program przeciwdziałania poprzez sport agresji i patologii wśród
advertisement
Ministerstwo sportu i turystyki Ministerstwo spraw wewnętrznych proGraM przeciwDziaŁania poprzez sport aGresJi i patoLoGii wŚrÓD Dzieci i MŁoDzieŻy WarszaWa 2014 Opracowanie: dr Jarosław Klimczak, Beata Bublewicz Przy współpracy z Zespołem ds. koordynacji wdrażania programu „Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży” Recenzent: prof. dr hab. Roman Maciej Kalina © Copyright by Ministerstwo Sportu i Turystyki Warszawa 2014 Wydanie, poszerzone Wydawca Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ISBN 978-83-63041-35-9 Skład, druk i oprawa: EXPOL, P. Rybiński, J. Dąbek, sp.j. ul. Brzeska 4, 87-800 Włocławek tel. 54 232-37-23, e-mail: [email protected] Spis treści Rozdział i. Cele i zadania programu .............................................................................................. 4 1. Geneza programu ................................................................................................... 4 2. Zadania programu .................................................................................................. 5 3. Finansowanie programu ........................................................................................ 7 4. Warunki uczestnictwa w programie ...................................................................... 7 5. Cele i zadania porozumienia międzyresortowego ................................................. 8 Rozdział ii. Finansowanie programu – poziom centralny .............................................................. 11 Rozdział iii. Finansowanie programu – poziom regionalny ........................................................... 13 Rozdział iV. Zasady uczestnictwa w programie ............................................................................. 17 Rozdział V. Promocja programu .................................................................................................... 19 Rozdział Vi. Badania naukowe i szkolenia ..................................................................................... 31 Rozdział Vii. Harmonogram prac wynikający z realizacji programu .............................................. 34 4 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... Rozdział I. Cele i zadania programu 1. Geneza programu Prezentowany w opracowaniu program jest kontynuacją i uzupełnieniem ogólnopolskich inicjatyw upowszechniania i rozwijania sportu wśród dzieci i młodzieży, a swoimi założeniami bezpośrednio nawiązuje do programu, realizowanego z sukcesem od 14 lat przez organy właściwe ds. kultury fizycznej pn.: Sport Wszystkich Dzieci oraz nowych programów budowy wielofunkcyjnych boisk sportowych, m.in. Moje Boisko – Orlik 2012 i Blisko-Boisko. Doświadczenia te zostały wykorzystane przez twórców programu Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży. Twórcy prezentowanego programu, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom i potrzebom w tym obszarze, opracowali system rozwiązań umożliwiający dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej szkolenia nauczycieli, organizacji pozalekcyjnych i pozaszkolnych zajęć sportowych oraz organizacji imprez sportowo-rekreacyjnych zagospodarowujących czas wolny dzieci i młodzieży. Rozwiązania te zmierzają do jak najszerszego wsparcia lokalnych samorządów w zakresie podejmowania takich inicjatyw. Prezentowany program został opracowany i udoskonalony z wykorzystaniem doświadczeń pilotażu, który był realizowany w 2008 r. w województwie warmińsko -mazurskim. Założenia programu pilotażowego, które prezentowała pani poseł Beata Bublewicz, zostały przyjęte 16 stycznia 2007 r. przez Sejmową Komisję Kultury Fizycznej i Sportu. Następnie między Wojewodą Warmińsko-Mazurskim i Marszałkiem Województwa został podpisany list intencyjny, na podstawie którego program pilotażowy pod nazwą „Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i przestępczości wśród dzieci PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 5 i młodzieży w województwie warmińsko-mazurskim” był wdrażany na terenie regionu. Kolejnym krokiem było powołanie Stowarzyszenia na Rzecz Przeciwdziałania Agresji i Patologii wśród Dzieci i Młodzieży, które było odpowiedzialne za wdrożenie programu na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Stowarzyszenie podpisało z 42 samorządami listy intencyjne, na mocy których do programu przystąpiło ponad 200 szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Pomoc skierowana jest również do klubów sportowych i innych podmiotów realizujących cele i zadania programu. Program finansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, budżetu państwa i państwowych funduszy celowych oraz ze środków samorządów lokalnych. Założenia projektu pilotażowego były prezentowane na spotkaniu w Ministerstwie Sportu i Turystyki. W styczniu 2008 r. Minister Sportu i Turystyki powołał zespół pod przewodnictwem Wiceprzewodniczącej Sejmowej Komisji Kultury Fizycznej i Sportu poseł Beaty Bublewicz. W skład zespołu weszli przedstawiciele Ministerstwa Sportu i Turystyki, Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (wcześniej MSWiA) oraz Ministerstwa Sprawiedliwości i Ministerstwa Zdrowia, Stowarzyszenia na Rzecz Przeciwdziałania Agresji i Patologii wśród Dzieci i Młodzieży, Zarządu Głównego Szkolnego Związku Sportowego oraz Fundacji Rozwoju Kultury Fizycznej. Zespół opracował założenia ogólnopolskiego programu oraz treść porozumienia międzyresortowego, na podstawie którego program będzie wdrażany we wszystkich województwach oraz uzyska wsparcie merytoryczne i finansowe ze strony zainteresowanych ministrów. 2. Zadania programu Głównym zadaniem programu jest zredukowanie poziomu agresji i patologii społecznych (zwłaszcza uzależnień od substancji chemicznych) wśród młodych ludzi poprzez stworzenie możliwości udziału dzieci i młodzieży w różnych formach aktywności fizycznej. Program zmierza także do ograniczenia nowych zachowań zaburzeniowych nieletnich, związanych m.in. z masowymi uzależnieniami od nowych multimediów (Internet, gry komputerowe i sieciowe). W ramach tego programu szczególnym wsparciem objęte są następujące zadania: a. programy profilaktyczne i przeciwdziałające agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży; b. promocja zdrowego stylu życia i odżywiania oraz zahamowanie negatywnych tendencji w rozwoju biologicznym dzieci i młodzieży; c. organizacja zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych, obozów sportowo-rekreacyjnych oraz imprez sportowych, w tym rozszerzenie oferty w zakresie kul- 6 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... d. e. f. tury fizycznej mającej na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania obiektów sportowych w ramach programów m.in. Moje Boisko – Orlik 2012; szkolenie i doskonalenie zawodowe kadry pedagogicznej i trenersko-instruktorskiej; zapewnienie prawidłowego wychowania dzieci i młodzieży i przygotowania do udziału w masowych imprezach sportowych w duchu idei fair play; przeprowadzenie badań naukowych diagnozujących przyczyny agresji i patologii. W ramach programu planowane jest osiągnięcie następujących efektów: a. zmniejszenie poziomu agresji oraz patologii wśród nieletnich; b. podniesienie poziomu sprawności fizycznej dzieci i młodzieży; c. poprawa stanu zdrowia dzieci i młodzieży oraz wyrobienie pożądanych nawyków żywieniowych; d. uzyskanie wiedzy naukowej na temat czynników wywołujących agresję oraz sprzyjających powstawaniu przestępczości i zjawisk patologicznych wśród nieletnich oraz sposobu ich niwelowania; e. integracja działań organów władzy rządowej, władz samorządowych, organizacji pozarządowych oraz instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i kulturę fizyczną w celu przeciwdziałania przestępczości i patologii wśród nieletnich; f. promocja pozytywnych zachowań w sporcie w ramach idei fair play oraz kształtowanie postaw poszanowania prawa. Program obejmuje następujące obszary działań: a. profilaktyczne działania skierowane do rodziców, dzieci i młodzieży oraz trenerów i instruktorów sportowych; b. działania pedagogiczne, w tym zajęcia sportowe, powstrzymujące negatywny wpływ środowiska i otoczenia, kierowane do dzieci i młodzieży; c. działania promujące zdrowy styl życia i odżywiania; d. działania interwencyjne i resocjalizacyjne kierowane do dzieci i młodzieży popełniającej czyny karalne. W celu realizacji przedstawionych powyżej zadań między Ministrem Sportu i Turystyki, Ministrem Spraw Wewnętrznych, Ministrem Edukacji Narodowej, Ministrem Zdrowia oraz Ministrem Sprawiedliwości zostało podpisane porozumienie, w którym określone zostały warunki współpracy oraz zadania do realizacji przez poszczególne służby w ramach każdego resortu Następnie zorganizowane zostało spotkanie z wojewodami i marszałkami województw w celu prezentacji założeń programu oraz przeka- PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 7 zania doświadczeń zebranych przy organizacji i wdrażaniu projektu pilotażowego na terenie województwa warmińsko-mazurskiego oraz w zakresie możliwości uzyskania wparcia finansowego ze środków Unii Europejskiej i środków publicznych. 