Z cukrzycą na Ty - Abbott Diabetes Care
advertisement
Z cukrzycą na Ty Program szkoleń dla pacjentów Co to jest cukrzyca? Glukoza jako paliwo Glukoza INSULINA Energia Funkcjonowanie organizmu Objawy cukrzycy Częste oddawanie moczu Wzmożone pragnienie Osłabienie Zakażenia, gorsze gojenie ran Utrata masy ciała Typy cukrzycy (1) Cukrzyca typu 1 Cukrzyca typu 2 Typy cukrzycy (2) Inne specyficzne typy cukrzycy Cukrzyca ciążowa Hipoglikemia – poziom cukru poniżej normy Drżenie, niepokój Przyśpieszone bicie serca Bladość skóry Głód Nudności Hiperglikemia – poziom cukru powyżej normy Zwiększone pragnienie Częste oddawanie moczu Senność, uczucie zmęczenia Zmiany skórne Nieostre widzenie Wolniejsze gojenie się ran Leczenie insuliną Lekarz ustala dawkowanie insuliny Szybkie wydzielanie insuliny w czasie posiłków, wydzielanie podstawowe insuliny pomiędzy posiłkami i w nocy Leczenie pompą insulinową Podawanie insuliny Dawka podstawowa pokrywa podstawowe zapotrzebowanie organizmu na insulinę niezależne od posiłków. Nie jest ono stałe na przestrzeni doby, lecz podlega wahaniom: jest najniższe w nocy i podczas wysiłku fizycznego. Czas działania różnego rodzaju insulin Miejsca podawania insuliny Insulina krótkodziałająca, szybkodziałająca Insulina o przedłużonym działaniu, analog długodziałający Mieszanki insulinowe, analogi dwufazowe Doustne leki przeciwcukrzycowe Samokontrola Dobór wysiłku fizycznego Sposób odżywiania Kontrola masy ciała Pomiary ciśnienia Pomiary glikemii Pielęgnacja stóp Normy glikemii na czczo i po posiłku Cukrzyca typu 1 i krótkotrwała cukrzyca typu 2 – glikemia po posiłku podczas samokontroli do 140 mg/dl Glikemia na czczo i przed posiłkami w osoczu żylnym 70-110 mg/dl HbA1c: Cukrzyca typu 1 i krótkotrwała cukrzyca typu 2: ≤ 6,5% U chorych w wieku > 70 lat z wieloletnią cukrzycą (> 20 lat), u których współistnieją istotne powikłania o charakterze makroangiopatii (przebyty zawał serca i/lub udar mózgu) ≤ 8,0% Pozostali chorzy – glikemia po posiłku Pozostali chorzy: ≤ 7% podczas samokontroli do 160 mg/dl * Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2012 Normy glikemii na czczo i po posiłku Dla każdego pacjenta należy indywidualnie określić docelowe wartości glikemii: Określenie celów w leczeniu cukrzycy (1) Należy dążyć do osiągnięcia wszystkich wartości docelowych dotyczących: Ciśnienia tętniczego Gospodarki węglowodanowej Gospodarki lipidowej Określenie celów w leczeniu cukrzycy (2) Kryteria wyrównania gospodarki lipidowej: Stężenie cholesterolu całkowitego: < 175 mg/dl Stężenie cholesterolu frakcji LDL: < 100 mg/dl Stężenie cholesterolu frakcji LDL u chorych na cukrzycę i chorobę niedokrwienną serca: < 70 mg/dl Stężenie cholesterolu frakcji HDL: > 40 mg/dl (dla kobiet wyższe o 10 mg/dl) Stężenie cholesterolu „nie HDL”: < 130 mg/dl Stężenie triglicerydów: < 150 mg/dl * Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2012 Określenie celów w leczeniu cukrzycy (3) Kryteria wyrównania ciśnienia tętniczego: Ciśnienienie skurczowe < 140 mmHg Ciśnienie rozkurczowe < 90 mmHg *Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2012 Przy wartościach ciśnienia tętniczego > 140/90 mmHg należy rozpocząć leczenie farmakologiczne Określenie celów leczenia w cukrzycy (4) Rzucenie palenia tytoniu Kontrola masy ciała Regularna aktywność fizyczna Obwód pasa Określenie celów