Kurs walutowy to cena jednej waluty wyrażona w innej walucie
advertisement
Kurs walutowy to cena jednej waluty wyrażona w innej walucie FUNKCJE kursu walutowego: INFORMACYJNO – DECYZYJNA-dostarczenie producentom, eksporterom, importerom informacji o opłacalności produkcji i wymiany -ułatwienie podjęcia odpowiednich decyzji dotyczących kierunku eksportu i importu oraz produkcji CENOTWÓRCZA-przenoszenie poprzez kurs walutowy zagranicznego układu cen na krajowy układ cen i odwrotnie-kurs walutowy jest tzw. CENĄ STRATEGICZNĄ tzn., że zakres oddziaływania tej ceny czyli kursu jest znacznie szerszy niż cen innych towarów INSTRUMENTU POLITYKI PIENIĘŻNEJ- kurs pełni bardzo ważną rolę w kształtowaniu ilości pieniądza w obiegu, wyrównaniu deficytu bilansu płatniczego, ograniczeniu inflacji CZYNNIKI kształtujące poziom kursu walutowego: a) EKONOMICZNE koniunkturalne (rozpatrywane w odniesieniu do innych krajów w krótkim okresie)-tempo wzrostu PKB;-stopa inflacji (poziomy cen);-stopy procentowe strukturalne (odziaływujące w średnim i długim okresie);poziom rozwoju i struktura gospodarki narodowej;-poziom konkurencyjności;-sytuacja w bilansie płatniczym techniczne- intensywność i struktura przemian technicznych;poziom rozwoju zaplecza technicznego rynków b) POZAEKONOMICZNE polityczne-stopień stabilizacji politycznej ;-stopień ryzyka politycznego;-„szoki polityczne” psychologiczne-oczekiwania społeczeństwa;-poziom ryzyka finansowego instytucjonalne-stopień liberalizacji rynków;-stosowana polityka pieniężna, fiskalna itp. -częstotliwość i sposób interwencji BC RODZAJE kursów walutowych: w zależności od sposobu ustalania (od miejsca ustalania) kurs urzędowy (oficjalny) - wyznaczony przez BC, jest więc powszechnie dostępny i bezpłatny; kurs rynkowy (rzeczywisty)-kształtowany na rynku walutowym pod wpływem popytu i podaży na waluty zagraniczne i walutę krajową;-wyraża on rzeczywisty popyt i podaż; kurs czarnorynkowy-występuje tam gdzie nie ma rynku walutowego, jest to kurs nielegalnych transakcji walutowych;-z reguły jest on wyższy od kursu urzędowego; w zależności od zakresu stosowania kurs jednolity-gdy na rynku występuje jednakowy poziom kursu niezależnie od: kurs różnicowany- gdy na rynku występuje różne poziomy kursu w zależności od: z punktu widzenia warunków transakcji walutowej kurs kasowy- stosowany w transakcjach bieżących (spot);ustalany w danym momencie na rynku walutowym; kurs terminowy-ma zastosowanie w transakcjach terminowych (forward, futures itp.);-wyznaczany jest w danym momencie, ale wykorzystywany w określonym momencie w przyszłości; z punkty widzenia siły nabywczej waluty efektywny kurs walutowy-obrazuje on ile mniej lub więcej jednostek waluty obcej można kupić za jednostkę waluty krajowej, w stosunku do okresu bazowego; efektywny realny kurs walutowy-wskazuje ile mniej lub więcej towarów zagranicznych można nabyć za określoną ilość towarów krajowych prezentowanych przez jednostkę monetarną; ze względu na stosunek do inflacji kurs nominalny- bez uwzględnienia inflacji; kurs realny- skorygowany o inflację ze względu na zmienność kurs sztywny-to kurs, którego poziom nie podlega zmianom w dłuższym okresie;-występuje gdy występują ograniczenia dewizowe, waluta jest niewymienialna i nie ma rynku walutowego; stały (stabilny) kurs walutowy-podlega on wahaniom pod wpływem popytu i podaży, ale w pewnych stałych granicach wyznaczonych przez władze monetarne SYSTEM KURSU CENTRALNEGO WYZNACZONY PRZEZ WLADZE MONE. 1sytem współpracy waluty bez własnej waluty;-kraj zaprzestaje emisje własnej waluty i posługuje się pieniądzem innego