3. Finansowanie programu Prezentowany program uzyskał finansowanie z następujących środków: a. – – Ministerstwa Sportu i Turystyki w zakresie: dofinansowania zakupu sprzętu sportowego dla podmiotów realizujących program; dofinansowania organizacji obozów sportowych oraz imprez sportowo-rekreacyjnych realizowanych w ramach programu; – dofinansowania budowy infrastruktury sportowej w ramach programu Moje Boisko – Orlik 2012 i innych. b. Programu Operacyjnego – Kapitał Ludzki (komponent regionalny) Priorytet IX: լ 9.1. dofinansowanie zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych; լ 9.4. dofinansowanie szkolenia nauczycieli, trenerów i instruktorów; լ 9.5. dofinansowanie organizacji zawodów i imprez sportowo- rekreacyjnych. Zakres wsparcia ze strony Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Ministerstwa Edukacji Narodowej i Ministerstwa Zdrowia oraz Ministerstwa Sprawiedliwości został określony na podstawie porozumienia międzyresortowego. 4. Warunki uczestnictwa w programie Istotnym elementem realizacji celów programu jest osiągnięcie efektu synergii umożliwiającej finansowanie poszczególnych zadań ze środków Unii Europejskiej, środków publicznych oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Aby to osiągnąć, należy na szczeblu regionalnym stworzyć strukturę organizacyjną umożliwiającą sprawne wdrażanie programu oraz dającą możliwość występowania do wielu źródeł z wnioskami o dofinansowanie. W punkcie 3. wskazane zostały przykładowe możliwości ubiegania się o dofinansowanie. Doskonałym przykładem mogą być rozwiązania organizacyjne przyjęte w czasie realizacji projektu pilotażowego w województwie warmińsko-mazurskim, które zostały szeroko upublicznione na spotkaniu z wojewodami i marszałkami województw podczas uroczystości podpisania porozumienia między- 8 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... resortowego w dniu 5 listopada 2008 roku. Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że dobrym partnerem przy wdrażaniu podobnych programów dla Ministerstwa Sportu i Turystyki jest Szkolny Związek Sportowy, który pełni rolę koordynatora wdrażania programów na szczeblu regionalnym. Ponieważ od 2007 r. duże wsparcie finansowe dla realizacji programu może pochodzić z Regionalnych Programów Operacyjnych Kapitał Ludzki, istotny wpływ na realizację programów powinny mieć urzędy marszałkowskie, które mogą w ramach posiadanych kompetencji uwzględniać dofinansowanie dodatkowych pozalekcyjnych zajęć organizowanych w ramach tzw. projektów systemowych, o których będzie szczegółowo mowa w dalszej części przewodnika. Ze środków centralnych dofinansowane są projekty realizujące cele i zadania programu oraz mające rekomendacje podmiotów posiadających zdolność do wdrażania programu na odpowiednim poziomie merytorycznym. Bardzo ważnym elementem oceny wnioskodawcy będzie zdolność do uzyskania wsparcia realizacji programu ze środków Unii Europejskiej i budżetu samorządu terytorialnego. Tylko w ten sposób uzyska się efekt synergii i środki finansowe zostaną użyte do realizacji wszystkich celów programu, co pozwoli na całościowe jego wdrożenie. Ponieważ program w dużej mierze będzie wdrażany i finansowany na poziomie regionalnym ze środków Unii Europejskiej, w zakresie uczestnictwa przyjęto rozwiązania funkcjonujące w przepisach o dofinansowaniu projektów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. O dofinansowanie projektu mogą się ubiegać wszystkie podmioty na podstawie art. 5 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 roku – o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. Nr 227, poz. 1658, z późn. zm.). 5. Cele i zadania porozumienia międzyresortowego Zespół powołany przez Ministra Sportu i Turystyki opracował cele i zadania programu uwzględniające jego wdrażanie na terenie całego kraju. W dniu 5 listopada 2008 r. w Centralnym Ośrodku Sportu w Warszawie zostało podpisane porozumienie pomiędzy czterema ministrami dotyczące współpracy przy wdrażaniu programu Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży. W uroczystości wzięli udział Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Spraw Wewnętrznych, Minister Sportu i Turystyki, Minister Edukacji Narodowej, Minister Zdrowia oraz przedstawiciele parlamentu, władz rządowych i samorządowych, samorządów lokalnych, świata nauki, mediów i sportu. W trakcie spotkania inicjatorzy projektu poseł Beata Bublewicz, dr Jarosław Klimczak oraz reprezentujący Ministerstwo Sportu i Turystyki dyrektor Wojciech Kudlik zaprezentowali wyniki projektu pilotażowego wdrażanego w województwie warmińsko-mazurskim. Natomiast w dniu 3 sierpnia 2009 r. na mocy porozumienia pomiędzy Ministrem Sportu i Turystyki oraz Ministrem Sprawiedliwości w realizację ogólnopolskiego pro- PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 9 gramu Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży włączyło się Ministerstwo Sprawiedliwości. W ostatnich latach funkcjonowania programu szczególnie ważna staje się współpraca z placówkami wchodzącymi w struktury Ministerstwa Sprawiedliwości. Wśród najistotniejszych działań zrealizowanych w trakcie trwania Programu z udziałem młodzieży z zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich wymienić można: a. zawody na ergometrach wioślarskich zorganizowane w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich połączone z zajęciami edukacyjnymi dot. nie tylko historii sportu, ale i Polski. Zawody były prowadzone począwszy od roku 2010 (3 edycje) i udział w nich wzięły wszystkie wskazane placówki. Eliminacje do finałów zawodów odbywały się bezpośrednio w zakładach i schroniskach, a finały w uroczystej oprawie przeprowadzane były w Warszawie podczas podsumowania programu za mijający rok (2010 – Sejm RP, 2011 i 2012 r. Polski Komitet Olimpijski), b. festyny sportowe, które odbyły się 16 czerwca 2010 r. - na terenie Warszawskiego Centrum Sportu Młodzieżowego „AGRYKOLA”, i w dniu 21 września 2011 r. - na terenie Ośrodka Sportu i Rekreacji w Warszawie. W obu tych festynach udział wzięli wychowankowie zakładów poprawczych z całego kraju, uczniowie szkół gimnazjalnych z Warszawy, Olsztyna oraz Racotu i Oborzysk (województwo wielkopolskie), c. przeprowadzenie w 2011 r. badań dotyczących wpływu kultury fizycznej i sportu na zmniejszenie poziomu agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży, obejmujących kadrę oraz wychowanków zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich. d. konkurs na plakat „Sport przeciw agresji”, w którym czołowe miejsca zajęli wychowankowie zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich (2011 r.), e. zajęcia taneczne dla wychowanek ZP i SdN w Mrozach i Warszawie – Falenicy (2011 r.) sfinansowane przez MSiT, f. letnia akcja obozowa zorganizowana w Wyższej Szkole Policji w Szczytnie, w której uczestniczyli wychowankowie ZP w Barczewie (2011 r.). Podkreślić należy, że wśród takich narzędzi procesu resocjalizacji, jak edukacja czy praca (kształcenie zawodowe), ważną rolę odgrywa właśnie kultura fizyczna, a zwłaszcza wychowanie fizyczne i sport. Wychowanie fizyczne wyzwala nadmiar energii wychowanków, rozładowuje napięcie emocjonalne. W sporcie młodzież widzi drogę do sławy, aprobaty i uznania w społeczeństwie. Nawet niewielkie efekty sportowe poprawiają samoocenę, dają zadowolenie oraz satysfakcję i mogą doprowadzić do wiary 10 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... w możliwości uzyskania lepszych wyników także w innej dziedzinie życia. Systematyczne zajęcia sportowe odciągają od zachowań destruktywnych, wykraczających poza przyjęte normy społeczno-moralne. Dostarczają natomiast właściwych form spędzania wolnego czasu i wprowadzają w prawidłowe środowisko rówieśnicze, koleżeńskie, społeczne. Siłę oddziaływania na młodzież przez sport od dawna dostrzegały już zakłady poprawcze i schroniska dla nieletnich. Sport jest istotnym narzędziem resocjalizacji, które placówki stosują i rozwijają już od wielu lat. Dlatego zaproponowane w ramach programu Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży formy jego realizacji uzyskały wysokie rekomendacje kadry oraz wychowanków zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich. PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 11 Rozdział ii. Finansowanie programu – poziom centralny Na mocy podpisanego w dniu 5 listopada 2008 r. porozumienia międzyresortowego nawiązana została współpraca w celu wdrożenia programu na terenie całego kraju i umożliwiająca finansowanie jego zadań ze środków przewidzianych w budżetach poszczególnych ministerstw. Zgodnie z przyjętą ideą: 1. Ministerstwo Sportu i Turystyki wspiera następujące zadania programu: – dofinansowanie zakupu kompletów sprzętu sportowego dla uczniowskich klubów sportowych biorących udział w programie; – dofinansowanie wyjazdu dzieci i młodzieży na obozy sportowo-resocjalizacyjne z podmiotów uczestniczących we wdrażaniu programu na poziomie województw; – dofinansowanie imprez sportowo-rekreacyjnych promujących program w regionach, które przystąpiły do programu; – organizacja ogólnopolskiej konferencji podsumowującej coroczne wdrażanie programu, – organizacja szkoleń w dziedzinie pozyskiwania środków z UE; – propagowanie i promocja programu w mediach; – publikowanie materiałów edukacyjno-szkoleniowych dla nauczycieli i trenerów biorących udział w programie. 