4. Z jakich minerałów zbudowane są skały?
advertisement
1. Budowa kuli ziemskiej Ziemia to bryła mająca kształt spłaszczonej kuli (elipsa) o promieniu około 6370 km Najbardziej zewnętrzną, warstwę nazywamy skorupą ziemską. Ma ona około 80 km grubości Głębiej znajduje się warstwa mająca 2820 km grubości, nazywana płaszczem ziemskim. We wnętrzu Ziemi znajduje się jądro. W jego wnętrzu panuje temperatura około 4500C. 2. Skład chemiczny Ziemi Skład chemiczny wnętrza Ziemi, skorupy ziemskiej oraz atmosfery i wody oceanicznej przedstawiono na wykresach 3. Minerały Minerał to jednorodna substancja stała o budowie krystalicznej, utworzona w naturalny sposób we wnętrzu ziemi. Część minerałów występuje pojedynczo, a niektóre, łącząc się z innymi tworzą skupiska nazywane skałami 4. Z jakich minerałów zbudowane są skały? Jednym z najpospolitszych minerałów jest kwarc. Ten minerał wchodzi w skład wielu skał i występuje w wielu odmianach. Kwarc ma szerokie zastosowanie, w elektronice, do wyrobu szkła, materiałów ściernych i ognioodpornych. 5. Skalenie Najpospolitszą grupą minerałów są skalenie. Skalenie to glinokrzemiany. Zbudowane są z atomów krzemu, glinu i tlenu. Barwa skaleni jest zróżnicowana: od przezroczystej przez białą, żółtawą, różową, czerwoną i niebieskozielonkawą do szarej. 6. Skały i ich rodzaje o o o Skały lite to takie, których poszczególne ziarna są ze sobą mocno spojone np.: granit, bazalt, węgiel kamienny. Skały zwięzłe to takie, których poszczególne ziarna są ze sobą scementowane albo za pomocą innej substancji (spoiwa), albo przez silne sprasowanie (ił, glina, piaskowiec) Skały luźne to takie, których poszczególne ziarna nie są w ogóle ze sobą spojone (piasek, żwir, muł) 7. Surowce mineralne Z życia codziennego wiemy, że skorupa ziemska zawiera wiele różnych surowców mineralnych. Ludzie od dawna nauczyli się je wydobywać i przetwarzać dla swoich potrzeb. 8. Skały wapienne Głównym składnikiem skał wapiennych jest węglan wapnia, CaCO3, występujący w przyrodzie jako minerał nazywany kalcytem. Jest on składnikiem takich skał jak wapień, kreda i marmur. 9. Wapień Wapienie to skały osadowe, które powstały ze szczątków organizmów żyjących wiele milionów lat temu w morzach i oceanach. Jeszcze dziś spotyka się w nich odciski i resztki muszli. 10. Występowanie wapieni Z wapieni zbudowana jest Wyżyna Krakowsko – Częstochowska. Skały wapienne występują również w Pieninach, Górach Świętokrzyskich i na Wyżynie Lubelskiej. Z wapieni zostało zbudowane wiele zabytków architektury. 11. Marmur Marmur jest skałą krystaliczną, która powstała tam, gdzie działały wysokie ciśnienie i wysoka temperatura. Zawiera prawie czysty węglan wapnia, CaCO3. Marmur jest bardzo twardy a jego powierzchnię można gładko wypolerować, dlatego używany jest jako minerał dekoracyjny i rzeźbiarski. 12. Gips Pokłady gipsu powstały w przyrodzie podobnie jak pokłady innych soli przez osadzanie się siarczanu wapnia na dnie morskim. Polska posiada bogate, jedne z największych na świecie złoża gipsu. Znajdują się one na Dolnym Śląsku w dolinie Nidy.