kraju;unia walutowa 2.Zarząd waluty-obowiązanie do wymiany waluty obce po sztywnym kursie i uzależnieniepolityki pien. od wielkości rezerwdanej waluty obcej 3System kursu stałego- utrzymanie kursu oficjalnego na stałym poziomie w stosunku do wybranej waluty(Chiny Irak, Ukraina) 4Kursy z pasmem ahań-kurs rynkowy może poruszać się w korytarzu wahań w stosunku do kursu parytetowego(ERMII,Dania,Litwa,Łotwa) 5Kurs pełzający-kurs podlega zmiana parytetu 6kurs pełzający w paśmie whań-k.utrzymywany w paśmie wahań wokół parytetu,który zmienia się w sposób z góry ustalony 7 kurs płynny kierowany-władze monetarne wpływają na poziom kursu, ale nie podejmują formalnych zob(Rosja , Egipt, Czechy) 8Kurs płynny nie zależny(Polska, USA, Szwecja) MECHANIZM REWALUACJI I DEWALUACJI Dewaluacja to obniżenie kursu (wartości) waluty krajowej w stosunku do walut obcych. Dewaluacja jest aktem administracyjnym, czyli decyzją władz monetarnych (Rady Polityki Pieniężnej)i z reguły ma on charakter jednorazowy. Cel (przyczyna) dewaluacji: poprawa sytuacji w bilansie płatniczym(handlowym),Wzrost zatrudnienia ,ożywienie gosp. Aspekty (skutki) dewaluacji zewnętrzne obniżenie cen dewizowych w exporcie; wewnętrzne większe wpływy eksporterów w walucie krajowej; wzrost zobowiązań w walucie krajowej po stronie importerów (co może doprowadzić do spadku importu); Warunki osiągnięcia celu dewaluacji 1.Odpowiedni poziom:- cenowej elastyczności popytu zagranicznego na towary eksportowane przez kraj dokonujący dewaluacji; -cenowej elastyczności popytu krajowego na importowane towary. Gdy suma tych dwóch elastyczności będzie > 1 wówczas pojawi się efekt dewaluacji (rys) W fazie I skutki krótkookresowe ( do 1 roku) powoduj pogorszenie bilansu płatniczego , bowiem:-spadają ceny w exporcie,-następuje pogorszenie terms of trade ( stosunek cen w exporcie do w cen imporcie),-spada export,-import pozostaje na takim samym poziomie W fazie II skutki średniookresowe (do 3 lat) powodują:zwiększenie wolumenu exportowanych towarów,-większe wpływy w eksporcie,-spadek importu, przejawia się tym, że zmniejsza się deficyt handlowy lub powstaje nadwyżka w bilansie płatniczym. W fazie III następuje wygaśnięcie efektów dewaluacji, gdyż pod wpływem wzrostu cen w exporcie spada wolumen eksportu, a import staje się na powrót atrakcyjny. Następuje stałe pogorszenie deficytu handlowego i wracamy do punktu wyjścia. 2.Odpowiedni poziom elastyczności podaży krajowej dóbr przeznaczonych na eksport.. 3.Odpowiednia reakcja cen krajowych na wzrost cen towarów importowanych. Rewaluacja to podniesienie kursu (wartości) waluty krajowej w stosunku do waluty obcej, czyli na jednostkę waluty obcej przypada mniejsza ilość waluty krajowej. Cel (przyczyna) rewaluacji: likwidacja nadwyżki bilansu płatniczego poprzez wzrost importu i zmniejszenie exportu, a w efekcie osłabienie tendencji inflacyjnej. Aspekty (skutki) rewaluacji zewnętrzne wzrost cen dewizowych w exporcie; wewnętrzne spadek wpływy eksporterów w walucie krajowej;- zmniejszenie zobowiązań importerów (spadek cen towarów importowanych); Warunki osiągnięcia celu rewaluacji 1Posiadanie odpowiednio wysokich rezerw walutowych (posiadanie w latach poprzednich nadwyżki w bilansie płatniczym); 2Możliwość zastąpienia exportu, w roli czynnika wzrostu, innym czynnikiem (np. konsumpcją lub wzrostem inwestycji) Rewaluacja i dewaluacja występuje tylko w systemie kursu stałego, ale w tym systemie możemy wyróżnić również deprecjację i aprecjację. Z kolei w systemie kursu płynnego można wyróżnić tylko: Deprecjację czyli spadek kursu (wartości) waluty krajowej