2. Ministerstwo Edukacji Narodowej dofinansowuje zadania ze środków rządowego programu na lata 2008-2013 pt. Bezpieczna i przyjazna szkoła. Środki dystrybuowane są na poszczególne województwa, a konkursy ogłaszane przez kuratorów oświaty. 12 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 3. – – – – 4. – – – – – 5. – – – – Ministerstwo Spraw Wewnętrznych udziela wsparcia w ramach realizacji następujących programów: Razem Bezpieczniej – na realizację, którego w roku 2013 przewidziano kwotę 3 mln zł na dofinansowanie z rezerwy celowej projektów realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego lub organizacje pozarządowe oraz 320 tys. zł zabezpieczono w cz. 42 – sprawy wewnętrzne na działania informacyjno-promocyjne o charakterze centralnym dotyczące Programu; „Przeciwdziałanie poprzez sport zjawiskom patologicznym wśród dzieci i młodzieży”, poprzez wydanie poradnika uczestnika programu; aktualizowanie strony internetowej, na której zamieszczane są informacje o programach prewencyjnych, resocjalizacyjnych realizowanych w Polsce oraz materiały edukacyjno-szkoleniowe dotyczące przeciwdziałania agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży; rozpisanie konkursu dla jednostek samorządu terytorialnego na projekt dotyczący bezpieczeństwa imprez sportowych. Ministerstwo Zdrowia udziela wsparcia w ramach następujących programów promujących zdrowy styl życia, odżywiania i zapobiegania nałogom: program edukacyjny realizowany przez Państwowy Inspektorat Sanitarny – Trzymaj Formę; programy dotyczące zapobiegania narkomanii realizowane przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii (rówieśnicza edukacja zdrowotna, programy profilaktyczne dla osób zagrożonych narkomanią oraz eksperymentującymi z narkotykami, publikacje o charakterze informacyjno-edukacyjnym, poradnia internetowa itp.); programy realizowane przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych; programy realizowane przez Krajowe Centrum ds. AIDS; Narodowy Program Zapobiegania Nadwadze i Otyłości oraz Przewlekłym Chorobom Niezakaźnym przez Poprawę Żywienia i Aktywności Fizycznej na lata 2007–2011. Ministerstwo Sprawiedliwości udziela wsparcia w ramach projektów systemowych finansowanych ze środków PO KL: kształcenie zawodowe nieletnich przebywających w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich; podnoszenie kwalifikacji zawodowych kluczowych pracowników pedagogicznych i niepedagogicznych zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich; przygotowanie osób przebywających w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich do kontaktów z instytucjami rynku pracy i pomocy społecznej; rozwój kompetencji społecznych osób przygotowujących się do opuszczenia zakładów poprawczych. PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 13 Rozdział iii. Finansowanie programu – poziom regionalny Istotnym elementem programu jest możliwość pozyskania środków finansowych z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego – Kapitał Ludzki. W ramach tego funduszu priorytet IX obejmuje następujące zadania: լ 9.1 – dofinansowanie zajęć pozalekcyjnych; լ 9.4 – dofinansowanie szkolenia nauczycieli, trenerów i instruktorów; լ 9.5 – dofinansowanie szkolenia sportowego. Najważniejszym elementem tego priorytetu jest poddziałanie 9.1.2, które nastawione jest na wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów, zmniejszające dysproporcje w ich osiągnięciach edukacyjnych oraz podnoszące jakość procesu kształcenia. Wsparciem objęte zostaną programy rozwojowe szkół i placówek oświatowych prowadzących kształcenie ogólne ukierunkowane na wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów i zmniejszanie dysproporcji w ich osiągnięciach edukacyjnych oraz podnoszenie jakości procesu kształcenia, w szczególności obejmujące: – dodatkowe zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze oraz specjalistyczne służące wyrównywaniu dysproporcji edukacyjnych w trakcie procesu kształcenia; – doradztwo i opiekę pedagogiczno-psychologiczną dla uczniów wykazujących problemy w nauce lub z innych przyczyn zagrożonych przedwczesnym wypadnięciem z systemu oświaty (np. wsparcie dla uczniów z obszarów wiejskich, wsparcie dla uczniów niepełnosprawnych, przeciwdziałanie uzależnieniom, programy prewencyjne, przeciwdziałanie patologiom społecznym); – programy skierowane do dzieci i młodzieży, które znajdują się poza systemem szkolnictwa podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego (przed- 14 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... wcześnie opuszczający system szkolnictwa) umożliwiające ukończenie danego etapu kształcenia oraz kontynuację nauki; – dodatkowe zajęcia (pozalekcyjne i pozaszkolne) dla uczniów ukierunkowane na rozwój kompetencji kluczowych, ze szczególnym uwzględnieniem ICT, języków obcych, przedsiębiorczości, nauk przyrodniczo-matematycznych; – rozszerzanie oferty szkół o zagadnienia związane z poradnictwem i doradztwem edukacyjno-zawodowym, informowaniem uczniów o korzyściach płynących z wyboru danej ścieżki edukacyjnej oraz możliwościach dalszego kształcenia w kontekście uwarunkowań lokalnego i regionalnego rynku pracy (szkolne ośrodki kariery); – wdrożenie nowych, innowacyjnych form nauczania i oceniania cechujących się wyższą skutecznością niż formy tradycyjne; – wdrażanie programów i narzędzi efektywnego zarządzania placówką oświatową przyczyniających się do poprawy jakości nauczania. W ramach tego poddziałania składane projekty umożliwiają finansowanie pozalekcyjnych i pozaszkolnych zajęć sportowych, w trakcie których realizowane są programy przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom oraz programy prewencyjne. Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że projekty realizowane w ramach pilotażu w województwie warmińsko-mazurskim umożliwiły dofinansowanie płac nauczycieli i trenerów, zakupu sprzętu sportowego niezbędnego do realizacji zajęć, indywidualnego wyposażenia dla dzieci biorących udział, opłacenia kosztów wynajęcia bazy treningowej, zakupu materiałów szkoleniowych oraz prewencyjnych i kosztów zarządzania projektem. Tylko w województwie warmińsko-mazurskim w 2008 r. na zadania organizowane w ramach programu pozyskano ok. 1,5 mln złotych. W 2009 r. podjęto działania, które doprowadziły do pozyskania środków finansowych z funduszy unijnych i w wyniku których realizowane były następujące projekty: • Warmińsko-Mazurskie – 18 szkół ponad 50 nauczycieli, 1300 dzieci za kwotę około 600 tys. zł; • Łódzkie – 18 szkół, 1700 dzieci, za kwotę 1270 tys. zł – beneficjentem był Łódzki Szkolny Związek Sportowy – 7 projektów samorządów lokalnych na kwotę ponad 4 mln zł; • Mazowieckie – 3 projekty dla 8 samorządów, 3630 tys. zł dofinansowania. Ponadto w 2009 r. podjęto działania zmierzające do uruchomienia w województwach, które przystąpiły do programu, Projektów Systemowych finansowanych ze środków Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet 9.1.2. Do chwili obecnej zostały uruchomione Projekty Systemowe w następujących województwach. PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 15 WyKaZ PROjEKTóW SySTEMOWyCh Województwo Mazowieckie Nakłady na Projekty Systemowe realizowane w latach 2010–2012 27 mln zł Warmińsko-Mazurskie 3 mln zł Wielkopolskie 9 mln zł Zachodniopomorskie 4,5 mln zł Dolnośląskie 12 mln zł Lubelskie 3 mln zł Pomorskie 6 mln zł Opolskie Kujawsko-Pomorskie RAZEM 6,5 mln zł 3 mln zł 74 mln zł W ramach projektu organizowane są następujące dodatkowe zajęcia pozalekcyjne: – zajęcia sportowo-wychowawcze – 30%; – zajęcia ICT – 20%; – zajęcia z przedmiotów przyrodniczo-matematycznych – 15%; – języki obce – 20%; – pomoc psychologiczna – 15%. Projekty systemowe są zgodne z programami rozwojowymi szkół, które uczestniczą w projekcie. W jego ramach zaplanowana została współpraca w projekcie szkół biorących udział w programie oraz kuratora oświaty i wychowania w zakresie diagnozowania problemów edukacyjnych, określania działań zaradczych (w tym działań edukacyjnych) oraz ich wdrażania. Cel taki zostanie osiągnięty poprzez przeprowadzenie, przed wdrażaniem, diagnozy sytuacji w każdej ze szkół i indywidualne określenie problemów oraz potrzeb młodzieży w szkołach oraz indywidualne dostosowanie narzędzi edukacyjnych do potrzeb i możliwości szkół. Kurator oraz szkoły będą uczestniczyć zarówno w pracach diagnostycznych, jak i we wdrożeniu projektu. Podział obszarów działania został określony po konsultacjach z Ministerstwem Rozwoju Regionalnego, które zatwierdza propozycje planów działania zgłoszone przez poszczególne urzędy marszałkowskie do realizacji na kolejny rok kalendarzowy. W planach tych zostały zawarte opisy projektów systemowych w ramach działania 9.1.2 finansowane ze środków Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. 