Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej

Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej
Nazwa
kierunku
Nazwa
przedmiotu
Jednostka
realizująca
Rodzaj
przedmiotu
Cel
kształcenia
Treści
programowe
Farmacja
Fizjologia z anatomią
Poziom i
forma studiów
Punkty ECTS
Studia jednolite
magisterskie
stacjonarne/
niestacjonarne
9
Zakład Fizjologii
Prof. dr hab. Barbara Malinowska
Osoba odpowiedzialna
email: [email protected]
i Patofizjologii
Tel:857485699
Doświadczalnej
Obowiązkowy Semest Rodzaj zajęć i
wykłady
ćwiczenia
seminaria
r III, IV liczba godzin
30
75
0
Celem nauczania jest przekazanie wiedzy z zakresu funkcjonowania organizmu ludzkiego,
budowy anatomicznej człowieka, wzajemnych związków pomiędzy układami i narządami
oraz mechanizmów funkcjonowania organizmu człowieka na wszystkich poziomach jego
organizacji.
Zarówno podczas wykładów jak i ćwiczeń szczególne zwrócenie uwagi na potencjalne
punkty uchwytu działania leków.
Wykłady
Pobudliwość i przewodnictwo. Jonowe podstawy powstawania potencjału spoczynkowego i czynnościowego w
neuronie, włóknie mięśniowym poprzecznie prążkowanym. Przekaźnictwo synaptyczne pomiędzy komórkami
tkanek pobudliwych. Zmiany pobudliwości podczas występowania potencjału czynnościowego w neuronach,
miocytach i komórkach mięśnia sercowego. Ogólna anatomiczna budowa mięśni szkieletowych i mięśni
gładkich. Podział i rodzaje mięśni. Podział anatomiczny i czynnościowy układu nerwowego. Budowa
anatomiczna mózgu i rdzenia kręgowego. Układ piramidowy i pozapiramidowy.. Podstawy anatomiczne
autonomicznego układu nerwowego. Fizjologia czucia i podział receptorów. Odruch. Łuk odruchowy. Rodzaje
odruchów. Regulacja postawy i ruchów ciała. Sen i jego fazy. Krew. Krzepnięcie i fibrynoliza. Położenie i
budowa serca. Układ przewodzący serca. Unaczynienie i unerwienie serca. Budowa ściany naczyń
krwionośnych. Krążenie małe i duże. Układ krążenia - hemodynamika, zjawiska elektryczne oraz mechaniczne
zachodzące podczas pracy serca, czynnościowy podział naczyń krwionośnych, mechanizmy regulacyjne.
Przepływ krwi w niektórych obszarach naczyniowych. Podział dróg oddechowych. Budowa płuc. Anatomiczna
przestrzeń nieużyteczna Mechanika oddychania. Wymiana gazowa. Regulacja oddychania. Fizjologia układu
moczowego. Równowaga wodno – elektrolitowa. Gospodarka kwasowo-zasadowa. Mechanizmy działania
hormonów. Systemy kontroli hormonalnej. Funkcje poszczególnych gruczołów wydzielania wewnętrznego.
Układ rozrodczy męski i żeński. Fizjologia rozrodu. Budowa ściany przewodu pokarmowego. Położenie,
budowa i czynność żołądka, jelita cienkiego, grubego oraz wątroby. Fizjologia przewodu pokarmowego.
Fizjologia wysiłku fizycznego.
Ćwiczenia
Błona komórkowa: kanały, nośniki, pompy, receptory. Mechanizmy transportu przez błonę komórkową. Drugi
przekaźnik wewnątrzkomórkowy. Podstawy anatomiczne ośrodkowego, obwodowego układu nerwowego, w
tym rdzeń kręgowy – istota szara rdzenia kręgowego, istota biała rdzenia kręgowego; mózg – pień mózgu, most,
śródmózgowie, przodomózgowie, międzymózgowie, móżdżek, komory mózgu, opony mózgu; nerwy
rdzeniowe, nerwy czaszkowe. Fizjologia komórki nerwowej. Przekaźnictwo informacji między komórkami
pobudliwymi. Anatomia mięśni poprzecznie prążkowanych – mięśnie klatki piersiowej, brzucha, grzbietu,
głowy i szyi, kończyny górnej, kończyny dolnej. Fizjologia mięśni poprzecznie prążkowanych i gładkich.
Budowa anatomiczna narządów zmysłów: oka, ucha. Przewodzenie informacji czuciowej, receptory i narządy
zmysłów. Odruch. Łuk odruchowy. Regulacja postawy i ruchów ciała. Fizjologia snu. Autonomiczny układ
nerwowy. Budowa, transmitery, receptory i efekty pobudzenia AUN. Budowa, podział kości i ich rolę w
produkcji elementów morfotycznych. Krew: budowa, powstawanie i funkcje krwinek czerwonych, białych i
płytek krwi. Hemoglobina, krzywa dysocjacji oksyhemoglobiny. Transport tlenu i dwutlenku węgla.
Hemostaza. Anatomia układu krążenia: serce, naczynia krwionośne, układ tętniczy, układ żylny.
Elektrofizjologia serca: potencjał spoczynkowy i czynnościowy. Budowa i funkcja układu bodźcoprzewodzącego. Hemodynamika i mechanika serca. Krążenie duże i małe. Definicja i czynniki modulujące
ciśnienie tętnicze, skurczowe i rozkurczowe, chwilowe, średnie, ciśnienie tętna. Układ krążenia w różnych
narządach. Regulacja funkcji krążenia. Mikrokrążenie: budowa i funkcje. Chłonka: funkcje i mechanizmy
przepływu chłonki. Anatomia układu oddechowego oraz mięśnie oddechowe. Fizjologia układu oddechowego.