w leczeniu cukrzycy (5) Spożycie tłuszczu (% dziennej energii): Nasycone < 10 Tłuszcze trans < 2 Wielonienasycone n-6 4-8 Wielonienasycone n-3 2g/d. kwasu linolenowego i 200 mg/d. kwasów tłuszczowych Spożycie soli (g/dziennie) < 6 Zalecenia żywieniowe Dieta chorego na cukrzycę powinna być zgodna z zasadami prawidłowego żywienia Dla pacjentów z otyłością zawartość kalorii powinna być ograniczona i skonsultowana z lekarzem prowadzącym Węglowodany 45-50% zapotrzebowania energetycznego Węglowodany złożone o niskim indeksie glikemicznym Węglowodany proste o wysokim indeksie glikemicznym Tłuszcze 30-35% zapotrzebowania energetycznego Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego Tłuszcze pochodzenia roślinnego Białka 15-20% zapotrzebowania energetycznego Białko pochodzenia zwierzęcego Białko pochodzenia roślinnego Witaminy i mikroelementy Wymiennik węglowodanowy 1 wymiennik węglowodanowy (1 WW) to ilość produktu spożywczego, która zawiera 10 gramów węglowodanów Zjedzenie 1 WW, czyli 10 gramów węglowodanów podnosi glikemię o około 40 mg/dl Indeks glikemiczny (IG) Określa zdolność węglowodanów do podwyższenia stężenia glukozy we krwi IG produktu powyżej 60 powoduje gwałtowny wzrost glikemii Obróbka pokarmu zwiększa IG Ogólne zasady prawidłowego żywienia Należy dzielić dzienną rację kalorii na 5-6 posiłków Posiłki należy spożywać o stałych porach i w jednakowych ilościach każdego dnia Ostatni posiłek należy zjeść krótko przed snem, aby zapobiec spadkowi poziomu cukru podczas snu Nie należy się przejadać Zaleca się urozmaicanie diety Zawsze należy mieć przy sobie cukierki lub coś słodkiego, aby spożyć je w przypadku niedocukrzenia Alkohol Spalanie 1g alkoholu dostarcza organizmowi 7,1 kcal Większe ilości alkoholu zaburzają pracę wątroby, co grozi głębokim niedocukrzeniem Spożycie do 20 g/d. alkoholu przez kobiety i do 30 g/d. przez mężczyzn nie musi prowadzić do pogorszenia wyrównania cukrzycy Wysiłek fizyczny (1) Jest integralną częścią leczenia Początkowo aktywność umiarkowana Przed wysiłkiem wykonaj rozgrzewkę Powinien być regularny Każdy rodzaj wysiłku jest korzystny dla zdrowia Wysiłek fizyczny (2) Powikłania Cukrzyca z powodu najczęściej wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania przewlekłych powikłań cukrzycy Przewlekłe powikłania cukrzycy to uszkodzenia różnych tkanek i narządów, prowadzące do ich nieprawidłowej funkcji Ryzyko wystąpienia i postęp przewlekłych powikłań zależą głównie od kontroli metabolicznej cukrzycy. Osoby, u których cukrzyca na przestrzeni wielu lat była dobrze wyrównana, mają małą szansę rozwinięcia przewlekłych powikłań Oprócz przewlekłych powikłań cukrzycy mogą wystąpić powikłania ostre, które charakteryzują się podniesionym poziomem cukru we krwi i niedoborem insuliny Ostre powikłania cukrzycy Do najczęstszych początkowych objawów narastających zaburzeń metabolicznych zalicza się: Gwałtowne chudnięcie Wielomocz Osłabienie Silne pragnienie Nudności i wymioty prowadzące do rozwoju śpiączki Objawy te mogą sugerować wystąpienie kwasic cukrzycowych Przewlekłe powikłania w cukrzycy Retinopatia Udar mózgu Zawał serca Neuropatia Nefropatia Stopa cukrzycowa Nefropatia Nefropatia występuje u 25-40% osób chorych na cukrzycę To upośledzenie funkcji nerek prowadzące do ich niewydolności (konieczność leczenia dializami lub przeszczepem) W wyniku