w stosunku do walut obcych.Deprecjacja jest procesem, zjawiskiem rynkowym i ulega rozłożeniu w czasie. Aprecjację czyli wzrost kursu (wartości) waluty krajowej w stosunku do walut obcych. WYMIENIALNOŚĆ to prawnie zagwarantowana swoboda kupna/sprzedaży walut obcych za walutę krajową oraz możliwość dokonywania rozliczeń międzynarodowych w walutach obcych i w walucie krajowej bez jakichkolwiek ograniczeń. Rodzaje wymienialności walut:1ze względu na przedmiot wymienialność handlowa wymienialność z tytułu obrotów bieżących w bilansie płatniczym, np. zapłata z tytułu płatności czekiem. Jest to wymienialność z tytułu: przepływu towarów, usług, dywidendy z tytułu przepływu kapitału (procenty, dywidendy, zyski), transferów (transakcji jednostronnych np. dotacje, renty, emerytury, darowizny, podatki);-wymienialność finansowa wymienialność z tytułu obrotów kapitałowych w bilansie płatniczym ( zakup akcji, obligacji, nieruchomości); 2 ze względu na zakres dopuszczalnych ograniczeń dewizowych a)wymienialność zew- najmniej swobody, najwięcej ograniczeń;zapewnienie nierezydentom przez władze monetarne swobody płatności w transakcjach biezących z rezydentami;- pozostałe płatności między krajem a zagranica(związane z transakcjami bieżacymi rezydentów a transakcjami kapit. Rezed. I nierezyd. SA objęte restrykcjami b) wg art.8 Statutu MFW warunki wymienialności:niestosowanie ograniczeń dewizowych w zakresie transakcji bieżących z zagranicą bez względu na to, czy chodzi o rezydentów czy nie ( nie ma tu wymiany finansowej),-nie uczestniczenie w dyskryminujących inne kraje porozumieniach walutowych,-jednolity system walutowy,-wykup własnej waluty od władz monetarnych innego kraju członkowskiego MFW przy założeniu, że pochodzi ona z transakcji bieżących W praktyce występują 3 warianty wymienialności tego standardu: -Nie ma obowiązku odsprzedaży dewiz przez podmioty krajowe, ani obowiązku sprowadzania ich do kraju najbardziej liberalny; -Nie ma obowiązku odsprzedaży dewiz, ale jest obowiązek sprowadzania ich do kraju (nie można mieć kont za granicą); -Jest obowiązek odsprzedaży dewiz i sprowadzania ich z zagranicy (nie można mieć kont dewizowych ani za granicą ani w kraju). c)wymienialność pełna (całkowita) można o niej mówić gdy: - w kraju nie występują ograniczenia dewizowe (nie ma żadnych pozwoleń dewizowych), - jest wymienialność wewnętrzna, zewnętrzna, handlowa i finansowa Cechy wymienialności wewnętrznej: -brak ograniczeń w transakcjach bieżących nierezydentów w danym kraju; -swobodny dostęp importerów do dewiz w celu dokonywania płatności z tytułu transakcji bieżących; zakup dewiz odbywa się wg jednolitego kursu walutowego; -obowiązek odsprzedaży dewiz przez eksporterów i bark możliwości otwierania kont dewizowych w kraju i zagranicą; -ograniczenia dewizowe wobec transakcji kapitałowych; -pieniądz krajowy nie może pełnić roli waluty fakturowania i płatności w handlu zagranicznym WYMIENIALNOŚĆ POLSKIEGO ZŁOTEGO I. SYSTEM WEWNĘTRZNEJ WYMIENIALNOŚCI ZŁOTEGO (styczeń 1990 – czerwiec 1995) II. WYMIENIALNOŚĆ WG ART.8 STATUTU MFW (1.06.1995 jako103 kraj w świecie i 6 postsocjalistyczny) III. PROCES DOSTOSOWYWANIA REGULACJI DEWIZOWYCH W POLSCE DO NORM OECD likwidacja asymetrii reglamentacji obrotów kapitałowych z zagranicą polegającej na daleko idącej liberalizacji importu kapitału do Polski przy ostrych ograniczeniach wobec 5 IV. DALSZA LIBERALIZACJA POLSKIEGO SYSTEMU DEWIZOWEGO (ustawa z dn 18.12.1998) Najważniejsze zmiany dotyczyły:wprowadzenie zewnętrznej wymienialności złotego, usankcjonowanie na najwyższym szczeblu prawnym swobody