych kolegiach
pracowników służb społecznych.
Brak zgody „S” na wyłączenie z KN „innych pracowników
pedagogicznych”, np. pedagogów, logopedów, psychologów,
terapeutów i bibliotekarzy.
3
Sprawy kadrowe – cd. (art. 1, 3 KN)
Karcie nie mają też podlegać m. in.: nauczyciele
mianowani lub dyplomowani zatrudnieni na
stanowiskach, na których wymagane są
kwalifikacje pedagogiczne, w:
a) urzędach organów administracji rządowej,
b) kuratoriach oświaty,
c) specjalistycznej jednostce nadzoru,
d) Centralnej Komisji Egzaminacyjnej oraz
okręgowych komisjach egzaminacyjnych.
4
Czas pracy nauczycieli (art. 42 KN)
5

Nauczyciele przedmiotów we wszystkich
typach szkół mają mieć pensum dydaktyczne
wynoszące 20 godz. tygodniowo.

Pozostali nauczyciele, wychowawcy
świetlic i bibliotekarze – pensum dydaktyczne
30 godzin tygodniowo.
Czas pracy nauczycieli – cd. (art. 42 KN)

Czas pracy nauczyciela ma wynosić 40 godz.
w tygodniu i będzie rozliczany wg zasad określonych
przez organ prowadzący szkoły (obecnie czas pracy
nauczyciela wynosi do 40 godz).

W propozycjach JST nie przewiduje się likwidacji 1 – 2
godz. tzw. karcianych.
Uwaga: Około 7 000 nauczycieli straciło zatrudnienie w roku 2012.
Jeśli pensum wzrośnie, to co 10-ty nauczyciel straci pracę. NSZZ
„Solidarność” przypomina, że Instytut Badań Edukacyjnych nie
zakończył prac dotyczących czasu pracy nauczycieli.
6
Likwidacja dodatków (art. 30a, 30b KN)
.
Propozycja
JST likwidacji wypłacania dodatku
wyrównawczego, w przypadku nie osiągnięcia
w danym roku ustawowych średnich. Samorządy
terytorialne nie mają też rozliczać się corocznie
z realizacji wypłaty średnich wynagrodzeń
nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu
zawodowego przed regionalnymi izbami
obrachunkowymi i związkami zawodowymi.
7
Likwidacja dodatków – cd. (art. 54, 61 KN)
Ma ulec likwidacji m. innymi dodatek
wiejski dla nauczycieli pracujących
w miejscowościach poniżej 5 tys.
mieszkańców (10%), dodatek
mieszkaniowy.
Ma zostać zlikwidowany jednorazowy
zasiłek na zagospodarowanie dla
nauczyciela podejmującego swoją pierwszą
pracę w szkole.
8
Prawo do urlopów: wypoczynkowego, dla
poratowania zdrowia (art. 64, 73 KN)
Urlop nauczycieli ma wynosić 40 dni roboczych
„zasadniczo podczas ferii”.
Czy nauczyciel ma opiekować się uczniami także
w czasie przerw świątecznych, wakacji i ferii?
Urlop dla poratowania zdrowia ma być orzekany
przez komisję lekarską ZUS, opłacany przez ZUS
i udzielany maksymalnie na rok szkolny.
9
Awans zawodowy nauczycieli (art. 9g KN)

Komisję kwalifikacyjną na nauczyciela dyplomowanego ma
powoływać organ prowadzący szkołę (obecnie powołuje
kurator oświaty).

Przedstawiciel związku zawodowego ma być tylko
obserwatorem. Obecnie jest pełnoprawnym członkiem komisji
i bierze udział w ocenieniu nauczyciela (przyznaje punkty).
Opowiadamy się za udziałem przedstawicieli „S” we
wszystkich komisjach (jako członkowie, nie obserwatorzy).
Postępowanie awansowe na nauczyciela dyplomowanego
nie powinno być przenoszone do organu prowadzącego.
10
Zatrudnianie i zwalnianie nauczycieli
(art. 10, 11, 20 KN)




11
Ma ulec likwidacji nawiązywanie stosunku pracy poprzez
mianowanie.
Nauczyciel kontraktowy ma być zatrudniany na czas
określony.
Nauczyciel mianowany i dyplomowany ma być zatrudniany
na czas nieokreślony (jak będzie taka możliwość w szkole).
Przy całkowitej lub częściowej likwidacji szkoły nauczyciel nie
będzie mógł przejść w stan nieczynny, który ulega likwidacji.
Ponadto nie będzie obligatoryjnie ponownie zatrudniony,
jeżeli w czasie roku szkolnego (w ciągu 6 miesięcy) pojawią się
możliwości ponownego jego zatrudnienia.
Zatrudnianie i zwalnianie nauczycieli –
cd. (art. 10, 11, 20 KN)

Odprawy z tytułu wypowiedzenia stosunku
pracy na czas nieokreślony mają wynosić od
1 do 3 wartości miesięcznego
wynagrodzenia.
Zapowiadane zmiany ułatwią rozwiązanie stosunku
pracy z nauczycielem mianowanym
i dyplomowanym.
Nie będzie odpraw 6-cio miesięcznych.
12
Płaca i doskonalenia zawodowe
nauczycieli (art. 39 i 70a KN)
Wynagrodzenie nie będzie musiało być wypłacane z góry,
pierwszego dnia miesiąca.
Przy propozycji przejścia na wypłaty wynagrodzeń „z dołu”, trzeba
uważać, aby nie stracić jednego wynagrodzenia na tym
przestawieniu.

