KONTROLUJ CUKRZYCĘ TYPU 2 Właśnie dowiedziałeś się, że chorujesz na cukrzycę typu 2. Twój lekarz wyjaśnił Ci istotę choroby, przepisał leki, poinformował o konieczności odpowiedniego odżywiania i zmiany stylu życia. Mimo to możesz odczuwać niepokój lub być wręcz przestraszony. To odczucia zrozumiałe i naturalne. Co to znaczy kontrolować cukrzycę? Kontrolowanie cukrzycy to dążenie do utrzymania właściwego poziomu glukozy we krwi. Jest to konieczne, aby poprwić Twoje samopoczucie na co dzień oraz zapobiegać poważnym następstwom w przyszłości: uszkodzeniu nerek, pogorszeniu wzroku, chorobom tętnic, problemom neurologicznym. Istnieją 4 podstawowe metody kontroli cukrzycy: właściwa dieta, regularny, leczniczy wysiłek fizyczny, leczenie farmakologiczne, samodzielne oznaczanie stężenia glukozy we krwi. Co oznacza zdrowe odżywianie się? Prawidłowa dieta w cukrzycy ma na celu utrzymanie tzw. należnej masy ciała (właściwej dla płci, wieku i wzrostu) oraz niedopuszczenie do zbyt wysokich (lub zbyt niskich) stężeń glukozy we krwi. Nie oznacza to głodowania ani całkowitej rezygnacji z ulubionych potraw. Jeżeli masz nadwagę, będziesz musiał schudnąć. Nadwaga sprawia, że organizm w mniejszym stopniu wykorzystuje insulinę oraz ogranicza działanie leków. Zapytaj lekarza, jaka jest Twoja należna masa ciała. Zaplanuj razem z lekarzem lub pielęgniarką program stopniowej redukcji masy ciała. Nie stosuj „cudownych” diet, nie chudnij zbyt szybko. Najlepiej jest tracić na wadze około 0,5 kg tygodniowo. Jakie są podstawowe zasady prawidłowego odżywiania się? Oto kilka zasad, które pomogą Ci przestrzegać prawidłowej diety: Unikaj widocznego tłuszczu — usuwaj tłuszcz z mięsa, skórę z kurczaka przed przygotowaniem posiłku. Zastąp mięso smażone pieczonym, gotowanym lub przyrządzonym na grillu. Jeśli musisz smażyć, używaj niewielkiej ilości tłuszczu. Unikaj niewidocznego tłuszczu – pij mleko odtłuszczone, jedz tylko chude sery, unikaj śmietany oraz tłustych wędlin (salami, mielonek, pasztetów). Jedz dużo produktów zawierających węglowodany (cukry) tzw. złożone. Powinny one stanowić ponad połowę wartości energetycznej spożywanych posiłków. Skutecznie zaspokajają głód oraz dostarczają błonnika (rozpuszczalnych włókien roślinnych) – bardzo korzystnego dla chorych na cukrzycę. Najwięcej błonnika zawierają owoce, jarzyny, ciemne pieczywo, kasze, ryż. Zwróć uwagę na zjadane owoce i warzywa – są cennym źródłem witamin, ale zawierają również znaczne ilości węglowodanów (cukrów) tzw. prostych, szybko wchłaniających się z przewodu pokarmowego, które powodują szybki wzrost stężenia glukozy we krwi. Unikaj cukrów prostych – nie słodź herbaty, unikaj ciast i słodyczy. Spożywaj odpowiednią ilość białka zawartego w mięsie i rybach oraz roślinach strączkowych. Białko jest koniecznym składnikiem Twojej codziennej diety. Nie pij alkoholu. Przygotowując posiłki staraj się ograniczać w nich ilość tłuszczu, cukru i soli. Uważnie rób zakupy – wystrzegaj się produktów zawierających cukier, unikaj dań w oleju, smażonych potraw oraz potraw w sosach przygotowywanych na bazie śmietany lub masła. Jedząc w restauracjach, barach itp., wybieraj potrawy gotowane, przygotowane na ruszcie lub pieczone. Zamawiaj lekkie sosy do sałatek (najlepiej podawane osobno). Dlaczego ćwiczenia są ważne? Ćwiczenia fizyczne to ważny element w programie leczenia cukrzycy typu 2. Nie tylko pomagają one zredukować masę ciała, ale również obniżają stężenie glukozy we krwi. Pracujące mięśnie pobierają zwiększoną ilość glukozy z krwi w czasie ćwiczeń oraz w ciągu kilku następnych godzin. Przed rozpoczęciem realizacji programu ćwiczeń zasięgnij porady lekarskiej. Razem z lekarzem ustalisz bezpieczny zestaw ćwiczeń. Ćwicz 3-4 razy w tygodniu, początkowo 10-15 minut, stopniowo wydłużaj czas do 30-50 minut. Rozpoczynaj od 5-minutowej rozgrzewki, w czasie której wykonuj proste, rytmiczne, łagodne ćwiczenia stopniowo rozgrzewające Twój organizm (marsz, trucht). Przez ok. 20 minut ćwicz intensywniej: biegaj, pływaj lub szybko spaceruj. Zakończ 5-minutowymi ćwiczeniami „wyciszającymi” – powtórz ćwiczenia rozgrzewające lub po prostu wolno spaceruj. Pomoże to przestawić Twój organizm na niższy poziom aktywności. Zjedz posiłek na 1-2 godziny przed rozpoczęciem ćwiczeń. Noś przy sobie cukier w łatwo przyswajalnej postaci (cukierek, sok). Zjedz go, gdy poczujesz objawy niedocukrzenia krwi. Bądź bardziej aktywny na co dzień: więcej chodź pieszo, wchodź po schodach, gdy tylko jest ku temu okazja. Zaproś do wspólnych ćwiczeń rodzinę lub znajomych – wspólna aktywność to również świetna recepta na zmniejszenie stresu i napięcia. Czy zawsze konieczne jest przyjmowanie leków? Nie. Czasami właściwa dieta, redukcja masy ciała i systematyczny wysiłek fizyczny wystarczą, by utrzymać stały, prawidłowy poziom glukozy we krwi. Często jednak lekarz zleca przyjmowanie leków, które pobudzają trzustkę do wydzielania insuliny oraz pomagają lepiej ją wykorzystać w komórkach. Ważne jest, aby stosować je systematycznie, zwykle przed posiłkiem, zgodnie z zaleceniem lekarza. Co z pomiarami glukozy? Bardzo ważnym elementem dobrej kontroli cukrzycy jest samodzielne oznaczanie poziomu glukozy we krwi. Regularne testy pomogą Ci upewnić się, czy Twój program leczniczy jest skuteczny. Używa się do tego celu prostych urządzeń pomiarowych zwanych glukometrami. Do oznaczenia poziomu glukozy potrzebna jest kropla krwi z opuszki palca. Początkowo może to sprawiać trochę kłopotów, ale z pomocą pielęgniarki, po niedługim czasie, dojdziesz do wprawy. Twój lekarz poinformuje Cię, jaki jest zakres prawidłowych wyników. Zaprowadź dziennik pomiarów glikemii (czyli stężenia glukozy we krwi). Wpisuj tam wszystkie niepokojące Cię objawy. Ułatwi to właściwą kontrolę cukrzycy.