16 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... Projekt systemowy pozwoli zdiagnozować i wesprzeć dzieci i młodzież z terenu województwa, które tej pomocy najbardziej potrzebują. Dotychczasowe doświadczenia pokazują, że tak zwana trudna młodzież ma problemy edukacyjne oraz trudności w uczestnictwie w dodatkowych zajęciach wyrównawczych organizowanych w godzinach popołudniowych. Zajęcia sportowe, które będą organizowane w ramach projektu systemowego, będą magnesem przyciągającym młodzież do szkoły w czasie wolnym i poprzez to zapewnią udział młodzieży w innych zajęciach kształtujących kompetencje kluczowe. Każde dziecko zostanie obowiązkowo objęte całym cyklem zajęć. Osiągnięte to zostanie przez ścisłą współpracę z gronem pedagogicznym oraz atrakcyjną ofertę dydaktyczną wytypowanych placówek. Przeprowadzona analiza dotychczasowych wniosków składanych na konkursy wskazuje, że organy prowadzące szkoły i placówki oświatowe w małych miejscowościach i wsiach mają utrudniony dostęp do środków finansowych pochodzących z programu operacyjnego KL na poziomie regionalnym. Ponadto założeniem projektu jest wdrożenie innowacyjnego programu, którego celem jest podnoszenie kompetencji kluczowych uczniów, zgodnych z założeniami priorytetu 9.1.2 PO KL, oraz wyrównywanie szans w dostępie do edukacji poprzez połączenie różnorodnych zajęć w procesie edukacji. Zajęcia sportowe (ze specjalnym programem ćwiczeń fizycznych i edukacyjnych) będą zachęcać do udziału w dodatkowych zajęciach obejmujących przedmioty wymienione na liście kompetencji kluczowych, a poprzez swój walor edukacyjno-wychowawczy będą rozwijać pozytywne postawy społeczne oraz pożądane wartości. Doświadczenia zebrane w trakcie wdrażania projektów wskazują na potrzebę umożliwienia kontynuacji działań w następnej perspektywie budżetu Unii Europejskiej na lata 2014–2020.Inicjatywę tą podjęło Ministerstwo Sportu i Turystyki, które zgłosiło potrzebę finansowania zadań objętych programem ze środków Unii Europejskiej w następnym okresie budżetowym. Równie ważne jest zaplanowanie możliwości uruchomienia projektu systemowego obejmującego domy poprawcze i schroniska dla nieletnich finansowanego z budżetu Unii Europejskiej na lata 2014–2020. PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 17 Rozdział iV. Zasady uczestnictwa w programie W 2009 r. podjęto działania zmierzające do upublicznienia rezultatów programu pilotażowego realizowanego w województwie warmińsko-mazurskim w 2008 r. i rozszerzenia programu na cały kraj. Jako pierwsze do programu przystąpiły województwa: – wielkopolskie; – łódzkie; – dolnośląskie; – mazowieckie; – zachodniopomorskie. W następnej kolejności do programu przystąpiły pozostałe województwa w kraju. W województwach tych zorganizowano prezentacje założeń programu dla władz województw oraz samorządów lokalnych. Następnie podpisane zostały listy intencyjne, na mocy których wojewoda, marszałek oraz parlamentarzyści podejmują wspólne działania w celu upublicznienia celów programu wśród samorządów lokalnych i podmiotów zainteresowanych jego wdrażaniem oraz umożliwiają pomoc podległym im służb w sprawnej realizacji zadań programu. W poszczególnych województwach powołane zostały zespoły do spraw koordynacji wdrażania programu. Następnie podpisane zostały porozumienia umożliwiające składanie wniosków o dofinansowanie projektów obejmujących finansowanie zajęć pozalekcyjnych ze środków Unii Europejskiej oraz zakupu sprzętu sportowego, wyjazdów na obozy sportowo-resocjalizacyjne i innych zadań finansowanych ze środków publicznych ministerstw uczestniczących w programie. Istotnym elementem wdrażania programu jest wybór wnioskodawcy-beneficjenta, który złoży wniosek i odpowiadać będzie za rozliczenie uzyskanych środków finansowych. Dotychczasowe doświadczenia pokazują, że do tej roli najbardziej pasują jednostki samorządu terytorialnego, stowarzyszenia i kluby sportowe oraz struktury Szkol- 18 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... nego Związku Sportowego szczebla wojewódzkiego, który w kilku województwach wskazany został jako podmiot wiodący we wdrażaniu programu. Rozwiązania takie zostały przyjęte i wdrożone z sukcesem w kilku województwach w 2010 r. W województwie mazowieckim partnerem dla Urzędu Marszałkowskiego są samorządy lokalne. Projekt ten jest obecnie jednym z największych w kraju. Uczestniczy w nim około 2000 nauczycieli i ponad 500 grup ćwiczebnych. W Wielkopolsce projekt systemowy realizowany będzie przez 3 kolejne lata, Corocznie obejmując 60 szkół z regionu. Partnerem dla Urzędu Marszałkowskiego jest w nim Wielkopolski Szkolny Związek Sportowy. Z kolei na Warmii i Mazurach partnerem w projekcie systemowym był Policyjny Klub Sportowy „Gwardia” Szczytno. Zajęciami pozalekcyjnymi w ramach projektu objętych jest 1500 uczniów z 40 szkół gimnazjalnych. Aktualnie trwają prace zmierzające do kontynuacji projektu systemowego w województwie Mazowieckim oraz rozszerzenia go na szkoły podstawowe. PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 19 Rozdział V. Promocja programu Zadania w zakresie promocji programu są realizowane przez Ministerstwo Sportu i Turystyki we współpracy z innymi resortami oraz władzami rządowymi i samorządowymi szczebla wojewódzkiego i lokalnego przez Fundację Rozwoju Kultury Fizycznej oraz Stowarzyszenie na Rzecz Przeciwdziałania Agresji i Patologii wśród Dzieci i Młodzieży oraz inne podmioty. Dzięki środkom finansowym pochodzącym z resortu sportu i turystyki, Fundacja Rozwoju Kultury Fizycznej zleciła nagranie programu telewizyjnego pt. „Sięgnij po medal”. Telewizja polska (TVP1) objęła patronatem medialnym program składający się z 10 odcinków, w których gwiazdy sportu (polscy olimpijczycy przygotowujący się do startu w Vancouver) mówią o dyscyplinach stanowiących ich życiową pasję, o pracy, którą trzeba włożyć, aby zwyciężać oraz o radości z przekraczania granic własnych możliwości. Celem programu jest zachęcenie dzieci i młodzieży do czynnego uprawiania sportu, kształtowanie pozytywnych wzorców osobowościowych i krzewienie olimpijskiej idei sportu – sport to radość! Z każdą dyscypliną sportu wiążą się cechy charakteru, które są szczególnie ważne zarówno w rywalizacji o medale, jak i w życiu codziennym. TEMaTy ODCINKóW: 1. WyTRWaŁOŚĆ (SILNA WOLA) – Biathlon – Tomasz Sikora, 2. ODWaGa – skoki narciarskie – Adam Małysz, 3. DOKŁaDNOŚĆ – łyżwiarstwo szybkie, 4. KOLEŻEŃSKOŚĆ – łyżwiarstwo figurowe – Joanna Sulej i Mateusz Chruściński, 5. SKROMNOŚĆ – umieć cieszyć się z sukcesów, ale także znosić porażki – narciarstwo alpejskie, 6. ODPOWIEDZIaLNOŚĆ – bobsleje i sanki, 7. WSPóŁPRaCa ZESPOŁOWa – hokej na lodzie, 8. UCZCIWOŚĆ (FAIR PLAY) – bez dopingu – Shorttrack – Dariusz Kulesza, 9. SUMIENNOŚĆ – biegi narciarskie – Justyna Kowalczyk, 10.RaDOŚĆ Z UPRaWIaNIa SPORTU – SPORT jEST DLa DZIECI! – snowboard. 20 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... Program emitowany był na antenie TVP1 od 8 stycznia 2010 r. w godzinach porannych, a główna emisja została przeprowadzona w trakcie transmisji sportowej z Igrzysk Olimpijskich Vancouver a obejrzało go ponad 3 mln. widzów. Każdy z odcinków był również do zobaczenia na stronie internetowej: www.zesportembezpiecznie.pl. Powodzenie tej akcji spowodowało potrzebę kontynuacji tego rodzaju działań. Dzięki wsparciu Ministerstwa Sportu i Turystyki Fundacja Rozwoju Kultury Fizycznej zleciła produkcję kolejnych 14 odcinków programu telewizyjnego, w których gwiazdy sportu zachęcają do uczestniczenia w szeroko rozumianej kulturze fizycznej, promując jednocześnie cele i zadania programu Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży. Bohaterami nw. odcinków programu „Sięgnij Po Medal” w poszczególnych sportach są: 1. Piłka nożna - Włodzimierz Lubański; 2. Koszykówka - Adam Wójcik; 3. Siatkówka - Sebastian Świderski; 4. Piłka ręczna - Bogdan Wenta – trener, Sławomir Szmal - bramkarz reprezentacji Polski; 5. Lekkoatletyka - Tomek Majewski; 6. Wioślarstwo - Marek Kolbowicz i Adam Korol; 7. Kajakarstwo - Krzysztof Kołomański; 8. Żeglarstwo - Mateusz Kusznierewicz; 9. Kolarstwo górskie - Maja Włoszczowska; 10. Pływanie - Otylia Jędrzejczak; 11. Tenis stołowy- Natalia Partyka; 12. Łucznictwo - Iwona Marcinkiewicz; 13. Sporty walki – judo - Waldemar Legień i Aneta Szczepańska; 14. Szybownictwo - Sebastian Kawa. Promocja programu w Internecie Kolejnym obszarem promocji programu jest strona internetowa www.siegnijpomedal.com.pl Mając na uwadze znaczenie Internetu jako nośnika informacji i promocji, Stowarzyszenie na Rzecz Przeciwdziałania Agresji i Patologii wśród Dzieci i Młodzieży uruchomiło i redaguje portal internetowy, na którym znajduje się informacja o celach i zadaniach programu. Portal jest połączony za pomocą odpowiednich linków ze stronami internetowymi Ministerstw oraz partnerów uczestniczących we wdrażaniu programu. Na stronie tej poprzez specjalną wyszukiwarkę można odszukać informacje na temat tego, jakie projekty realizowane są w poszczególnych województwach, oraz zadać pytania autorom programu. PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 21 Patronat medialny Polskiej agencji Prasowej PAP Serwis Samorządowy objął patronat medialny nad programem Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży. Na podstawie umowy ze Stowarzyszeniem na Rzecz Przeciwdziałania Agresji i Patologii wśród Dzieci i Młodzieży na stronach PAP-u znajduje się pełna informacja dotycząca programu, konferencji, szkoleń i projektów wdrażanych w poszczególnych województwach. Imprezy sportowe promujące program W województwach, które przystąpiły do programu, organizowane są corocznie imprezy sportowo-rekreacyjne promujące cele i zadania programu. W imprezach tych uczestniczy młodzież ze szkół i klubów sportowych wytypowana przez samorządy lokalne uczestniczące w programie. W trakcie imprez przeprowadzane są zawody sportowe, gry i zabawy oraz przekazywane są materiały promujące