SPIS TREŚCI str
advertisement
PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W WĄBRZEŹNIE 87-200 WĄBRZEŹNO UL. 1 MAJA 46 tel./fax (56) 688-17-55; (56) 688-17-90; e-mail:[email protected] STAN SANITARNY I SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA POWIATU WĄBRZESKIEGO W 2009 ROKU Wąbrzeźno, 08.06.2010 r. 1 SPIS TREŚCI str. WSTĘP 3 I. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH 1. Działania związane z zapobieganiem i zwalczaniem zakażeń i zachorowań na choroby zakaźne 2. Podsumowanie sytuacji epidemiologicznej w zakresie chorób zakaźnych 3. Ocena realizacji Programu Szczepień Ochronnych wykonywanych w powiecie wąbrzeskim w 2009r. II. JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA 4 4 5 6 7 III. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY 8 IV. STAN SANITARNY OBIEKTÓW I URZĄDZEŃ UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ I KĄPIELISK 9 STAN SANITARNY ZAKŁADÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ 11 VI. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE ŚRODOWISKA HIGIENY PRACY 12 VII. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE W SZKOŁACH I INNYCH PLACÓWKACH OŚWIATOWO- WYCHOWAWCZYCH 12 V. VIII. STAN SANITARNY OBIEKTÓW ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU IX. X. XI. 14 DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE OŚWIATY ZDROWOTNEJ I PROMOCJI ZDROWIA 16 ZAKRES POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO PAŃSTWOWEJ INSPEKCJI SANITARNEJ. 17 PODSUMOWANIE 18 2 WSTĘP Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej w Wąbrzeźnie w 2009 r. było zapewnienie bezpieczeństwa ludności powiatu poprzez zapobieganie powstawaniu chorób w tym zakaźnych, zawodowych i innym chorobom cywilizacyjnym, czuwanie nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz zdrowotnym wody a także inicjowanie, organizowanie i koordynowanie działalności promocyjnej na rzecz zdrowia społeczeństwa. Cel ten realizowany był głównie poprzez takie zadania jak: 1. Prowadzenie nadzoru na sytuacją epidemiologiczną w zakresie chorób zakaźnych, a zwłaszcza grypy oraz współpraca z jednostkami samorządowymi i innymi instytucjami zaangażowanymi w działania mające na celu zminimalizowanie skutków pandemii grypy. 2. Sprawowanie nadzoru nad realizacją obowiązkowych szczepień ochronnych i kontrola właściwej gospodarki preparatami szczepionkowymi-wielodawkowymi u świadczeniodawców. 3. Kontynuowanie działań w ramach prowadzonego monitoringu jakości wody przeznaczonej do spożycia, w kąpieliskach i basenach ze szczególnym uwzględnieniem prawidłowości poboru prób wody oraz doskonalenie prowadzonych systemów informatycznych wspomagających monitoring jakości sanitarnej wody. 4. Kontynuowanie nadzoru sanitarnego nad obiektami objętymi ewidencją uwzględniając potrzeby i warunki lokalowe, stan sanitarny obiektów i środowiska. 5. Nadzorowanie warunków środowiska pracy w celu wzmocnienia ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w miejscu pracy oraz podejmowanie działań egzekwujących przestrzeganie przepisów sanitarnych, bezpieczeństwa i higieny pracy. 6. Prowadzenie dochodzeń epidemiologicznych i postępowań administracyjnych w I instancji dotyczących chorób zawodowych. 7. Nadzorowanie placówek nauczania i wychowania pod kątem ochrony zdrowia dzieci i młodzieży przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiska szkolnego oraz nadzorowanie bezpiecznych warunków wypoczynku i rekreacji dzieci i młodzieży. 8. Nadzór nad obiektami produkcji i obrotu żywnością, nad żywnością genetycznie zmodyfikowaną, suplementami diety, nową żywnością oraz materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością, 9. Doskonalenie systemu RAASF oraz współpraca w tym zakresie z innymi jednostkami na terenie województwa. 10. Rozpowszechnianie wśród mieszkańców powiatu wąbrzeskiego wiedzy na temat profilaktyki chorób spowodowanych paleniem tytoniu. 11. Kształtowanie wśród dzieci i młodzieży szkolnej zdrowego stylu życia, ze szczególnym uwzględnieniem racjonalnego odżywiania i aktywności fizycznej jako głównych czynników w profilaktyce nadwagi i otyłości. . 3 I. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH 1. Działania związane z zapobieganiem i zwalczaniem zakażeń i zachorowań na choroby zakaźne W zapobieganiu i zwalczaniu chorób zakaźnych w powiecie wąbrzeskim w 2009r. znaczenie miały zachorowania na choroby zakaźne, głównie zagrożenie nowymi, wcześniej nieznanymi chorobami zakaźnymi lub chorobami pojawiającymi się po okresie zacisza epidemiologicznego, jak też zagrożenia epidemiczne. Problemem krajowym, który przenosi się na powiatowe jednostki były niepokojące informacje ze Światowej Organizacji Zdrowia o występowaniu u ludzi zachorowań na nową grypę AH1N1. W celu monitorowania sytuacji epidemiologicznej grypy w powiecie w dalszym ciągu kontynuowano realizację krajowego programu nadzoru epidemiologicznego i wirusologicznego nad grypą opartego na systemie „Sentinel”, który jest niezbędny dla stworzenia systemu wczesnego ostrzegania w sytuacji epidemii czy pandemii grypy. W stacji zapewniona jest całodobowa łączność alarmowa. Pracownicy stacji pełnią dyżury telefoniczne oraz są w pełnej gotowości do podjęcia działań w sytuacji zaistnienia realnego zagrożenia aktem terroryzmu lub zaistnienia innej sytuacji zagrażającej zdrowiu lub życiu ludności. W celu zmniejszenia liczby zachorowań wśród społeczeństwa, na każdej kontroli w obiektach służby zdrowia wszystkim świadczeniodawcom przypomina się o konieczności informowania pacjentów o możliwości skorzystania ze szczepień zalecanych przeciw grypie, zakażeniom Haemophilus influenzae, meningokokom i pneumokokom, wzw typ B, A, kleszczowemu zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych. Bieżący nadzór epidemiologiczny polega nie tylko na biernej rejestracji przypadków zachorowań na choroby zakaźne, lecz obejmuje również monitorowanie, analizę statystyczną zachorowań na choroby zakaźne i czynniki chorobotwórcze oraz aktywne działania polegające na prowadzeniu wnikliwych dochodzeń epidemiologicznych połączonych z identyfikacją potencjalnego źródła, drogi szerzenia i przecięcia zakażenia. Wykonywane są szczegółowe opisy sytuacji epidemiologicznej i prognozy wystąpienia chorób zakaźnych. W 2009 roku ze wszystkich placówek medycznych z obszaru działalności PSSE otrzymano ogółem 525 zgłoszeń chorób zakaźnych (podejrzeń i jednostek chorobowych potwierdzonych) podlegających obowiązkowi zgłaszania i rejestracji oraz biologicznych czynników chorobotwórczych. W roku 2008 takich zgłoszeń było 629. W wyniku przeprowadzonych 325 wywiadów i dochodzeń epidemiologicznych, dokładnej ich analizie i weryfikacji zarejestrowano w omawianym okresie sprawozdawczym 272 zachorowania, podczas gdy w 2008r. objęto rejestracją 307 zachorowań na choroby zakaźne. Można wnioskować więc, że pomimo zmian w ustawie o chorobach zakaźnych, które znacznie ograniczyły nadzór nad niektórymi zachorowaniami oraz liczbę jednostek chorobowych i biologicznych czynników chorobotwórczych podlegających zgłaszaniu i rejestracji, zgłaszalność chorób w powiecie wąbrzeskim w 2009 roku spadła tylko nieznacznie w porównaniu do roku ubiegłego. 4 2. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych. Liczba zachorowań i współczynniki zapadalności na choroby zakaźne na terenie powiatu wąbrzeskiego w latach 2008 - 2009 przedstawiała się następująco: Jednostka chorobowa Salmonelozy – zatrucia pokarmowe Inne bakteryjne zakażenia jelitowe – nie określone Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe - gronkowcowe Wirusowe wywołane przez rotawirusy zakażenia jelitowe Rok 2008 Współczynni Liczba k zachorowań zapadalności 7 20,14 1 2,88 1 2,88 - - 1 2,88 23 66,17 5 14,40 5 14,38 1 2,88 9 25,92 7 823,53 inne określone nie określone Wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 Biegunka i zapalenie ogółem żołądkowo-jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym w tym u dzieci do lat 2 pochodzeniu Wirusowe zapalenie wątroby typu C Bezobjawowe zakażenia wirusem HBV Bezobjawowe zakażenia wirusem HCV Grypa i choroby grypopodobne Ogółem Grypa typu W tym A(H1N1) A U dzieci w wieku 0-14 lat Ospa wietrzna Płonica( szkarlatyna) Różyczka Świnka Styczność i narażenie na wściekliznę/ potrzeba szczepień Borelioza Choroba wywołana przez Ogółem Streptococcus pyogenes, Róża inwazyjna Lamblioza RAZEM Rok 2009 Współczynni Liczba k zachorowań zapadalności 13 37,44 18 7 622,78 18 51,84 7 622,78 7 823,53 7 3 6 58 3 5 4 20,13 8,63 17,26 166,85 8,63 14,38 11,51 1 8 1 564 3 1 1 123 5 9 13 2,88 23,04 2,88 1 624,33 8,64 2,88 2,88 354,24 14,40 25,92 37,44 5 14,38 10 28,80 7 - 20,14 - 4 10 11,52 28,80 3 8,63 10 28,80 14 158 40,28 19 818 54,72 Sytuacja epidemiologiczna na terenie powiatu wąbrzeskiego nie uległa istotnym zmianom i jest zadowalająca. Jedynie pod względem liczby zgłaszanych zachorowań – uległa nieznacznemu pogorszeniu: w 2009 roku zgłoszono o 96 jednostek chorobowych mniej niż w 2008r. Głównie spowodowane to było zmianami w ustawie o chorobach zakaźnych, które znacznie ograniczyły liczbę jednostek chorobowych i biologicznych czynników chorobotwórczych podlegających zgłaszaniu i rejestracji. Wzrost liczby zachorowań zarejestrowano w przypadku takich jednostek chorobowych, jak: Salmonelozy – zatrucia pokarmowe, Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu, Ospa wietrzna, Grypa i choroby grypopodobne, 5 Świnka, Styczność i narażenie na wściekliznę, Choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes – Róża. Wymienione zachorowania nie dotyczą szczególnie groźnych chorób zakaźnych, można więc uznać, że sytuacja epidemiologiczna jest stosunkowo dobra pod względem zakażeń i zachorowań na choroby zakaźne. Znaczny spadek zachorowań zanotowano w przypadku następujących jednostek chorobowych: Wirusowe zakażenia jelitowe nie określone, w tym u dzieci do lat 2, Borelioza. Liczba pozostałych zachorowań utrzymuje się na podobnym poziomie, jak w latach ubiegłych. Sytuacja powyższa jest spowodowana między innymi tym, ze oprócz nadzoru tzw. biernego pracownicy inspekcji sanitarnej podczas licznych kontaktów z placówkami służby zdrowia oraz mieszkańcami bardzo szczegółowo informują o zagrożeniach epidemicznych, możliwości szczepień, przyczyniając się tym samym do uświadomienia potencjalnych dróg zakażenia chorobami zakaźnymi i podniesienia świadomości zdrowotnej społeczeństwa powiatu wąbrzeskiego. 3. Ocena realizacji Programu Szczepień Ochronnych wykonywanych w powiecie wąbrzeskim w 2009 roku. Poziom realizacji szczepień u dzieci i młodzieży w 2009 roku utrzymuje się na poziomie wykonawstwa w 2008 roku. Procent wykonawstwa szczepień ochronnych realizowanych w ramach PSO (Program Szczepień Ochronnych) kształtował się na poziomie 99,6% (w 2008r. – 98,1%). Przypadki nie zaszczepienia dzieci i młodzieży spowodowane były wyłącznie okresowymi przeciwwskazaniami lekarskimi do szczepień lub wyjazdem dziecka z rodzicami za granicę. W powiecie prowadzi się dokładną ewidencję dzieci i młodzieży podlegającej szczepieniom ochronnym. Cała populacja w wieku 1-19 lat posiadała karty uodpornienia. Niewielki problem stanowią osoby uchylające się od obowiązku szczepień ochronnych. Nadal obserwuje się małe zainteresowanie szczepieniami p/wzw typ „A” wśród producentów żywności i służb utrzymania czystości w powiecie mimo, iż Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 stycznia 2003r. jednoznacznie zaleca tego typu szczepienia u poszczególnych grup zawodowych (Dz. U. nr 15 poz. 60) . W 2009r. odnotowano wzrost liczby osób zaszczepionych przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu, szczepień przeciwko grypie, ospie wietrznej i biegunce rotawirusowej. Trudna sytuacja finansowa społeczeństwa w powiecie wąbrzeskim tłumaczy spadek liczby osób zaszczepionych przeciwko innym jednostkom chorobowym. Realizacja szczepień zalecanych w powiecie wąbrzeskim w latach 2008 - 2009 przedstawiała się następująco: Liczba osób zaszczepionych Szczepienia przeciw: Grypie WZW typu A Kleszczowemu zapaleniu mózgu Ospie wietrznej Streptococcus pneumoniae Neisseria meningitidis Biegunka rotawirusowa Brodawczak ludzki Rok 2008r. Rok 2009r. 1884 7 5 1 103 24 3 1 2303 2 12 6 98 7 27 0 Podsumowując, należy stwierdzić, że realizacja szczepień ochronnych obowiązkowych, utrzymuje się w powiecie wąbrzeskim na bardzo wysokim poziomie, co zapewnia wysoką odporność zbiorowiskową i korzystną sytuację epidemiologiczną w zakresie chorób zakaźnych zwalczanych poprzez szczepienia ochronne. 6 II. JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA. W roku 2009 Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Wąbrzeźnie obejmowała nadzorem sanitarnym 8 obiektów wodnych - wodociągi publiczne (w 2008 r. pod nadzorem znajdowało się 9 obiektów, z dniem 01.10.2008r. została wyłączona z eksploatacji stacja uzdatniania wody w Ryńsku, produkująca <100m3/dobę wody). Większość eksploatowanych wodociągów publicznych (7 obiektów) produkuje wodę w przedziale od 100 do 1000m3/dobę, wszystkie te stacje zlokalizowane są na terenach wiejskich. Pozostały 1 obiekt wodny, produkujący wodę w przedziale 1000-10000m3/dobę to wodociąg znajdujący się na terenie miasta Wąbrzeźna. W ramach prowadzonego monitoringu kontrolnego i przeglądowego w 2009r. pobrano 57 prób fizyko – chemicznych i 52 próby bakteriologiczne oraz 1 próbę w związku ze zgłoszoną interwencją dotyczącą wodociągu publicznego w Książkach gm. Książki. W ciągu roku wykonano 61 kontroli związanych z poborem prób wody przeznaczonej do spożycia oraz przeprowadzono 16 kontroli stanu higieniczno – zdrowotnego w urządzeniach wodnych. W 2009r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wąbrzeźnie wydał 19 ocen dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia, które zostały przesłane do jednostek zarządzających wodociągami z powiadomieniem władz samorządowych. W 2009 roku zbadano 61 próby wody przeznaczonej do spożycia, z czego zakwestionowano 12 prób, co stanowi 19,67% ogólnej liczby zbadanych prób. Dość duży wpływ na wysoki odsetek prób kwestionowanych w stosunku do ogólnej liczby pobranych prób miał wodociąg publiczny w Zieleniu, gm. Wąbrzeźno, ponieważ w tym wodociągu zakwestionowano 5 prób. Wzorem lat poprzednich do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Wąbrzeźnie, celem akceptacji zostały przesłane harmonogramy poboru prób wody z wodociągów, pobieranych w ramach kontroli wewnętrznej. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wąbrzeźnie na bieżąco był informowany o jakości sanitarnej wody oraz niezwłocznie w przypadku otrzymania kwestionowanego wyniku badania wody. W 2009 roku właściciele wodociągów prowadzili wewnętrzne kontrole jakości wody z podległych urządzeń wodnych. Stan zwodociągowania terenu powiatu wąbrzeskiego: Ogółem liczba ludności zamieszkująca powiat wąbrzeski wynosi 36,055 tys., natomiast liczba ludności zaopatrywanej w wodę z wodociągów wynosi ok. 35,524 tysięcy. Ludność korzystająca z własnych ujęć (ze studni przydomowych) to ok. 0,531 tys., co stanowi ok. 1,47 % ogólnej liczby ludności zamieszkującej powiat wąbrzeski. Najwięcej osób korzystających z własnych ujęć przydomowych zamieszkuje gminę Wąbrzeźno, tj ok. 289 osób. Teren miasta Wąbrzeźna jest w 100% zwodociągowany, zaopatrywany jest w wodę z wodociągu publicznego w Wąbrzeźnie. Gmina wiejska Wąbrzeźno liczy ogółem 34 miejscowości, w których mieszka 8939 osób. Część mieszkańców miejscowości: Wałycz, Orzechowo, Węgorzyn, Małe Radowiska korzysta z własnych ujęć wody. Sołectwa te posiadają centralną sieć wodociągową, lecz pojedyncze posesje nie są podłączone (najczęściej z uwagi na brak zainteresowania podłączeniem się do sieci wodociągu ze strony właścicieli posesji). Łącznie jest to ok. 289 osób, co stanowi 3,23 % ogólnej liczby mieszkańców gminy Wąbrzeźno. Obecnie mieszkańców gm. Wąbrzeźno w wodę do spożycia zaopatrują 2 wodociągi publiczne. Największe ilości wody produkuje wodociąg publiczny w Czystochlebiu gm. Wąbrzeźno i dostarcza on wodę o dobrej jakości. Natomiast w drugim z wodociągów, wodociągu publicznym w Zieleniu gm. Wąbrzeźno jest problem z wyeliminowaniem ponadnormatywnego stężenia manganu, którego poziom utrzymuje się w granicach 0,13 mg/l-0,29 mg/l. W związku z zaistniałymi trudnościami wyeliminowania zwiększonych stężeń manganu, PPIS w Wąbrzeźnie postanowił na czas działań naprawczych wyrazić zgodę na warunkową przydatność wody do spożycia do dnia 31.12.2010r. przy zachowaniu dopuszczalnej