Zmiana poziomu odpisu środków na dokształcania
i doskonalenia zawodowe nauczycieli z 1% na „do 1%”.
Brak zgody „S” na obniżenie poziomu odpisu środków na
dokształcanie nauczycieli. Proponujemy wprowadzić zapis (jak
przy zakładowym funduszu świadczeń socjalnych), że środki te
można kumulować w szkołach w kolejnych latach.

13
Obniżenie pozycji dyrektorów
i kuratoriów (art. 6a KN)
Oceny pracy dyrektora szkoły oraz nauczyciela,
któremu czasowo powierzono pełnienie obowiązków
dyrektora szkoły, ma dokonywać organ
prowadzący szkołę – jedynie informując o jej
wyniku organ sprawujący nadzór pedagogiczny
(obecnie ocena jest dokonywana w porozumieniu
z Kuratorem Oświaty).
To plan dalszego ograniczenia roli kuratoriów!
14
Obniżenie pozycji dyrektorów
i kuratoriów – cd. (art. 6a KN)
W Ustawie o Systemie Oświaty proponuje się zmiany
w proporcji członków komisji konkursowej na
korzyść reprezentacji samorządu (z 3 do 4
członków), podczas gdy organ sprawujący nadzór
pedagogiczny, rada pedagogiczna, rada rodziców
i organizacje związkowe będą miały tylko po
1 przedstawicielu.
Tym samym kuratorium, rodzice, nauczyciele, związki
zawodowe będą miały niewielki wpływ na wybór
dyrektora. Czy dyrektor ma być zakładnikiem JST?
15
Zagrożenie likwidacji (prywatyzacji)
szkół i przedszkoli (art. 5 i 62 UoSO)
W Ustawie o Systemie Oświaty proponuje się kolejne
uproszczenia przekształceń szkół i przedszkoli,
łączenia szkół jednego typu, przekazywania ich
innym podmiotom (teraz jest ograniczenie liczby
uczniów szkoły do 70 i jest obowiązek uzgodnień
z kuratorem).
Następuje systematyczna likwidacja szkół w Polsce. Ponad
1000 placówek już zostało zamkniętych i zapowiadane są
kolejne likwidacje szkół. To krok, który potencjalnie grozi
kolejnymi prywatyzacjami placówek oświatowych.
16
Wnioski – brak strategii, debaty
Te propozycje nie zostały poprzedzone prawdziwą debatą. Nie
ma w nich głębszej – strategicznej wizji funkcjonowania
polskiej oświaty, brak odpowiedzi na kluczowe pytania:
a. Jaki ma być docelowy model polskiej szkoły?
b. Jaki ma być nadzór państwa nad polityką oświatową
samorządów?
c. Jak wzmacniać podmiotowość nauczycieli i szacunek do zawodu
nauczyciela?
d. Jak zapewnić – adekwatnie do stawianych zadań – finansowanie
polskiej oświaty?
17
Rzeczywiste potrzeby nauczycieli,
szkół, to między innymi:
1. Zapewnienie środków finansowych na oświatę
adekwatnych do zadań,
2. Wykreślenie tzw. godzin karcianych,
3. Określenie w Karcie Nauczyciela pensum dla tzw.
nauczycieli nietablicowych,
4. Ustalenie standardów - między innymi
maksymalnej liczby uczniów w klasie,
5. Ograniczanie biurokracji szkolnej.
18
Potrzeba DIALOGU i…
Debata - odpowiedzi na pytania natury strategicznej powinny
wyprzedzać rozmowy szczegółowe (a nie odwrotnie).
Potrzebny jest szacunek dla pracy nauczycieli oraz
pracowników administracji i obsługi szkolnej.
Sytuacja jest na tyle trudna, że apelujemy – ponad podziałami
– O SOLIDARNOŚĆ LUDZI OŚWIATY!
Więcej o kolejnych decyzjach Sekcji, m. in. na str.:
www.solidarnosc.org.pl/oswiata www.solidarnosc.gda.pl (sekcja oświaty
19
Post scriptuum,
czyli pytanie – co robić dalej?
Gdy zawiedzie droga dialogu z MEN (zgodnie z ustawą o
związkach zawodowych powinny być negocjacje, bo to
sprawy warunków pracy, płacy), a także z reprezentacjami
JST, parlamentarzystami, pojawia się pytanie:
co mogę zrobić ja, - nasza szkoła, - struktura związkowa,
aby przynajmniej część propozycji zahamować (czy jesteśmy
gotowi do udziału w pikietach, strajku ostrzegawczym: 1-2
godz., bezterminowym, innych: np. niewypełnianiu
dokumentacji szkolnej, bojkocie egzaminów, itd.)?
Dziękujemy za uwagę.