Komenda Wojewódzka Policji w Białymstoku
advertisement
Komenda Wojewódzka Policji w Białymstoku Festiwal Małych Form Teatralnych pod hasłem „Dramat i tragedię pozostaw teatrowi”. Kontakt: Adres: 15-003 Białystok, ul. Sienkiewicza 65 Numer telefonu: 085/677-34-88 Adres e-mail: [email protected] Strona internetowa: www.podlaska.policja.gov.pl Data rozpoczęcia projektu: październik 2002 roku Opis projektu W związku z występującymi niekorzystnymi tendencjami w zakresie dynamiki zjawisk patologicznych dotykających znacznego odsetka młodzieży na poziomie szkół gimnazjalnych oraz w poszukiwaniu nowych, skutecznych form oddziaływania profilaktycznego – w 2002 roku Wydział Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku wspólnie z Teatrem Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku, Teatrem Lalki i Aktora w Łomży, Domem Pracy Twórczej w Suwałkach oraz Kuratorium Oświaty w Białymstoku zainicjował nowatorską formę profilaktyki „wychowania młodzieży poprzez sztukę” realizowaną w formie – Festiwalu Małych Form Teatralnych pod hasłem: „Dramat i tragedię pozostaw teatrowi”. Zasadniczym celem projektu jest stworzenie w środowisku młodzieży mechanizmów sprzeciwu wobec negatywnych zjawisk - przemocy, alkoholizmu, narkomanii, a także nietolerancji, bowiem to właśnie one wydają się być szczególnie groźnymi, nieuchronnie prowadzącymi do społecznej degradacji człowieka. Z dotychczasowych doświadczeń w obszarze profilaktyki wynika jednoznacznie, że najskuteczniejszą formę przekazu informacji stanowi formuła, w której - młodzi apelują do młodych, zaś rola osób dorosłych sprowadza się jedynie do pobudzenia wrażliwości „zdrowej” części środowiska młodzieży oraz stworzenia warunków jej aktywnego działania na rzecz eliminacji negatywnych postaw. Dlatego też, aby skutecznie zapobiegać tragediom wielu młodych ludzi dążyliśmy do powstania, właśnie w środowisku młodzieży, jej własnych mechanizmów obronnych. Przestrogi bowiem kierowane ze strony dorosłych – niestety, często nie znajdują akceptacji w odrębnym świecie wartości młodego pokolenia. Wdrożone przedsięwzięcie jest tak skonstruowane, że to właśnie młodzież przy pomocy opiekuna - na bazie problemów występujących w jej lokalnym środowisku - przygotowuje scenariusz oraz dowolną formę teatralną zawierającą wyraźne przesłanie profilaktyczne. Obserwacja prezentowanych spektakli pozwala na stwierdzenie, iż ich bohaterami są zwykle młodzi ludzie borykający się z różnymi problemami współczesnego świata – samotni, sfrustrowani, odrzuceni przez rodzinę czy rówieśników, często zdemoralizowani. Byli też tacy, którzy za wszelką cenę pragnęli mieć przyjaciół – jednak bez podporządkowania się grupie, która wstąpiła na złą drogę - potrzebowali wsparcia rodziny, lecz spotykali się z agresją, poniżeniem, krytyką i brakiem miłości z ich strony... Wnikliwie analizując prezentowane przedstawienia, wyraźnie można było dostrzec, iż współczesny młody człowiek potrzebuje przede wszystkim tego, ażeby nam – dorosłym o sobie opowiedzieć, zaś od nas oczekuje bardziej umiejętność słuchania i patrzenia aniżeli mówienia. Młodzież przemawiała do widza z nadzieją, iż ten przekaz dotrze do wszystkich młodych ludzi bardziej aniżeli pouczenia dorosłych, być może otworzy także oczy rodzicom, nauczycielom i wychowawcom na wielorakość problemów z jakimi się borykają... Ich prezentacje pokazują w sposób jakże wyraźny, co powoduje, że młodzież sięga po alkohol czy narkotyki oraz jakie okoliczności temu towarzyszą. Niejednokrotnie główną przyczyną jest trudna sytuacja panująca w domu - konflikty, nieporozumienia rodzinne oraz brak czasu dla dziecka. W sposób bardzo charakterystyczny ukazują również olbrzymią rolę w kreowaniu zachowania dziecka przez najbliższe środowisko szkolne, które swoją bezwzględnością, a wręcz wyszukanym okrucieństwem - często