cukrzyca typu 2 - Jedynka Pleszew

CUKRZYCA TYPU 2
mgr Anna Sierecka
Cukrzyca
Jest to przewlekłe schorzenie , którego
nie można wyleczyć.
Leczenie polega na „wyrównywaniu
cukrzycy” to znaczy na osiągnięciu
najlepszej wartości glikemii, ciśnienia
tętniczego krwi, cholesterolu, wagi ciała i
wielu innych parametrów.
Według Wikipedy
Cukrzyca (łac. diabetes mellitus) to, zgodnie z
definicją Światowej Organizacji Zdrowia, grupa
chorób metabolicznych charakteryzująca się
hiperglikemią wynikającą z defektu wydzielania lub
działania insuliny. Przewlekła hiperglikemia wiąże
się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i
niewydolnością różnych narządów, szczególnie
oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń
krwionośnych.
Typy cukrzycy
•
•
•
•
Cukrzyca typu 1
Cukrzyca typu 2
Cukrzyca ciężarnych
Inne rodzaje cukrzyc
Cukrzyca typu 1
• Nazywana jest cukrzycą ludzi młodych
ponieważ najczęściej rozwija się u osób
przed 20 rokiem życia
• wymaga przestrzegania zaleceń
żywieniowych i substytucyjnego
podawania insuliny do końca życia
• Skraca życie średnio o 15 lat
• Jest insulinozależna
Cukrzyca typu 2
• Nazywana jest cukrzycą dorosłych
• Występuje w 90% przypadków wszystkich
zachorowań na cukrzycę
• Skraca życie o średnio 4 – 6 lat
• Jest insulinoniezależna
Cukrzyca ciężarnych
• Występuje w przebiegu 3% ciąż
• U wielu kobiet po upływie 10 – 20 lat
zamienia się ona w cukrzycę typu 2
Według Światowej Organizacji Zdrowia
cukrzyca to choroba, która towarzyszy
człowiekowi od tysiącleci. Jednak w ostatnim
dziesięcioleciu naszego stulecia cukrzyca
zaczyna przybierać wymiary epidemii,
zwłaszcza w zakresie cukrzycy typu 2. Co roku o
11% zwiększa się liczba cierpiących na nią osób.
Światowa Organizacja Zdrowia przewiduje, że w
roku 2025 na świecie będzie ok. 300 milionów
chorych na cukrzycę typu 2.
Przyczyny cukrzycy typu 2
•
•
•
•
Otyłość
Niezdrowy styl życia
Nadmiar jedzenia
Przekarmianie się
Leczenie cukrzycy typu 2
• Prawidłowe odżywianie się
• Odpowiednio dobrany program ćwiczeń
fizycznych
• Leczenie farmakologiczne
• Prowadzenie „Dzienniczka Samokontroli”
• Systematyczna kontrola lekarska
Co robić by nie zachorować?
• Przestrzegać zachowań prozdrowotnych: sami
musimy dbać o swoje zdrowie, prowadzić
odpowiedni styl życia, stosować prawidłową
dietę, ćwiczyć.
• Jeśli w rodzinie były zachorowania na
cukrzycę regularnie powinno się odwiedzać
lekarza i badać poziom glukozy we krwi.
W cukrzycy
odpowiednia dieta
połączona z dobrze
dobranym programem
ćwiczeń fizycznych
stanowi podstawę
leczenia.
Rozpoczęcie leczenia
lekami doustnymi i/lub
insuliną w żadnym
wypadku nie zwalnia
pacjenta od
przestrzegania
dotychczasowej diety
i leczenia ruchem.
Cukrzyca typu 2
• jest chorobą społeczną,
• ma charakter przewlekły,
• wywołuje wiele powikłań (uszkodzenia wzroku i
nerek, choroby serca, udar mózgu),
• jest wykrywana średnio po 8 latach od momentu
zachorowania,
• należy do chorób kosztownych zarówno w
wymiarze ludzkim, jak i ekonomicznym.
BMI – BODY MASS INDEX
kg
BMI = --------m²
Oznaczanie wskaźnika masy ciała ma znaczenie
w ocenie zagrożenia chorób związanych z
nadwagą i otyłością np. cukrzycą, chorobą
niedokrwienną serca, miażdżycą. Im mniejsza
wartość BMI, tym ryzyko wystąpienia chorób jest
mniejsze.
BMI jest bardzo prosty w użyciu.
