Przyroda

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZYRODNICZY
ZDROWO ŻYĆ – ZDROWYM BYĆ !
ROK SZKOLNY 2011/2012
Etap rejonowy – 19 stycznia 2012 r.
KOD UCZNIA …………………………………
Maksymalna ilość punktów
Ilość zdobytych punktów
50 pkt
Podpisy sprawdzających
Drogi Uczniu!
Witamy na etapie rejonowym konkursu przyrodniczego. Życzymy powodzenia!
INSTRUKCJA DLA UCZNIA


Test zawiera 26 zadań. Na rozwiązanie ich masz 90 minut. W pytaniach testowych
zawierających cztery odpowiedzi tylko jedna jest prawidłowa. Tę jedną musisz wybrać.
Właściwą odpowiedź zakreśl krzyżykiem . Na przykład:
A




C
D
Jeżeli przez pomyłkę zakreślisz nieodpowiednią literę otocz ją wyraźnie kółkiem, po czym
zakreśl krzyżykiem właściwą odpowiedź np.:
A

B
B
C
D
Wybieraj zawsze tylko jedną wersję – tę najwłaściwszą. Każde prawidłowe zakreślenie
odpowiedzi daje Ci jeden punkt. Zakreślenie więcej niż jednej odpowiedzi ocenia się na zero
punktów.
Przy pytaniach otwartych (do uzupełnienia) stosuj się ściśle do poleceń.
Do zaznaczania odpowiedzi używaj wyłącznie długopisu jednego koloru. Nie wolno używać
gumki ani korektora do wycierania błędnie zakreślonych liter.
Nie korzystaj z pomocy sąsiadów, gdyż w ten sposób możesz doprowadzić nie tylko do swojej,
ale i ich dyskwalifikacji.
1
1. Regularne ćwiczenia powodują:
A. zmniejszenie zapotrzebowania organizmu na tlen i produkty energetyczne
B. zmniejszenie wydalania toksycznych produktów przemiany materii
C. zmniejszenie wydzielania insuliny, spada prawdopodobieństwo rozwoju cukrzycy
D. obniżenie masy i stopnia mineralizacji kości, co zapobiega osteoporozie
1p.
2. Serce człowieka zbudowane jest z:
1p.
A. dwóch komór i dwóch przedsionków oddzielonych od siebie zastawkami i przegrodami
B. jednej komory i dwóch przedsionków oddzielonych od siebie zastawkami i przegrodami
C. jednego przedsionka i dwóch komór oddzielonych od siebie zastawkami i przegrodami
D. dwóch komór i dwóch przedsionków nieoddzielonych od siebie zastawkami i przegrodami
3.
Zaznacz
określenie
1p.
A.
otoczeniem
B.
węgla
C.
energii
D.
4.
oddychanie
zdanie, które
procesu
jest
to
zawiera
wymiana
gazowa
całkowicie
między
poprawne
oddychania.
organizmem
a
podczas oddychania organizm pobiera tlen, a wydziela dwutlenek
oddychanie jest to proces polegający na dostarczaniu organizmowi
oddychanie jest to usuwanie z organizmu produktów metabolizmu
Wpisz nazwy narządów przewodu pokarmowego, w których
się
wymienione
procesy:
odbywają
3p.
A.
rozdrobnienie
mechaniczne
………………………………………………………..
B.
właściwe trawienie i wchłanianie składników
……………………………
C.
gromadzenie
niestrawionych
składników
………………………………….
D.
intensywne
wchłanianie
……………………………………………………………………..
E.
odkażanie
i
trawienie
…………………………………………………………………….
F.
wydalanie
resztek
………………………………………………………………….
5.
Ruch
1p.
A.
B.
C.
D.
dłoni
przy
grze
na
fortepianie
pokarmów
pokarmowych
pokarmowych
wody
pokarmu
pokarmowych
jest
efektem:
wyłącznie skurczów i rozkurczów mięśni kończyn górnych
współdziałania części szkieletu i określonych mięśni kończyn górnych
współdziałania określonych stawów i mięśni kończyn górnych
współdziałania narządów zmysłów, układu nerwowego, szkieletu,
stawów i mięśni
2
6.
Gdy
1p.
A.
B.
C.
D.
słodzimy
cukier
cukier
cukier
cukier
herbatę,
to:
się rozpuszcza tworząc mieszaninę wody i cukru
topnieje i tworzy mieszaninę cukru i wody
się rozpuszcza tworząc zawiesinę cukru w wodzie
topnieje i tworzy zawiesinę cukru w wodzie
7.
Energię uzyskaną w procesie oddychania organizm zużywa
do:
1p.
A.
poruszania się i biegania
B.
utrzymania stałej temperatury ciała
C.
budowy nowych komórek
D.
wszystkich wymienionych procesów
8.