zaskakuje. Realizacja założeń projektu zainicjowała powstanie wielu nowych młodzieżowych grup teatralnych, które obecnie aktywnie funkcjonują w swoich lokalnych środowiskach, przyczyniając się do wyposażania młodzieży w niezbędną wiedzę dotyczącą profilaktyki uzależnień. Jednocześnie umożliwia on grupom dalszy, systematyczny rozwój, przyczyniając się do doskonalenia ich warsztatu artystycznego. Festiwal Małych Form Teatralnych stał się na Podlasiu bardzo ważnym lokalnym forum dyskusyjnym młodzieży o aktualnych zagrożeniach - oprócz zapewnienia wysokiej skuteczności przekazu informacji, znacząco wpływa również na efektywną edukację w zakresie rozumienia przez młodych ludzi zasad obowiązujących w społeczeństwie obywatelskim. Główne cele i założenia Projektu: Ograniczenie demoralizacji i przestępczości wśród nieletnich, w szczególności poprzez: - stworzenie w środowisku młodzieży skutecznych mechanizmów obronnych wobec negatywnych zjawisk społecznych, - ukazanie destrukcyjnych skutków stosowania przemocy rówieśniczej oraz wykształcenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach nacisku ze strony grupy, - promowanie zdrowego stylu życia oraz ukazywanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego – wolnych od używek i zachowań agresywnych, - pobudzenie aktywności wychowawców szkół gimnazjalnych z terenu woj. podlaskiego na rzecz pracy twórczej z młodzieżą, - integracja środowiska lokalnego w walce przeciwko negatywnym zjawiskom społecznym dotykającym młode pokolenie. Sposób realizacji projektu. Etap I – Analiza: Dokonywana na podstawie informacji zebranych od komend miejskich i powiatowych Policji z terenu całego województwa, a także na podstawie konkretnych przypadków - bieżąca analiza czynów popełnianych przez nieletnich oraz na ich szkodę, a także metod i sposobów działania nieletnich sprawców. Etap II – Czynności przygotowawczo-organizacyjne: 1. Nawiązanie współpracy z podmiotami pozapolicyjnymi, lokalnymi władzami samorządowymi celem utworzenia koalicji na rzecz realizacji projektu. 2. Powołanie zespołu roboczego, w skład którego weszli przedstawiciele: - Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku; - Teatru Dramatycznego im. A. Węgierki; - Kuratorium Oświaty w Białymstoku. 3. Opracowanie założeń projektu oraz przygotowanie harmonogramu i folderu informacyjnego wraz z kwestionariuszem zgłoszeniowym. 4. Skierowanie oferty udziału do wszystkich szkół gimnazjalnych znajdujących się na terenie woj. podlaskiego. 5. Przyjęcie pisemnego zgłoszenia od szkół deklarujących udział w projekcie z jednoczesnym przesłaniem scenariusza wybranej formy teatralnej. Etap III – Praca profilaktyczna z młodzieżą: Przygotowania rozpoczynają się na początku roku szkolnego i polegają w głównej mierze na pracy wychowawców oraz pedagogów szkolnych z młodzieżą w zakresie: identyfikacji lokalnych problemów dotykających młodzież oraz opracowania prezentacji teatralnej zawierającej wyraźne przesłanie o walorach profilaktycznych. Etap IV – Eliminacje strefowe: Zostają przeprowadzone artystycznych wszystkich poprzez ocenę zgłoszonych prezentacji drużyn z przygotowanych jednoczesnym form wyłonieniem 8 finalistów. Prezentacja przygotowanych spektakli odbywa się z młodzieżą gimnazjalną w regionach: białostockim, łomżyńskim oraz suwalskim przy udziale specjalistów reprezentujących: Policję, profesjonalne teatry, placówki pomocowe i terapeutyczne oraz kuratorium oświaty. Etap V – Konsultacje: Dla wszystkich grup młodzieży zakwalifikowanych do finału organizowane są warsztaty artystyczne, celem dopracowania przygotowanych przez młodzież spektakli profilaktycznych. Warsztaty są prowadzone przez znawców zagadnienia w Teatrze Dramatycznym im. A. Węgierki w Białymstoku. Etap VI – Gala finałowa: Organizowana jest na Dużej Scenie Teatru Dramatycznego im. A. Węgierki