Skąd się bierze agresja?

Skąd się bierze agresja?
Narada My, Wy, Oni – razem w szkole”
Warszawa 24 września 2013 r.
Opracowanie Maria Albrechcińska-Oleksiuk
Definicja agresji
- zachowanie
- podejmowane w celu
- wyrządzenia krzywdy
lub sprawienia przykrości
Rodzaje agresji
Agresja może być:
• bezpośrednia lub przeniesiona,
• fizyczna lub werbalna,
• skierowana na innych lub na siebie
Agresja a przemoc
AGRESJA
zachowanie
intencjonalne
skierowane przeciwko
sobie lub innym
PRZEMOC
zachowanie
intencjonalne
skierowane przeciwko
innym
z wykorzystaniem przewagi
sprawcy
Co uruchamia zachowanie?
tłumiona
sytuacja
emocja
zachowanie
okazywana
Typy wyrażania złości
wg A. Kołodziejczyka
1. OBRAŻALSCY
Ukrywają swój gniew i zaprzeczają, że istnieje.
Unikają wszelkich konfliktów.
„Tylko spokój”.
Skutek:
Ciągłe napięcie
psychologiczne
i psychosomatyczne skutki stresu.
Typy wyrażania złości
wg A. Kołodziejczyka
2. WYCOFUJĄCY SIĘ
Wyrażają złość w sposób niebezpośredni, pasywnoagresywny (np. „ciche dni”, pogorszenie ocen w szkole,
niewywiązywanie się ze zobowiązań).
„Ja przecież nic nie mówię”
Skutki:
Konflikty, zerwanie kontaktów i inne konsekwencje
wycofania. Dzieci z takich rodzin, czują się winne i
starają się odgadywać, co złego zrobiły.
Typy wyrażania złości
wg A. Kołodziejczyka
3. OSKARŻAJĄCY
Obwiniają innych za swoje problemy.
„To wszystko przez …”
Skutki:
Nie biorą odpowiedzialności za swoje czyny.
Dzieci z takich rodzin przeżywają poczucie winy i
zaniżoną samoocenę.
Typy wyrażania złości
wg A. Kołodziejczyka
4. PODPUSZCZACZE
Wyrażają swój gniew w sposób pokrętny i
manipulacyjny. Angażują innych wciągając ich w
konflikt, intrygują.
„Zobacz, jaki on jest okropny”
Skutki:
Eskalacja konfliktu. Dzieci w takich rodzinach
mają poczucie, że coś z,łego zrobiły, a nie wiedzą
co.
Typy wyrażania złości
wg A. Kołodziejczyka
5. WYBUCHOWI
Używają różnych form agresji dla wyrażania swojej
złości.
„Zasłużyłeś na to! Muszę dać ci nauczkę!”
Skutki:
Wszystkie konsekwencje agresji – psychiczne i fizyczne.
Dzieci nigdy nie wiedzą, czego się spodziewać. Uważnie
obserwują rodziców, starając się przewidzieć ich reakcje
i uniknąć ataku.
Typy wyrażania złości
wg A. Kołodziejczyka
6. ROZWIĄZUJĄCY PROBLEMY
Dopuszczają do siebie złość i poszukują jej przyczyny. Są
świadomi relacji między ich uczuciami i zachowaniem.
Potrafią identyfikować uczucia i kierować zachowaniem.
„Co mnie zezłościło? Co mogę zrobić w tej sytuacji?
Skutki:
Używają energii złości do rozwiązania problemu. Uczą
się konsekwencji własnych zachowań, czują się
bezpieczni i wartościowi.
Żródło: Stowarzyszenie Psychoprofilaktyki Szkolnej „Spójrz inaczej” w
Starachowicach.
Cele agresji
wśród dzieci i młodzieży
1. Agresja jako walka z elementami zabawy
Cel: wypróbowywanie własnej siły, przeżywanie
radości ze zwycięstwa.
Niebezpieczeństwo: niedocenienie własnej siły,
spowodowanie i doznanie urazów
Cele agresji
wśród dzieci i młodzieży
2. Agresja jako obrona przed zagrożeniem.
Cel: przezwyciężenie strachu, unikanie obrażeń.
Niebezpieczeństwo: skrzywdzenie, a nawet
zniszczenie przeciwnika.
Cele agresji
wśród dzieci i młodzieży
3. Agresja jako reakcja na frustrację.
Cel: odreagowanie frustracji, odwet
Niebezpieczeństwo: częste
zaspokajanie
potrzeb zastępczych
Cele agresji
wśród dzieci i młodzieży
4. Agresja jako „wywiad”
Cel: Badanie granic i możliwości, tego, co
dozwolone i zabronione, wyznaczanie granic
własnego terytorium i dostrzeganie ich u
innych.
Niebezpieczeństwo: egoistyczne dążenie do,
szeroko rozumianej, władzy
Cele agresji
wśród dzieci i młodzieży
5. Agresja jako ukryte pragnienie miłości
Cel: pozyskanie uwagi, wsparcia, miłości.
Niebezpieczeństwo: zdobywanie „negatywnego
zainteresowania
źródło: Die Schulerund ihr Beitrqg zur Reduzierung von Giewald, inL Nerliner
Lahrerzeitung (1993)
Inna definicja agresji
Według Jerzego Mellibrudy, agresja powstaje w
wyniku:
• braku refleksji nad złością
• braku umiejętności rozwiązywania konfliktów