Anatomia i fizjologia układu moczowego. Równowagi: wodna i kwasowo-zasadowa organizmu oraz czynniki
zaangażowane w ich regulację. Fizjologia gruczołów wydzielania wewnętrznego. Budowa anatomiczna
gruczołów dokrewnych: przysadka mózgowa, szyszynka, tarczyca, przytarczyce, nadnercza. Klasyfikacja i
mechanizm działania hormonów. Oś podwzgórzowo-przysadkowa. Hormony gruczołu tarczowego, trzustki,
nadnerczy. Hormony regulujące gospodarkę wapniowo – fosforanową. Anatomia układu rozrodczego. Męskie i
żeńskie hormony płciowe. Budowa anatomiczna układu pokarmowego (jama ustna, przełyk, żołądek, jelito
cienkie, jelito grube, wątroba, trzustka, pęcherzyk żółciowy). Fizjologia przewodu pokarmowego. Fizjologia
wysiłku fizycznego i termoregulacja.
Zajęcia praktyczne: ćwiczenia praktyczne z fantomami anatomicznymi. Badanie ostrości wzroku u człowieka
(tablice Snellena), stwierdzenie plamki ślepej Mariotte’a w oku ludzkim, badanie krzywizny rogówki przy
pomocy keratoskopu Placida, testy odróżniające głuchotę odbiorczą od głuchoty przewodowej przy użyciu
widełek stroikowych (próby: Webera, Rinnego, Schwabacha). Badanie niektórych odruchów fizjologicznych u
człowieka, badanie EKG u człowieka, pomiar ciśnienia tętniczego u człowieka, badanie pojemności życiowej
płuc przy użyciu spirometru. Korzystanie z programów komputerowych symulujących procesy fizjologiczne
oraz rozwiązywanie zadań zawartych w programie komputerowym z zakresu: mięśni, układu nerwowego,
układu sercowo-naczyniowego, oddechowego, przewodu pokarmowego, nerki, gospodarki wodnoelektrolitowej i kwasowo-zasadowej, hormonów. Pokazy filmów z najważniejszych doświadczeń
fizjologicznych np. badanie odruchu zginania i oznaczanie pobudliwości odruchowej metodą Türka u żaby
rdzeniowej, badanie układu bodźco-przewodzącego serca żaby (przewiązki Stanniusa).
Formy
i metody
dydaktyczne
Forma i
warunki
zaliczenia
Literatura
podstawowa
Literatura
uzupełniająca
Przedmiotow
e efekty
kształcenia
P-W01
P-W02
P-W03
P-W04
P-W05
P-W06
P-U01
P-U02
wykład z prezentacją multimedialną
ćwiczenia praktyczne oraz wykorzystanie programów komputerowych
wejściówki na ćwiczeniach
kolokwia
egzamin testowy z pytaniami otwartymi
1. Fizjologia człowieka. Konturek S.T. Elsevier Urban & Partner, Wrocław, 2007
2. Fizjologia. Ganong W.G. PZWL, Warszawa, 2007.
3. Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego. Górski J. PZWL, Warszawa, 2007.
4.Fizjologia. Bullock J., Boyle J., Wang M.B. Wyd.Med., Wrocław, 2004
5. Atlas anatomii człowieka, Polskie mianownictwo anatomiczne, Frank H. Netter, Elsevier
Urban &Partner, Wrocław, 2011
1. Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. Traczyk W.Z.,
Trzebski A. PZWL, Warszawa, 2001.
2. Anatomia Nettera do kolorowania, John T. Hansen, Elsevier Urban &Partner, Wrocław,
2011
Efekty kształcenia
Odniesienie do
kierunkowych efektów
kształcenia
Wykazuje znajomość fizjologii układów: nerwowego,
wydzielania wewnętrznego, krążenia, limfatycznego,
rozrodczego, pokarmowego, moczowego i oddechowego,
mechanizmy adaptacyjne, regulacji nerwowej, hormonalnej i
termoregulacji.
Zna i rozumie mechanizmy modyfikacji procesów
fizjologicznych przez środki farmakologiczne.
Zna budowę i funkcje biologiczne białek, kwasów
nukleinowych, węglowodanów, lipidów, hormonów i witamin.
Zna strukturę i funkcje błon biologicznych oraz mechanizmy
transportu przez błony.
Wykazuje znajomość molekularnych aspektów transdukcji
sygnałów.
Zna prawidłową budowę anatomiczną organizmu ludzkiego i
podstawowe zależności między budową i funkcją organizmu w
warunkach zdrowia i choroby.
Potrafi opisać mechanizmy funkcjonowania organizmu
ludzkiego na wszystkich poziomach jego organizacji,
rozpatrywać poszczególne funkcje organizmu ludzkiego jako
powiązane elementy zintegrowanej całości, charakteryzować
możliwości adaptacyjne organizmu człowieka.
Potrafi wykorzystać nabytą wiedzę do analizy stanu
KA.W5
KA.W6
KA.W9
KA.W10
KA.W11
KA.W4
KA.U5
KA.U6
P-U03
P-K01
czynnościowego organizmu z myślą o optymalizacji i
indywidualizacji farmakoterapii i profilaktyki.
Potrafi stosować nomenklaturę anatomiczną w opisie stanu
zdrowia.
Ma świadomość społecznych uwarunkowań i ograniczeń
wynikających z choroby i potrzeby propagowania zachowań
prozdrowotnych
KA.U4
KA.K2