dokonywania przez rezydentów transakcji kapitałowych o czasie trwania powyżej 1 roku z podmiotami z krajów OECD oraz z krajów z którymi Polska zawarła umowę o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji, a od 1999r rozszerzenie, rozporządzeniem Ministra Finansów, swobody rezydentów w przeprowadzaniu tych transakcji na wszystkie kraje świata, V. DALSZA LIBERALIZACJA W ZAKRESIE PRZEPŁYWU KAPITAŁU Z/DO KRAJÓW UE, EOG ORAZ OECD (nowelizacja prawa dewizowego z 27.07.2002) PIENIĄDZ ŚWIATOWY to powszechny ekwiwalent używany w długim okresie w rozliczeniach z tytułu obsługi wymiany międzynarodowej. W ujeciu szerokim-pieniądz używany przez podmioty zagraniczne w rozliczeniach na rynku swiatowym W ujęciu waskim- wystepuje gdy podmioty z danego kraju używają tego pieniądza w wew rozliczeniach FUNKCJE PIENIADZA ŚWIATOWEGO 1Miernik wartości: -wyrażone ceny towarów i usług w wymianie międzynarodowej;waluta fakturowana;-denominowanie instrumentów finansowych;- ustalenie kursów walutowych przez władze monet.;- wycena siły roboczej 2.Środek płatniczy - w sposób bezpośredni, uwalnia podmioty gospodarcze z zobowiązań międzynarodowych, służy do rozli: W ujeciu makro i mikro - w sposób pośredni- gdy pieniądz do przeliczania jednej waluty na inna Lub gdy waluta jest uzywana do interwencji na rynku walutowym 3. Środek akumulacji- podmioty gromadzą swoje aktywa, nadwyżki finansowe w danej walucie na poziomie mikro i makro CZYNNIKI WYBORU WALUTY - historycznie ukształtowane zwyczaje w handlu i finansach międzynarod.- siła przetargowa partnerów – praktyki stosowane przez exporterów z krajów wysoko rozwiniętych – istnienie tendencji w handlu między krajami wysoko i słabo rozwiniętymi do fakturowania obrotów w walucie państw wysoko rozw. – zaufanie do wprowadzonego zakresu, swobody,wymienialności CECHY GOSPODAREK EMITUJĄCYCH PIENIĄDZ ŚWIATOWY 1.pozycja zajmowana przez karaj w gospodarce światowej mierzy się za pomocą: - skali gospodarki, wielkość PKB brutto, udział w świat exporcie(największy,zróżnic.) 2.Rozwiązania instytut-prawne: - prawidłowe regulacje prawne – niezależnośc władzy monet. od rządu – niska inflacja – stabilna i spójna polityka makroekonom(pien. budżet) 3.Rozwój rynku finansowego: - rynek dostępny dla rezydentów i nierezydentów – bez ograniczeń dewizowych – duża różnorodność instrumentów finansowych dla krótko i długoterminowego inwestowania – duża liczba instytucji fin. Nadzorowanych przez władze monet. – dobrze rozwinięty rynek wtórny dla wszystkich instrumentów fin. KORZYŚCI Z EMISJI PIENIĄDZA ŚWIATOWEGO -możliwość zadłużania się na rynku międzywalutowym w swojej walucie – ograniczenie ujemnych skutków zmian kursów – uzyskanie dochodów przez krajowe instytucje finansowe z realizowania transakcji związanych z wykorzystywaniem ich pieniądza jako waluty lokacyjnej – wzrost prestiżu dla kraju emitującego pieniądz ZAGROŻENIA Z TYTUŁU EMISJI - ograniczona możliwość kontrolowania wewnętrznej podaży pieniądza w wyniku jego emisji – znaczny napływ kapitałów zagranicznych CZYNNIKI WYBORU USD -inercja podmiotów rynku walutowego (niechęć do zmian) – historyczne ukształtowanie , rola USD po 2 wojnie Światowej – niższe koszty transakcyjne - mniejsze ryzyko polityczne w usa niż w eurolandzie Międzynarodowe systemy walutowe (MSW) jest to konstrukcja historyczna, która obejmuje zespół reguł, instytucji, zasad określających warunki i sposoby funkcjonowania pieniądza w sferze stosunków międzynarodowych. Elementy składowe MSW: 1.Rodzaje kursów walutowych 2.Zasady gromadzenia rezerw dewizowych 3. Zasady tworzenia pieniądza światowego 4.Stopień