uszkodzenia kłębuszków nerkowych w moczu pojawia się białko Białko w ilości ponad 200 mg/l moczu może świadczyć o uszkodzeniu nerek spowodowanym przez cukrzycę Ważna jest kontrola glikemii i ciśnienia tętniczego oraz 1 x na ½ roku badanie w kierunku mikroalbuminurii Retinopatia Retinopatia to uszkodzenie naczyń krwionośnych gałki ocznej Raz w roku należy wykonywać badanie oczu, które obejmuje m.in.: Badanie ostrości barw Badanie dna oka Badanie rozpoznawania barw Główne czynniki sprzyjające powstaniu tego schorzenia to: hiperglikemia, nadciśnienie tętnicze oraz stres Neuropatia Neuropatia cukrzycowa to grupa zespołów klinicznych, które dotyczą różnych części układu nerwowego – jednej lub kilku jednocześnie Neuropatia cukrzycowa nie jest pojedynczą jednostką chorobową Może przebiegać skrycie i długi czas pozostawać nierozpoznana lub ujawniać się objawami podmiotowymi i przedmiotowymi Zespół Stopy Cukrzycowej (ZSC) Stopa cukrzycowa powstaje w wyniku uszkodzenia układu nerwowego i naczyniowego oraz podatności na infekcje bakteryjne Objawy: Leczenie zespołu stopy cukrzycowej polega na: Na co zwracać uwagę przy analizie wyników pomiarów? Osocze Krwinki białe Płytki krwi Krwinki czerwone Krew pełna Glikoliza oznacza spadek glukozy w próbce „na skrzep” o ok. 10 mg/dl na godzinę. Na co zwracać uwagę przy wykonywaniu pomiarów - najczęstsze błędy Próbka krwi nieodpowiedniej wielkości Przeterminowane paski testowe Pomiar wykonywany kilka razy z tego samego nakłucia Przeoczenie instrukcji dotyczących sposobu wymiany igieł w nakłuwaczach Przygotowanie do zabiegów (1) Przygotowanie do zabiegów (2) Niezbędne badania laboratoryjne, które chory powinien wykonać przed zgłoszeniem się do szpitala: Dobowy profil glikemii (7 oznaczeń w ciągu doby, w tym w godz. 2.00-4.00 w nocy) Morfologia krwi obwodowej i liczba płytek krwi Stężenie w surowicy krwi kreatyniny, elektrolitów, białka całkowitego, aktywność aminotransferaz Równowaga kwasowo-zasadowa (gazometria) krwi Badanie ogólne moczu Ocena dna oka Badanie EKG spoczynkowe Badanie RTG klatki piersiowej Przygotowanie do zabiegów (3) Dokumenty i inne rzeczy niezbędne, które należy mieć ze sobą przy zgłoszeniu się do szpitala: Wyniki badań laboratoryjnych, glukometr, paski testowe, sprzęt do podawania insuliny, dzienniczek samokontroli Leki stosowane przewlekle Nie zabierać ze sobą: Przygotowanie do zabiegów (4) Przygotowanie farmakologiczne zależy od typu cukrzycy i dotychczas stosowanego leczenia, rodzaju zabiegu i stopnia wyrównania metabolicznego. Zawsze należy przestrzegać następujących zasad: Nie przyjmować stałych pokarmów od północy Płyny można przyjmować do czterech godzin przed zabiegiem (ale po uzgodnieniu z anestezjologiem) Co godzinę wykonywać pomiar poziomu cukru przy użyciu glukometru Tak zwane małe zabiegi operacyjne (ekstrakcje zębów, nacięcie ropnia, zdjęcie paznokcia itp.) prowadzone w znieczuleniu miejscowym nie wymagają zmiany dotychczasowej terapii Nie jesteś sam Wszystkie glukometry Abbott Diabetes Care objęte są Bezterminową Gwarancją. Odeślij do nas wypełnioną gwarancję i pamiętaj, że jeśli tylko potrzebujesz pomocy w obsłudze swojego glukometru lub chciałbyś otrzymać materiały edukacyjne, nasz Dział Obsługi Klienta służy pomocą pod bezpłatnym numerem 800 222 688 Z cukrzycą na Ty program szkoleń dla pacjentów © 2011 Abbott