program wśród dzieci i młodzieży, rodziców, trenerów, nauczycieli oraz lokalnych władz samorządowych. Bardzo ważną inicjatywą podjętą w ramach programu była organizacja imprezy rekreacyjno-sportowej zorganizowanej we współpracy z Ministerstwem Sprawiedliwości, która odbyła się w dniu 16 czerwca 2010 r., na obiektach stołecznej Agrykoli. W imprezie integracyjnej uczestniczyli wychowankowie domów poprawczych i schronisk dla nieletnich z całego kraju oraz uczniowie warszawskich szkół gimnazjalnych. W festynie wziął udział m.in. Minister Sportu i Turystyki Adam Giersz oraz: Minister Sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki Ryszard Stachurski, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Stanisław Chmielewski, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Adam Rapacki, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Lilla Jaroń, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Cezary Rzemek, zastępca przewodniczącego sejmowej Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki Beata Bublewicz, przewodniczący sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych Andrzej Halicki, poseł na Sejm RP Wojciech Ziemniak oraz prezes Stowarzyszenia na Rzecz Przeciwdziałania Agresji i Patologii wśród Dzieci i Młodzieży Jarosław Klimczak. Organizatorami zawodów były Ministerstwo Sportu i Turystyki oraz Ministerstwo Sprawiedliwości w ramach realizacji harmonogramu prac międzyresortowego Zespołu ds. programu „Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży”. Głównym celem takich imprez jest pełniejsza integracja społeczna nieletnich umieszczonych w zakładach resocjalizacyjnych i schroniskach dla nieletnich, w tym likwidowanie obszarów wykluczenia. W festynie uczestniczyło prawie 300 młodych sportowców - 85 wychowanków z 22 placówek resocjalizacyjnych (łącznie 136 osób z wychowawcami i opiekunami) z całej Polski, 150 uczniów z warszawskich szkół (4 gimnazja i liceum) oraz 45-osobowa delegacja młodzieży z Racotu. Młodzież 22 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... wzięła udział m.in. w turniejach mini-piłki nożnej i koszykówki, konkurencjach lekkoatletycznych, oraz konkursach sprawnościowo-zręcznościowych. W sportowych zmaganiach oprócz młodzieży uczestniczyli także znani olimpijczycy-ambasadorzy sportu, m.in. Grażyna Rabsztyn, Kajetan Broniewski, Szymon Kołecki, Stefan Majewski, Andrzej Supron, Zbigniew Kaczmarek, Zygmunt Smalcerz oraz trenerzy Jerzy Engel i Andrzej Strejlau. Imprezę zakończyła konferencja prasowa, podczas której przedstawiciele poszczególnych resortów zaangażowanych w popularyzowanie idei sportu wśród młodzieży zaprezentowali swój wkład w rozwój programu. - Sport to nie tylko rywalizacja o medale i punkty - stwierdził Minister Sportu i Turystyki niezwykle istotne są jego aspekty edukacyjne i walory społeczne. Organizację tego wydarzenia wsparły; Polski Związek Piłki Siatkowej, Polski Związek Piłki Nożnej, Polski Związek Koszykówki, Związek Piłki Ręcznej w Polsce, Polski Związek Towarzystw Wioślarskich, Polski Związek Narciarski, Polski Komitet Olimpijski oraz Polska Organizacja Turystyczna. Kolejna impreza zorganizowana została w Warszawie w dniu 21 września 2011 r. W dniu 21 września br., w hali warszawskiego OSiR Ochota odbyła się kolejna już integracyjna impreza sportowa z udziałem wychowanków zakładów resocjalizacyjnych i schronisk dla nieletnich z całego kraju, uczniów szkół gimnazjalnych: z Racotu i Oborzysk z województwa wielkopolskiego, z terenu Warmii i Mazur oraz Warszawy, realizowana w ramach programu „Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży”. Impreza jest wspólną inicjatywą Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Ministerstwa Sportu i Turystyki. Przez sportową rywalizację organizatorzy chcą umożliwić łatwiejszy powrót do społeczeństwa trudnej młodzieży, która weszła w konflikt z prawem. Celem takich działań jest zapobieganie agresji i patologii wśród młodych ludzi poprzez zachęcenie ich do prowadzenia zdrowego stylu życia i spędzania czasu wolnego w aktywny sposób. Podczas imprezy przedstawiciele kierownictw poszczególnych resortów wręczyli młodym sportowcom nagrody i wyróżnienia. W spotkaniu integracyjnym wzięli udział wybitni olimpijczycy - ambasadorzy sportu, m.in. Kajetan Broniewski, Paweł Nastula, Andrzej Supron, Grażyna Rabsztyn, Ryszard Szurkowski oraz Mariusz Czerkawski. Tradycyjnie organizację tej imprezy wsparły: Spółka Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo, Polski Związek Piłki Siatkowej, Polski Związek Piłki Nożnej, Związek Piłki Ręcznej w Polsce, Polski Związek Towarzystw Wioślarskich, Polski Związek Kolarski, Polski Komitet Olimpijski oraz Fundacji Rozwoju Kultury Fizycznej, które przekazały upominki sportowe dla jej uczestników. PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 23 24 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 25 Coroczna Konferencja programowa W dniu 8 grudnia 2011 r. w Centrum Olimpijskim PKOl odbyła się trzecia już konferencja podsumowująca działania w ramach międzyresortowego programu Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży, realizowanego na mocy porozumień Ministerstwa Sportu i Turystyki z Ministerstwem Sprawiedliwości, Ministerstwem Spraw Wewnętrznych (MSW), Ministerstwem Edukacji Narodowej i Ministerstwem Zdrowia. Program, który koordynuje międzyresortowy Zespół ds. wdrażania programu pod przewodnictwem poseł RP Pani Beaty Bublewicz. Podczas konferencji przewodnicząca Zespołu oraz przedstawiciele uczestniczących w programie Ministerstw zaprezentowali działania realizowane w 2011 r, wręczono nagrody i wyróżnienia laureatom konkursu na plakat „Sport przeciw agresji” oraz podsumowano rywalizację sportową w placówkach resocjalizacyjnych na ergometrach wioślarskich w kategorii dziewcząt i chłopców. Po raz kolejny zwycięskie placówki otrzymały jako nagrody główne ergometry wioślarskie. Imprezę uświetniły występy artystyczne HIP HOP Akademii z udziałem dziewcząt z Zakładów Poprawczych z Warszawy Falenicy i z Mrozów k/Siedlec, pokaz freestyle piłkarskiego przez Michała Rycaja - jednego z najlepszych zawodników w tej konkurencji w Europie oraz prezentacje filmów m.in. z cyklu „Sięgnij po medal”. Uczestnicy spotkania mieli ponadto możliwość zwiedzenia mieszczącego się w siedzibie PKOl Muzeum Sportu i Turystyki. W konferencji udział wzięli przedstawiciele: Sejmowej Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki, poszczególnych resortów uczestniczących w realizacji programu, Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, Polskiego Komitetu Olimpijskiego, organizacji pozarządowych (w tym JST), Wyższej Szkoły Pedagogiki Resocjalizacyjnej w Warszawie, młodzież z Zakładów Poprawczych i Schronisk dla Nieletnich oraz uczniowie wybranych szkół gimnazjalnych zaangażowanych w realizację ww. programu. Program wspierają uczestniczący w spotkaniu znani sportowcy; m.in. Leszek Blanik, Szymon Kołecki, Adam Krzesiński, Kajetan Broniewski, Jagna Marczułajtis -Walczak, Andrzej Supron, Małgorzata Niemczyk, Grażyna Rabsztyn, Mariusz Czerkawski, Mateusz Ligocki, Wojciech Kowalewski oraz wiele innych gwiazd sportu. Konkurs na plakat „Sport przeciw agresji” W dniu 1 grudnia 2011 r. Komisja konkursowa na posiedzeniu Zespołu ds. wdrażania międzyresortowego programu „Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży” rozstrzygnęła konkurs na plakat „Sport przeciw agresji”. 26 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... Celem konkursu była promocja idei programu Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży jako projektu będącego kontynuacją i uzupełnieniem ogólnopolskich inicjatyw upowszechniania sportu, a jednocześnie przeciwdziałania negatywnym zjawiskom w sporcie i poprzez sport. Laureatami zostali: I miejsca – Michał Grzelak ze Stawiszyna k. Białobrzegów; II miejsca – Paweł Bugzel z Dominowa; III miejsca – Paweł Królikowski z Pszczyny. Ponadto Komisja przyznała równorzędne wyróżnienia nagradzając siedem prac wykonanych przez: Michała Markiewicza z Zespołu Szkół Nr 116 w Warszawie, Ewę Majchrzak z Koronowa, Rolanda Nejmana z Pszczyny, dwie autorki jednej pracy Katarzyny Pietrewicz i Agaty Banach z Warszawy oraz Kamila Pyzinskiego z Laskowca, Tomasza Rzędziaka z Trzemeszna i Roberta Stawarskiego z Pszczyny. Zwycięzcy konkursu zostali nagrodzeni podczas konferencji zorganizowanej przez resort sportu i turystyki w Centrum Olimpijskim PKOl w dniu 8 grudnia 2011 r. I miejsce II miejsce III miejsce PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 27 Coroczna Konferencja programowa W dniu 11 grudnia 2012r. rozegrano finał zawodów na ergometrach wioślarskich, w których udział wzięli wychowankowie zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich. W trakcie spotkania – które odbyło się siedzibie Polskiego Komitetu Olimpijskiego w Warszawie – podsumowano również realizację programu „Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży” w 2012 r. W ramach programu w październiku i listopadzie tego roku w 18 zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich przeprowadzono zajęcia edukacyjno-sportowe, w czasie których zaprezentowano historię polskiego sportu oraz przeprowadzono zawody na ergometrach wioślarskich. Wzorem ubiegłych lat przeprowadzenie zawodów powierzono wspólnie Fundacji Rozwoju Wioślarstwa oraz