Rachunkowo** finansowa

advertisement
Rachunkowość finansowa – część 4
Podstawowe kryteria klasyfikacji kont księgowych i zasady ich
funkcjonowania
Podstawowe kryteria klasyfikacji kont księgowych
• Przedmiot ewidencji
• składniki bilansu: konta aktywne, konta pasywne, konta
aktywno-pasywne
• konta przychodów, konta kosztów, konta strat i zysków
nadzwyczajnych
• Poziom szczegółowości
• konta syntetyczne (ogólne)
• konta analityczne (szczegółowe)
• Funkcje zapisów
• konta bilansowe, których salda na koniec okresu przenosi się
do bilansu
• konta wynikowe, ewidencjonujące wyniki procesów
gospodarczych związanych z osiąganiem zysku lub
ponoszeniem straty
• konta rozliczeniowe
• konta korygujące
Konta aktywno-pasywne
• Konta aktywno-pasywne, to konta o dwoistym charakterze,
prowadzone dla połączonych składników aktywów i
pasywów.
• Do grupy kont aktywno-pasywnych należą konta
rozrachunkowe, ewidencjonujące należności i
zobowiązania wobec tych samych grup składników bilansu.
Np. Rozrachunki z pracownikami, Rozrachunki z
budżetem, Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami.
• Funkcjonowanie takiego konta opiera się na zastosowaniu
przeciwstawnych zasad prowadzenia kont aktywnych i
pasywnych.
Funkcjonowanie konta aktywno-pasywnego
• Saldo początkowe na koncie A-P może wystąpić po stronie
debetowej (Wn) lub kredytowej (Ma) albo po obu stronach
równocześnie.
• Zapisy operacji zależą za każdym razem od jej istoty i
charakteru w jakim występuje konto (aktywny, pasywny).
• Ustalenie sald końcowych konta A-P wymaga odrębnej
analizy każdej operacji zapisanej na koncie i ich
rozgraniczeniu wpływającym na saldo końcowe debetowe i
saldo końcowe kredytowe.
Funkcjonowanie konta aktywno-pasywnego
a
Dt
Konto aktywno-pasywne
Sp. Dt ...........
..........
Ct
Sp. Ct.
obroty Dt +
obroty Ct +
obroty Dt –
obroty Ct –
Sp. Dt + obroty Dt
Sk. Ct
obroty konta =
Sp. Ct + obroty Ct
Sk. Dt
obroty konta
Funkcjonowanie konta aktywno-pasywnego
•a
Dt
Konto aktywno-pasywne
Sp. Dt
3 200
(P) 8 600
(A)
9 500
Ct
Sp. Ct.
13 700 (Z)
700
4 100 (A)
(A) 4 900
1 200 (A)
(P) 9 100
Sk. Ct
26 500
28 500
5 500
3 500
32 000
32 000
Sk. Dt
Konta przychodów
• Służą do ewidencji efektów działalności gospodarczej w
postaci przychodów uzyskiwanych głównie ze sprzedaży
własnych produktów (wyrobów, usług) oraz towarów.
• Funkcjonują według schematu analogicznego do zasady
funkcjonowania kont pasywnych:
Wn Konto składnika przychodów Ma
Zapisy zmniejszające stan
przychodu
(reklamacje/fa korygująca)
Obroty Dt
Sk. Ct
Zapisy
zwiększające stan
przychodów
Obroty Ct
Konta kosztów
• Służą do ewidencji odpowiednio usystematyzowanych
składników kosztów ponoszonych w związku z prowadzoną
działalnością gospodarczą w danym czasie.
• Konta kosztów funkcjonują według schematu analogicznego
do zasady funkcjonowania kont aktywnych:
Wn Konto składnika kosztów Ma
Zapisy
zwiększające stan
kosztu
Obroty Dt
Zapisy
zmniejszające stan
kosztu
Obroty Ct
Sk. Dt
Konta strat nadzwyczajnych
Straty nadzwyczajne nie mieszczą się w ramach ogólnego ryzyka
prowadzenia działalności gospodarczej. Powstają głównie w wyniku
zdarzeń losowych (pożar, zalanie, powódź, kradzież), w wyniku
których utracone zostają środki trwałe, materiały, wyroby gotowe,
towary itd.
Konta funkcjonują według schematu analogicznego do zasady
funkcjonowania kont aktywnych:
Środki trwałe/Materiały,
Towary/Wyroby gotowe
Straty nadzwyczajne
Straty poniesione wskutek
zdarzeń losowych
Konta zysków nadzwyczajnych
Zyski nadzwyczajne powstają w sytuacji, gdy jednostka otrzyma:
1. odszkodowanie od ubezpieczyciela za utracone w wyniku zdarzeń losowych
składniki majątku,
2. dotację lub dofinansowanie na pokrycie strat nadzwyczajnych.
Zarówno straty, jak i zyski nadzwyczajne charakteryzuje nieprzewidywalność
i niepowtarzalność.
Konta zysków nadzwyczajnych funkcjonują według schematu analogicznego
do zasady funkcjonowania kont pasywnych:
Zyski nadzwyczajne
Rachunek bankowy
Otrzymane odszkodowania lub
dotacje za straty nadzwyczajne
Konto wynikowe
• Na koniec okresu obrachunkowego ustala się wynik
finansowy osiągnięty z działalności operacyjnej poprzez
przeniesienie sald końcowych z kont przychodów i kont
kosztów na konto Wynik finansowy i ustalenie jego salda.