wartości parametru manganu na poziomie 0,30 mg/l. Należy podkreślić, że obecność manganu w wodzie do spożycia, tak jak i żelaza, może powodować w sieci dystrybucyjnej powstawanie osadów. Nawet przy stężeniu 0,02 mg/litr może powodować tworzenie się osadów odrywających się w postaci czarnej zawiesiny. Również mikroorganizmy odkładają w komórkach mangan, co stwarza problemy ze smakiem, zapachem i mętnością wody. 7 Przekroczone wartości mętności w wodzie mogą być skutkiem nieprawidłowego procesu uzdatniania wody. Woda o wysokiej mętności może chronić mikroorganizmy przed działaniem dezynfekcyjnym i może pobudzać wzrost bakterii. Dlatego kiedy woda jest dezynfekowana mętność musi być niska, aby procesy dezynfekcyjne mogły być skuteczne. Gmina Płużnica liczy ogółem 20 miejscowości, wszystkie posiadają sieć wodociągową. Z własnych ujęć korzysta ok. 58 osób, co stanowi ok. 1,14 % ogólnej liczby mieszkańców gminy. Na terenie gminy znajdują się 2 wodociągi publiczne, które dostarczają wodę o dobrej jakości. Gmina Książki liczy ogółem 9 miejscowości, wszystkie posiadają sieć wodociągową. Ze studni przydomowych korzysta ok. 184 osób, co stanowi 4,20 % ogólnej liczby mieszkańców gm. Książki. Teren gminy zaopatrywany jest w wodę z wodociągu publicznego w Książkach. Gmina Dębowa Łąka liczy ogółem 8 miejscowości. Wszyscy mieszkańcy gminy korzystają z wody wodociągowej i w wodę są zaopatrywani z wodociągów publicznych zlokalizowanych w m. Dębowa Łąka i Wielkie Radowiska. Jakość wody z tych wodociągów nie budzi większych zastrzeżeń pod względem fizykochemicznym i bakteriologicznym. W listopadzie 2009 r. w wodociągu w Wąbrzeźnie nastąpiła awaria sieci wodociągowej. Z powodu przepięcia sieci wodociągowej oraz jednoczesnym, niekontrolowanym, gwałtownym wypływem wody z hydrantów na terenie budowy nawierzchni w centrum miasta (Plac Jana Pawła II) znacznie pogorszyła się jakość wody. Dzięki stałej dezynfekcji i płukaniu sieci nastąpiła stabilizacja jakości wody, co potwierdziły wyniki badań, wg których skład fizyko – chemiczny i bakteriologiczny wody spełniał wymagania rozporządzenia. W 2009 roku nastąpiła rozbudowa sieci wodociągowej wodociągu publicznego w Czystochlebiu gm. Wąbrzeźno o ok. 21,8 km. Rozbudowano sieć na terenie gminy Wąbrzeźno w miejscowościach: Małe Radowiska, Wałyczyk, Jarantowice, Wałycz. O 0,18 km nastąpiła rozbudowa sieci wodociągu publicznego w Książkach. Materiałem z którego wykonano sieć wodociągową to PCV. Na 2010 rok planowana jest rozbudowa i modernizacja stacji uzdatniania wody w Zieleniu gm. Wąbrzeźno oraz wymiana rur azbestowych w miejscowości Ryńsk gm. Wąbrzeźno. Wszystkie wodociągi na terenie powiatu wąbrzeskiego posiadają urządzenia uzdatniające, jednak istnieje potrzeba usprawnienia procesu eliminacji ponadnormatywnych związków żelaza i manganu, tak aby skład fizyko-chemiczny wody był stabilny, niezmienny. Dotyczy to gównie wodociągu publicznego w Zieleniu, gm. Wąbrzeźno, gdzie największym problemem jest wyeliminowanie ponadnormatywnych stężeń manganu. Zadawalającym faktem jest to, że zlikwidowano najmniejsze, źle funkcjonujące wodociągi, gdzie największym mankamentem była zła jakość wody pod względem fizyko-chemicznym. Wnioski: 1. W związku z planowaną modernizacją i rozbudową wodociągu publicznego w Zieleniu gm. Wąbrzeźno istnieje duża szansa na poprawę jakości wody i uzyskanie parametrów, zgodnych z rozporządzeniem. 2. W celu osiągnięcia stabilnego, stałego składu fizyko-chemicznego wody przeznaczonej do spożycia, odpowiadającego wymogom obowiązującego rozporządzenia, konieczne jest podjęcie działań mających na celu wymianę istniejących (często skorodowanych i pokrytych osadami) sieci wodociągowych, które eksploatowane są od wielu lat. 3. Stacja uzdatniania wody w Czystochlebiu gm. Wąbrzeźno sukcesywnie jest rozbudowywana i dzięki temu na terenie powiatu wąbrzeskiego z roku na rok jest coraz mniejszy odsetek osób korzystających z własnych ujęć wody (studnie przydomowe). III. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY. Inspekcja sanitarna realizuje ustawowe zadania i obowiązki w zakresie ochrony zdrowia publicznego poprzez wydawanie opinii w sprawie obowiązku sporządzenia raportu i jego zakresu oraz dokonywania uzgodnień w zakresie ustalania środowiskowych uwarunkowań w odniesieniu do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, uzgadnianiu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w trybie określonym w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, uzgadnianie pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych projektów technologicznych oraz projektów budowlanych obiektów nowobudowanych lub modernizowanych a także uczestniczy w dopuszczeniu do użytkowania obiektów nowobudowanych lub adaptowanych. 8 W roku 2009 wydano w różnej formie łącznie 150 opinii i uzgodnień sanitarnych (w 2008r.-158). Szczegółowe dane przedstawia poniższa tabela. Wydane opinie i uzgodnienia Lp Temat opinii lub uzgodnienia ilość 1. Opiniowanie projektu dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko dla projektów zagospodarowania przestrzennego Opinie co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko i jego zakresu Wydanie opinii przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Uzgadnianie dokumentacji projektowej Uczestniczenie w dopuszczeniu do użytkowania obiektu budowlanego razem 21 2. 3. 4. 5. 36 12 40 41 150 Działania inspekcji jeszcze przed powstaniem inwestycji stwarzają możliwość ustalania i egzekwowania wymagań higienicznych i zdrowotnych w celu ochrony zdrowia i życia ludzi oraz środowiska naturalnego. Inspirując działania lokalnych organów administracji samorządowej, a także wymagając przy uzgadnianiu planów zagospodarowania przestrzennego i warunków zabudowy i zagospodarowania terenu odpowiedniego z punktu widzenia ochrony zdrowia zagospodarowania terenów, Państwowa Inspekcja Sanitarna odgrywa znaczącą rolę w ochronie zdrowia publicznego. IV. STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ I KĄPIELISK. Bieżący nadzór sanitarny nad obiektami użyteczności publicznej dotyczy licznych i różnorodnych obiektów, co powoduje zróżnicowanie wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać obiekty należące do poszczególnych kategorii, w celu zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego osobom z nich korzystających. W roku 2009 skontrolowano: 97 obiektów użyteczności publicznej, w tym 1 basen kąpielowy(w 2008r. -97), 2 kąpieliska, w tym 1 kąpielisko zorganizowane /raportowane do Unii Europejskiej/(w 2008r.-2). Do obiektów podlegających bieżącemu nadzorowi podlegają: ustępy publiczne, domy Pomocy Społecznej, obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie, tj: Hotel „Oaza” w Wąbrzeźnie, Pensjonat „Zamkowa” w Wąbrzeźnie, hotel pielęgniarski NZOZ „Nowy Szpital” sp. z o.o. w Wąbrzeźnie, Ośrodek Wypoczynkowy w Przydworzu gm. Wąbrzeźno, 4 gospodarstwa agroturystyczne w miejscowościach: Wielkie Pułkowo, Małe Pułkowo gm. Dębowa Łąka, Łopatki gm. Książki oraz Stanisławki gm. Wąbrzeźno, zakłady fryzjerskie, zakłady odnowy biologiczne,j obiekty komunikacji publicznej , tj.:dworzec PKS w Wąbrzeźnie,dworzec PKP w Wąbrzeźnie, stacja PKP w Książkach gm. Książki, cmentarze, zakłady pogrzebowe, Inne obiekty użyteczności publicznej (ewidencjonowane) jak: wysypisko śmieci komunalnych, domy kultury, boisko sportowe, fermy hodowlane, zakłady rolne mogilniki, stacje paliw, apteki, ośrodek rekreacji „Podzamcze”, nieewidencjonowane obiekty to: piaskownice, przystanki autobusowe, trasy komunikacyjne. 9 We wszystkich obiektach użyteczności publicznej łącznie z kąpieliskami i basenem kąpielowym przeprowadzono 152 kontrole sanitarne, w tym: 144 kontrole w obiektach użyteczności publicznej, 8 kontroli stanu sanitarno-higienicznego kąpielisk i basenu. W roku 2009 w związku z poborem prób wody przeznaczonej do spożycia, z kąpielisk i basenu do badań laboratoryjnych wykonano 103 kontrole (w 2008r.