Sudety

Sudety
Zuza Wingralek, Filip Jatelnicki, Alexander Organ, Jan Szeląg
Spis treści
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Położenie
Podział
Pasma Górskie
Surowce Mineralne
Historia Geologiczna
Klimat
Roślinność
Zwierzęta
Parki Narodowe
Miasta
Gospodarka
Położenie
Spis Treści
Podział
Spis Treści
Pasma Górskie
Spis Treści
Sudety Zachodnie
Najwyższe Szczyty:
Karkonosze
Śnieżka 1602 mnpm
Góry Izerskie
Wysoka Kopa 1126 mnpm
Spis Treści
Sudety Środkowe
Najwyższe Szczyty:
Góry Sowie
Wielka Sowa 1015 mnpm
Góry Stołowe
Szczeliniec Wielki 919 mnpm
Góry Orlickie
Velká Deštná 1115 mnpm
Góry Bystrzyckie
Jagodna 977 mnpm
Spis Treści
Sudety Wschodnie
Najwyższe Szczyty:
Góry Złote
Smyrek 1125 mnpm
Góry Opawskie
Příčný vrch 975 mnpm
Spis Treści
Surowce mineralne
Węgiel Brunatny
Wydobywany: Zagłębie
Turoszowskie
Zastosowanie: Produkcja
Energii (Elektrownia Turów)
Węgiel Kamienny
Wydobycie: W DZW,
zaprzestano
Spis Treści
Surowce skalne
Granit
Marmur
Dolomit
Wapień
Piaskowiec
Fluoryt
Uran
Spis Treści
Uran w Polsce
HISTORIA GEOLOGICZNA
SUDETÓW
Spis Treści
Era
Okres geologiczny i
orogenezy
Prekambryjska
Paleozoiczna
Mezozoik
Kenozoik
Co się działo?
Powstawanie najstarszych skał Sudetów
Okres kambr
Dno morskie o aktywności wulkanicznej; osadzenie się skał osadowych
Orogeneza kaledońska
•Morze wycofało się ; powstanie olbrzymich góry;
•Skały pierwotne uległy
przeobrażeniu
Orogeneza hercyńska
•Podzielnie masywu kaledońskiego  ukształtowanie Sudetów Wschodnich oraz zręb
brzeżnych Sudetów
•Aktywność wulkaniczna  intruzja magmowa
•Osadzenie się węgla
•Zalew morski obszaru Sudetów
Koniec orogenezy
hercyńskiej
•Cofnięcie morza
•Erozja skał osadowych z okresu zalewu morskiego
•Powtórne zalanie morzem
Orogeneza alpejska
•Fałdowanie alpejskie  ostatecznie zręby górskie
•Aktywność wulkaniczna  bazaltowe stożki, są szczytami górskimi
•Wydźwignięcie płyt górskich - Góry Stołowe
•Góry Stołowe są jedynymi górami płytowymi w Europie.
Okres zlodowaceń /
okresy intergracjalne
•Pierwsze zlodowacenie  lód obejmował tereny do 550 m n.p.m. Klimat mroźny i suchy
•Drugie zlodowacenie  lądolód skandynawski wdzierał się w głąb kotlin górskich; niósł
duże ilości materiału osadowego
•Trzecie zlodowacenie objął północną część Polski. Klimat był wilgotny, Uformowały
się lodowce.
•Wycofanie się lodowca, ocieplenie klimatu kotły i cyrki polodowcowe
Góry Zrębowe
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Siły tektoniczne – zderzenia płyt litosfery
Napreżenia w skorupie ziemskiej
Pękanie i przemieszczanie mas skalnych wzdłuż linii spękań,
czyli uskoków,
Tworzenie zrębów i rowów tektonicznych
Przesuwanie mas skalnych, przez miliony lat, wzdłuż uskoków
o setki kilometrów w poziomie i kilka kilometrów w pionie.
Przykłady gór zrębowych: Sudety; Góry Smocze; Harz
Jak powstają góry zrębowe?
Spis Treści
Erozja
Wodna
Wietrzna
Śniegowa
Ruchy masowe
Gleby
Spis Treści
Parki narodowe
Spis Treści
Parki narodowe
Park Narodowy Gór Stołowych
Data utworzenia
1993 r.
Powierzchnia
- leśna
- uprawna
- wodna
63,39 km²
57,79 km²
4,58 km²
0,02 km²
Powierzchnia ochrony
- ścisłej
- częściowej
- krajobrazu
3,76 km²
56,51 km²
3,12 km²
Długość szlaków
turystycznych
100 km
Odwiedzających
rocznie
215 tys.
Spis Treści
Parki narodowe
Karkonoski Park Narodowy
Data utworzenia
1959 r.
Powierzchnia
- leśna
- uprawna
- wodna
55,8 km²
39,24 km²
4,41 km²
0,24 km²
Powierzchnia ochrony
- ścisłej
- częściowej
- krajobrazu
17,26 km²
37,97 km²
0,61 km²
Długość szlaków
turystycznych
137,5 km
Odwiedzających
rocznie
Około 2 mln
Spis Treści
Klimatogram dla Szklarskiej Poręby (600 m n.p.m)
16
140
14
120
12
100
10
8
80
6
60
4
2
40
0
20
-2
-4
0
suma opadów
średnia temperatura
Spis Treści
Roślinność
Lasy: Iglaste i mieszane
Lasy: Główna część krajobrazu
Gatunki drzew: sosna zwyczajna, dąb szypułkowy, grab
zwyczajny, klon zwyczajny, lipa drobnolistna, olsza czarna, jesion,
topole
Spis Treści
Zwierzęta
Spis Treści
Miasta
Spis Treści
Miasta
Jelenia góra
Spis Treści
Miasta
Kowary
Spis Treści
Miasta
Lądek Zdrój
Spis Treści
Miasta
Prudnik
Spis Treści
Miasta
Wałbrzych
Spis Treści
Miasta
Nowa Ruda
Spis Treści
Gospodarka
• Dominuje przemysł:
a) wydobywczy (węgiel brunatny, surowce skalne)
b) energetyka
c) przemysł przetwórczy
d) hutniczy
e) szklarski
f) włókienniczy
g) odzieżowy
h) środków transportu
i) chemiczny
j) Czynne lub opuszczone kamieniołomy, haldy oraz
pozostałości o sztolni szybów
Spis Treści