swobody wymiany walut Cechy sprawnie funkcjonującego MSW: - musi zapewniać gospodarce światowej dostateczną podaż pieniądza światowego powinien ułatwić przywracanie czasowo zachwianej równowagi bilansu płatniczego; - powinien stabilizować międzynarodowego stosunki gospodarce, przede wszystkim zapewniając stabilność kursów walutowych; SYSTEM WALUTY ZŁOTEJ ( GOLD STANDRD) 18701914 -stałość kursów walutowych wynikająca z porównania parytetów złota w walucie krajowej i zagranicznej; kursy rynkowe mogły odchylać się w granicach tzw. pkt. złota (ok. ±1%) wynikających z kosztu transportu i ubezpieczenia złota w czasie przewozu między krajami; - w obiegu znajdowały się pełnowartościowe złote monety na równi z banknotami, a te były wymienialne na złoto wg ustalonego parytetu bez żadnych ograniczeń; - rezerwy walutowe utrzymywane były przede wszystkim w złocie, a rolę waluty kluczowej pełnił FUNT SZTERLING; - funkcje pieniądza świtowego pełniło złoto, które mogło swobodnie cyrkulować w postaci monet i kruszcu zarówno w obiegu krajowym jak i międzynarodowym; * system zapewniał dostateczną ilość pieniądza światowego, występował mechanizm przywracania równowagi w BP, wahania kursu walutowego były minimalne Zasady funkcjonowania systemu dolarowo – złotego ( z Bretton Woods): a)Parytety monetarnych walut wyznaczane były w złocie lub w dolarach amerykańskich wymienialnych na złoto. Inne waluty były wymienialne na złoto tylko pośrednio – przez ich wymianę na dolara USA; Parytety monetarne były stałe, zmiana parytetów była traktowana jako rozwiązanie ostateczne i mogła nastąpić tylko w razie zaburzeń równowagi bilansu płatniczego i tylko za zgodą MFW. Dewaluacja nie mogła przy tym przekroczyć 10%; Bieżące kursy rynkowe mogły wahać się w ściśle określonych granicach ( ±1% od kursu parytetowego lub centralnego)b) Rezerwy walutowe banków centralnych składały się głównie ze złota. Dolarem regulowano w praktyce deficyt bilansu płatniczego c) funkcje pieniądza światowego pełniły na równi złoto i dolar d) W obrotach płatniczych z zagranicą waluty krajowe nie były wymienialne za złoto, lecz tylko na waluty obce Zastosowanie SDR:1)Jednostka rozrachunkowa MFW i Banku Światowego;- prowadzenie rachunkowości; - sporządzanie budżetów; - wyrażanie kwot udziałowych; - ustalenie wysokości kredytów; 2)Regulowanie deficytów bilansu płatniczego; 3) Spłata odsetek i prowizji od zaciągniętych w MFW kredytów; 4) Udzielenie pożyczek i darów; 5)Wpłata podwyżek kwot udziałowych; 6) Zakup walut wymienialnych od innego członka MFW. ZASADY MIĘDZYNARODOWEGO SYSTEMU WIELODEWIZOWEGO - swoboda wyboru reguł kursowych; - Na Rezerwy walutowe składa się wiele składników rezerw walutowych: Dewizy , SDR , złoto ; - nie ma wymienialności na złoto lecz na inne waluty obce zgodnie z zakresem wymienialności ustalonym przez każde państwo;- Funkcje pieniądza światowego pełni dolar i euro UNIA WALUTOWO – GOSPODARCZA 1989r. po koniec lat 80–tych został opracowany plan budowy Unii Monetarnej, który przewidywał 3 etapy budowy: I etap 1990 – 1993 – wolny przepływ kapitału, utworzenie wspólnego obszaru finansowego ; - wzmocnienie koordynacji polityki gospodarczej i współpracy banków centralnych- 1.11.93 traktat Maastricht – utworzenie Unii Gospodarczo – Walutowej (od tego momentu mamy do czynienia z UE a nie z EWG) II etap1.01.1994 – 1998 - utworzenie Europejskiego Instytutu Walutowego – przyjęcie na szczycie w Madrycie (95r) harmonogramu wprowadzenia wspólnej waluty o nazwie euro – 1997r przyjęcie paktu stabilności i wzrostu – nominacja prezesa , wiceprezesa i członków rady zarządzającej EBC – zapewnienie niezależności banków centralnych od rządów – zakwalifikowanie przez radę UE 11 państw UE do strefy euro na podstawie kryteriów konwergencji. KRYTERIA KONWERGENCJI (zbieżności): STOPA INFLACJI średnia stopa inflacji w roku poprzedzającym badanie, nie powinna być wyższa o 1,5 punktu procentowego od wskaźnika odnotowanego w trzech najlepszych pod tym względem krajach; STOPY% średnia nominalna długookresowa stopa % nie powinna być wyższa więcej niż o 2 pkt.