Po powrocie ze szkoły Asia odczuła bolesny obrzęk w
okolicach uszu. Lekarz stwierdził, że jest to obrzęk ślinianek przyusznych. Na co
zachorowała Asia?
1p.
A.
krztusiec
B.
świnkę
C.
płonicę
D.
odrę
9. Uzupełnij tabelę dotyczącą różnic w budowie tętnic i żył, wstawiając cyfry do
odpowiednich kolumn.
3p.
1. ściany sprężyste grube i mocne, 2. ściany cienkie i mało elastyczne, 3. obecność
zastawek, 4. brak zastawek, 5. duże ciśnienie krwi, 6. małe ciśnienie krwi,
różnice w budowie tętnic i żył
tętnice
żyły
………………………………………………………
……………………………………………………….
10. Uzupełnij schemat wpisując nazwę naczynia krwionośnego wychodzącego z lewej
części serca i nazwę naczynia krwionośnego uchodzącego do prawej części serca.
Wybierz właściwe naczynia krwionośne z podanych niżej:
2p.
żyła płucna, aorta, tętnica płucna, żyła główna
Lewa komora
11.
niego
3p.
funkcją,
………………………
……………………..
prawy przedsionek
Przyporządkuj nazwę układu narządów z pełnioną przez
wpisując
obok
cyfry
odpowiednią
literę.
nazwa układu
1. pokarmowy
A.
2. oddechowy
B.
3. szkieletowy
C.
D.
funkcja (zadanie)
pobieranie z powietrza tlenu, a
wydalanie dwutlenku węgla
ochrona
niektórych
narządów
wewnętrznych ciała
trawienie pokarmów
kontrola
narządów
działających
3
niezależnie od naszej woli
1. ………………….
12.
2. ……………….
3. ……………………
Skład chemiczny mleka to: woda = 86%, białko = 3%,
tłuszcze = 4%, węglowodany = 6%, sole mineralne = 0,2%, inne substancje (w
tym
witaminy)
= 0,8%.
Porównaj
dane
i
dokończ
zdanie.
1p.
Mleko jest dla organizmu ważnym surowcem ……………, ………………… i …………………… .
13.
Uzupełnij tabelę wpisując
występujące
w
szkielecie
człowieka
3p.
kości nadgarstka, płaskie, kość udowa, nieregularne
typ kości ze względu na kształt
przykład
kości twarzoczaszki
krótkie
mostek
długie
14.
podane
oraz
niżej
ich
typy kości
przykłady.
Poniżej wymieniono cechy charakterystyczne dla różnych
rozwoju
człowieka.
Nazwij
je.
okresów
3p.
A.
Śpię prawie całą dobę, często płaczę, uwielbiam jeść mleko.
Okres ………………………………………………………………………….
B.
Jestem ciekaw świata, chcę samodzielnie robić różne rzeczy, lubię
bawić się z dziećmi, umiem dużo wierszyków i piosenek.
Okres ……………………………………………………………………………………
C.
Bardzo szybko rosnę, umiem siedzieć i stać, robię pierwsze kroki,
mówię „mama, tata”, mam nawet kilka mlecznych zębów.
Okres …………………………………………………………………………………………
D.
Umiem czytać i pisać, wiem coraz więcej o świecie, mam dużo
kolegów i koleżanek, ale poświęcam im coraz mniej czasu.
Okres …………………………………………………………………………………….
E.
Potrafię biegać, lubię bawić się sam i naprawdę mam już czym gryźć.
Okres ……………………………………………………………………………………..
15.
widzisz kolejno:
Patrząc na rysunki w kierunku wskazanym przez strzałkę,
1p.
A.
komórkę jajową – plemnika – zarodek człowieka
4
B.
C.
D.
komórkę jajową – zarodek człowieka – plemnika
plemnika – komórkę jajową – zarodek człowieka
plemnika – zarodek człowieka – komórkę jajową
16.
odpowiednie
3p.
Wybierz i dopasuj objawy do choroby, wpisując do tabeli
cyfry,
które
mogą
się
powtarzać.
1.
2.
ospa wietrzna
………………….
wywołana
przez
wirus
różowe plamki na
całym ciele zmieniające się w grudki i
pęcherzyki z płynem
3.
drobnoplamista
wysypka najpierw na twarzy, a w ciągu
doby na całym ciele
4.
powiększenie
węzłów chłonnych za uszami i na karku
5.
zarażenie
drogą
kropelkową od osoby chorej
różyczka
………………………..
17.
Oceń prawdziwość informacji, wpisując P – prawda lub F –
fałsz.
2p.
A.
Najważniejszymi roślinami uprawnymi Wyżyny Lubelskiej są: burak
cukrowy, tytoń, pszenica, chmiel. ……………..
B.
Niziny środkowopolskie to obszary przede wszystkim rolnicze.
……………..
C.
