Choroby przewlekłe

Choroby przewlekłe
Wyzwanie na miarę czasów
Choroby przewlekłe występują coraz częściej wśród Europejczyków, a dzieje się tak między innymi
z powodu starzenia się społeczeństwa i czynników ryzyka związanych z trybem życia. Za sprawą
Drugiego wspólnotowego programu w dziedzinie zdrowia na lata 2008-2013 Europa propaguje
najlepsze praktyki w zakresie profilaktyki i opieki oraz strategie na rzecz aktywnego starzenia się
w dobrym zdrowiu.
Niezbędne działania
Choroby przewlekłe stanowią w Europie duże obciążenie
i odpowiadają za 85% wszystkich zgonów.
Natomiast w roku 2014 odbył się pierwszy szczyt poświęcony
chorobom przewlekłym. Uczestników wezwano do wzmocnienia przywództwa politycznego w walce z chorobami przewlekłymi, zintensyfikowania wysiłków na rzecz rozwiązania
najważniejszych wyzwań społecznych, w tym starzenia się,
skuteczniejszego wykorzystania dostępnych zasobów, zwiększenia zaangażowania obywateli, pacjentów i sektorów opieki
zdrowotnej i społecznej w kształtowanie i wdrażanie polityki
oraz gromadzenia dowodów i informacji w zakresie profilaktyki, metod leczenia, opłacalności i zmian demograficznych.
© Thinkstock
W 2010 r. ministrowie zdrowia zachęcili państwa UE i Komisję
Europejską do poszukiwania sposobów na sprostanie tym
wyzwaniom. Na przełomie roku 2012 i 2013 Komisja podjęła
konsultacje z państwami UE i najważniejszymi zainteresowanymi stronami. Sprawozdanie podsumowujące proces
konsultacji zostało zatwierdzone przez Radę w październiku
2013 r.
Agencja Wykonawcza
ds. Konsumentów,
Zdrowia, Rolnictwa
i Żywności
Odpowiedź Europy
Drugi wspólnotowy program w dziedzinie zdrowia na lata
2008-2013, realizowany przez Agencję Wykonawczą
ds. Konsumentów, Zdrowia, Rolnictwa i Żywności (Chafea),
wspierał ukierunkowaną promocję zdrowia, profilaktykę
i wczesne wykrywanie chorób przewlekłych, a także skupiał
się na zmniejszeniu nierówności zdrowotnych. Przez tworzenie
i umacnianie sieci ekspertów, projekty UE pomogły w budowaniu potencjału, wymianie dobrych praktyk, ustanawianiu
wspólnych standardów i usprawnianiu działań opartych na
dowodach.
Nieleczone choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, mogą
wywoływać szereg problemów, począwszy od chorób serca
i udaru po uszkodzeniu nerwów, problemy ze stopami,
dysfunkcje seksualne i schorzenia oczu. Ta postępująca
złożoność wymaga zintegrowanej opieki świadczonej przez
zespoły multidyscyplinarne. Zintegrowane świadczenie usług
może ulepszyć metody postępowania ze schorzeniami przewlekłymi, natomiast program w dziedzinie zdrowia może
pomóc w zidentyfikowaniu i rozpowszechnianiu optymalnych
sposobów opieki nad pacjentami.
Pomaganie osobom cierpiącym na choroby przewlekłe
w prowadzeniu aktywnego i produktywnego życia ma ogromną
wartość społeczną i gospodarczą. W ramach europejskich
projektów prowadzi się badania nad sposobami utrzymania
ludzi na rynku pracy przez dłuższy czas oraz ułatwieniem
powrotu do pracy osobom ze zdiagnozowaną chorobą.
Odpowiedź Europy na złożone wyzwania, jakie pociągają za
sobą choroby przewlekłe, wymaga zintegrowania międzysektorowego i włączenia do różnych dziedzin politycznych.
Wspólnotowe programy w dziedzinie zdrowia mają odzwierciedlać potrzeby zidentyfikowane w procesie poszukiwania
rozwiązań związanych z chorobami przewlekłymi, stawiając
na pierwszym miejscu profilaktykę, promocję zdrowia i zarządzanie chorobami z naciskiem na wzmacnianie pozycji
pacjentów.
2 | Choroby przewlekłe
Główne przyczyny zgonów jako odsetek ogółu
zgonów w UE w 2009 r.
Choroby układu krążenia 40%
Nowotwory złośliwe 26%
Choroby układu oddechowego
8%
Zewnętrzne przyczyny
zachorowalności i śmiertelności
5%
Choroby układu trawiennego 5%
Choroby układu nerwowego
i narządów zmysłów 3%
Źródło: Eurostat
Choroby wewnątrzwydzielnicze,
związane z odżywianiem
i metaboliczne 3%
Zaburzenia umysłowe
i behawioralne 2%
Określone choroby zakaźne
i pasożytnicze 1%
Inne 7%
© Thinkstock
Aż 80% przedwczesnych chorób serca,
udarów, chorób układu oddechowego,
mięśniowo-szkieletowego i cukrzycy
typu 2 da się uniknąć
występowaniem zagrożeń
wynikających z trybu życia.