Kajetanowi Broniewskiemu – brązowemu medaliście Igrzysk Olimpijskich w Barcelonie. Do finału zawodów, który odbył się dzisiaj, zakwalifikowały się następujące placówki: Męskie: – Zakład Poprawczy w Jerzmanicach Zdroju z wynikiem 3.00,0; – Zakład Poprawczy i Schronisko dla Nieletnich w Raciborzu z wynikiem 3.07,5; – Zakład Poprawczy i Schronisko dla Nieletnich w Głogowie z wynikiem 3.09,6; – Zakład Poprawczy w Poznaniu z wynikiem 3.09,8; – Zakład Poprawczy i Schronisko dla Nieletnich w Laskowcu z wynikiem 3.10,8; – Zakład Poprawczy w Gdańsku z wynikiem 3.11,0; Żeńskie: – Zakład Poprawczy i Schronisko dla Nieletnich w Zawierciu z wynikiem 3.35,7; – Zakład Poprawczy i Schronisko dla Nieletnich w Falenicy z wynikiem 3.49,3; – Zakład Poprawczy i Schronisko dla Nieletnich w Koronowie z wynikiem 3.54,8. Zawody wygrali: Zakład Poprawczy i Schronisko dla Nieletnich w Zawierciu (dziewczęta) oraz Zakład Poprawczy w jerzmanicach Zdroju (chłopcy). Zwycięzcy otrzymali cenne nagrody – najnowsze ergometry wioślarskie. Wszyscy uczestnicy mieli również możliwość zwiedzenia Muzeum Sportu znajdującego się w Polskim Komitecie Olimpijskim. W miesiącu październiku i listopadzie 2013 r., w ramach programu „Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży”, przy wspar- 28 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... ciu Ministerstwa Sportu i Turystyki, w 20 zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich przeprowadzono zajęcia edukacyjno – sportowych, w czasie których prezentowano historię polskiego sportu oraz przeprowadzono zawody na ergometrach wioślarskich. Była to już czwarta edycja tego rodzaju spotkań. Wzorem lat ubiegłych ich przeprowadzenie powierzono Panu Kajetanowi Broniewskiemu (brązowy medalista olimpijski z Barcelony). Do finału tych zawodów, który odbył w dniu 17 grudnia 2013 r. w siedzibie Polskiego Komitetu Olimpijskiego, zakwalifikowały się następujące placówki: 1. kategoria chłopców – ZP w Trzemesznie (2.55,6) – ZP w Białymstoku (3.02,3) – ZP w Kcyni (3.09,3) – ZP w Tarnowie (3.10,1) – ZP w Koszalinie (3.11,0) – ZP w Poznaniu (3.12,0) PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 29 2. kategoria dziewcząt – ZP w Zawierciu (3.44,0) – ZP w Warszawie – Falenicy (3.45,3) – ZP w Koronowie (3.48,6) Zwycięskie placówki otrzymały cenne nagrody w postaci najnowszych ergometrów wioślarskich. Wszyscy uczestnicy mieli również możliwość zwiedzenia Muzeum Sportu znajdującego się w Polskim Komitecie Olimpijskim oraz Stadionu Narodowego. Letnia akcja obozowa W 2011 r. na terenie Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie zorganizowano obozy sportowe dla 232 uczestników programu Przeciwdziałania poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży współfinansowanych z Ministerstwa Sportu i Turystyki. Obejmowały one następujące dyscypliny sportu: karate, LA, pływanie, boks, judo, zespołowe gry sportowe oraz inne. Zajęcia prowadzone były przez wykwalifikowaną kadrę trenersko-instruktorską oraz Policjantów Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie. W trakcie zajęć sportowych instruktorzy starali realizować następujące cele i zadania programu: • zmniejszenie poziomu agresji oraz patologii wśród nieletnich, • podniesienie poziomu sprawności fizycznej dzieci i młodzieży, • poprawa stanu zdrowia dzieci i młodzieży oraz wyrobienie pożądanych nawyków żywieniowych, • promocja pozytywnych zachowań w sporcie w ramach idei fair play oraz kształtowanie postaw poszanowania prawa. W tym celu organizowane były przez Policjantów Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie pokazy umiejętności specjalnych wykorzystywanych w pracy Policji, pogadanki, rozmowy z psychologami Policyjnymi. Zajęcia Sportowe organizowane były na stadionie LA, hali sportowej salach do sportów walki, pływalni krytej, strzelnicy, boisku do siatkówki plażowej, siłowni. W wolnym czasie organizowane były zajęcia rekreacyjne, ogniska, dyskoteki, wycieczki itp. Uczestnicy obozów brali również udział w zajęciach pierwszej pomocy medycznej. Organizacja obozów zakończyła się dużym sukcesem. Młodzież oraz kadra trenerska i pedagogiczna jest zainteresowana udziałem w kolejnych tego typu akcjach obozowych. W letniej akcji obozowej po raz pierwszy brali udział podopieczni Domu Poprawczego w Barczewie. Uczestniczyli oni m.in. w zajęciach nauki pływania i ratownictwa wodnego, pierwszej pomocy medycznej oraz w treningach z zakresu sportów walki. 30 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... W 2012 r. kontynuowano organizację obozów organizowanych na terenie Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, w których wzięło udział około 200 młodych zawodników z województw objętych wdrażaniem programu. Uczestnicy programu wspólnie z policjantami trenowali elementy sportów walki i samoobrony oraz uczestniczyli w zajęciach psychologiczno- wychowawczych przeciwdziałających agresji. W 2013 r. odbyły się kolejne obozy organizowane na terenie WSPOL w Szczytnie w ramach programu. Brało w nich udział ponad 60 osób, którzy uczestniczyli w zajęciach sportowych obejmujących elementy sportów walki, pływania i ratownictwa wodnego, zespołowych gier sportowych oraz zajęciach psychologicznych nakierowanych na przeciwdziałanie agresji i patologii. Zajęcia prowadzone były przez wykwalifikowaną kadrę trenersko- instruktorską oraz policjantów z Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie. Podczas pobytu na zgrupowaniu sportowym dokonano również oceny poziomu sprawności fizycznej uczestników obozu. PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 31 Rozdział Vi. Badania naukowe i szkolenia W ramach programu planowane jest podjęcie ogólnopolskich badań dotyczących wpływu kultury fizycznej i sportu na zmniejszenie poziomu agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży. Pojawiające się nowe zagrożenia związane z narkotykami, dopalaczami, cyberagresją itp. rodzą nowe uzależnienia i zaburzenia wychowawcze. Celem głównym projektu jest ograniczenie poprzez sport oraz inne działania alternatywne (kultura, teatr itp.) agresji i innych form patologii oraz poziomu zażywania substancji psychoaktywnych wśród dzieci i młodzieży, w tym przeciwdziałanie dopingowi w sporcie. Wśród celów szczegółowych badań wymienić należy: 1. Zbadanie efektów podejmowania aktywności sportowej i rekreacyjno ruchowej na kształtowanie kompetencji kluczowych oraz wyrównywanie szans rozwojowych dzieci i młodzieży poprzez zmniejszenie poziomu agresji i innych patologii społecznych. 2. Określenie efektów oddziaływania sportu i aktywności fizycznej, a także efektów działań w ramach programów promujących alternatywne formy spędzania wolnego czasu (artystyczne zajęcia pozaszkolne – teatr, zajęcia plastyczne, muzyczne itp.), na rozpowszechnienie stosowania substancji psychoaktywnych wśród dzieci i młodzieży. 3. Scharakteryzowanie rozpowszechnienia stosowania substancji psychoaktywnych wśród młodzieży szkolnej w pomiarze deklaratywnym i poprzez detekcję w materiale biologicznym (sondaż diagnostyczny, badania z wykorzystaniem najnowszych technik analitycznych opartych na chromatografii gazowej, chromatografii cieczowej i spektrometrii mas). 4. Zbadanie roli treningów zdrowotnych opartych na metodzie zmniejszania agresywności w sposób komplementarny na osobowość młodzieży, w tym ze 32 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 5. środowisk patologicznych, na jej przystosowanie społeczne oraz sprawność fizyczną. Określenie założeń wdrożeniowych i programu kształcenia dla nauczycieli wychowania fizycznego, terapeutów i pedagogów zdolnych do stosowania metody zmniejszania agresywności w sposób komplementarny oraz diagnozowania i rozpoznawania zachowań dzieci i młodzieży będącej pod wpływem działania substancji psychoaktywnych. Oczekiwane efekty badań: 1. Utworzenie Centrum Przeciwdziałania Agresji i Patologii oraz diagnozowania i monitoringu rozpowszechnienia stosowania nowych substancji psychoaktywnych (dopalacze, środki dopingujące, substancje pobudzające itp.), wśród dzieci i młodzieży. 2. Opracowanie rekomendacji i wytycznych do zmian legislacyjnych w zakresie przeciwdziałania przestępczości wśród nieletnich oraz prewencji patologii społecznych wśród dzieci i młodzieży . 