-93). Wydano łącznie 32 decyzje administracyjne: 20 decyzji administracyjnych w tym 8 decyzji zezwalających na przeprowadzenie ekshumacji zwłok, 12 decyzji płatniczych. W roku 2009 wydano 2 postanowienia dotyczące opinii sanitarnej w sprawie sprowadzenia zwłok z zagranicy. Nałożono 1 mandat na kwotę 100,00zł. za brak zachowania czystości bieżącej w zakładzie fryzjerskim. W roku 2009 pracownicy inspekcji sanitarnej przeprowadzali również kontrole akcyjne: W styczniu 2009r. w związku z rozpoczętym zimowym okresem wypoczynku dzieci i młodzieży wzmożone zostały działania, celem zapewnienia nadzoru nad bezpieczeństwem zdrowotnym dzieci i młodzieży, przed sezonem letnim i w trakcie jego trwania przeprowadzono kontrole przystanków autobusowych, tras turystycznych, parkingów, skontrolowano 3 autobusy komunikacji międzymiastowej na terenie PKS w Wąbrzeźnie, przeprowadzono kontrole sanitarne w 3 zakładach pogrzebowych oraz skontrolowano 3 środki transportu służące do przewozu zwłok, w okresie od maja do sierpnia przeprowadzano kontrole piaskownic ogólnodostępnych, w przedszkolach, zlokalizowanych na terenie powiatu wąbrzeskiego, (łącznie skontrolowano 47 piaskownic), przeprowadzono 2 kontrole w nowopowstających obiektach. W 2009r. do różnych jednostek organizacyjnych zostało wystosowanych 31 wystąpień, które dotyczyły m.in.: utrzymania właściwego stanu sanitarnego na terenie przystanków autobusowych, tras turystycznych, a także oczyszczenia terenów zielonych, chodników z odchodów psich, które stwarzają ewentualne zagrożenie epidemiologiczne, utrzymania piaskownic we właściwym stanie sanitarno-higienicznym, ze szczególnym zwróceniem uwagi na ich właściwe zabezpieczenie poprzez zakrycie, utrzymania we właściwym stanie sanitarno-higienicznym szaletów publicznych na nadzorowanym terenie, podania informacji o jakości wody w kąpieliskach, dotyczące opracowania, wdrożenia i stosowania procedur zapewniających ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi w placówkach usługowych. Nadzór sanitarny sprawowany nad obiektami użyteczności publicznej na terenie powiatu wąbrzeskiego nie wykazał w 2009r. zagrożeń o zasadniczym znaczeniu dla zdrowia ludności. Przeprowadzone remonty i prace modernizacyjne poprawiają stan sanitarny obiektów co powoduje, że podnosi się poziom świadczonych usług zwłaszcza w zakładach fryzjerskich, kosmetycznych, odnowy biologicznej oraz zakładach, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej. Za konieczne należy uznać: 1. Z uwagi na zagrożenie środowiska naturalnego, konieczna jest likwidacja mogilnika w Małym Pułkowie gm. Dębowa Łąka, poprzez utylizację zdeponowanych odpadów. 2. Istnieje konieczność skanalizowania terenu kąpieliska n/j. “Wieczno” w Przydworzu gm. Wąbrzeźno. Budowa centralnej sieci kanalizacyjnej na terenie gm. Wąbrzeźno, pozwoli na likwidację rozproszonej lokalizacji zbiorników bezodpływowych na terenie ośrodka wypoczynkowego w Przydworzu gm. Wąbrzeźno, co znacznie poprawi estetykę ośrodka. 10 V. STAN SANITARNY ZAKŁADÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ Na terenie powiatu wąbrzeskiego w roku 2009 działało 15 zakładów opieki zdrowotnej (2008r.-15 zakładów): 1 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Nowy Szpital” sp. z o.o. w Wąbrzeźnie. 14 przychodni, ośrodków zdrowia (7 obiektów publicznych, 7 niepublicznych), (2008r.-14). W roku 2009 we wszystkich obiektach służby zdrowia łącznie z gabinetami prywatnymi i innymi obiektami świadczącymi usługi medyczne przeprowadzono 101 kontroli stanu sanitarno-higienicznego. W NZOZ „Nowy Szpital: sp. z o. o. w Wąbrzeźnie w 2009r. pracownicy inspekcji sanitarnej przeprowadzili jedną kontrolę stanu higieniczno-sanitarnego. W wyniku przeprowadzonej kontroli wydano decyzję administracyjną na następujące stwierdzone nieprawidłowości: nieszczelny dach nad boksem, w którym znajdują się kontenery na odpady medyczne pozostałe, brudne, zakurzone ściany w: magazynie na środki dezynfekcyjno-czystościowe, w magazynie bielizny czystej oraz we wszystkich pomieszczeniach oddziału położniczo-ginekologiczno-noworodkowego, brudne zakurzone ściany w pomieszczeniach zakładu opiekuńczo-leczniczego, zakładzie rehabilitacji, bloku operacyjnym, brak wydzielonych miejsc przeznaczonych do dezynfekcji, mycia, przechowywania wewnątrzzakładowych środków transportu wewnętrznego do odpadów i pojemników wielokrotnego użycia, brak wydzielonych boksów w zależności od poszczególnych rodzajów odpadów w magazynie odpadów niebezpiecznych, brak stolika do pielęgnacji noworodka w pokoju nr 13 w oddziale położniczo-noworodkowym, zniszczona tapicerka na materacach w sali małej i dużej masażu suchego oraz w pomieszczeniu elektroterapii. W II półroczu 2009r. zgodnie z poleceniem Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy, do sprawowania bieżącego i zapobiegawczego nadzoru sanitarnego nad NZOZ Nowy Szpital Sp. z o. o w Wąbrzeźnie wyznaczony został Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w GolubiuDobrzyniu. W 2009 r. w pozostałych placówkach służby zdrowia, w których przeprowadzono kontrole nie wykazały złego stanu sanitarnego. Przeprowadzane prace remontowe i modernizacyjne w szpitalu, poprawiają stan techniczny oddziałów szpitalnych, natomiast nie przyczyniają się do poprawy funkcjonalności obiektu. Szpital mieści się w nadmiernie wyeksploatowanym, liczącym ponad 100 lat budynku. Mankamentem szpitala w szczególności jest brak rezerwowego ujścia wody, komory dezynfekcyjnej i stacji przygotowania łóżek, brak śluz sanitarnych w pomieszczeniach, gdzie jest to wymagane, krzyżowanie się dróg brudnych i czystych w obrębie bloku operacyjnego i bloku żywienia, brak funkcjonalnie wyposażonej kuchni ogólnej. Stan techniczny i funkcjonalny zakładów lecznictwa ambulatoryjnego i gabinetów lekarskich z roku na rok poprawia się. Stan sanitarny tych placówek należy ocenić zdecydowanie lepiej od szpitala. W szpitalu, zakładach lecznictwa otwartego i praktykach lekarskich uregulowana jest gospodarka odpadami medycznymi. Proces postępowania z odpadami od powstania do oddania do utylizacji odbywa się w sposób prawidłowy. Uregulowane są procedury postępowania z bielizną czystą i brudną. W szpitalu do transportu zewnętrznego zostały zakupione specjalistyczne wózki służące do transportu zewnętrznego bielizny brudnej i czystej. Zakupiono również specjalistyczny wózek do transportu zwłok. W obiektach stosowano środki dezynfekcyjne o szerokim spektrum działania, natomiast brak jest wydzielonych pomieszczeń do przygotowywania roztworów roboczych czy urządzeń do mechanicznego mycia i dezynfekcji narzędzi i sprzętu medycznego. Wszystkie placówki służby zdrowia wyposażone są w urządzenia sterylizacyjne na parę wodną (autoklawy), natomiast w szpitalu brak jest Centralnej Sterylizatorni z wydzielonymi strefami brudną, czystą i sterylną, które rozdzielone byłyby śluzami umywalkowo-fartuchowymi oraz brak specjalistycznych pojemników (kontenery, wózki transportowe) do transportu sterylnych pakietów z punktu Centralnego Sterylizowania na poszczególne oddziały. Wystarczające było zaopatrzenie zakładów lecznictwa w sprzęt medyczny, w tym jednorazowego użycia, materiały opatrunkowe, bieliznę szpitalną. Nie zmieniła się sytuacja w żywieniu pacjentów w szpitalu. Nadal występowały rozbieżności w stosunku do zalecanych norm żywieniowych, wynikające ze zbyt niskiej stawki dziennej przeznaczonej na żywienie, 11 wynoszącej 5,00 zł. dziennie na pacjenta. Posiłki w miarę możliwości są urozmaicane, jednak przy tak niskiej stawce żywieniowej, nie ma możliwości zapewnienia odpowiedniej ilości warzyw i owoców. Wymagania zawarte w programie dostosowania szpitala do obowiązujących przepisów prawnych są wielostronne i zmierzają do zapewnienia wysokiego standardu warunków sanitarno-technicznych, stąd ich realizacja wymaga pokonania wielu trudności, zarówno od strony technicznej jak i finansowej. Przesuwanie z roku na rok remontów kapitalnych szpitala prowadzi do jego sukcesywnej dekapitalizacji. VI. WARUNKI SANITARNO - HIGIENICZNE ŚRODOWISKA HIGIENY PRACY W środowisku higieny pracy przeprowadzano kontrole pod kątem przestrzegania ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, przeprowadzania badań lekarskich profilaktycznych, występowania substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy, występowania szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy, substancji i preparatów chemicznych, produktów biobójczych, prekursorów narkotyków kategorii 2 i 3 oraz oceny ryzyka zawodowego. Zakłady kontrolowano pod względem spełnienia wymogów sanitarnych w następujących tematach: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Nadzór bieżący nad zakładami pracy. Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi. Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi. Nadzór nad czynnikami biologicznymi. Nadzór nad Zakładami Opieki Zdrowotnej. Ocena narażenia na azbest. W ramach programów PHARE kontynuowano nadzór nad substancjami niebezpiecznymi, prekursorami, preparatami biobójczymi. W wyniku prowadzonych kontroli sanitarnych stwierdzano, że pracodawcy w coraz większym stopniu przestrzegają obowiązujące przepisy. Stan sanitarno-higieniczny obiektów systematycznie poprawia się. Maleje również liczba osób zatrudnionych w warunkach szkodliwych dla zdrowia. Choroby zawodowe. Realizując zadania dotyczące nadzoru nad warunkami pracy PIS prowadzi postępowanie administracyjne w sprawie występowania chorób zawodowych. W toku postępowania wydaje imienną decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej bądź o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. W 2009 roku na terenie powiatu wąbrzeskiego przyjęto zgłoszenia 3 przypadków podejrzenia choroby zawodowej, nie wystawiono decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej natomiast wystawiono 2 decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Nie wystawiono kart stwierdzenia choroby zawodowej. Do celów ustalenia orzeczenia w sprawie rozpoznania choroby zawodowej w 2009r. przeprowadzono 5 dochodzeń epidemiologicznych w przedmiocie chorób zawodowych. VIII. WARUNKI SANITARNO – HIGIENICZNE W SZKOŁACH I INNYCH PLACÓWKACH OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZYCH Działalność Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie higieny dzieci i młodzieży miała na celu zapewnienie bezpiecznych warunków i odpowiedniego standardu higienicznego nauki oraz pobytu dzieci i młodzieży w placówkach nauczania i wychowania. W roku 2009 pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w ramach nadzoru nad warunkami nauczania i wychowania skontrolowali ogółem 43 placówki oświatowo- wychowawcze i 14 placówek wypoczynku i rekreacji, w których przeprowadzono 130 kontroli (w 2008r.-120) i 32 kontrole wypoczynku zimowego i letniego. Wydano 28 decyzji administracyjnych. Ponadto w ramach ochrony placów zabaw przed zanieczyszczeniem odchodami zwierzęcymi „Piaskownice są dla dzieci” przeprowadzono 11 kontroli piaskownic. Po przeprowadzonych kontrolach sporządzono 12 2 wystąpienia do Urzędu Miasta i Osiedla Mieszkaniowego o odpowiednie zabezpieczenie piaskownic przed dostępem zwierząt. Do powyższych zaleceń właściciele lub zarządzający piaskownicami zastosowali się. Przeprowadzono 1-dniową akcję ważenia tornistrów uczniów szkół podstawowych; akcję przeprowadzono w podstawowej szkole wiejskiej publicznej i podstawowej szkole miejskiej publicznej. Zważono ogółem tornistry u 391 uczniów klas I-III i klas VI. Część dzieci, szczególnie w młodszych klasach I-III nosi tornistry ciężkie; niektóre tornistry ważyły do 1,5 kg. Na obciążenie tornistrów młodszych dzieci wpływało to, iż znajdowały się w nich zabawki, po 2 piórniki, niepotrzebne książki. Należy podkreślić fakt, że dzień badania wyznaczono odgórnie, a nie koniecznie był to dzień gdzie uczniowie mają więcej lekcji i więcej podręczników, co decyduje o większym obciążeniu. W związku z zagrożeniem wirusem A(H1N1) przeprowadzono 39 kontroli dotyczących warunków utrzymania higieny osobistej w szkołach. Placówki były odpowiednio wyposażone w środki higieny osobistej. Ogólnie stan sanitarno-techniczny placówek oświatowo-wychowawczych ulega z każdym rokiem znacznej poprawie. Szkoły dzięki dotacjom unijnym prowadziły prace remontowo-malarskie, poprawiające stan sanitarno-techniczny placówek i tak w 2009r.: rozbudowano część budynku szkolnego i utworzono dodatkowe 4 sale lekcyjne wraz z holem w Szkole Podstawowej w Płużnicy, w Gimnazjum w Książkach w części budynku należącej do gimnazjum wymieniono okna, a w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych wymieniono urządzenia sanitarne oraz płytki ceramiczne, przeprowadzono termomodernizację budynku szkolnego z wymianą okien i ociepleniem budynku w Zespole Szkół w Dębowej Łące, wybudowano kompleks sportowy składający się z sali gimnastycznej, widowni dla 160 osób, pełnego zaplecza sportowego, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych oraz 3 sal lekcyjnych w Zespole Szkół w Wąbrzeźnie, rozbudowano budynek szkolny i utworzono salę gimnastyczną, 2 sale lekcyjne, 2 pomieszczenia sanitarne, w tym 1 przystosowane dla osób niepełnosprawnych, odnowiono elewację budynku wraz z głównym wejściem w Szkole Podstawowej w Jarantowicach. W 2009 roku skontrolowano 20 placówek (w 2008r.-29) pod kątem prowadzonego dożywiania dzieci i młodzieży . Z obiadów pełnych w 3 szkołach podstawowych korzystało 408 uczniów, w 1 gimnazjum- 267 uczniów oraz w 1 zespole szkół-93 uczniów; łącznie 768 uczniów (w 2008r.-646 uczniów). Z posiłków jednodaniowych w 16 szkołach podstawowych korzystało 955 uczniów, w 3 gimnazjach-153 uczniów oraz w 9 szkołach podstawowych-653 uczniów, 1 liceum ogólnokształcącym 27 uczniów oraz w 3 zespołach szkół 122 uczniów; łącznie 955 uczniów (w 2008r.-918). Żadna z placówek nie organizowała śniadań szkolnych i nie podawała gorących napojów. Z posiłków dofinansowanych korzystało tak jak w ubiegłym roku 922 uczniów. W roku 2009 zakwalifikowano 14 placówek wypoczynku dla dzieci i młodzieży(2008r.-14), w tym 4 placówki wypoczynku zimowego oraz 10 placówek wypoczynku letniego. Z różnego rodzaju form wypoczynku skorzystało ogółem 732 dzieci i młodzieży (o 264 więcej niż w roku ubiegłym), w tym 425 uczestników skorzystało z wypoczynku letniego, a 307 z wypoczynku zimowego. W większości był to wypoczynek w miejscu zamieszkania, organizowany na bazie szkolnych świetlic. Kontrolując placówki wypoczynku dla dzieci i młodzieży, nie stwierdzono zaniedbań porządku i czystości, nie stwierdzono też zachorowań i nieszczęśliwych wypadków. W wyniku prowadzonego nadzoru nad warunkami sanitarnymi w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych w 2009 r. stwierdzono: 1) Sytuacja w placówkach nauczania i wychowania z roku na rok ulega poprawie. W miarę możliwości finansowych systematycznie są remontowane pomieszczenia dydaktyczne, pomieszczenia higieniczno-sanitarne, sale gimnastyczne, wymieniane na nowe ławki i krzesła , stolarka okienna drewniana na plastikową, oświetlenie elektryczne, co zapewnia uczniom lepsze warunki nauki. Jedną z największych inwestycji powiatu wąbrzeskiego było wybudowanie kompleksu sportowego przy Zespole Szkół w Wąbrzeźnie, całkowicie przystosowanego dla osób niepełnosprawnych z salą gimnastyczną i widownią dla 160 osób, pełnym zapleczem sportowym, pomieszczeniami higieniczno-sanitarnymi. Mimo znacznej poprawy stanu technicznego placówek nadal w 2 szkołach uczniowie korzystają z ustępów zewnętrznych. 13 2) Oceniając sytuację dotyczącą opieki medycznej w szkołach stwierdzono, że 36,0% szkół zapewnia taka opiekę, natomiast żadna szkoła nie zapewnia opieki stomatologicznej. 3) W porównaniu do roku ubiegłego zwiększyła się liczba dzieci korzystających z posiłków pełnych i jednodaniowych, natomiast niepokojącym jest fakt, iż w 2009r. w żadnej szkole nie podawano gorących napoi. 4) W szkołach poprawia się oświetlenie ale podczas nadzoru bieżącego nadal stwierdza się nieprawidłowości. Niezgodności z wymogami Polskich Norm w zakresie sztucznego oświetlenia stwierdzono w 1 szkole podstawowej w 11 oddziałach, co stanowi 16,6 % badanych placówek. 5) Znacznie poprawiła się organizacja procesu nauczania i wychowania; w badanych placówkach nie stwierdzono niezgodności tygodniowego rozkładu lekcji z przepisami prawnymi oraz zasadami higieny. VIII. STAN SANITARNY OBIEKTÓW ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU. W 2009r. w ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Wąbrzeźnie ujętych było 280 obiektów (w 2008 r.