w Białymstoku, gdzie finaliści przedstawiają najlepsze prezentacje teatralne. W roli obserwatorów występuje podlaska młodzież gimnazjalna oraz rodzice i nauczyciele. Zespołom przyznawane są: I, II i III miejsce w klasyfikacji generalnej - I, II i III wyróżnienie za walory wychowawcze oraz I i II wyróżnienie za walory artystyczne. W 2003 roku – jako nowość wprowadzono dodatkowy element oceny w postaci wyłonienia zwycięskiego spektaklu przez „młodzieżowe jury” składające się z reprezentantów poszczególnych gimnazjów uczestniczących w gali finałowej. Etap VII - Debaty profilaktyczne: Debaty organizowane na Małej Scenie Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku – realizowane w formie Teatralnych Poniedziałków Profilaktycznych: Idea Teatralnych Poniedziałków zakłada prezentację spektakli nagrodzonych w Finale Festiwalu Małych Form Teatralnych, posiadających szczególne walory poznawcze i profilaktyczne oraz podejmowanie z młodzieżą bezpośrednio po prezentacji – dyskusji o aktualnych najistotniejszych zagrożeniach oraz sposobach ich unikania. Teatralne Poniedziałki Profilaktyczne organizowane były jako cykl profilaktycznych spotkań z młodzieżą oraz przedstawicielami: Policji, Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki, Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku, Kuratorium Oświaty, przedstawicieli: Stowarzyszenia „MONAR”, Młodzieżowego Ośrodka Terapii i Readaptacji „ETAP” oraz Zakładu Poprawczego w Białymstoku. Debaty organizowane w szkołach – z wykorzystaniem płyty DVD. W wyniku realizacji festiwalu powstał wartościowy materiał, który oprócz walorów artystycznych posiada również bardzo cenne wartości wychowawcze. W 2005 roku został on nagrany przez Podlaską Telewizję PTV. Obecnie służy do dalszego upowszechnienia, również wśród rodziców, nadając pożądany kierunek pracy profilaktycznej we wszystkich szkołach gimnazjalnych. Etap VII - Ewaluacja programu i follow - up: - spotkania ze wszystkimi opiekunami młodzieżowych zespołów z udziałem przedstawicieli: placówek pomocowych, kuratorium, Policji oraz środowisk artystycznych, - ocena odbioru przez młodzież programu w poszczególnych środowiskach; - weryfikacja założeń organizacyjnych programu, - szkolenie kadry pedagogicznej z zakresu wykorzystywania dramy w pracy profilaktycznej z młodzieżą oraz przygotowanie do kolejnych edycji programu, - dystrybucja płyty DVD z festiwalowymi prezentacjami - celem podniesienia skuteczności i ukierunkowania pracy wychowawczej z młodzieżą oraz ich rodzicami. Partnerzy w realizacji projektu oraz ich zaangażowanie (planowanie, przygotowanie, wdrożenie). Jacy partnerzy (rządowi, prywatni) byli zaangażowani w realizację różnych faz projektu? Jakie były role i zadania partnerów projektu? W jaki sposób był projekt finansowany? - Urząd Marszałkowski woj. podlaskiego: sfinansowanie nagrania materiału dydaktycznego w postaci płyty DVD oraz nagrody głównej w postaci wycieczki turystycznokrajoznawczej finałowym zespołom, Urząd Miejski w Białymstoku: wsparcie finansowe projektu, - Wydział Prewencji Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku: opracowanie merytoryczne założeń projektu, organizacja wszystkich faz realizacyjnych projektu, przewodniczenie w obradach komisji konkursowej, uczestnictwo w debatach profilaktycznych, - komendy miejskie i powiatowe Policji woj. podlaskiego: rozpropagowanie założeń projektu wśród szkół gimnazjalnych, organizacja zajęć profilaktycznych w szkołach, uczestnictwo w eliminacjach strefowych Festiwalu, udział w obradach komisji konkursowej, - Kuratorium Oświaty w Białymstoku, Łomży i Suwałkach: merytoryczne wsparcie projektu, udział w obradach komisji konkursowej, przyznanie wyróżnienia Podlaskiego Kuratora Oświaty, uczestnictwo w debatach profilaktycznych, - podlaskie szkoły gimnazjalne: praca z młodzieżą w