3. Opracowanie założeń i zaleceń do wdrożenia programu kształcenia studentów w zakresie wykorzystania sportu i aktywności ruchowej oraz programów promujących alternatywne formy spędzania wolnego czasu, do przeciwdziałania agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży z wykorzystaniem metody zmniejszania agresywności w sposób komplementarny, w tym również ograniczenia stosowania substancji psychoaktywnych i środków dopingujących. Badania przeprowadzone zostaną na terenie całego kraju wśród uczniów szkół gimnazjalnych objętych programem Ministerstwa Sportu i Turystyki „Animator Sportu Dzieci i Młodzieży”, w którym planuje się udział ponad 60 tys. uczniów oraz 2500 nauczycieli, trenerów i instruktorów. W trakcie tych zajęć zostaną przeprowadzone badania naukowe, których celem będzie opracowanie skutecznych metod ograniczenia poprzez sport agresji i innych form patologii oraz poziomu zażywania substancji psychoaktywnych. Efekty projektu będą wykorzystane do kształtowania profilaktyki społecznej i prewencji przestępczości nieletnich co będzie miało bezpośredni wpływ na podniesienie poziomu bezpieczeństwa obywateli. Projekt wpisuje się w ramy rządowych programów: – programu ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań „Razem bezpieczniej; – programu „Bezpieczna i przyjazna szkoła”. – programu międzyresortowego „Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży”. PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 33 Projekt badawczy został objęty patronatem przez Ministra Spraw Wewnętrznych, Ministra Sportu i Turystyki oraz Ministra Edukacji Narodowej. Wyniki badań będą wykorzystane do opracowania skutecznych metod zapobiegania agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży oraz stanowić będą materiał wykorzystywany w czasie szkoleń z nauczycielami, wychowawcami i pedagogami realizującymi zajęcia z młodzieżą. Szkolenia W województwach objętych programem prowadzone są szkolenia dla kadry pedagogicznej szkół uczestniczących w projektach systemowych. Szkolenia te cieszą się dużym zainteresowaniem nauczycieli. W samym województwie mazowieckim uczestniczyło w nich ponad 1000 osób. Program szkoleń obejmuje między innymi następujące zagadnienia: • Dlaczego i gdzie dzieci „Uciekają” rodzicom – spojrzenie socjopedagogiczne; • Dopalacze – zjawisko i zagrożenia; • Agresywne gry komputerowe z zachowania dzieci; • Rozpoznawanie zachowań narkotykowych i dopalaczowych; • Pigmalion i Aureola – techniki aktywizacji grupy i ucznia. • Budowanie motywacji przez sport; • Zachowania ludzi a ich formacja wewnętrzna. Wiedza przekazania w trakcie szkoleń będzie mogła być wykorzystana w pracy pedagogicznej z młodzieżą uczestniczącą w programie. 34 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... Rozdział Vii. harmonogram prac wynikający z realizacji programu Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży w okresie styczeń - grudzień 2014 r. Lp. Zadania główne Termin Realizacja 1. Szkolenia w zakresie narkomanii oraz HIV/AIDS dla osób, które prowadzą lub chciałyby prowadzić zajęcia edukacyjne i prelekcje Szkolenia przeznaczone są dla osób, które prowadzą działania edukacyjne w zakresie podstawowej wiedzy na temat HIV/ AIDS, takich jak: kadra pedagogiczna, nauczyciele, katecheci, instruktorzy itp. Kursanci zapoznają z blokami tematycznymi: epidemiologia, działalność punktów konsultacyjno-diagnostycznych, zagadnieniach etyczno-prawnych, aspekty medyczne zakażenia HIV/AIDS, aspekty psychospołeczne w kontekście podejmowania zachowań ryzykownych i przeprowadzania programów profilaktycznych, wybrane zagadnienia z zakresu seksuologii, wybrane zagadnienia z zakresu przeciwdziałania narkomanii, Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS. Uczestnicy otrzymują zaświadczenie potwierdzające ukończenie szkolenia. styczeń – grudzień Ministerstwo Zdrowia/ Krajowe Centrum ds. AIDS 2. Broszura do ogółu społeczeństwa: „Co musisz wiedzieć o hIV i aIDS, bez względu na to gdzie mieszkasz czy pracujesz” Tematem Broszury są mity związane z zakażeniem. Przypomina ona również, kiedy nasze zachowanie niesie ze sobą ryzyko, a w jakich sytuacjach nie dochodzi do rozprzestrzeniania wirusa. Materiał zawarty w broszurze daje odpowiedzi na wiele pytań, przekazuje informacje dotyczące faktów związanych z HIV/AIDS. styczeń – grudzień Ministerstwo Zdrowia/ Krajowe Centrum ds. AIDS PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 35 3. Broszura dla młodzieży: „Druga strona wakacji” Zawarte w broszurze pytania skierowane są do młodych ludzi, którzy zwłaszcza w okresie wakacji narażeni są na zawieranie nieprzemyślanych znajomości i zachowania sprzyjające zakażeniu wirusem HIV. Pytania dotyczą życia seksualnego i narkotyków. Po udzieleniu odpowiedzi każda młoda osoba powinna przeczytać komentarz. Tekst podkreśla rolę odpowiedzialności za życie własne i drugiej osoby oraz konieczność podejmowania świadomych i samodzielnych decyzji. styczeń – grudzień Ministerstwo Zdrowia/ Krajowe Centrum ds. AIDS 4. Książeczka do kolorowania „Zawsze Razem” Kolorowanka skierowana jest do dzieci. W prosty i przystępny sposób za pomocą historyjki edukacyjnej zapoznaje dzieci z chorobą AIDS, a także z tym, jak się zachowywać, aby uniknąć zakażenia. styczeń – grudzień Ministerstwo Zdrowia/ Krajowe Centrum ds. AIDS 5. Książeczka „Mali przyjaciele” Książeczka adresowana do dzieci. Ma na celu uświadomić najmłodszym znaczenie terminów HIV i AIDS, jak można zakazić się wirusem HIV, a przede wszystkim ma uczyć właściwych postaw wobec dzieci zakażonych wirusem. Treść publikacji została dopasowana do wieku odbiorców. styczeń – grudzień Ministerstwo Zdrowia/ Krajowe Centrum ds. AIDS 6. Dystrybucja materiałów informacyjno-edukacyjnych dotyczących problematyki HIV/AIDS adresowanych do grup docelowych. styczeń – grudzień Ministerstwo Zdrowia/ Krajowe Centrum ds. AIDS 7. Telefon Zaufania hIV/aIDS Telefon Zaufania HIV/AIDS jest profilaktycznym programem ogólnopolskim, adresowanym do ogółu społeczeństwa. Odbiorcą jest indywidualny rozmówca, który poprzez poradę może poszerzyć swoją wiedzę, obniżyć poziom lęku, lepiej zadbać o własne bezpieczeństwo, otrzymać aktualną informację medyczną lub adres punktu testowania. Program jest kontynuowany od 16 lat. styczeń – grudzień Ministerstwo Zdrowia/ Krajowe Centrum ds. AIDS 8. Telefon informacyjny W ramach poszerzenia oferty działa także Telefon informacyjny 022 331 77 66 – czynny od poniedziałku do piątku w godzinach pracy Centrum. Ułatwia to osobom kontaktującym się z Centrum szybkie uzyskanie odpowiedzi na pytania z zakresu HIV/AIDS. Najwięcej pytań dotyczy oceny ryzyka narażenia na zakażenie HIV oraz wiarygodności wyników testów przesiewowych. Osoby, które podejmowały ryzykowne zachowania, są zachęcane do kontaktu ze specjalistami dyżurującymi w Telefonie Zaufania HIV/AIDS. styczeń – grudzień Ministerstwo Zdrowia/ Krajowe Centrum ds. AIDS 36 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 9. Poradnia internetowa Korzystający z poradni mogą znaleźć informacje o drogach zakażenia HIV, podstawowe informacje o HIV/AIDS, informacje na temat testów i testowania, a także odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. Mają również możliwość zadania pytań korzystając bezpośrednio z formularza znajdującego się na stronie. Pytający może wybrać, czy chce korespondować z konsultantem, lekarzem czy prawnikiem. Specjaliści zatrudnieni w poradni odpowiadają codziennie (także w święta i dni wolne) bezpośrednio na adres podany przez pytającego. Wejście na stronę odbywa się poprzez stronę www.aids.gov. pl, zakładka „poradnia internetowa”. Można także napisać maila bezpośrednio na adres: [email protected]. styczeń – grudzień Ministerstwo Zdrowia/ Krajowe Centrum ds. AIDS 10. Mobilny Informator o hIV/aIDS Aplikacja zawiera podstawowe informacje na temat, m.in.: dróg zakażenia HIV, zachowań ryzykownych, zmniejszania ryzyka zakażenia i testowania w kierunku HIV (także adresy PKD, w których można wykonać test anonimowo i bezpłatnie). Aplikacja pozwala szybko i dyskretnie uzyskać rzetelną informację. Aplikacja została przygotowana na telefony komórkowe z systemem Android i iPhone OS. styczeń – grudzień Ministerstwo Zdrowia/ Krajowe Centrum ds. AIDS 11. akademickie Miasteczka Zdrowia Krajowe Centrum ds. AIDS zorganizowało i pełniło dyżury na stoiskach edukacyjnych w ramach Akademickich Miasteczek Zdrowia. Celem akcji było zwrócenie uwagi społeczności akademickiej na profilaktykę chorób cywilizacyjnych, w tym HIV/AIDS. Miasteczka Zdrowia to największe wydarzenie o charakterze prozdrowotnym w Warszawie skierowane do środowiska akademickiego. Miasteczka zlokalizowane były przy 6 uczelniach wyższych (Politechnika Warszawska, Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania, Uniwersytet Warszawski, Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego, Akademia Pedagogiki Specjalnej oraz Uczelnia Łazarskiego). styczeń – grudzień Ministerstwo Zdrowia/ Krajowe Centrum ds. AIDS 12. Noc profilaktyki Pracownicy Centrum planują również udział ze swoim stoiskiem z materiałami profilaktycznymi w czasie pikniku pod nazwą „Noc profilaktyki”, organizowanym w czerwcu br. we współpracy z Forum Zdrowia, powołanym przy Wydziale Zdrowia Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego, której celem jest zintegrowanie działań w zakresie profilaktyki zdrowotnej, zdrowego stylu życia, i zwiększenie świadomości zdrowotnej społeczności lokalnej. styczeń – grudzień Ministerstwo Zdrowia/ Krajowe Centrum ds. AIDS PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. Punkty konsultacyjno-diagnostyczne (PKD) Podstawowym zadaniem realizowanym w PKD jest wykonywanie bezpłatnie i anonimowo testów na obecność HIV. Zgodnie z przyjętymi standardami międzynarodowymi prowadzone jest poradnictwo okołotestowe, podczas którego udzielane są porady w zakresie bezpieczniejszych zachowań seksualnych i inne wynikające z sytuacji pacjenta. Dzięki poradnictwu możliwe jest uzyskanie niezbędnych informacji dotyczących statusu serologicznego, a także adresów instytucji i organizacji zajmujących się medyczną i socjalną pomocą osobom zakażonym. Profil na portalu Facebook „Na co mi to” Zadaniem profilu będzie promowanie postaw prozdrowotnych, antynarkotykowych, pasji jako drogi własnego rozwoju oraz alternatywnych stylów spędzania wolnego czasu, a także zachęcania do wszelkiej aktywności bez wspomagania się substancjami