Majaczenie u osób starszych
advertisement
Majaczenie u osób starszych Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PUM Fizjologia starzejącego się mózgu • Zanik ok. 10% komórek nerwowych • Niewielki ubytek masy mózgu • Spadek liczby połączeń między komórkami nerwowymi • Spadek ilości neurotransmiterów w mózgu • Deficyt gęstości receptorów w mózgu ( tzw deficyt cholinergiczny i dopaminergiczny) Fizjologia starzejącego się mózgu • Niewielkie pogorszenie sprawności zapamiętywania i odtwarzania informacji • Wolniejszy tok myślenia • Zmiany te są osobniczo zmienne i zależą od tzw. rezerwy poznawczej czyli inteligencji, wiedzy, wypracowanych sposobów rozwiązywania problemów • Zmiany w/w nie mają istotnego wpływu na codzienne funkcjonowanie Zespoły chorobowe przebiegające z pobudzeniem • • • • Majaczenie Otępienie Choroby afektywne Zaburzenia psychotyczne Czynniki ryzyka rozwoju zaburzeń psychicznych • Sytuacja psychospołeczna osoby starszej: osamotnienie, pogarszająca się sprawność prowadząca do zmniejszenia kontaktów z otoczeniem, brak wsparcia społecznego • Rozwój chorób psychicznych w młodości: • depresja, schizofrenia, zaburzenia lękowe, zespoły urojeniowe • Rozwój chorób otępiennych w przebiegu których dochodzi do zaburzeń psychicznych Definicja pobudzenia • Niewłaściwa aktywność ruchowa lub werbalna • Niewłaściwa aktywność werbalna, wokalna bądź ruchowa, która można uznać za niezwiązana bezpośrednio z bieżącymi potrzebami • Bezwładna aktywność psychoruchowa wynikająca z niepokoju fizycznego lub napięcia psychicznego, któremu towarzyszy niepokój ruchowy i zwiększona reaktywność na bodźce Definicja majaczenia • Majaczenie – delirium – zaburzenie świadomości o ostrym przebiegu • Zaburzenia kontaktu z otoczeniem • Nieprawidłowa aktywność ruchowa • Zaburzenia pamięci, spostrzegania i myślenia • Zaburzenia emocjonalne ( pobudzenie hiperaktywne, hipoaktywne i stany mieszane) • Zmienny, falujący przebieg Przyczyny majaczenia – zaburzenia somatyczne • • • • • • Zaburzenia wodno-elektrolitowe Zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej Hipo i hiperglikemia Zaburzenia czynności nerek Zakażenia o ciężkim przebiegu Stany przebiegające z niedotlenieniem ( zapalenie płuc, zatorowość płucna, zawał serca) Przyczyny majaczenia – zaburzenia somatyczne • Działania niepożądane i interakcje leków • Alkoholowy zespół abstynencyjny • Nagłe odstawienie leków nasennych i uspokajających przyjmowanych przewlekle • Świeży udar mózgu • Stan po urazie głowy ( np. obecność krwiaka podtwardówkowego) Objawy majaczenia • Ostry początek i zmienny przebieg • Zaburzenia orientacji co do czasu, miejsca, sytuacji, własnej osoby • Zaburzenia uwagi • Zaburzenia toku myślenia • Zaburzenia emocji ( lęk, euforia, dysforia) • Zmienność nastroju ( od zobojętnienia, apatii do drażliwości, złości, agresji) Objawy majaczenia • • • • Zaburzenia spostrzegania – omamy i złudzenia Urojenia związane z omamami Narastanie objawów wieczorem i w nocy Przypadkowe urazy spowodowane pobudzeniem ICD – International Classification of Disorders DSM – Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders Skala oceny majaczenia Przypadek 1 Komentarz Badanie pacjenta pobudzonego • • • • • • Wywiad z chorym ma wartość ograniczoną Wywiad z opiekunem: początek zaburzeń, Wydarzenia poprzedzające Dynamika narastania objawów Występowanie podobnych epizodów w przeszłości Badanie pacjenta pobudzonego • Choroby somatyczne, psychiatryczne, neurologiczne, stany gorączkowe, wymioty, biegunka, urazy, ilość przyjmowanych płynów • Przyjmowane leki – leki doraźne przyjmowane, bez recepty, p/bólowe przeczyszczające • Stosowanie używek • Przebyty uraz głowy, zatrucie lekami, zaostrzenie choroby somatycznej, zespól abstynencyjny z majaczeniem Badanie przedmiotowe pacjenta pobudzonego • Ocena parametrów życiowych • Badanie neurologiczne- reakcja źrenic, napięcie i siła mięśniowa, czucie, odruchy fizjologiczne i patologiczne • Ocena wyglądu , świadomości, zachowania, mowy, nastroju, lęku, niepokoju, myśli i tendencji samobójczych, funkcji poznawczych ( uwaga, pamięć), myślenia ( urojenia, dezorientacja),spostrzegania ( omamy, iluzje) Przypadek 2 Komentarz Błędy w postepowaniu z pacjentem w stanie pobudzenia • 1. Traktowanie chorego jak pod wpływem alkoholu, lub zaostrzenie choroby psychicznej • 2. Pobudzenie może być objawem bólu • oraz ciężkiej choroby somatycznej jak zawal serca, zatorowość płucna, zapalenie płuc, zaburzenia metaboliczne • Pobudzenie może być wywołane działaniem niepożądanym leków np. antycholinergicznych Błędy w postepowaniu z pacjentem w stanie pobudzenia • Personel, przyjmując postawę wyczekującą, nie podejmuje badań diagnostycznych, podejmuje próbę natychmiastowego leczenia prowadząc do powtarzania dawek różnych leków, co powoduje ich kumulację i nadmierną sedację oraz powikłania np. upadki Przypadek 3 Komentarz Przypadek 4 Komentarz • Zasady postępowania z pacjentem w wieku starszym • 1. Dzięki przeprowadzeni całościowej oceny geriatrycznej można lepiej poznać swojego pacjenta. • 2. Nie należy przypisywać objawów wiekowi, ale należy zrozumieć pochodzenie i warunkowanie objawów niezależnie od wieku. Zasady postępowania z pacjentem w wieku starszym • 3. Pełne badanie przedmiotowe i podmiotowe może dostarczyć wielu cennych informacji. • 4. Należy rozważyć, na ile konieczny i bezpieczny jest każdy lek podany starszemu pacjentowi • 5. Postepowanie niefarmakologiczne bywa czasem równie skuteczne, a na pewno o wiele bardziej bezpieczne u osób starszych. Postępowanie niefarmakologiczne • Dziękuję za uwagę