zakresie identyfikacji problemów oraz sposobów ich przeciwdziałania i rozwiązania zaistniałych sytuacji konfliktowych, opracowanie scenariusza wybranej formy teatralnej, wykorzystanie projektu w działalności wychowawczej i profilaktycznej z młodzieżą gimnazjalną, praca z rodzicami na bazie wypracowanych form teatralnych, Stowarzyszenie Praktyków Dramy STOP – KLATKA: szkolenie kadry pedagogicznej - z zakresu wykorzystywania dramy w pracy profilaktycznej z młodzieżą, Placówki pomocowe i terapeutyczne: uczestnictwo w debatach profilaktycznych, - udział w szkoleniu kadry pedagogicznej podlaskich szkół gimnazjalnych, Podlaska Telewizja PTV: patronat medialny poszczególnych etapów realizacyjnych - projektu, nagranie materiału profilaktycznego do prowadzenia zajęć w szkołach w postaci płyty DVD, Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku: współuczestnictwo - w organizacji gali finałowej oraz eliminacji strefowych dla powiatu białostockiego poprzez zapewnienie bazy lokalowej, obsługi, profesjonalnego sprzętu oraz rekwizytów, organizacja oraz przeprowadzenie konsultacji artystycznych, udział w obradach komisji konkursowej; - Teatr Lalki i Aktora w Łomży, Regionalny Ośrodek Kultury i Sztuki w Suwałkach: współuczestnictwo w organizacji eliminacji strefowych dla powiatu łomżyńskiego poprzez zapewnienie bazy lokalowej, obsługi, profesjonalnego sprzętu oraz rekwizytów, udział w obradach komisji konkursowej; - Białostocki Teatr Lalek: prowadzenie gali finałowej; - Liceum Sztuk Plastycznych w Supraślu: ręczne wykonanie statuetek dla finalistów. W jaki sposób konsultowano propozycje i podejmowano decyzje? Wszystkie propozycje i sugestie dotyczące poszczególnych faz realizacyjnych projektu były na bieżąco konsultowane przez twórców i realizatorów projektu z kluczowymi partnerami zaangażowanymi w budowę przedsięwzięcia oraz omawiane podczas roboczych spotkań, konsultacji telefonicznych, a także w trakcie szkoleń. Konkretne decyzje i rozwiązania zapadały po zebraniu opinii od specjalistów z danej dziedziny. Decyzje podejmowali koordynatorzy po konsultacjach – m.in. ze specjalistami dramy i teatru młodzieżowego, specjalistami ds. nieletnich i prewencji kryminalnej komend miejskich i powiatowych Policji woj. podlaskiego, a także nauczycielami oraz pedagogami szkolnymi. Mając na uwadze osiągnięcie jak najlepszych efektów - konsultacje odbywały się przed, w trakcie, a także po zakończeniu każdej edycji Festiwalu. W jaki sposób oceniano realizację poszczególnych faz projektu? (planowania, przygotowania, realizacji). Realizację poszczególnych faz projektu oceniano w następujący sposób: - fazę planowania – poprzez konsultacje planów projektu z nauczycielami i pedagogami szkolnymi oraz specjalistami ds. nieletnich i prewencji kryminalnej komend miejskich i powiatowych Policji woj. Podlaskiego, - fazę przygotowania – poprzez wymianę doświadczeń ze specjalistami dramy, członkami i założycielami Stowarzyszenia Praktyków Dramy STOP – KLATKA, absolwentami Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego, a także Komendą Główną Policji, - fazę realizacji – poprzez ankiety ewaluacyjne ze szkoleń, wywiady swobodne z nauczycielami oraz pedagogami i psychologami szkolnymi, pracownikami Kuratorium Oświaty w Białymstoku, Dziekanem Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku, Kuratorem Sądu Okręgowego. Co było oceniane? Oceniano między innymi: - stopień zagrożenia zjawiskami patologicznymi na terenie podlaskich szkół gimnazjalnych; - liczbę zaangażowanych uczniów oraz wychowawców i pedagogów szkolnych; - integrację środowiska lokalnego, - aktywizację kadry pedagogicznej podlaskich szkół gimnazjalnych. Kto przeprowadzał ocenę? 