% od stopy % w trzech krajach o najniższym poziomie inflacji w roku poprzedzającym badanie; DEFICYT BUDŻETOWY udział planowanego lub aktualnego deficytu rządowego w PKB mierzonym w cenach rynkowych, w roku poprzedzającym badanie, nie powinien przekroczyć 3%; DŁUG PUBLICZNY w roku poprzedzającym badanie dług publiczny nie powinien przekroczyć 60% PKB; PRZYNALEŻNOŚĆ DO ERM II (Europejski Mechanizm Kursowy) przez 2 lata przed przystąpieniem do UE państwa muszą przestrzegać zasad EMK II czyli musi obowiązywać w nich system kursu stałego (system centralny odniesiony do EUR) oraz kursy nie mogą odbiegać powyżej ±15% od kursy centralnego. Nie można samowolnie dokonywać rewaluacji i dewaluacji chyba, że za zgodą krajów UE. III etap (99-02) strefa euro -rozpoczęcie pełnego funkcjonowania EBC i ESBC – początek wprowadzenia wspólnej waluty – utworzenie ERM II – włączenie Grecji do strefy euro (1.1.2001) – rozpoczęcie wprowadzania euro w postaci gotówki oraz wycofanie waluty narodowej – ujednolicenie polityki monetarnej xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx x ESBC: 1) Rada Zarządzająca :najważniejszy organ decyzyjny. W skład wchodzą zarząd ( 6 osób) i 12 prezesów NBC strefy euro. Obowiązki: - uchwalanie wytycznych i podejmowanie decyzji niezbędnych do wykonywania zadań powierzonych Eurosytemowi; - ustalenie polityki pieniężnej obszaru euro; określenie wytycznych koniecznych do realizacji tych decyzji 2) Zarząd – mianowany przez Radę w jego skład wchodzi 6 osób: prezes EBC, wiceprezes i 4 członków Obowiązki: przygotowanie posiedzeń rady Prezesów; - realizowanie polityki pieniężnej zgodnie z wytycznymi Rady; - kierowanie codzienną działalnością EBC 3) Rada Główna skład Prezes EBC, wiceprezes i prezesi banków spoza strefy euro. Obowiązki: przygotowanie NBC do uczestnictwa w eurosystemie; współdziałanie przy wydawaniu opinii w zakresie aktów prawnych dotyczących ESBC; - wspomaganie działalności sprawozdawczej ESBC; - realizacja zadań o charakterze administracyjnym. Niezależność ESBC 1) instytucjonalna- przyjmowanie wytycznych, instrukcji czy sugestii od osób trzecich przy wykonywaniu zadań nałożonych przepisami TWE i Statutu 2)personalna – tryb powoływania i odwoływania członków kierownictwa banku oraz zapewnienie im odpowiednio długiej kadencji 3) finansowa – trwałe określenie zasad tworzenia i podziału funduszu banku, wykluczając możliwość wywierania „nacisku” na decyzje banku w kwestiach finansowych. 4) funkcjonalna – prawo kształtowania polityki pieniężnej oraz samodzielnego podejmowania decyzji w wypełnianiu pozostałych funkcji statutowych. Cele MFW : - wspieranie międzuynarodowej wspólpracy w sprawach walutochych; - zapewnienie satbilności walut krajów członkowskich; - ustanowienie wielostronnego systemu rozliczeń z ty bieżących transakcji miedzy krajami członkowskimi oraz wyeliminowanie ograniczeń kursowych mogących utrudnic wzrost handlu światowego; - zapewnienie krajom członkowskim środków finansowych; - sprawowanie nadzoru nad zadłużeniem międzynarodowym; - dążenie do zwiększenia światowych rezerw walutowych. Struktura organizacyjna MFW 