Skąd się bierze smog w Rybniku? dr inż. Magdalena Żak Katedra Ochrony Powietrza Politechnika Śląska w Gliwicach Występowanie wysokich stężeń zanieczyszczeń związane jest z: - wielkością emisji zanieczyszczeń do powietrza, - występowaniem w zimie niekorzystnych warunków meteorologicznych, - lokalną topografią terenu, - napływem zanieczyszczeń Systemowe źródła ciepła (elektrociepłownie, ciepłownie): spalanie: zorganizowane, z dużą sprawnością, paliwo dobrej jakości zastosowanie UOP (elektrofiltry) zanieczyszczenia wydalane są do atmosfery na dużych wysokościach Paleniska indywidualne (piece domowe) + kotłownie lokalne: spalanie niezorganizowane i nieefektywne (60%) brak jakichkolwiek UOP 500 PM10[g/GJ] wskaźnik emisji 400 B(α)P [mg/GJ] 300 200 100 0 piece domowe kotły małej mocy (<50kW) kotły średniej mocy (>50kW do <1MW) kotły dużej mocy (>1 MW do <50MW) rodzaj kotła Wskaźniki emisji PM10 [g/GJ] i B(α)P [mg/GJ] ze spalania węgla [1] Paleniska indywidualne (piece domowe) + kotłownie lokalne: spalanie niezorganizowane i nieefektywne (60%) brak jakichkolwiek UOP duża liczba źródeł na terenie miasta zła jakość paliwa spaliny wyprowadzane są przez niskie emitory 90 jednostkowy koszt paliwa [zł/GJ] 77,2 80 77,2 77,2 77,2 70 60 50 44,9 40 44,3 30 35 43,9 44,3 34,3 44,3 44,3 42,3 77,2 77,2 węgiel kamienny gaz ciepło sieciowe olej opałowy 44,3 44,3 41,6 40,1 38,7 26,8 26,4 25 W-7A W-7B 32,7 20 10 0 W-3 W-4 W-5 W-6 taryfa Jednostkowe koszty różnego rodzaju paliw [zł/GJ] [2] 14000 12000 koszty ogrzewania [zł/rok] 12047 10785 10000 8000 7360 6000 6400 5769 4000 4164 4160 pompa ciepła węgiel - kocioł tradycyjny 2000 0 kocioł olejowy energia elektryczna kocioł gazowy ciepło kocioł na pelety systemowe sposób ogrzewania Roczne koszty ogrzewania [zł/rok] dla różnych systemów ogrzewania [3] Prognozowana cena ciepła [zł/GJ] [4]: z węgla kamiennego z paliwa gazowego ciepła sieciowego Dobowe profile stężeń PM10 Rodzaj paliwa stosowanego w sektorze komunalno-bytowym w poszczególnych krajach [4] Udział wydatków na ogrzewanie w kosztach utrzymania w Irlandii [4] Udział wydatków na użytkowanie domu (mieszkania) i nośniki energii w Polsce w 2011r. [5]: - średnio 20,7%, - emeryci 24,5%; renciści 26,8% [1] EMEP/EEA: Emission Inventory Guidebook, NON-INDUSTRIAL COMBUSTION PLANTS, December 2006. [2] ENERGOPROJEKT-Katowice S.A: Dynamika wzrostu cen nośników energetycznych. 2010. [3] UM: Program ograniczenia niskiej emisji na terenie miasta Jaworzna na lata 2013-2016. [4] SEI: Energy Policy Statistical Support Unit. Energy in the Residential Sector REPORT, Ireland 2008. [5] GUS: Sytuacja gospodarstw domowych w 2011 r. w świetle wyników badania budżetów gospodarstw domowych, Warszawa 2012.