Pobierz - Publio

Hermeneutyczne
koncepcje
człowieka
Włodzimierz
Lorenc
Hermeneutyczne
koncepcje
człowieka
w kręgu inspiracji
Heideggerowskich
Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR
Warszawa 2003
Redakcja i korekta: Piotr Piber
Projekt okładki i stron tytułowych: Katarzyna Juras
Tytuł dotowany przez Komitet Badań Naukowych i Instytut Filozofii
Uniwersytetu Warszawskiego
ISBN: 83-7383-013-8
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe „Scholar” 2003
Wydawnictwo Naukowe „Scholar” Spółka z o.o.
ul. Krakowskie Przedmieście 62, 00-322 Warszawa
tel./fax 828 93 91, 826 59 21, 828 95 63
dział handlowy: 635 74 04 w. 219 lub jw. w. 108
e-mail: [email protected]; www.scholar.com.pl
Wydanie pierwsze
Skład i łamanie: WN „Scholar” (Stanisław Beczek)
Druk i oprawa: Paper & Tinta, Warszawa
SPIS TREŚCI
Wprowadzenie
..............................
1. Istota filozoficznego pytania o cz³owieka . . . . . . .
1.1. Człowiek jako przedmiot zainteresowań filozofii . . . . . .
1.2. Pytanie o człowieka w perspektywie doświadczeń filozofii
postmodernistycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3. Hermeneutyczne pytanie o człowieka a doświadczenia
antropologii filozoficznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.4. Porównanie filozoficznego i naukowego sposobu stawiania
pytania o człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Co to jest filozofia hermeneutyczna? . . . . . . . . . .
2.1. Sens terminu filozofia hermeneutyczna . . . . . . . . . . . . .
2.2. Specyfika filozofii hermeneutycznej . . . . . . . . . . . . . . .
2.3. Zadania filozofii hermeneutycznej . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4. Korzenie filozofii hermeneutycznej i jej przedstawiciele .
2.5. Miejsce filozofii hermeneutycznej w ramach współczesnej
filozofii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Zakres pracy i jej zamierzenia teoretyczne . . . . .
3.1. Hermeneutyczne koncepcje człowieka czy hermeneutyczna
koncepcja człowieka? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. W kre˛gu inspiracji Heideggerowskich . . . . . . . . . . . . . .
3.3. Zakres pracy i jej struktura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.4. Kryteria ocen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
9
9
20
23
28
31
31
34
37
39
42
45
45
46
47
48
Rozdzia³ I
Martin Heidegger: Projekt innego sposobu
ludzkiego bycia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Filozofia jako filozofia hermeneutyczna . . . .
1.1. Idea hermeneutyki faktyczności . . . . . . . . . . . . . .
1.2. Hermeneutyka w Byciu i czasie . . . . . . . . . . . . . .
1.3. Hermeneutyka w późnych pogla˛dach Heideggera . .
2. Od ludzkiego bytu ku ludzkiemu byciu . . . . . .
2.1. Koncepcja człowieka w Hermeneutyce faktyczności
2.2. Człowiek w perspektywie pytania o bycie . . . . . . .
2.3. Uje˛cie człowieka w późnych pogla˛dach Heideggera
2.4. Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
52
53
53
59
66
70
70
72
93
102
6
Rozdzia³ II
Hans-Georg Gadamer: Humanistyczna wizja
cz³owieka i otwartoœæ pytania o cz³owieka 106
1. Wprowadzenie do filozofii Gadamera . . . . . . . . . . . . 106
1.1. Filozofia Gadamera jako filozofia współczesna . . . . . . . 106
1.2. Gadamer jako naste˛pca, kontynuator i krytyk Heideggera 116
1.3. Znaczenie filozoficznej hermeneutyki Gadamera . . . . . . 122
1.4. Status hermeneutyki Gadamera . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
1.5. Hermeneutyczne uje˛cie problematyki ludzkiego działania 129
2. Kulturowy i historyczny kontekst
ludzkiego istnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140
2.1. Filozofia hermeneutyczna a problemy kultury . . . . . . . . 140
2.2. Człowiek a przekaz tradycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
3. Filozofia hermeneutyczna Gadamera jako filozofia
cz³owieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
3.1. Filozofia hermeneutyczna jako pytanie o człowieka . . . . 171
3.2. Jak badać człowieka? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
3.3. Hermeneutyczna wizja człowieka . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
3.4. Rezultaty hermeneutycznego uje˛cia człowieka . . . . . . . . 192
3.5. Zagrożenia dla naszego człowieczeństwa . . . . . . . . . . . 196
3.6. Praktyczne implikacje hermeneutycznego uje˛cia człowieka 197
3.7. Etyczne aspekty hermeneutycznego uje˛cia człowieka . . . 201
3.8. Czy hermeneutyczna wizja człowieka rozwia˛zuje nasze
problemy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
3.9. Czy istnieje ostateczna prawda o człowieku? . . . . . . . . . 211
Rozdzia³ III
Paul Ricoeur: Cz³owiek jako istota
dzia³aj¹ca, narracyjna i jako podmiot
moralny. NiejednoznacznoϾ sytuacji
cz³owieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Filozofia Ricoeura jako filozofia wspó³czesna . .