1) Rada Gubernatorówpodejmuje decyzje w sprawach – przyjmowania członków – podwyżek kwot udziałowych – keracji i alkokacji SDR 2) Rada Wykonaecza ( Rada Dyrektorów, Zarząd) 24 dyrektorów ; 5 mianowanych i 19 wybieranych oraz dyrektor genaralny. Decyzje dotyczą – umów kredytowych – nadzoru nad ich wykonaniem – zmiany kwot – startegi rozwiazania problemu zadłużenia – spraw zleonych przez Rade Gubernatorów. Warunki przystąpienia do MFW 1) wniesienie odpowiedniej kwoty udziałowej Kwota udziałowa dzieli się na 2 części – 25% jest wnoszona w aktywach rezerwowych : SDR USD EURO JPY – 75% jest wnoszone w walucie własnej 2)zgłoszenie obowiązującej polityki kursowej 3) coroczne konsultacje kraju członkowskiego z MFW na temat sytuacji gosp i płatniczej 4) dostarczenie systematycznych danych o gospodarce. Źródła środków finansowych MFW 1) zasoby własne – wpłaty kwot udziałowych przez kraje członkowskie – dochody z działalności kredytowej – dochody ze sprzedaży złota 2) Zasoby pożyczone a) pożyczki dla krajów członkowskich – Ogólne Porozumienie Pożyczkowe – Nowe porozumienie pożyczkowe b) pożyczki z Banku Rozrachunków Międzynarodowych Kredyty MFW: 1)Promesy kredytowe – transze są przeznaczone na krotkoter cele regulacji bilansów płatniczych na okres max 2 lat i spłacane są w ciągu 3-5 lat od momentu zaciągnięcia 2) Rozszerzone ułatwienia finansowe – dot kredytów dlugoter na przezwyciężenie trudności w BP o charakterze strukturalnym i makroekonomicznym 3) Dodatkowe ułatwienia rezerwowe – ustalone w celu zapewnienia krotkter pomocy finansowej krajom doświadczającym trudności w BP wywołanych spadkiem zaufania do ich gospodarek 4) kompensacyjne ułatwienia finansowe – w ramach tych ułatwień kraj członkowski może zaciągnąć kredyt na pokrycie spadków z eksportu i tymczasowego wzrostu kosztów importu zbóż oraz inne wydatki związane ze zdarzeniami od niego niezależnymi. 5) Pomoc nadzwyczajna – udzielana w przypadkach wystąpienia problemów w BP związanych z nagłymi i nieprzewidywalnymi klęskami naturalnymi w przypadku trudności wynikających z konfliktów politycznych 6) Ułatwienia dotyczące wzrostu gosp i ograniczenia ubóstwa – przeznaczone na walkę z ubóstwem oraz dla zapewnienia wzrostu gosp. Zadania banku światowego: popieranie dążeń do zrównoważonego wzrostu wymiany międzynarodowej i równowagi bilansu płatniczego, - udzielanie finansowej pomocy na przebudowe gospodarki – ułatwienie rozwoju bezpośrednich inwestycji zagranicznych i lokalnych - rozwoj przedsiębiorstw lokalnych poprzez dostarczanie im zagranicznych źródeł finansowania. Priorytet banku swiatowego w ostatnich latach: - wsparcie rozwoju w krajach rozwijających się – likwidacja nędzy w Afryce – rozwój zasobow ludzkich – zwalczanie korupcji – walka z epidemia – ochrona środowiska Warunki przystapienia do banku: - uczestnictwo w MFW – wniesienie określonej kwoty: pierwsza czesc kwoty stanowi tzw kapital wpłacony a druga tzw fundusz gwarancyjny. Działalność pożyczkowa banku: cel – konkretne przedsięwzięcia inwestycyjne, kryteria: - kredyty dla kraju członkowskiego albo jednostki politycznej tych panstw – na inwestycje rentowe – na wydatki dewizowe – kredyt niewiązany – kredyt uzupełniający w stosunku do srodkow krajowych. Warunki udzielania kredytu: - kredyty długookresowe – okres karencji z reguły 5 lat – oprocentowanie wg. ST. Rynkowej – od kredytow pobierana jest oplata za gotowość, Inne formy działalności banku swiatowego: - uczestnictwo w pozyczkach zaciągniętych z roznych zrodeł – udzielenie gwarancji dla kredytow zaciągniętych u innych kredytobiorcow – organizacja pozyczek i