Niedokrwistość w przebiegu chorób przewlekłych Anaemia of chronic disease = ACD Uniwersytet Medyczny w Poznaniu Katedra i Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku Niedokrwistość w przebiegu chorób przewlekłych • DEFINICJA: – Niedokrwistość u chorych z pobudzeniem układu immunologicznego związanym z procesem zapalnym – Dochodzi do aktywacji komórek immunologicznie kompetentnych – Charakteryzuje się: • zmniejszonym wytwarzaniem krwinek czerwonych, małą liczbą retykulocytów, a niekiedy też skróceniem czasu ich przeżycia • obniżonym stężeniem żelaza i transferyny • zwiększonym stężeniem ferrytyny Niedokrwistość w przebiegu chorób przewlekłych epidemiologia – Drugi co do częstości typ niedokrwistości (po niedokrwistości z niedoboru Fe) – Jej częstość rośnie z wiekiem Niedokrwistość w przebiegu chorób przewlekłych przyczyny • Zakażenia bakteryjne, pasożytnicze i grzybicze • Nowotwory złosliwe • Choroby autoimmunologiczne (najczęściej RZS, SLE, układowe zapalenia naczyń) • Przewlekłe zakażenia dróg moczowych Niedokrwistość w przebiegu chorób przewlekłych mechanizm • dochodzi do ↑ sekrecji cytokin przez limfocyty T (INF gamma), monocyty (TNF alfa, IL-1. IL-6) i komórki układu siateczkowośródbłonkowego, które przyczyniają się do: – ↓ produkcji erytrocytów w szpiku – skrócenia czasu przeżycia erytrocytów (przedwczesne nieszczenie E przez pobudzone makrofagi, monocyty, wzmożona fagocytoza) Niedokrwistość w przebiegu chorób przewlekłych obraz kliniczny • Objawy ogólne niedokrwistości – pojawiają się często kilka miesięcy po ujawnieniu choroby podstawowej – zwykle mierne nasilenie niedokrwistości • Objawy uzależnione od choroby podstawowej Niedokrwistość w przebiegu chorób przewlekłych badania laboratoryjne • Morfologia i rozmaz krwi obwodowej: – niedokrwistość normocytowa i normobarwliwa – część krwinek może być mikrocytowa i hipochromiczna • Rozmaz szpiku – prawidłowa lub zwiększona ilość złogów żelaza – zmniejszona liczba syderoblastów • Liczba retykulocytów prawidłowa lub obniżona • Przyspieszone OB Niedokrwistość w przebiegu chorób przewlekłych badania laboratoryjne • zaburzenia metabolizmu żelaza – zmniejszenie stężenia żelaza w surowicy (lub N) – zmniejszenie stężenia transferyny w surowicy (lub N) – zmniejszenie ZWŻ przez surowicę, – zwiększenie stężenia ferrytyny w surowicy (lub N) – w normie stężenie w surowicy rozpuszczalnego receptora dla transferyny (sTR) Terapia w niedokrwistości w przebiegu chorób przewlekłych • 1. Leczenie choroby podstawowej i powikłań • 2. Przetaczanie KKCZ • 3. Stosowanie erytropoetyny: – korzystna w • niewydolności nerek • chorobach nowotworowych, • szpiczaku mnogim, • RZS, • niektórych zakażeniach – dawkowanie 150 j.m. / kg 3 x w tydodniu s.c. przez 2-3 miesiące