Raport analizuje wpływ
chorób przewlekłych na
przedwczesne
odejście
z rynku pracy, a także
sposoby na zwiększenie
uczestnictwa w społeczeństwie osób cierpiących na
choroby przewlekłe. Raport
ukazuje luki w obecnych
politykach na poziomie europejskim i krajowym i oferuje
szereg zaleceń w sprawie polityki.
Więcej na stronie www.ec.europa.eu/health/
major_chronic_diseases/docs/rivm_report_retirement_en.pdf
Utrzymanie
zatrudnienia i powrót
na rynek pracy
przewlekłe. Projekt wspiera także osoby przewlekle chore
w powrocie na rynek pracy.
Partnerzy projektu zebrali przykłady dobrych praktyk w tej
dziedzinie z miejsc w całej Europie, zrzeszając agencje
i pracodawców z sektora publicznej opieki zdrowotnej. W 19
krajach przeprowadzono kampanie rozpowszechniające
dobre praktyki.
Tworzenie sieci kontaktów na poziomie regionalnym,
krajowym i europejskim pomogło w ustanowieniu społeczności przedsiębiorców i pracodawców zainteresowanych
wspieraniem inicjatyw na rzecz utrzymania zatrudnienia
i powrotu do pracy osób przewlekle chorych.
Więcej na stronie www.prevent.be/en/knowledge/promoting-healthy-work-for-employees-with-chronic-illness-public-health-and-work
Dłuższe życie
i starzenie się
w dobrym zdrowiu
Wspólne działanie skupia się
na chorobach przewlekłych
i kładzie szczególny nacisk
na promocję zdrowia, profilaktykę chorób i zjawisko
występowania wielu schorzeń u jednego pacjenta.
W ramach projektu powstaje
platforma wymiany wiedzy,
która będzie składać się
z działu wsparcia i izby
rozliczeniowej. Prowadzone
są szkolenia dla personelu medycznego specjalizującego się
w opiece nad chorymi przewlekle pacjentami. Weryfikowane są
również programy krajowe w dziedzinie cukrzycy.
Więcej na stronie www.chrodis.eu
Tytuł projektu: Promowanie zdrowych warunków pracy dla
pracowników przewlekle chorych – Zdrowie publiczne i praca
(PHWork)
Liczba partnerów: 18 z 18 państw: BE, BG, DK, DE, IE, EL,
FR, CY, HU, NL, NO, AT, PL, RO, SI, SK, FI, UK. Kwota dofinansowania UE: 587 575 € Czas trwania: 24 miesiące
Choroby przewlekłe mogą mieć duży wpływ na życie zawodowe. Celem tego projektu jest pomoc we wdrażaniu określonych praktyk w miejscu pracy skupiających się na utrzymaniu
zatrudnienia wśród pracowników cierpiących na choroby
Tytuł projektu: Wspólne działanie na rzecz zwalczania
chorób przewlekłych i promowania starzenia się w dobrym
zdrowiu przez całe życie (CHRODIS-JA)
Liczba partnerów: 37 z 15 państw: BE, BG, DE, EE, IE, EL,
ES, IS, IT, LT, LU, NO, PT, SI, FI. Kwota dofinansowania UE:
4 606 576 € Czas trwania: 39 miesięcy
Dłuższe życie zwiększa ryzyko wystąpienia chorób przewlekłych.
Celem projektu CHRODIS-JA jest promowanie i usprawnianie
wymiany dobrych praktyk, by ułatwić obywatelom radzenie sobie
z chorobami przewlekłymi, z jakimi się zmagają.
© Thinkstock
Tytuł projektu: Europejczycy w wieku emerytalnym: choroby
przewlekłe a działalność gospodarcza (Retirement age)
Liczba partnerów: 1 Kwota dofinansowania UE:
158 853 €. Czas trwania: 12 miesięcy.
Holenderski Państwowy Instytut Zdrowia Publicznego
i Środowiska opracował obszerny raport w sprawie wpływu
chorób przewlekłych na społeczeństwo europejskie przed
osiągnięciem wieku emerytalnego i po jego osiągnięciu.
Zaobserwowano, że obciążenie chorobami jest znaczące i wciąż
rośnie wraz ze starzeniem się społeczeństwa i powszechnym
© Thinkstock
Zdrowie, starzenie
się i działalność
gospodarcza
Choroby przewlekłe | 3
personel medyczny i organizacje pozarządowe, aby uzyskać
dane na temat CVD w Europie
i opracować opłacalne strategie
zapobiegawcze.
Projekt ten, opierając się na
działaniach projektu EuroHeart I,
udostępnił wiedzę na temat
odżywiania, aktywności fizycznej
i CVD, opracował modele
prognozowania
przyszłych
trendów w odniesieniu do chorób serca oraz zwiększył społeczność pacjentów cierpiących na choroby układu krążenia.