1. Dziekan Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku: „Inicjatywa wyszła naprzeciw współczesnemu pojmowaniu profilaktyki, która stawia na konstruktywną aktywność, twórcze działania, skupianie się na przyczynach, a nie karaniu za skutki. To także kształtowanie poczucia własnej wartości, wymagania kierowane do siebie, aktywne i świadome uczestnictwo, a nie uczestnictwo w przekazie i bierny odbiór. Festiwal to konstruktywny dialog młodzieży ze sobą – ze swoją podświadomością, ze środowiskiem, z najbliższymi (...), to kształtowanie świadomych wzorców konsumpcyjnych, umiejętności interpersonalnych, rozwijanie umiejętności podejmowania decyzji, kształtowanie poczucia odpowiedzialności za innych, grupę do której przynależymy.”. 2. Prezydent Miasta Białegostoku: „Wychowanie młodzieży, stworzenie im właściwych warunków do kształtowania odpowiedzialnych postaw, a jednocześnie działania profilaktyczne zapobiegające patologiom (...) – to zadania edukacji pozostające w sferze zainteresowania naszego samorządu. (...) W pełni popieram to przedsięwzięcie i jestem przekonany, że ta forma wychowania młodych ludzi – przez sztukę, ich akceptacja i zaangażowanie przynoszą oczekiwane efekty”. 3. Konsultant ds. wychowania Centrum Edukacji Nauczycieli w Białymstoku: „Aktorskie zaangażowanie młodzieży może stanowić działanie umacniające w poczuciu własnej wartości, wzmacniające więzi z grupą, umiejętności współdziałania, uznania społecznego a w konsekwencji jest to czynnik zwiększający odporność na działanie czynników ryzyka. Tego rodzaju spędzanie wolnego czasu przez młodzież stanowi realizację ważnej strategii profilaktycznej – strategii alternatyw. Prezentacja płyty DVD może być zachętą do tworzenia zespołów teatralnych w innych placówkach oświatowo-wychowawczych. Pojedyncze spektakle z płyty mogą być wstępem do dalszej pracy z młodzieżą i dorosłymi, w ramach zajęć wychowawczo-profilaktycznych.” Osiągnięte rezultaty. 1) integracja środowiska lokalnego, 2) wytworzenie wśród całej społeczności szkolnej - swoistego buforu wobec negatywnych zjawisk społecznych, 3) zainspirowanie młodzieży do niekonwencjonalnego sposobu spędzania czasu wolnego, 4) zachęcenie grona młodych ludzi do promocji swojej wiedzy oraz aktorskich umiejętności. - znaczący wpływ na proces budowy wojewódzkiej strategii działań na rzecz zapobiegania demoralizacji i przestępczości nieletnich, - istotne wydarzenie kulturalne oraz bardzo ważne forum dyskusyjnym młodzieży o aktualnych zagrożeniach, - znaczne zaangażowanie kadry pedagogicznej podlaskich szkół oraz profesjonalne wsparcie środowisk artystycznych, - powstanie w wielu szkołach gimnazjalnych amatorskich grup teatralnych, - aktywizacja wychowawców podlaskich szkół gimnazjalnych na rzecz pracy twórczej z młodzieżą, - łącznie w czterech dotychczasowych edycjach Festiwalu uczestniczyło 2.299 gimnazjalistów, których przygotowywało 269 nauczycieli, wychowawców i pedagogów ze 155 podlaskich szkół gimnazjalnych. Do szczególnych, nieplanowanych osiągnięć zaliczyć należy: - znaczące grono partnerów, którzy zaangażowali się w realizację projektu, w tym zwłaszcza Podlaska Telewizja PTV, - nawiązanie współpracy ze specjalistami dramy, absolwentami Wydziału Dramy z Uniwersytetu w Exeter, co pozwoli nam na dalszy rozwój i doskonalenie projektu w przyszłości, m.in. poprzez organizację profesjonalnych szkoleń i konsultacji dla nauczycieli przygotowujących z uczniami – przedstawienia, - udział projektu w III edycji konkursu pod nazwą „Bezpieczna Gmina” z ramienia Prezydenta Miasta Białegostoku, gdzie został uznany za jedną z najciekawszych inicjatyw gmin z zakresu poprawy bezpieczeństwa i porządku publicznego, - zamieszczenie projektu: w Banku Dobrych Praktyk Komendy Głównej Policji, w bazie Centrum Monitorowania Inicjatyw Obywatelskich Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, w bazie danych ogólnopolskiego programu profilaktycznego Komendy Głównej Policji „Profilaktyka a Teatr”.
