Wersja 004.00.00 z 27.10. 2009 KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU LEGATO 500 S.C. sporządzona zgodnie z Rozporządzeniem (WE) 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 roku w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI/PREPARATU I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA 1.1. Identyfikacja substancji lub preparatu Legato 500 SC 1.2. Zastosowanie substancji/preparatu Środek chwastobójczy, koncentrat w formie stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą, stosowany nalistnie. 1.3. Identyfikacja przedsiębiorstwa Producent: Agan Chemical Manufacturers Ltd., Northern Industrial Zone, P.O. Box 262, Ashdod 77102, Izrael, tel. +972-8-8515211, fax +972-8-8522806 Importer: Makhteshim Agan Poland sp. z o.o., ul. Sienna 39, 00-121 Warszawa, tel. +48 22 395 66 66, fax +48 22 395 66 67 Odpowiedzialność za kartę charakterystyki: Makhteshim Agan Poland sp. z o.o. 1.4. Telefon alarmowy +48 22 395 66 66, w godzinach 9.00- 17.00 2. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ Niebezpieczny dla środowiska (N) Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym. 1 3. SKŁAD/INFORMACJA O SKŁADNIKACH Nazwa Nazwa chemiczna zwyczajowa Numer Zawartość Klasyfikacja i CAS/ w oznakowanie Numer preparacie EU/ Numer indeksowy diflufenikan (PN) 2',4'-difluoro-2-(383164-33trifluorometylofenoksy)nikotynoanilid; 4/ -/ 616N-(2,4-difluorofenylo)-2-[3(trifluorometylo)fenoksy]-3032-00-9 pirydynokarboksyamid 40-44% R52-53 Klasyfikacja i oznakowanie zgodnie z REACH/ GHS: diflufenikan: Aquatic Chronic 3; H412 4. PIERWSZA POMOC Uwaga: osoby udzielające pierwszej pomocy na miejscu zdarzenia powinny być wyposażone w środki ochrony indywidualnej opisane w punkcie 8. 4.1. Skażenie skóry Zdjąć zanieczyszczoną odzież i obuwie, skażone powierzchnie ciała spłukać dużą ilością bieżącej letniej wody. 4.2. Skażenie oczu Przemywać oczy dużą ilością wody przez co najmniej 15 minut. Zapewnić konsultację lekarza okulisty. 4.3. Zatrucie drogą pokarmową Jeżeli poszkodowany jest przytomny, wypłukać usta, skonsultować się z lekarzem. Uwaga: nie podawać żadnych napojów i medykamentów doustnie jeśli poszkodowany jest nieprzytomny lub traci świadomość. 4.4. Zatrucie drogą oddechową Wyprowadzić poszkodowanego na świeże powietrze, zapewnić poszkodowanemu spokój; skonsultować się z lekarzem; w przypadku zaburzeń oddychania zastosować sztuczne oddychanie. 2 Informacja dla lekarza: brak specyficznego antidotum, stosować leczenie objawowe i wspomagające. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU 5.1 Zalecane środki gaśnicze: proszki i piany gaśnicze, dwutlenek węgla, rozproszone prądy wodne, mgłowe prądy wodne. 5.2 Środki gaśnicze, których nie wolno używać ze względów bezpieczeństwa: 5.3 Szczególne zagrożenia związane z narażeniem wynikającym z właściwości samej substancji lub preparatu, produktów spalania, powstających gazów: w przypadku pożaru mogą powstać lotne toksyczne produkty rozkładu: tlenki azotu, związki fluoru. 5.4 Specjalne wyposażenie ochronne dla strażaków: sprzęt ochrony dróg oddechowych niezależny od powietrza otoczenia (aparat powietrzny), ochronne rękawice gumowe, ochronne obuwie gumowe. W razie pożaru w pomieszczeniach zamkniętych kombinezon gazoszczelny z aparatem tlenowym. 5.5 Pozostałe uwagi: zapobiec lub ograniczyć przedostawanie się skażonej wody gaśniczej do kanalizacji i zbiorników wodnych. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA 6.1 Indywidualne środki ochrony personelu uczestniczącego w usuwaniu skutków skażenia: odzież ochronna, rękawice ochronne, okulary ochronne lub ochrona twarzy (p. pkt. 8); nie wdychać oparów, unikać kontaktu ze środkiem. Po zakończeniu akcji ratunkowej zdjąć zanieczyszczoną odzież i obuwie. 6.2 Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska Nie dopuścić do przedostania się środka do wód gruntowych, powierzchniowych, kanalizacji. Przy przedostaniu się do kanalizacji, niezwłocznie powiadomić służby ochrony i właściwe organy administracyjne. 