Dolina Biebrzy - Natura 2000 a turystyka

Obszary sieci Natura 2000:
Obszar Specjalnej Ochrony ptaków - Ostoja Biebrzańska
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk - Dolina Biebrzy
Europejska Sieć Ekologiczna
Natura 2000 – to sieć obszarów
chronionych na terenie Unii
Europejskiej.
Celem wyznaczania tych obszarów
jest ochrona cennych pod względem
przyrodniczym i zagrożonych
składników różnorodności
biologicznej Europy.
Podstawą prawną tworzenia sieci
Natura 2000 jest dyrektywa Rady
79/409/EWG z dnia 02 kwietnia
1979 roku w sprawie ochrony
dzikich ptaków i dyrektywa Rady
92/43/EWG z dnia 21 maja 1992
roku w sprawie ochrony siedlisk
przyrodniczych oraz dzikiej fauny i
flory, które zostały transponowane
do polskiego prawa, głównie do
ustawy z dnia 16 kwietnia o
ochronie przyrody.
Sieć Natura 2000 tworzą dwa
typy obszarów:
obszary specjalnej ochrony ptaków
(OSO),
specjalne obszary ochrony siedlisk
(SOO).
DUBELT
Dolina i Bagna Biebrzy to jedne z ostatnich ostoi
dzikiej przyrody w Europie. Na jej terenie znajduje się
Biebrzański Park Narodowy (największy park narodowy i
jeden z większych w Europie). Obecnie jest to:
•obszar specjalnej ochrony ptaków (PLB 200006 Ostoja
Biebrzańska o pow. 148.508,8 ha) oraz
•specjalny obszar ochrony siedlisk (PLH 200008 Dolina
Biebrzy o powierzchni 121.002,6 ha).
Dolina i Bagna Biebrzy położone są w północno-wschodniej części
Polski, na terenie województwa podlaskiego. Dolina rzeczna ma
swój początek w okolicach Dąbrowy Białostockiej i Lipska a ujście
Biebrzy do Narwi to okolice Wizny. Biebrzańskie bagna podzielone
są na 3 baseny. Północny jest najmniejszy i wąski, graniczy w
rejonie Sztabina z basenem środkowym. Jest on znacznie bardziej
obszerny i zróżnicowany, ale też mało dostępny. Basen
południowy położony między Osowcem a Wizną jest od zachodu
ograniczony wysoczyzną Kolneńską zaś od wschodu przechodzi
płynnie w obrzeże Wysoczyzny Białostockiej.
BAGNA BIEBRZY
Najcenniejsze tereny Doliny i Bagien Biebrzy to otwarte turzycowiska i inne zbiorowiska bagienne.
Większość lasów na tym terenie porasta bagna stąd największy udział drzewostanów w typie siedliskowym
olsu i lasu mieszanego bagiennego. Piaszczyste wydmy na krawędziach doliny porastają bory świeże i bory
mieszane świeże. W lasach tych dominują brzozy oraz olsza czarna i sosna. Stwierdzono 90 gatunków roślin
podlegających ochronie całkowitej i 17 pod ochroną częściową. 45 gatunków tutaj występujących znalazło się
na "Czerwonej liście roślin naczyniowych zagrożonych w Polsce". Do najrzadszych gatunków należą:
zanokcica zielona, skrzyp pstry, widłak wroniec, rosiczka długolistna, tłustosz zwyczajny, zaraza niebieska,
niebielistka trwała, kosaciec bezlistny oraz 20 gatunków storczykowatych z najokazalszym krajowym
gatunkiem obuwikiem pospolitym (najliczniejsza w Polsce populacja).
Dolina Biebrzy jest bardzo ważnym miejscem gniazdowania, żerowania i odpoczynku dla ptactwa wodnobłotnego. W dolinie Biebrzy odnotowano 271 gatunków ptaków, z czego ponad 180 gnieździ się mniej lub
bardziej regularnie. Unikalnym gatunkiem w skali światowej jest wodniczka - drobny ptak wróblowaty
zasiedlający otwarte tereny bagienne. Jest tu ich ok 3 tysięcy, co stanowi niemal 20% światowej populacji.