Krajobraz przemysłowy, silnie przekształcony przez człowieka
występuje na Nizinie Podlaskiej. ……………..
D.
Najbardziej mroźne i śnieżne zimy charakteryzują Nizinę
Wielkopolską. ……………..
18.
Rozpoznaj
niziny
po
opisie:
2p.
A.
Kraina równinna o żyznych glebach – czarnoziemach i łagodnym
klimacie. Doskonale warunki do rozwoju rolnictwa. Charakteryzuje się najdłuższym
okresem wegetacyjnym roślin (około 220 dni). Rzeką, która przepływa przez tę nizinę,
transportowany jest węgiel kamienny.
………………………………………………………………….
B.
Kraina słabo przekształcona przez człowieka. Krajobraz równinny.
Występuje tam dużo bagien, torfowisk oraz jezior krasowych. Leży w Polsce oraz na
terenie Białorusi i Ukrainy.
…………………………………………………………………..
19.
Połącz w pary podane poniżej przykłady tak, aby nazwa
budowy komórki odpowiadała spełnianej przez niego funkcji.
elementu
3p.
1.
komórkowe
2.
um
3.
jądro
A.
centrum
„dowodzenia” komórki
mitochondri
B.
chloroplast
C.
„spożywcze”
centrum
magazynowa
5
(ciałko zieleni)
4.
5.
nie różnych związków chemicznych
ochrona
komórki
E.
„granica”
komórki
F.
centrum
„energetyczne”
wakuola
D.
ściana
komórkowa
6.
błona
komórkowa
1.
………….
2. …………..
3. ………….. 4. ………….
5. ……………
6.
……………
20.
Przyporządkuj
nazwie
gleby
jej
charakterystykę.
3p.
1.
mady
2.
gleby bielicowe
3.
czarnoziemy
1.
A.
gleby
o
barwie bardzo ciemnej, gdyż
zawierają dużo próchnicy, bardzo
urodzajne, na których uprawia się
pszenicę i buraki cukrowe
B.
gleby
o
barwie
brunatnej,
zawierają
średnią ilość próchnicy, na której
uprawia się pszenicę i chmiel
C.
gleby
o
barwie
jasnej,
powstały
na
piaskach, słabo urodzajne, ubogie
w próchnicę, na których uprawia
się żyto i ziemniaki
D.
gleby
o
ciemnej barwie, powstałe z
drobnych osadów niesionych przez
rzekę, urodzajne, na których
uprawia się warzywa i pszenicę
……………..
2. …………………
3.
………………..
21.
Zaproponuj sposób rozdzielenia mieszaniny soli z makiem.
Jaka to mieszanina? 2p.
mieszanina
sposób rozdzielenia
rodzaj mieszaniny
sól z makiem
22.
Skoki
1p.
A.
B.
C.
do
wody
w
nieodpowiednich
miejscach
to:
najczęstsza przyczyna urazów kręgosłupa
rehabilitacja po urazach kości i stawów
harmonijne rzeźbienie sylwetki
6
D.
23.
podnoszenie odporności organizmu
Patrząc na rysunek mapy świata, napisz, które zdanie jest
prawdziwe, a które fałszywe. Wpisz obok zdania literę P – prawda lub F - fałsz.
3p.
1.
Na
Ziemi
znajdują
się
Na
Ziemi
wyróżniamy
cztery
oceany.
…………..
2.
siedem
kontynentów.
…………..
3.
Amerykę
Północną
i
Południową
przedziela
Ocean
Spokojny.
…………..
4.
Ocean
Indyjski
znajduje
się
na
północ
znajduje
się
od
Afryki.
…………..
5.
Pomiędzy
Europą
i
Biegun
południowy
Azją
nie
żaden
ocean.
………….
6.
znajduje
się
na
Antarktydzie.
…………..
24.
Na podstawie diagramu wskaż dziecko, które ma niedowagę,
nadwagę, ma wagę w normie i jest znacznie otyłe. Odpowiednie cyfry wpisz w
wyznaczone miejsca. 3p
waga w kg
wzrost w cm
7
1.
2.
3.
4.
5.
niedowaga …………
Ania
Tomek
Jacek
Kamil
Ula
nadwaga ………………
100
40
95
60
40
norma ………….
154
156
170
166
180
znaczna otyłość …………
Na podstawie rysunku „Wysokość względna i bezwzględna” wybierz właściwą
odpowiedź w zadaniach 25, 26.
25.
Wysokość
1p.
A.
Wieś u podnóża wzniesienia położona jest na 230 m n.p.m.
względna
wzniesienia
wynosi:
350 m
26.
Wysokość
B. 230 m
bezwzględna
C. 120 m
D. 0 m
wzniesienia
wynosi:
C. 230 m n.p.m.
D. 350 m
1p.
A.
120 m n.p.m.
B. 200 m n.p.m.
n.p.m.
BRUDNOPIS
8
9