6.3 Metody oczyszczania: wyciek zebrać lub przepompować do oznakowanych pojemników i przeznaczyć do utylizacji, nie zebrane pozostałości absorbować obojętnym materiałem chłonnym (piasek, ziemia okrzemkowa), zebrać do oznaczonego pojemnika i usuwać jako materiał niebezpieczny zgodnie z punktem 13. Miejsce wycieku spłukać dużą ilością wody. 3 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ/PREPARATEM I JEJ/JEGO MAGAZYNOWANIE Przestrzegać ogólnych zasad higieny obowiązujących przy pracy z substancjami i preparatami chemicznymi. Po zakończeniu pracy oraz przed każdą przerwą w pracy umyć ręce i twarz wodą i mydłem. 7.1. Postępowanie z substancją/preparatem Zapewnić dobrą wentylację. 7.2. Magazynowanie Przechowywać pod zamknięciem w szczelnym oryginalnym opakowaniu. Przechowywać w suchych, dobrze przewietrzonych pomieszczeniach. Nie przechowywać razem z artykułami żywnościowymi oraz paszami dla zwierząt. Chronić przed bezpośrednim nasłonecznieniem. 7.3. Specyficzne zastosowania W trakcie stosowania środka stosować się ściśle do wskazówek zawartych w etykiecie- instrukcji stosowania środka. 8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ 8.1. Wartości graniczne narażenia diflufenikan: NDS, NDSP, NDSch- nie określono 8.2. Kontrola narażenia 8.2.1. Kontrola narażenia w miejscu pracy a) Ochrona dróg oddechowych: nie jest wymagana w warunkach normalnej pracy ze środkiem b) Ochrona rąk: rękawice ochronne kauczuku naturalnego, butylowego, neoprenu i innych tworzyw odpornych na działanie czynników chemicznych (PN-EN 374-1:2005) c) Ochrona oczu: gogle chroniące przed kroplami cieczy, klasa odporności 3 (PN-EN 166:2005) lub osłona twarzy chroniąca przed rozbryzgami cieczy, klasa 3. d) Ochrona skóry: odzież robocza, zaleca się odzież chroniącą przed opryskaniem cieczą (typ 6, PN-EN ISO 13034). 8.2.2. Kontrola narażenia środowiska - 4 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE I CHEMICZNE 9.1. Informacje ogólne Stan fizyczny: ciekły Kolor preparatu: biały Zapach: słaby 9.2. Ważne informacje dotyczące zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska pH: 5-9 Temperatura wrzenia: 100 (woda) Temperatura zapłonu: nie dotyczy Palność: niepalny Właściwości wybuchowe: nie jest wybuchowy Właściwości utleniające: nie działa utleniającego Prężność par: diflufenikan: 4,2 x 10-3 mPa (25°C) Gęstość względna: 1,08 +/- 0,02 (20°C) Rozpuszczalność w rozpuszczalnikach organicznych: brak danych Rozpuszczalność w wodzie: diflufenikan: 0,05 ppm (20°C) Współczynnik podziału: n-oktanol/woda: diflufenikan: 4,9 Lepkość: brak danych 9.3. Inne informacje Zdolność mieszania się: mieszalny z wodą Rozpuszczalność w tłuszczach: brak danych Przewodnictwo elektryczne: brak danych Temperatura topnienia: brak danych Temperatura samozapłonu: nie dotyczy 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ 10.1. Warunki, których należy unikać Produkt stabilny w normalnych warunkach przechowywania. Patrz punkt 7. 10.2. Czynniki, których należy unikać 5 Mocne kwasy i zasady, substancje i preparaty utleniające. 10.3. Niebezpieczne produkty rozpadu Tlenki węgla azotu, związki fluoru. 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE - działanie ostre toksyczność ostra doustna, LD50, mg/kg, szczur: >2000 toksyczność ostra dermalna, LD50, mg/kg, szczur: >2000 toksyczność ostra inhalacyjna, LC50, mg/l, 4 godz., szczur: >1,43 ostre działanie drażniące skóry, królik: nie działa drażniąco ostre działanie drażniące oka, królik: słabe działanie drażniące - działanie uczulające, świnka morska: nie działa uczulająco - toksyczność dawki powtarzanej: -- diflufenikan: szczur, 2 lata: NOAEL: 500 ppm, 25 mg/kg/dzień, mysz, 2 lata: NOAEL: 500 ppm, 60-73 mg/kg/dzień, pies: NOEL: 100 mg/kg/dzień - działanie rakotwórcze: nie stwierdzono - działanie mutagenne: nie stwierdzono - wpływ na rozrodczość: szczur, 3 pokolenia: NOEL: 200 ppm - wpływ na rozwój płodu: szczur: NOEL: >1000 mg/kg/dzień, królik: NOEL: >1000 mg/kg/dzień 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE 12.1. Ekotoksyczność Toksyczność dla środowiska wodnego - toksyczność dla ryb (LC50, mg/l, 96 godz., pstrąg tęczowy): >100 -- diflufenikan: pstrąg tęczowy: 56-100, karp: 105 - toksyczność dla glonów (EC50, mg/l, 72 godz., Selenastrum capricornutum): 0,724 -- diflufenikan: >10 - toksyczność dla bezkręgowców wodnych (EC50, mg/l, 48 godz., Daphnia magna): >100 -- diflufenikan: >10 Toksyczność dla mikro- i makroorganizmów glebowych: brak danych Toksyczność dla ptaków - toksyczność ostra, LC50, mg/kg, przepiórka: >2000 6 -- diflufenikan: kaczka: >4000, przepiórka: >2150 - toksyczność krótkoterminowa pokarmowa, LC50, 8 dni, mg/kg: >5000 Toksyczność dla pszczół: - toksyczność ostra doustna, LD50, µg per os: >118 - toksyczność ostra dermalna, LD50, µg per os: >100 Wpływ na działanie oczyszczalni ścieków: brak danych 12.2. Mobilność - znane lub przewidywane rozmieszczenie w kompartamentach środowiska: -- środowisko glebowe: difufenikan: niska mobilność -- środowisko wodne: brak danych W odniesieniu do innych właściwości fizykochemicznych patrz: punkt 9. 12.3. Trwałość i zdolność do rozkładu Czas połowicznego rozkładu - w glebie, DT50, dni: diflufenikan: 105-210 - w środowisku wodnym, DT50, godzin: brak danych 12.4. Zdolność do biokumulacji Współczynnik podziału n-oktanol-woda (KOW): p. punkt 9 Współczynnik biokoncentracji (BCF): brak danych 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI 13.1 Sposób usuwania nadwyżki lub odpadu Nie usuwać do kanalizacji. Nie dopuścić do zanieczyszczenia wód powierzchniowych i gruntowych. Nie składować na składowiskach odpadów obojętnych. Unieszkodliwianie odpadowego produktu przeprowadzić zgodnie z obowiązującymi przepisami w instalacjach lub urządzeniach spełniających określone wymagania (licencjonowane zakłady lub producent). Nr kodu odpadów: 7 02 01 08- odpady agrochemikaliów zawierające substancje niebezpieczne, w tym środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (bardzo toksyczne i toksyczne 13.2 Sposób usuwania zużytych opakowań Opróżnione opakowania zwrócić do sprzedawcy, u którego środek został zakupiony. Nie składować na składowiskach odpadów obojętnych. Unieszkodliwianie opakowania produktu przeprowadzić zgodnie z obowiązującymi przepisami w instalacjach lub urządzeniach spełniających określone wymagania (licencjonowane zakłady lub producent). 20 01 19- odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie: środki ochrony roślin zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (np. środkami ochrony roślin I i II klasy toksyczności- bardzo toksyczne i toksyczne) 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE ADR, RID (transport drogowyi kolejowy) - numer ONZ (UN): 3082 - klasa: 9 - właściwa nazwa przewozowa: materiał zagrażający środowisku, ciekły, i.n.o. (diflufenikan) - grupa opakowaniowa: III - numer ADR/ RID: 11 (c) Numer identyfikacji zagrożenia: 90 IMDG (transport morski) - numer ONZ (UN): 3082 - klasa: 9, marine pollutant - właściwa nazwa przewozowa: environmentally hazardous substance, liquid, n.o.s. (diflufenican) - grupa opakowaniowa: III ICAO/IATA (transport lotniczy) - numer ONZ (UN): 3082 - klasa: 9 - właściwa nazwa przewozowa: environmentally hazardous substance, liquid, n.o.s. (diflufenican) - grupa opakowaniowa: III 8 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Symbole zagrożenia: (N) Niebezpieczny dla środowiska. R50/53. Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym. R52/53. Działa szkodliwie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym. Zdania określające warunki bezpiecznego stosowania (zdania S): S2. Chronić przed dziećmi. S13. Nie przechowywać razem z żywnością, napojami i paszami dla zwierząt. S20/21. Nie jeść i nie pić oraz nie palić tytoniu podczas stosowania środka. S23. Nie wdychać rozpylonej cieczy użytkowej. S24/25 Unikać zanieczyszczenia skóry i oczu. S27 Natychmiast zdjąć całą zanieczyszczoną odzież. S36/37. Nosić odpowiednią odzież ochronną i odpowiednie rękawice ochronne S46. W razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza i pokazać mu opakowanie lub etykietę. S47. Przechowywać wyłącznie w oryginalnym opakowaniu w temperaturze nie niższej niż 0°C i nie wyższej niż 30°C. S57 Używać odpowiednich pojemników zapobiegających skażeniu środowiska. S60 Produkt i opakowanie usuwać jako odpad niebezpieczny. Inne zalecenia: S61 Unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie z instrukcją lub kartą charakterystyki. Resztki cieczy użytkowej rozcieńczyć wodą i wypryskać na powierzchni poprzednio opryskiwanej. Wodę użytą do mycia aparatury wypryskać na powierzchni poprzednio opryskiwanej, stosując te same środki ochrony osobistej. Zabrania się spalania opakowań po środku ochrony roślin we własnym zakresie. Zabrania się wykorzystywania opróżnionych opakowań po środkach ochrony roślin do innych celów, w tym także traktowania ich jako surowce wtórne. 