Więcej na stronie www.ehnheart.org/euroheart-ii/publication/
448-description-of-the-euroheart-ii-project.html
Radzenie sobie
z problemem
występowania wielu
schorzeń u jednego
pacjenta
Osoby cierpiące na wiele schorzeń przewlekłych wymagają
zintegrowanej opieki zdrowotnej i społecznej świadczonej przez
zespoły multidyscyplinarne. Celem projektu ICARE4EU jest pobudzanie innowacyjności w tej dziedzinie przez opisywanie aktualnego stanu rozwoju opieki w 30 krajach europejskich.
Realizowane obecnie zintegrowane programy opieki są oceniane
pod kątem praktyk w zakresie zarządzania i kompetencji zawodowych, stosowania technologii e-zdrowia w opiece nad osobami
starszymi, modeli finansowania oraz stopnia, w jakim koncentrują
się one na pacjencie.
Na tej podstawie projekt zidentyfikuje dobre praktyki, zaprojektuje metodę przyszłego monitorowania w tej dziedzinie i rozpowszechni swoje wnioski na terenie całej Europy.
Więcej na stronie www.icare4eu.org/
Kalkulacja kosztów
choroby wieńcowej
jego jakością) w dwóch głównych obszarach: interwencji społecznych zaprojektowanych z myślą o zapobieganiu występowania
choroby niedokrwiennej serca poprzez zmniejszenie powszechności palenia tytoniu, dyslipidemii i nadciśnienia oraz optymalnego wykorzystania koronarografii i procedur plastyki naczyń
wieńcowych w zarządzaniu ostrym zespołem wieńcowym (ACS).
Kalkulacja odbywa się przy użyciu internetowego modelu predykcyjnego, który analizuje 10-letnią historię występowania choroby
niedokrwiennej serca uzyskaną poprzez modyfikację docelowych czynników ryzyka. Wyniki posłużą do kształtowania polityki
w zakresie zdrowia i pomogą zmniejszyć nierówności społeczno-gospodarcze w tej dziedzinie.
Więcej na stronie www.eurotracs-project.eu
Tytuł projektu: Europejska strategia na rzecz zdrowego
serca II (EuroHeart II)
Liczba partnerów: 30 z 16 państw: BE, CZ, DE, IE, ES, FR, IT,
IS, HU, NL, PT, SI, SK, FI, SE, UK. Kwota dofinansowania UE:
1 149 364 € Czas trwania: 36 miesięcy
Choroby układu krążenia (CVD) to główna przyczyna śmierci
w Europie, a także jedna z poważniejszych przyczyn niepełnosprawności. Blisko 80% przypadków da się jednak zapobiec.
Rozwiązanie problemu obciążenia chorobami CVD wymaga
wprowadzenia polityk opartych na aktualnych informacjach.
W projekcie EuroHeart II zrzeszono środowisko akademickie,
Tytuł projektu: Wprowadzanie innowacji w opiece nad
osobami cierpiącymi na wiele schorzeń przewlekłych
w Europie (ICARE4EU)
Liczba partnerów: 5 z 5 państw: DE, IT, NL, SI, UK.
Kwota dofinansowania UE: 1 214 321 € Czas trwania:
38 miesięcy
Tytuł projektu: Analiza kosztów leczenia i zmniejszania
występowania ostrych zespołów wieńcowych w Europie
(EUROTRACS)
Liczba partnerów: 10 z 6 państw: BE, DE, EL, ES, IT, PT.
Kwota dofinansowania UE: 1 198 693 € Czas trwania:
24 miesiące
Dane dotyczące opłacalności to ważne narzędzie ułatwiające
podejmowanie świadomych decyzji. W projekcie EUROTRACS
skalkulowano koszty metodą QALY (liczba lat życia skorygowana
Więcej na ten temat
Agencja Wykonawcza ds. Konsumentów, Zdrowia, Rolnictwa
i Żywności (Chafea)
Dyrekcja Generalna Komisji Europejskiej ds. Zdrowia
i Bezpieczeństwa Żywności
ec.europa.eu/chafea/index.html
ec.europa.eu/health/major_chronic_diseases/policy/
index_pl.htm
Baza danych poświęcona działaniom współfinansowanym
w ramach wspólnotowych programów w dziedzinie zdrowia
ec.europa.eu/chafea/projects/database.html
© Unia Europejska, 2014
Powielanie materiałów dozwolone pod warunkiem podania źródła.
EB-02-14-926-PL-C (wersja drukowana)
EB-02-14-926-PL-N (PDF)
978-92-9200-359-3 (wersja drukowana)
978-92-9200-336-4 (PDF)
10.2818/61443 (wersja drukowana)
10.2818/54721 (PDF)
© Thinkstock
Wspólna walka
z chorobami serca