Wartość BMI wskazuje na:
• < 15 - wygłodzenie
• 15,1 - 17,4 - wychudzenie (spowodowane
zwykle przez ciężką chorobę lub anoreksję)
• 17,5 - 18,5 - niedowagę
• 18,5 - 24,9 - wartość prawidłową
• 25,0 - 29,9 - nadwagę
• 30,0 - 34,9 I stopień otyłości
• 35,0 - 39,9 II stopień otyłości
• >= 40,0 III stopień otyłości (otyłość skrajna)
Należna masa ciała
Posługując się tabelami u góry można ustalić zakres
prawidłowej masy ciała dla kobiet i mężczyzna na
podstawie wzrostu.
TYPY OTYŁOŚCI
Otyłość pośladkowo – udowa
inaczej typu „gruszki”
• Tkanka tłuszczowa odkłada się pod skórą
na udach i pośladkach
• Ta otyłość zwiększa ryzyko zachorowania
na raka piersi, macicy, choroby układu
kostnostawowego, sprzyja powstawaniu
żylaków kończyn dolnych.
Otyłość brzuszna inaczej
trzewna lub typu „jabłka”
• Tkanka tłuszczowa odkłada się w obrębie
jamy brzusznej
• Jest bardzo niekorzystna dla zdrowia
ponieważ ta otyłość sprzyja rozwojowi
cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, kamicy
pęcherzyka żółciowego, stłuszczeniu
wątroby i innych schorzeń.
Ustalenie typu otyłości
Aby ustalić typ otyłości trzeba dokonać pomiaru
obwodu w talii i w biodrach. A następnie obliczyć
wskaźnik WHR.
obwód w talii
WHR = ---------------------------------obwód w biodrach
Jaką mam otyłość?
Otyłość brzuszną
inaczej typu „jabłka”
rozpoznajemy u
kobiet gdy :
WHR > 0,85
a u mężczyzn gdy
WHR > 1,0
Otyłość pośladkowo –
udową inaczej typu
„gruszki”
rozpoznajemy gdy
WHR jest obniżony.
DIETA
Jeśli masz nadwagę lub jesteś otyły musisz
zacząć się odchudzać.
NIE JEST TO WCALE TAKIE ŁATWE !!!
Pamiętaj! Jeśli chcesz od razu widzieć
efekty odchudzania musisz być wytrwały i
cierpliwy.
Uwaga!
• Unikaj cudownych diet
• Spadek masy ciała powinien wynosić 1 – 2
kilogramów miesięcznie, czyli 0,5 kg
tygodniowo
• Raz w tygodniu kontroluj masę ciała, a wyniki
zapisuj w „Dzienniczku samokontroli”
Leczenie dietą w cukrzycy
Dieta jest lekiem, którego nie zastąpi
żaden inny, sama zaś zastępuje wiele
różnych lekarstw.
Leczenie dietą chorego na
cukrzycę ma na celu:
• Dostarczenie odpowiedniej ilości kalorii (energii)
niezbędnej dla zapewnienia prawidłowego
funkcjonowania narządów ludzkiego ciała.
• U chorych z nadwagą i otyłością redukcję, a następnie
utrzymanie optymalnej masy ciała.
• Uzyskanie stężenia glukozy we krwi możliwie najbardziej
zbliżonego do wartości prawidłowych.
• Osiągnięcie optymalnych wartości lipidów w surowicy
krwi.
• Zapobieganie i leczenie ostrych oraz przewlekłych
powikłań w cukrzycy.
• Poprawę ogólnego stanu zdrowia.
Podstawowe składniki pokarmowe
•
•
•
•
•
•
Węglowodany
Białka
Tłuszcze
Błonnik
Składniki mineralne
Witaminy
Zalecenia
• 50 – 60% kalorii powinno pochodzić z
węglowodanów
• 30 – 35% z tłuszczów
• 10 – 15% z białek
SZTUCZNE ŚRODKI SŁODZĄCE
W diecie cukrzycowej cukier powinien być całkiem
wyeliminowany.
Zamiast cukru można stosować dostępne w aptekach i
sklepach „sztuczne środki słodzące”.
Aspartan jest 200 razy słodszy od cukru i dostarczają
minimalną ilość kalorii.
Do gotowania i pieczenia należy używać preparatów o
nazwie Acesulfam Ki Peptis T.
Nie należy również używać fruktozy, gdyż jest to składnik
wysokokaloryczny jak cukier.
PRZYPRAWY
W diecie cukrzycowej stosuje się łagodne
przyprawy jak: sok z cytryny, koperek,
cebula, pietruszka, liść laurowy, ziele
angielskie, cynamon, goździki, czosnek,
majeranek.
Nie zaleca się stosowanie soli.
Maksymalnie 1 łyżeczkę dziennie.
Literatura:
J. Radziszowski „Cukrzyca typu 2. Leczenie dietą”
http://pl.wikipedia.org/wiki/Cukrzyca
http://www.resmedica.pl/zdart1001.html