• Jeżeli suma zapisów kredytowych na tym koncie
przewyższa sumę zapisów debetowych, to jednostka w
danym okresie obrachunkowym osiągnęła zysk, jeśli relacja
jest odwrotna, to poniosła stratę.
Uproszczony schemat konta wynikowego
a
Dt
Wynik finansowy
Kwota łącznych kosztów
Kwota łącznych strat
nadzwyczajnych
Obroty Dt
Sk. Ct (zysk)
Ct
Kwota łącznych
przychodów
Kwota łącznych zysków
nadzwyczajnych
Obroty Ct
Sk. Dt (strata)
Konto wynik finansowy
Dt
Wynik finansowy
Ct
a z podst. działalności operacyjnej Przychody z podst. działalności operacyjnej
Koszty
Koszt wytworzenia wyrobów gotowych
Wartość sprzedaży wg cen zakupu
Koszt wytworzenia usługi
Przychód ze sprzedaży wyrobów gotowych
Przychód ze sprzedaży towarów
Przychód ze sprzedaży usług
Koszty rodzajowe
Koszty pozostałej działalności operacyjnej Przychody z pozost. działalności operacyjnej
Koszt sprzedaży niefinansowych aktywów trwałych
Przekazane nieodpłatnie aktywa, naliczone odszkodowania
Koszty prowadzenia działalności socjalnej
Przychód ze sprzedaży niefinansowych aktywów trwałych
Otrzymane dotacje, odszkodowania, grzywny
Otrzymane nieodpłatnie aktywa
Koszty finansowe Przychody finansowe
Koszt sprzedaży aktywów finansowych
Naliczone odsetki od zobowiązań finansowych
Przychód ze sprzedaży aktywów finansowych
Naliczone odsetki od aktywów finansowych
Straty nadzwyczajne Zyski nadzwyczajne
Obroty Dt Obroty Ct
Sk. Ct (zysk) Sk. Dt (strata)
Podzielność kont
• Podzielność kont polega na zwiększaniu liczby kont w celu
uzyskania bardziej szczegółowych informacji dotyczących
zasobów, źródeł ich finansowania oraz procesów
zachodzących w przedsiębiorstwie.
• Wyróżnia się dwa kierunki podziału kont:
• Podział poziomy, w którym konta po podziale przyjmują
wszystkie funkcje konta dzielonego
• Podział pionowy, w którym konta po podziale przyjmują
wyróżnione funkcje konta dzielonego
Konta syntetyczne
• Służą do księgowej ewidencji operacji gospodarczych w
sposób zapewniający zbilansowanie danych zaksięgowanych
na wszystkich kontach syntetycznych, prowadzonych w
danej jednostce.
Jest to możliwe dzięki stosowaniu zasady podwójnego
zapisu.
• Konta syntetyczne charakteryzują się określonym stopniem
uogólnienia. Uszczegółowienie zapisów na tych kontach
wymaga zastosowania podziału poziomego i
przyporządkowania do nich właściwego zbioru kont
analitycznych.
Konta analityczne
To urządzenia księgowe służące do szczegółowej ewidencji
danych ujętych na kontach syntetycznych.
Operacje gospodarcze na kontach analitycznych księguje
się na zasadzie powtarzanego zapisu tzn.:
• jeśli dana operacja dotyczy konta syntetycznego z
rozwinięciem analitycznym, to należy ustalić zbiór kont
analitycznych, na których będzie księgowana,
• zapis dokonany na koncie syntetycznym należy powtórzyć
po tej samej stronie zbioru kont analitycznych,
• zapisy na kontach analitycznych są zawsze jednostronne
(stanowią powtórzenie zapisu) i spełniają warunek równości
sumy kwot zaewidencjonowanych na tych kontach z kwotą
zaksięgowaną na odpowiednim koncie syntetycznym.
Zależności między kontami syntetycznymi a analitycznymi
• Debetowe (kredytowe) saldo konta syntetycznego musi być
równe sumie debetowych (kredytowych) sald zbioru kont
analitycznych danego konta syntetycznego.
• Obroty debetowa (kredytowe) konta syntetycznego w danym
okresie sprawozdawczym muszą być równe sumom obrotów
debetowych (kredytowych) określonego zbioru kont
analitycznych.
Podział poziomy kont
Konta analityczne prowadzi się najczęściej dla:
• Środków trwałych
• Wartości niematerialnych i prawnych
• Rozrachunków (należności i zobowiązań) z kontrahentami
• Rozrachunków z pracownikami
• Innych rozrachunków
• Ewidencji sprzedaży
Podział poziomy kont
• Polega na wprowadzeniu do ewidencji określonego
przedmiotu, w miejsce stosowanego dotychczas jednego
konta syntetycznego, dwóch lub więcej kont bardziej
szczegółowych (analitycznych).
Przykład - Konto syntetyczne (przed podziałem):
Środki trwałe
Sp.
98 300
Konta po podziale:
Środki transportu
Sp. 67 100
Wyposażenie
Sp.16 800
Maszyny produkc.
Sp. 14 400
Download