9 Klasyfikacja REACH/ GHS: Aquatic Chronic 3 H412. Działa szkodliwie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki. Wykaz aktów prawnych: Punkt 2, 3, 9, 11, 12, Regulation (Ec) No 1272/2008 Of The European Parliament And Of The Council of 16 December 2008 on classification, labelling and packaging of substances and mixtures, amending and repealing Directives 67/548/EEC and 1999/45/EC, and amending Regulation (EC) No 1907/2006 Commission Regulation (EC) No 790/2009 of 10 August 2009 amending, for the purposes of its adaptation to technical and scientific progress, Regulation (EC) No 1272/2008 of the European Parliament and of the Council on classification, labelling and packaging of substances and mixtures Ustawa z dnia 11 stycznia 2001 o substancjach i preparatach chemicznych (Dz.U z 01.11.84 z późn. zm. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. 02.171.1666 z późni. zm.). Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie metod przeprowadzania badań właściwości fizykochemicznych, toksyczności i ekotoksyczności substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. 03. 232, 2343) Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz.U.05.201.1674) Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Z dnia 28 kwietnia 2005 r. Dz.U.05.73.645) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (takst źródłowy Dz.U.04.280. 2771 z późn. zm. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2009 r w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych preparatów chemicznych (Dz.U.09.53.439) 10 Punkt 8 Rozporządzenie Ministra Pracy I Polityki Socjalnej z dnia 29 listopada 2002 r w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (tekst źródłowy Dz.U. 02.217.1833 z późniejszymi z mianami stan wg Dz.U.05.212.1769) Punkt 13 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 Prawo Ochrony Środowiska (Dz.U.01.62.627 z późn. zm.) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach (Dz.U.01.62.628 z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 w sprawie katalogu odpadów (Dz. U.01.112. 1206 z późn. zm.). Punkt 14 Ustawa z dnia 28 października 2002 roku o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych. (Dz. U. 02.199. 1671 z późn. zm.) Oświadczenie Rządowe z dnia 26 lipca 2005 r. W sprawie wejścia w życie zmian do załączników A i B Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 września 1957 r. (Dz.U. 05.178.1481) Ustawa z dnia 31 marca 2004 o przewozie koleją towarów niebezpiecznych. (Dz. U. 04.97.962) 16. INNE INFORMACJE - lista odpowiednich zwrotów R: p. punkt 15 - szkolenia: -- szkolenie w zakresie postępowania i zachowania środków ostrożności przy posługiwaniu się produktami niebezpiecznymi, zgodnie z ogólnymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy -- szkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej -- szkolenie w zakresie obrotu i konfekcjonowania środków ochrony roślin -- szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony roślin - zalecane ograniczenia stosowania: - dalsze informacje:dostępne u producenta lub importera, p. punkt 1 - źródła kluczowych danych, z których skorzystano, przygotowując kartę charakterystyki: karta charakterystyki Legacy 500 SC (001.00.00) z 2.06.2004 11 Zastępuje kartę 003.00.00 z dnia 15.11.2008 Powyższe informacje opracowano na podstawie najnowszej wiedzy i opisują wyrób one z punktu widzenia wymogów ochrony zdrowia i środowiska naturalnego oraz bezpiecznych zasad postępowania. Nie powinny być one jednak interpretowane jako gwarancja specyficznych własności wyrobu. 12