- 299), w tym 277 zakładów żywności i żywienia, 2 obiekty obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością oraz 1 obiekt obrotu kosmetykami. Kierując się analizą ryzyka skontrolowano ogółem 220 obiektów, tj. 78,6% wszystkich zewidencjonowanych obiektów, w których przeprowadzono 395 kontroli higieniczno-sanitarnych (w 2008 roku było ich 320). W wyniku kontroli wydano ogółem 40 decyzji administracyjnych (w roku 2008 – 41). Decyzji wstrzymujących działalność nie wystawiano. Za stwierdzone podczas kontroli uchybienia higieniczno- sanitarne nałożono 23 mandaty na łączną kwotę 4250 zł. ( w 2008 r. – 26 mandatów na kwotę 3500,00 zł). W 2009r. w okresie przedświątecznym przeprowadzono wspólną kontrolę z Inspekcją Weterynaryjną na targowisku miejskim, celem sprawdzenia prawidłowości sprzedaży bezpośredniej środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego, a w szczególności ryb. Przy współpracy z Policją kontrolowano obrót suplementami diety w wytypowanych sklepach. Stan sanitarny nadzorowanych zakładów produkujących żywność z roku na rok poprawia się, ale nadal spotyka się obiekty o niewłaściwym stanie sanitarno - technicznym. W obiektach produkujących żywność stwierdza się następujące nieprawidłowości: niewłaściwy stan sanitarno- techniczny ścian i sufitów, brak osłon na oświetleniu w pomieszczeniach produkcyjnych, brak bieżących zapisów GHP/GMP, zniszczony sprzęt produkcyjny, nie wdrożony system jakości oparty na zasadach HACCP, brak porządku w pomieszczeniach socjalnych. Można zaobserwować duże zróżnicowanie stanu sanitarnego w obiektach obrotu żywnością. W trakcie kontroli w sklepach spożywczych stwierdzano następujące nieprawidłowości : zagrzybienie ścian, sufitów, ubytki w posadzce, magazynowanie artykułów łatwo psujących się poza urządzeniami chłodniczymi, brak zabezpieczenia przed zanieczyszczeniami żywności nieopakowanej, obecność latających owadów, brak warunków do mycia sprzętu pomocniczego ze stoisk rozważanych środków spożywczych, brak segregacji środków spożywczych, zniszczone urządzenia chłodnicze, brak termometrów, środki spożywcze składowane bezpośrednio na posadzce, brak bieżącej czystości i porządku, brak mydła i ręczników jednorazowego użytku przy umywalkach do mycia rąk, brak pełnych zapisów z GHP/GMP, niewłaściwie składowane odpady, sprzęt porządkowy przechowywany w przypadkowych miejscach, brak dokumentacji lekarskiej osób zatrudnionych. 14 Najbardziej zaniedbane są obiekty w małych miejscowościach, gdzie właściciele samowolnie zwiększają asortyment. . W zakładach żywienia zbiorowego otwartego stwierdzano najczęściej: nieprawidłowa segregacja surowców, półproduktów, potraw gotowych w urządzeniach chłodniczych, brak bieżącego porządku i czystości w pomieszczeniach produkcyjnych i magazynowych, zły stan techniczny pomieszczeń, brak systematycznych zapisów z zakresu GHP/GMP. przechowywanie środków spożywczych nietrwałych poza urządzeniami chłodniczymi, brak zabezpieczenia środków spożywczych oraz naczyń jednorazowego użytku przed zanieczyszczeniami wtórnymi, brak bieżącego porządku i czystości w pomieszczeniach produkcyjnych, brak systematycznych zapisów z zakresu GHP/GMP. Działalność tych obiektów systematycznie ulega poprawie. C zynnikiem wymuszającym poprawę obiektów są coraz to wyższe wymogi jakie stawiają klienci, wymuszając na właścicielach zachowanie wyższej jakości świadczonych usług i dbanie o jakość lokali. Następuje powolna poprawa zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego, chociaż nadal część budzi zastrzeżenia pod względem sanitarno-technicznym z uwagi na brak środków finansowych. Remonty wykonywane są w ostateczności. Podczas kontroli sanitarnych stwierdzano następujące nieprawidłowości i uchybienia: zły stan techniczny pomieszczeń, brak zabezpieczenia zakładu przed dostępem owadów, przechowywanie sprzętu produkcyjnego w przypadkowych miejscach, niekompletna dokumentacja GHP/ GMP oraz brak bieżących zapisów z tego zakresu. Bieżący nadzór nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością obejmował miejsca obrotu, zakłady produkcji żywności oraz zakłady żywienia zbiorowego w zakresie posiadanej dokumentacji, właściwego oznakowania produktu, przechowywania i prawidłowości stosowania. Mając na uwadze bezpieczeństwo konsumentów skontrolowano ogółem 10 obiektów, gdzie zostały przeprowadzone kontrole w związku z powiadomieniami w systemie RAPEX. Najczęściej powiadomienia dotyczyły kosmetyków nie umieszczonych w krajowym systemie informowania o kosmetykach, które nie powinny znajdować się w obrocie. W wyniku podjętych działań nie stwierdzono w sprzedaży kosmetyków będących przedmiotem powiadomień. W roku 2009 działalność inspekcji sanitarnej w zakresie nadzoru sanitarnego nad produkcją żywności i jej obrotem ukierunkowany był na ochronę zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem żywności o niewłaściwej jakości zdrowotnej. Uczestniczono w realizacji "Krajowego planu pobierania próbek do badania w ramach urzędowej kontroli i monitoringu". Szczególnym nadzorem objęto zakłady produkujące żywność będącą najczęściej nośnikiem zanieczyszczeń mikrobiologicznych: ciastkarnie, oraz punkty sprzedaży lodów z automatu. Działania kontrolne nasilone były również w zakładach żywienia zbiorowego oraz marketach, a także w obiektach żywienia zamkniętego zajmujących się żywieniem całodobowym. Nadzorowano obiekty pod względem realizacji systemu kontroli wewnętrznej, w tym GHP/GMP i HACCP. Brak opracowanego i wdrożonego systemu bezpieczeństwa żywności HACCP oraz niekonsekwencja w prowadzeniu zasad Dobrej Praktyki Higienicznej i Dobrej Praktyki Produkcyjnej to najczęściej powtarzające się uchybienia w kontrolowanych obiektach, związane z trudnościami pojawiającymi się podczas opracowywania dokumentacji oraz brakiem świadomości osób prowadzących obrót oraz produkcję żywności dotyczącej ryzyka wystąpienia zagrożeń podczas przebiegu w/w procesów na wszystkich ich etapach. Od podmiotów działających na rynku egzekwowano obowiązek szkolenia pracowników oraz wprowadzenie systemu identyfikacji środków spożywczych ("traceability"- „krok w przód”, „krok w tył”), którego istotą jest monitorowanie ruchu i pochodzenia produktów żywnościowych (partii produkcyjnej) na każdym etapie łańcucha dostaw przez wszystkie przedsiębiorstwa działające w branży żywieniowej (producenci, dystrybutorzy, detaliści) w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywności. 15 IX. DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE OŚWIATY ZDROWOTNEJ I PROMOCJI ZDROWIA. „Troska o zdrowie społeczeństwa jest wyzwaniem każdej jednostki”. Uwzględniając powyższe stwierdzenie Państwowa Inspekcja Sanitarna podejmuje w ramach realizowanych interwencji zadania edukacyjne skierowane do wszystkich grup społecznych. Zadania te zmierzają w kierunku zmiany stylu życia i jednocześnie stanowią kluczowy element w walce z chorobami cywilizacyjnymi będącymi główną przyczyną zgonów zarówno w naszym powiecie, województwie jak i kraju. Działalność inspekcji sanitarnej w tym zakresie opiera się na organizacji szkoleń oraz narad; realizacji ogólnopolskich, wojewódzkich i lokalnych programów i przedsięwzięć edukacyjno-zdrowotnych; organizacji wszelkiego typu prozdrowotnych akcji, kampanii, konkursów, pokazów, badań ankietowych. W roku sprawozdawczym 2009 (i w roku szkolnym 2008/2009) działalność oświatowo - zdrowotna PIS w Wąbrzeźnie obejmowała następujące bloki tematyczne: I. zapobieganie chorobom zakaźnym 1) profilaktyka grypy sezonowej 2) profilaktyka grypy typu A (H1N1) – tzw. „grypy świńskiej” 3) profilaktyka chorób zakaźnych wieku dziecięcego II. zapobieganie chorobom cywilizacyjnym 1) profilaktyka chorób odtytoniowych 2) profilaktyka zakażeń HIV i zachorowań na AIDS 3) profilaktyka astmy III. zapobieganie zakażeniom i zatruciom pokarmowym 1) zapobieganie zatruciom i zakażeniom pokarmowym w okresie I-Komunijnych 2) zapobieganie zakażeniom i zatruciom pokarmowym w okresie letnim organizacji przyjęć IV. propagowanie zdrowego stylu życia wśród dzieci i młodzieży oraz wśród mieszkańców powiatu 1) zapobieganie nałogom 2) kształtowanie prawidłowych postaw w zakresie harmonizacji pracy i wypoczynku 3) kształtowanie właściwych nawyków żywieniowych 4) kształtowanie umiejętności aktywnego wypoczynku V. kształtowanie właściwych nawyków higienicznych 1) profilaktyka higieny jamy ustnej VI. Inne zagadnienia z zakresu oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia 1) upowszechnienie społecznych zachowań profilaktycznych w celu uniknięcia wszawicy 2) zwiększenie świadomości młodych konsumentów w kierunku potrzeby czytania etykiet spożywczych oraz podniesienie poziomu wiedzy z zakresu informacji zawartych na opakowaniach żywnościowych 3) zwiększenie świadomości oraz wiedzy na temat zagrożeń zdrowotnych, wynikających z wykonywania zabiegów zdobienia ciała. W zależności od charakterystyki grupy docelowej w przeprowadzanej interwencji, zagadnienia realizowane były: 1) w szkołach podstawowych, 2) w gimnazjach, 3) w szkołach ponadgimnazjalnych, 4) na terenie ośrodków zdrowia (14), 5) nagłaśniane w środkach masowego przekazu - gazetach lokalnych oraz telewizji 16 X. POSTĘPOWANIE SANITARNEJ. ADMINISTRACYJNE ORGANÓW PAŃSTWOWEJ INSPEKCJI W ramach sanitarnego nadzoru zapobiegawczego i bieżącego pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w 2009r. przeprowadzili 1411 kontroli przestrzegania norm prawa sanitarnego (w 2008r.