Równie cenne i rzadkie w skali Europy gatunki to orlik grubodzioby , dubelt , uszatka błotna , rybitwa
białoskrzydła. Dolina Biebrzy jest też ważnym "przystankiem" dla migrujących kaczek, gęsi i żurawi.
Stwierdzono tu obecność 48 gatunków ssaków. W Twierdzy Osowiec znajduje się największe w Polsce
północno-wschodniej skupisko kolonii zimujących nietoperzy. Znajduje się tu największa w kraju ostoja
łosia (ok. 400 sztuk). Z pozostałych ssaków na uwagę zasługują: wilk, wydra i łoś.Nazwa Biebrzy pochodzi
prawdopodobnie od słowa bóbr, od wieków nad rzeką żyły bobry.Nad Biebrzą żyją również jenoty, piżmaki,
borsuki, lisy, gronostaje, sarny i jelenie.W wodach żyje około 36 gatunków ryb, m.in. szczupaki, sumy i
węgorze, a także klenie i brzany.
ŁABĘDŹ KRZYKLIWY
Ogromna różnorodność przyrody, obecność
wielu rzadkich i reliktowych gatunków szaty
roślinnej oraz świata zwierząt sprawia, że
Biebrza stała się miejscem kultowym wśród
przyrodników, biologów, ornitologów oraz
turystów z całego świata. Z myślą o
turystach na terenie doliny i bagien Biebrzy
powstało wiele ścieżek edukacyjnych oraz
szlaków
turystycznych:
pieszych
rowerowych, kajakowych i konnych. Na
terenie doliny usytuowano kilka wież
widokowych, z których rozciąga się
przepiękny widok. W ostatnim czasie mocno
rozwinęła
się
agroturystyka.
Na
zainteresowanie
turystów
zasługuje
Twierdza w Osowcu. Została usytuowana
na jedynej przeprawie przez bagna
biebrzańskie, w zwężeniu doliny Biebrzy .
W przeszłości miała ona duże znaczenie
strategiczne.
Była bowiem
ważnym
elementem zespołu umocnień broniących
zachodnich granic imperium rosyjskiego.
Warto również odwiedzić Króla Biebrzy
czyli Krzysztofa Kawenczyńskiego, który
mieszka w Suchej Barci. Wnętrze jego domu
przypomina prawdziwy skansen. W kuchni
stare garnki, gliniane dzbanki, stary kaflowy
piec oraz balia do prania.W pokoju mnóstwo
starych książek, rzeźb i obrazów. Nastroju
dodaje melancholijna muzyka płynąca z
przedwojennego
gramofonu.
Z
dobrodziejstw cywilizacji ma tylko prąd i
telefon. W stajni na podwórku mieszkają
dwa tarpany, na ganku przed domem
wylegują się koty a po podwórku biegają
psy, a latem mieszkają razem z nimi
bociany.
WYDRA ZE ZDOBYCZĄ
Wykorzystane źródła wiedzy:
WWW.BIEBRZA.ORG.PL
WWW.PTAKI.INFO.PL
WWW.PRZYRODA.POLSKA.PL
WWW.NATURA2000.GDOS.GOV.PL
WWW.WIKIPEDIA.PL
WWW.EDENPOLSKA.PL
Zdjęcia wykonał i udostępnił: Pan Piotr Dombrowski – leśniczy w Biebrzańskim Parku Narodowym,
leśnictwo Laskowiec
Prezentację wykonał: Eryk Sadowski , klasa IE, Publiczne Gimnazjum nr 6 z Oddziałami Dwujęzycznymi
im. Seweryna Nowakowskiego w Białymstoku
Opiekun: Pani Anna Świętkowska