sprzedaz udziałów. Cel działalności MKF: - wspieranie rozwoju sektora prywatnego w krajach rozwijających się przez przyciąganie kapitału zagranicznego i krajowego – świadczenie udług doradczych i pomocy technicznej na rzecz rządów i przedsiębiorstw Produkty MKF: - pozyczki długoterminowe, - finansowanie konsorcjalne – emisja akcji – gwarancje – instrumenty zarzadzania ryzykiem finansowym. Cel działalności wielostronnej agencji gwarancji inwestycji: wspieranie napływu zagranicznych inwestycji bezpośrednich do krajow rozwijających się poprzez: *udzielanie inwestorom gwarancji od ryzyka niehandlowego *świadczenie usług doradczych w zakresie tworzenia sprzyjających warunkow dla inwestycji zagranicznych *uczestniczenie w dialogu miedzy krajami eksportującymi i impotrujacymi *wspolpracuje z międzynarodowymi agencjami ubezpieczającymi inwestycje zagraniczna. Zadania bankow rozrachunkow międzynarodowych: -1)bank bankow centralnych : -udzielanie kredytow bankom centralnym, kupno sprzedaz wymiana zlota na wlasny rachunek i rachunek BC, - kupno sprzedaz dewiz, - dyskontowanie weksli bankow centralnych itd. 2) agent i powiernik w odniesieniu do roznych funduszy międzynarodowych 3) forum dla międzynarodowej współpracy walutowej 4) centrum prac badawczych i publikacji danych statystycznych. Cel działalności EBOR: - finansowanie rozwoju gospodarczego w krajach europy srodk. I wschod. oraz bylego ZSRR – wspieranie sektorow rozwoju prywatnego – finansowanie rozbudowy i unowocześnienia infrastruktury – udzielenie gwarancji kredytowych – nabycie mniejszościowych pakietow akcji (od 2 do 100 mln euro) – kredyty nie wymagaja gwarancji skarbu panstwa. Struktura bilansu płatniczego:1.bilans obrotow bieżących: bilans handlowy - bilans usług - bilans procentow i dywidend - bilans transferow; 3.Bilans obrotow kapitałowych i finansowych: - rachunek kapitałowy - rachunek finansowy (inwestycje bezpośrednie, inwestycje portfelowe, pozostałe – lokaty depozyty, pochodne instrumenty finansowe) 4. Pozycja finansujaca – oficjalne aktywa rezerwy(dewizy, złoto, SDR) – kredyty z MFW – transakcje finansowania wyjatkowego 5. saldo błedu i dopuszczeń. Czynniki zakłócające równowagę bilansu: - zmiany wilkosci i struktury dochodu narodowego, - zmiany krajowego poziomu cen wywolane wzrostem kosztow produkcji pieniadza do padku konkurencyjności wyrobow na rynku swiatowym – zmiany poziomu cen swiatowych – zmiany wysokości st.% i st. Zysku za granica w stosunku do stop krajowych, - strukturalne zmiany w popycie zagranicznym na towary eksportowane przez dany kraj – kleski naturalne, konflikty zbrojne. Mechanizm dostosowawczy w warunkach kursy stałego: Nadwyzka pieniadza prowadzi do zwiekszenia wydatkow – wzrost wydatkow powoduje wzrost cen krajowych – wzrost cen zwiekasz import zmniejsza eksport czyli postaje deficyt BP – postanie deficytu prowadzi do zmniejszenia rezerw walutowych – zmniejszenie rezerw zmniejsza baze walutowa i prowadzi do zwiekszenia podazy pieniadza – zwiekszenie podazy pieniadza prowadzi do zmniejszenia wydatkow – spadek wydatkow powoduje spadek cen towarow krajowych – obniżenie cen powoduje wzrost eksportu spadek importu – przywarocenie równowagi BP. Mechanizm dostosowawczy w warunkach kursy płynnego: Nadwyzka pieniadza prowadzi do zwiekszenia wydatkow – wzrost wydatkow zwieksza import i wystepuje deficyt BP – postanie deficytu prowadzi do deprecjacji waluty krajowej – deprecjacja powoduje wzrost cen – wzrost cen wywoluje popyt na pieniadz – wzrost popytu na pieniadz przywraca równowagę miedzy popytem a podaza pieniadza a tym samym równowagę BP.