-1226 kontroli). Za stwierdzone naruszenia norm sanitarnych i zdrowotnych wystawiono: 88 decyzji administracyjnych (w 2008r.-88), zobowiązujących kontrolowane jednostki do terminowego wykonania zaleceń pokontrolnych i 274 decyzje płatnicze za naruszenie wymagań higienicznych i sanitarnych ( 2008r.-199), 150 opinii i uzgodnień sanitarnych strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, dokumentacji projektowej, sporządzono 29 postanowień opiniujących obiekty służby zdrowia, warunków magazynowania środków ochrony roślin oraz sprowadzenia zwłok z zagranicy, nałożono 24 mandaty karne na kwotę 4350,00 zł (w 2008r.-27 mandatów na kwotę 3600,00 zł). Ponadto pracownicy PIS wykonali ogółem 330 badań (w 2008r.-478) w tym: 57 oznaczeń chemicznych i 2110 oznaczeń fizycznych oraz pobrali 291 prób wody, żywności, przedmiotów użytku oraz materiału biologicznego, których badania były wykonywane w akredytowanych laboratoriach. 17 XI. PODSUMOWANIE Państwowa Inspekcja Sanitarna w 2009 r. kontynuowała wykonywanie zadań określonych w ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej zgodnie z zaplanowanymi zamierzeniami. Działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej przyczyniły się do poprawy sytuacji epidemiologicznej i stanu sanitarno – higienicznego powiatu. Sytuacja epidemiologiczna na terenie powiatu wąbrzeskiego nie uległa istotnym zmianom i jest zadowalająca. Jedynie pod względem liczby zgłaszanych zachorowań – uległa nieznacznemu pogorszeniu: w 2009 roku zgłoszono o 96 jednostek chorobowych mniej niż w 2008r. Głównie spowodowane to było zmianami w ustawie o chorobach zakaźnych, które znacznie ograniczyły liczbę jednostek chorobowych i biologicznych czynników chorobotwórczych podlegających zgłaszaniu i rejestracji. Wzrost liczby zachorowań zarejestrowano w przypadku takich jednostek chorobowych, jak: Salmonellozy – zatrucia pokarmowe, Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu, Ospa wietrzna, Grypa i choroby grypopodobne, Świnka, Styczność i narażenie na wściekliznę, Choroba wywołana przez Streptococcus pyogenes – Róża. Wymienione zachorowania nie dotyczą szczególnie groźnych chorób zakaźnych, można więc uznać, że sytuacja epidemiologiczna jest stosunkowo dobra pod względem zakażeń i zachorowań na choroby zakaźne. Znaczny spadek zachorowań zanotowano w przypadku następujących jednostek chorobowych: Wirusowe zakażenia jelitowe nie określone, w tym u dzieci do lat 2, Borelioza. Liczba pozostałych zachorowań utrzymuje się na podobnym jak w latach ubiegłych niskim poziomie. Sytuacja powyższa jest spowodowana między innymi tym, ze oprócz nadzoru tzw. biernego pracownicy inspekcji sanitarnej podczas licznych kontaktów z placówkami służby zdrowia oraz mieszkańcami bardzo szczegółowo informują o zagrożeniach epidemicznych, możliwości szczepień, przyczyniając się tym samym do uświadomienia potencjalnych dróg zakażenia chorobami zakaźnymi i podniesienia świadomości zdrowotnej społeczeństwa powiatu wąbrzeskiego. Procent wykonawstwa szczepień ochronnych obowiązkowych, zgodnych z Programem Szczepień Ochronnych kształtował się na bardzo wysokim poziomie i wynosił 99,6%, co zapewnia wysoką odporność zbiorowiskową i korzystną sytuację epidemiologiczną w zakresie chorób zakaźnych, zwalczanych poprzez szczepienia ochronne. Przypadki nie zaszczepienia dzieci i młodzieży spowodowane były wyłącznie okresowymi przeciwwskazaniami lekarskimi do szczepień lub wyjazdem dziecka z rodzicami za granicę . Nadal obserwuje się małe zainteresowanie szczepieniami p/wzw typ „A” wśród producentów żywności i służb utrzymania czystości w powiecie mimo, iż Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 stycznia 2003r. jednoznacznie zaleca tego typu szczepienia u poszczególnych grup zawodowych (Dz. U. nr 15 poz. 60) . Zaopatrzenie ludności w wodę ma istotne znaczenie z zachowaniu właściwego stanu sanitarnego powiatu. W omawianym okresie na terenie powiatu nie stwierdzono deficytów wody wodociągowej. W 2009 roku nastąpiła rozbudowa sieci wodociągowej wodociągu publicznego w Czystochlebiu gm. Wąbrzeźno o ok. 21,8 km. Rozbudowano sieć na terenie gminy Wąbrzeźno w miejscowościach: Małe Radowiska, Wałyczyk, Jarantowice, Wałycz. O 0,18 km nastąpiła rozbudowa sieci wodociągu publicznego w Książkach. Materiałem z którego wykonano sieć wodociągową to PCV. Na 2010 rok planowana jest rozbudowa i modernizacja stacji uzdatniania wody w Zieleniu gm. Wąbrzeźno oraz wymiana rur azbestowych w miejscowości Ryńsk gm. Wąbrzeźno. Wszystkie wodociągi na terenie powiatu wąbrzeskiego posiadają urządzenia uzdatniające, jednak istnieje potrzeba usprawnienia procesu eliminacji ponadnormatywnych związków żelaza i manganu, tak aby skład fizyko-chemiczny wody był stabilny, niezmienny. Dotyczy to gównie wodociągu publicznego w Zieleniu, gm. Wąbrzeźno, gdzie największym problemem jest wyeliminowanie ponadnormatywnych stężeń manganu. Zadawalającym faktem jest to, że zlikwidowano najmniejsze, źle funkcjonujące wodociągi, gdzie największym mankamentem była zła jakość wody pod względem fizyko-chemicznym. Nadzór sanitarny sprawowany nad obiektami użyteczności publicznej na terenie powiatu wąbrzeskiego nie wykazał w 2009r. zagrożeń o zasadniczym znaczeniu dla zdrowia ludności. 18 Przeprowadzone remonty i prace modernizacyjne poprawiają stan sanitarny obiektów co powoduje, że podnosi się poziom świadczonych usług. Przeprowadzone prace remontowe i modernizacyjne w szpitalu, poprawiają stan techniczny oddziałów szpitalnych, natomiast nie przyczyniają się do poprawy funkcjonalności obiektu. Szpital mieści się w nadmiernie wyeksploatowanym, liczącym ponad 100 lat budynku. Mankamentem szpitala w szczególności jest brak rezerwowego ujścia wody, komory dezynfekcyjnej i stacji przygotowania łóżek, brak śluz sanitarnych w pomieszczeniach gdzie jest to wymagane, krzyżowanie się dróg brudnych i czystych w obrębie bloku operacyjnego i bloku żywienia, brak funkcjonalnie wyposażonej kuchni ogólnej. Stan techniczny i funkcjonalny zakładów lecznictwa ambulatoryjnego i gabinetów lekarskich z roku na rok poprawia się. Stan sanitarny tych placówek należy ocenić zdecydowanie lepiej od szpitala. W szpitalu, zakładach lecznictwa otwartego i praktykach lekarskich uregulowana jest gospodarka odpadami medycznymi oraz postępowania z bielizną czystą i brudną. W obiektach stosowano środki dezynfekcyjne o szerokim spektrum działania, natomiast brak jest wydzielonych pomieszczeń do przygotowywania roztworów roboczych czy urządzeń do mechanicznego mycia i dezynfekcji narzędzi i sprzętu medycznego. Wszystkie placówki służby zdrowia wyposażone są w urządzenia sterylizacyjne na parę wodną (autoklawy), natomiast w szpitalu brak jest Centralnej Sterylizatorni z wydzielonymi strefami brudną, czystą i sterylną, które rozdzielone byłyby śluzami umywalkowo-fartuchowymi oraz brak specjalistycznych pojemników (kontenery, wózki transportowe) do transportu materiału do sterylizacji i sterylnych pakietów z punktu Centralnego Sterylizowania na poszczególne oddziały. Nie zmieniła się sytuacja w żywieniu pacjentów w szpitalu. Nadal występowały rozbieżności w stosunku do zalecanych norm żywieniowych, wynikające ze zbyt niskiej stawki dziennej przeznaczonej na żywienie, wynoszącej 5,00 zł. dziennie na pacjenta. Wymagania