1.1. Kulturowe usytuowanie filozofii . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2. Status współczesnego filozofowania . . . . . . . . . . . . . .
1.3. Podtrzymanie wzorców i kontynuacja dotychczasowego
filozofowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.4. Filozofia Ricoeura w relacji do ogólnych tendencji
współczesnej filozofii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.5. Filozofia Ricoeura wobec pogla˛dów Heideggera . . . . .
1.6. Ricoeur jako kontynuator i krytyk Gadamera . . . . . . . .
214
. 214
. 214
. 216
. 219
. 224
. 228
. 237
7
2. Hermeneutyczna koncepcja cz³owieka . . . . . . . . . .
2.1. Człowiek jako zasadniczy problem filozofii . . . . . . . . .
2.2. Krytyka filozofii refleksyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3. Droga ku odzyskaniu podmiotu . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.4. Refleksja jako interpretacja. Nawia˛zanie do hermeneutyki
2.5. Problem przedmiotu interpretacji . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.6. Status interpretacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.7. Idea podmiotu rozczłonkowanego . . . . . . . . . . . . . . . .
2.8. Niejednoznaczność sytuacji człowieka . . . . . . . . . . . . .
2.9. Ontologiczne rezultaty Ricoeurowskiej filozofii człowieka
i ich praktyczne implikacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.10. Ograniczenia Ricoeurowskiej koncepcji człowieka . . . . .
246
246
249
254
255
260
265
271
275
280
288
Rozdzia³ IV
Charles Taylor: Cz³owiek jako zwierzê
samointerpretuj¹ce siê . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
292
1. Charles Taylor jako kontynuator myœli
hermeneutycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292
2. Krytyka naturalizmu i naturalistycznej wizji
cz³owieka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298
3. Cz³owiek jako podmiot w przestrzeni kwestii
moralnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
4. Problem nowoczesnej to¿samoœci jako zagadnienie
aktualnej formy ¿ycia duchowego . . . . . . . . . . . . . . 307
5. Rezultaty hermeneutycznego potraktowania
problemów naszego cz³owieczeñstwa . . . . . . . . . . . 311
Rozdzia³ V
Richard Rorty: Cz³owiek jako
autokreuj¹ca siê istota. Negacja
systematycznej wiedzy o cz³owieku . . . . . . .
321
1. Zwrot ku hermeneutyce jako wyraz odejœcia od
epistemologicznego fundamentalizmu . . . . . . . . . . . 321
2. Zerwanie z klasycznym obrazem cz³owieka . . . . . . 329
3. Tworzenie nowych obrazów siebie jako
najdonioœlejsza zdolnoœæ cz³owieka . . . . . . . . . . . 332
4. Czy autokreacyjnoœæ stanowi rozwi¹zanie naszych
problemów? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336
8
Rozdzia³ VI
Gianni Vattimo: Cz³owiek w ujêciu
hermeneutyki zradykalizowanej . . . . . . . . . .
341
1. Hermeneutyczne inspiracje filozofii Vattimo . . . . 341
2. Cz³owiek w œwiecie pozbawionym sta³ych struktur 352
3. Ujêcie naszego cz³owieczeñstwa w ramach
zradykalizowanej koncepcji hermeneutyki . . . . . . 356
Rozdzia³ VII
John D. Caputo: Nieokreœlonoœæ sensu bycia
cz³owiekiem w ujêciu hermeneutyki
radykalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364
Idea hermeneutyki radykalnej . . . . . . . . . . . . . .
Krytyka dotychczasowych ujêæ hermeneutyki
Rezultaty zradykalizowania hermenutyki . . . . .
Cz³owiek w perspektywie idei hermeneutyki
radykalnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Czy radykalna hermeneutyka wypracowuje
odpowiedŸ na pytanie o cz³owieka? . . . . . . . . . .
1.
2.
3.
4.
. . . 364
. . . 370
. . . 377
. . . 381
. . . 385
Zakoñczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Spis literatury cytowanej . . . . . . . . . . . . . . . . .
392
405
Niedostępne w wersji demonstracyjnej.
Zapraszamy do zakupu
pełnej wersji książki
w serwisie