psychoaktywnymi. W ramach profilu szeroko promowane są tematy związane ze sportem: prezentowanie różnych dziedzin sportowych, przedstawienie sylwetek sportowców, zachęcanie do udziału w maratonach, rajdach rowerowych. Opracowanie programu i przeprowadzenie szkolenia w MOW, MOS, „Pomoc dziecku z zaburzeniami emocjonalnymi w warunkach MOW, MOS”. Rozwiązywania konfliktów w szkole z wykorzystaniem negocjacji i mediacji. Posiedzenie Zespołu – informacja nt. bieżącej realizacji zadań programu. Budowanie strategii pracy z uczniem przejawiającym zaburzenia zachowania w środowisku szkolnym i rodzinnym Udział młodzieży z zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich w obozach „Sportowe Wakacje”, organizowanych w ramach programu „Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży”. Posiedzenie Zespołu – ocena bieżącej realizacji zadań programowych. Organizacja integracyjnej imprezy sportowej z udziałem wychowanków zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich. Realizacja projektu edukacyjno-sportowego w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich na terenie całej Polski – we współpracy z medalistą olimpijskim Kajetanem Broniewskim. Posiedzenie Zespołu – prace merytoryczno-organizacyjne związane z organizacją konferencji podsumowującej realizację programu. Bieżący nadzór nad realizacją zapisów podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół dotyczących kształtowania właściwych postaw społecznych i prozdrowotnych. 37 styczeń – grudzień Ministerstwo Zdrowia/ Krajowe Centrum ds. AIDS styczeń – grudzień Ministerstwo Zdrowia/ Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii I kwartał MEN/ORE kwiecień – październik MEN/ORE maj MSiT/ Zespół maj –październik MEN/ORE lipiec – sierpień MSiT/MS lipiec wrzesień MSiT/ Zespół MSiT/ Zespół wrzesień – listopad MSiT/MS listopad MSiT/ Zespół zadanie całoroczne MEN 38 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 25. Promowanie działań wychowawczych kształtujących zadanie właściwe postawy uczniów i wychowanków, jako uczestnicałoroczne ków imprez sportowych (zawodnik, lubić). MEN 26. Upowszechnianie i promowanie idei programu „Przeciwdziazadanie łanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodziecałoroczne ży” w szkołach i placówkach systemu oświaty. MEN/ Zespół 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. Wsparcie finansowe innowacyjnych projektów międzynarodowych wymian oraz inicjatyw młodzieżowych o tematyce sportowej wykorzystujących metody edukacji pozaformalnej w ramach unijnego programu „Młodzież w działaniu” Kontynuacja dystrybucji „Poradnika bezpiecznego wypoczynku” zawierającego m.in. informacje o zasadach bezpiecznego wypoczynku w górach i nad wodą. Współpraca z Komendą Główną Policji w zakresie przygotowania i upowszechnienia w szkołach i placówkach systemu oświaty programu „Jestem kibicem przez duże K”. Monitorowanie w szkołach i placówkach systemu oświaty wdrażania alternatywnych form wychowania fizycznego. Wdrażanie w szkołach i-placówkach systemu oświaty programu HEPS (Healthy Eating and Phisical Acctivity in Schools). Promowanie idei Szkół Promujących Zdrowie, wspieranie działań tych szkół. Ogłoszenie konkursu ofert na realizację zadania publicznego dotyczącego eliminowania zachowań agresywnych oraz propagowania zasad fair play i zdrowego stylu życia poprzez uprawianie sportu. Rozbudowa, prowadzenie, aktualizacja internetowych poradników dla kadry pedagogicznej szkół i placówek systemu oświaty pt.: „Profilaktyka uzależnień w szkole”, „Jak reagować na cyberprzemoc”, Profilaktyka agresji i przemocy w szkole”, zadanie całoroczne MEN/ FRSE zadanie całoroczne MEN zadanie całoroczne MEN/KGP zadanie całoroczne MEN zadanie całoroczne MEN zadanie całoroczne MEN zadanie całoroczne MEN Prowadzenie szkoleń dla nauczycieli i rad pedagogicznych z zakresu realizacji programów profilaktycznych wpisujących zadanie się w zadania Programu pt. „Golden five”, „Szkolna interwen- całoroczne cja profilaktyczna”, „Szkolą dla rodziców i wychowawców. Przygotowanie trenerów do wdrożenia europejskiego „Prozadanie gramu Unplugged” z zakresu profilaktyki uniwersalnej całoroczne adaptacja programu do warunków polskich, Wspieranie działań mających na celu rozwój sieci szkól promujących zdrowie, wdrażanie programów ukierunkowanych na zdrowy styl życia m.in. programu europejskiego zadanie HEPS (Healthy Eating and Physical ActMty tn Schools) - całoroczne „Zdrowe Żywienie i Aktywność Fizyczna w Szkole” - adaptacja programu do warunków polskich, Ogłoszenie konkursu „ŻyjeMy z Pasją!” – na projekty wspierające rozwijanie aktywności własnej dziecka, wychowanie zadanie w partnerstwie, wzajemny szacunek i akceptację (w ramach całoroczne Rządowego Programu „Bezpieczna i Przyjazna szkoła”. MEN/ORE MEN/ORE MEN/ORE MEN PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. Szkolenia rad pedagogicznych „Jak sobie radzić z prowokacyjnymi zachowaniami uczniów? Metoda konstruktywnej konfrontacji” w MOW i MOS. Przygotowanie i przeprowadzenie pilotażowego szkolenia e-learningowego dla pracowników MOS i MOW pn. „Specjalne potrzeby edukacyjne wychowanków MOS i MOW” w oparciu o materiały wypracowane w projekcie REVIT. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna jako integralny element funkcjonowania i organizacji pracy w szkole Orzecznictwo sportowo-lekarskie dedykowane dzieciom i młodzieży do ukończenia 21. roku życia oraz zawodników pomiędzy 21. a 23. rokiem życia – świadczenia zdrowotne finansowane ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia. 39 zadanie całoroczne MEN/ORE zadanie całoroczne MEN/ORE zadanie całoroczne MEN/ORE zadanie całoroczne MZ/NFZ MEN/ Wyższa Szkoła Nauk Społecznych Podejmowanie innych działań, które będą wyrażały ideę MSiT, MS, zadanie programu, a które będą inicjowane przez pozostałych partMZ, MEN, całoroczne nerów porozumień zawartych z MSiT. MSW Fundacja RozKampania promocyjna – opracowanie materiałów promo- zadanie woju Kultury cyjnych, kontakty z mediami. całoroczne Fizycznej Konferencja podsumowująca realizację programu w 2014 r. grudzień MSiT/ Zespół Udział młodzieży z zakładów dla nieletnich w dwóch regionalnych imprezach sportowych (KATOWICE, BYDGOSZCZ) III-IV MS organizowanych w ramach projektu PO KL I Priorytet (z udzia- kwartał łem młodzieży ze szkół otwartych i uznanych sportowców). Udział wychowanków zakładów dla nieletnich w zawodach MS/MSiT na ergometrach wioślarskich. Zawody prowadzone na tereIII kwartał Pan Kajetan nie placówek połączone są z zajęciami edukacyjnymi dot. Broniewski historii sportu i Polski. Udział wychowanków zakładów dla nieletnich w spotkaIII-IV niach z przedstawicielami sportów motorowych. Spotkania MS kwartał prowadzone na terenie placówek Promowanie idei programu w zakładach dla nieletnich za pomocą zadanie MS produktów promocyjnych wytworzonych w ramach programu całoroczne Współudział w realizacji VI edycji konkursu „Młodzi Prze- zadanie ciw Patologiom Społecznym”. całoroczne 50. Udział wychowanków zakładów dla nieletnich w finale zawodów na ergometrach wioślarskich oraz Konferencja podsumowującej realizację programu w 2013 r. – Warszawa grudzień MS wspólnie z pozostałymi resortami realizującymi prog. 51. Organizacja Mistrzostw Świata Domów Dziecka w Piłce Nożnej. lipiec MSW/ Stowarzyszenie Nadzieja na Mundial 40 PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA POPRZEZ SPORT AGRESJI I PATOLOGII... 52. Przeprowadzenie konkursu „Kibicuję bezpiecznie” dla jednostek samorządu terytorialnego (gmin i powiatów) na projekt I półrocze promujący zasady bezpiecznego kibicowania szczególnie popularyzujący wśród dzieci i młodzieży zasady „fair play”. MSW 53. Aktualizacja i druk poradników dot. Realizacji programu „Przeciwdziałanie poprzez sport agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży”. MSW/ MSiT III/IV kwartał Skład Zespołu powołanego przez Ministerstwo Sportu i Turystyki ds. koordynacji wdrażania programu na terenie kraju Lp. Nazwisko i imię Instytucja Funkcja Kontakt 1. Bublewicz Beata Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Zastępca Przewodniczącego Sejmowej Komisji Spraw Wewnętrznych beata.bublewicz@ sejm.pl 2. Jankowska Urszula Ministerstwo Sportu i Turystyki Radca Generalny jankowska@ msport.gov.pl 3. Kudlik Wojciech Ministerstwo Sportu i Turystyki Z-ca Dyrektora Departamentu Sportu dla Wszystkich kudlik@msport. gov.pl 4. Klimczak Jarosław Stowarzyszenie na Rzecz Przeciwdziałania Agresji i Patologii wśród Dzieci i Młodzieży Prezes klimczakwmrot@ op.pl 5. Zagajewska Jolanta Ministerstwo Sprawiedliwości 6. SzopińskaGrodzka Teresa Ministerstwo Edukacji Narodowej 7. Rusiniak Elżbieta Ministerstwo Spraw Wewnętrznych 8. Chmielewska Justyna 9. Trojanowska Krystyna 10. Abramuk Dariusz Fundacja Rozwoju Kultury Dyrektor Fizycznej Naczelnik w DeMinisterstwo Zdrowia partamencie Matki i Dziecka Zarząd Główny Szkolnego Sekretarz Generalny Związku Sportowego Zastępca Dyrektora Departamentu Wykonania Orzeczeń i Probacji Naczelnik Wydziału Departament Zwiększania Szans Edukacyjnych Naczelnik Wydziału Profilaktyki Departament Nadzoru Oficjalna strona internetowa programu: www.siegnijpomedal.com.pl zagajewska@ ms.gov.pl teresa.szopinskagrodzka @men.gov.pl elzbieta.rusiniak@ msw.gov.pl justyna-chmielewska@ wp.pl k.trojanowska@ mz.gov.pl zgszs.warszawa@ wp.pl