zawarte w programie dostosowania szpitala do obowiązujących przepisów prawnych są wielostronne i zmierzają do zapewnienia wysokiego standardu warunków sanitarno-technicznych, stąd ich realizacja wymaga pokonania wielu trudności, zarówno od strony technicznej jak i finansowej. Przesuwanie z roku na rok remontów kapitalnych szpitala prowadzi do jego sukcesywnej dekapitalizacji. W ramach programów PHARE kontynuowano nadzór nad substancjami niebezpiecznymi, prekursorami, preparatami biobójczymi. W wyniku prowadzonych kontroli sanitarnych stwierdzano, że pracodawcy w coraz większym stopniu przestrzegają obowiązujące przepisy. Stan sanitarno-higieniczny zakładów pracy systematycznie poprawia się. Maleje również liczba osób zatrudnionych w warunkach szkodliwych dla zdrowia. W wyniku prowadzonego nadzoru nad warunkami sanitarnymi w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych w 2009 r. stwierdzono, że sytuacja w placówkach nauczania i wychowania z roku na rok ulega poprawie. W miarę możliwości finansowych systematycznie są remontowane pomieszczenia dydaktyczne, pomieszczenia higieniczno-sanitarne, sale gimnastyczne, wymieniane na nowe ławki i krzesła , stolarka okienna, oświetlenie elektryczne, co zapewnia uczniom lepsze warunki nauki. Jedną z największych inwestycji powiatu wąbrzeskiego było wybudowanie kompleksu sportowego przy Zespole Szkół w Wąbrzeźnie, całkowicie przystosowanego dla osób niepełnosprawnych z salą gimnastyczną i widownią dla 160 osób, pełnym zapleczem sportowym, pomieszczeniami higieniczno-sanitarnymi. Mimo znacznej poprawy stanu technicznego placówek nadal w 2 szkołach uczniowie korzystają z ustępów zewnętrznych. W porównaniu do roku ubiegłego, zwiększyła się liczba dzieci korzystających z posiłków pełnych i jednodaniowych, natomiast niepokojącym jest fakt, iż w 2009r. w żadnej szkole nie podawano gorących napoi. W roku 2009 działalność inspekcji sanitarnej w zakresie nadzoru sanitarnego nad produkcją żywności i jej obrotem ukierunkowany był na ochronę zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem żywności o niewłaściwej jakości zdrowotnej. Uczestniczono w realizacji "Krajowego planu pobierania próbek do badania w ramach urzędowej kontroli i monitoringu". Szczególnym nadzorem objęto zakłady produkujące żywność będącą najczęściej nośnikiem zanieczyszczeń mikrobiologicznych: ciastkarnie, oraz punkty sprzedaży lodów z automatu. Działania kontrolne nasilone były również w zakładach żywienia zbiorowego oraz marketach, a także w obiektach żywienia zamkniętego zajmujących się żywieniem całodobowym. Nadzorowano obiekty pod względem realizacji systemu kontroli wewnętrznej, w tym GHP/GMP i HACCP. Brak opracowanego i wdrożonego systemu bezpieczeństwa żywności HACCP oraz niekonsekwencja w prowadzeniu zasad Dobrej Praktyki Higienicznej i Dobrej Praktyki Produkcyjnej to najczęściej powtarzające się uchybienia w kontrolowanych obiektach, związane z trudnościami 19 pojawiającymi się podczas opracowywania dokumentacji oraz brakiem świadomości osób prowadzących obrót oraz produkcję żywności dotyczącej ryzyka wystąpienia zagrożeń podczas przebiegu w/w procesów na wszystkich ich etapach. Od podmiotów działających na rynku egzekwowano obowiązek szkolenia pracowników oraz wprowadzenie systemu identyfikacji środków spożywczych ("traceability"- „krok w przód”, „krok w tył”), którego istotą jest monitorowanie ruchu i pochodzenia produktów żywnościowych (partii produkcyjnej) na każdym etapie łańcucha dostaw przez wszystkie przedsiębiorstwa działające w branży żywieniowej (producenci, dystrybutorzy, detaliści) w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywności. Pomimo, że następuje ciągła poprawa to nadal istnieją obszary, których stan jest niezadowalający. Do najważniejszych problemów wymagających rozwiązania należą: 1. W celu osiągnięcia stabilnego, stałego składu fizyko-chemicznego wody przeznaczonej do spożycia, odpowiadającego wymogom obowiązującego rozporządzenia, konieczne jest podjęcie działań mających na celu wymianę istniejących (często skorodowanych i pokrytych osadami) sieci wodociągowych, które eksploatowane są od wielu lat. 2. Z uwagi na zagrożenia środowiska naturalnego, konieczna jest likwidacja mogilnika w Małym Pułkowie gm. Dębowa Łąka, poprzez utylizację zdeponowanych odpadów. 3. Istnieje konieczność skanalizowania terenu kąpieliska n/j. “Wieczno” w Przydworzu gm. Wąbrzeźno. Budowa centralnej sieci kanalizacyjnej na terenie gm. Wąbrzeźno, pozwoli na likwidację rozproszonej lokalizacji zbiorników bezodpływowych na terenie ośrodka wypoczynkowego w Przydworzu gm. Wąbrzeźno, co znacznie poprawi estetykę. 4. W celu dostosowania obiektu szpitala do obowiązujących przepisów prawnych należy w szczególności dążyć do zapewnienia rezerwowego ujścia wody, zorganizować stację przygotowywania łóżek, wyeliminować krzyżowanie się dróg brudnych i czystych w obrębie bloku operacyjnego, bloku żywienia oraz w innych pomieszczeniach, zapewnić śluzy sanitarne w pomieszczeniach gdzie jest to wymagane. 5. W obiektach służby zdrowia istnieje konieczność wydzielenia pomieszczeń do przygotowywania roztworów roboczych środków dezynfekcyjnych oraz zakupu urządzeń do mechanicznego mycia i dezynfekcji narzędzi i sprzętu medycznego. 6. W Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej „Nowy Szpital” w Wąbrzeźnie dążyć do urządzenia Centralnej Sterylizatorni z wydzielonymi strefami brudną, czystą i sterylną, które rozdzielone byłyby śluzami umywalkowo-fartuchowymi. 7. Dążyć do zaopatrzenia szpitala w pojemniki (kontenery, wózki transportowe) do przenoszenia materiału do sterylizacji i sterylnych pakietów z punktu centralnego sterylizowania na poszczególne oddziały. 8. Dążyć do dostosowania żywienia pacjentów w szpitalu do zalecanych norm żywieniowych, poprzez podnoszenie stawki dziennej żywieniowej. 9. Podejmowanie działań w zakresie poprawy warunków sanitarno-higienicznych obiektów żywienia zbiorowego zamkniętego. Nadal w wielu obiektach, głównie w szpitalu i szkołach, jest zbyt mała liczba pomieszczeń magazynowych, nieprawidłowa funkcjonalność, wielokrotne krzyżowanie się dróg. 10. W celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności należy dążyć do wdrażania i skutecznego stosowania systemów kontroli wewnętrznej w obiektach żywności i żywienia –zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz systemu HACCP, produkcji i obrotu środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i suplementów diety (szczególnie w aspekcie prawidłowego znakowania), identyfikowalności surowców i produktów. 11. W placówkach szkolno-wychowawczych dążyć do zapewnienia wszystkim dzieciom i młodzieży gorących napoi. 12. Przy placówkach szkolno-wychowawczych, podjąć działania zmierzające do budowy większej ilości sal gimnastycznych i boisk szkolnych. 13. Należy dążyć do podwyższenia świadomości uczniów i rodziców w zakresie higieny i żywienia. W wyniku przeprowadzenia diagnoz oświatowo – zdrowotnych ośrodkach zdrowia określono najważniejsze problemy zdrowotne wynikające z oceny środowiska objętego opieką medyczną. Należą do nich: choroby układu krążenia, 20 choroby towarzyszące nadwadze i otyłości (miażdżyca, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze), choroby narządów ruchu i kręgosłupa, próchnica zębów, alergie, brak higieny osobistej niektórych uczniów, wady postawy, palenie tytoniu i spożywanie alkoholu, zachorowania na nowotwory. Państwowa Inspekcja Sanitarna kontynuuje zbieranie i przesyłanie danych w systemie komputerowym o nowych przypadkach zachorowań na choroby zakaźne oraz wczesnego powiadamiania o przypadkach chorób szczególnie niebezpiecznych, których wystąpienie może być efektem ataku bioterrorystycznego. Kontynuuje się również działania w „Systemie Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach”(RASFF), co powoduje szybszą eliminację z rynku produktów żywnościowych, które zagrażałyby zakażeniu lub zdrowiu ludności. W 2009 r. kontynuowany był system informatyczny” WODA-EXEL”, służący do prowadzenia Monitoringu Jakości Sanitarnej Wody. W działalności kontrolnej Państwowej Inspekcji Sanitarnej stosowane były ujednolicone procedury kontroli oraz ich dokumentowanie. Opracowała : Małgorzata Zaleśna 21
