PROGRAM OBCHODÓW MIĘDZYNARODOWEGO DNIA WALKI Z AIDS W GIMNAZJUM W WIERZBNIE W 2001 ROKU. Cele: 1. Dostarczenie wiedzy biomedycznej: rozumienie terminów HIV i AIDS; rozróżnianie stanu zakażenia i choroby; znajomość dróg przekazywania zakażenia; znajomość bezpiecznych form kontaktu z zakażonymi; 2. Promowanie postawy asertywności , odpowiedzialności za własne życie i empatii w stosunku do zakażonych; PRZEBIEG: 1. Przedstawienie - wywiad nt. AIDS „O AIDS prawie wszystko” wg własnego scenariusza (zał. 1) Dwa przedstawienia w dniu 5 grudnia 2001 roku dla klas I i klas II i III. 2. Prezentacja plansz i foliogramów przybliżających terminy HIV i AIDS oraz wyjaśniających problemy związane z tą chorobą: Pandemia HIV Objawy zakażenia wirusem HIV Sposoby ochrony przed zakażeniem wirusem HIV i sposoby zmniejszenia ryzyka zakażenia Drogi przekazywania wirusa HIV Terminy HIV i AIDS 3. Ankieta nt. podstawowych faktów w problemie epidemii HIV przeprowadzona wśród 20 losowo wybranych uczennic i uczniów w dn. 8 grudnia 2001 roku. Ogłoszenie wyników ankiety jak i pytań w 5 numerze „Czarno-białych Wiadomości”. Dokładna analiza wyników ankiety i pytań na zajęciach wychowania do życia w rodzinie wg wykresów. (Zał. 2) 4. Przygotowanie ulotek informacyjnych nt. AIDS i HIV dla każdego ucznia naszej szkoły. (zał. 3) 5. Przedstawienie AIDS jako jednego z wielu zagrożeń XXI wieku w artykule gazetki szkolnej. Przygotowała : Zofia Tasarek Zał.1 SCENARIUSZ PRZEDSTAWIENIA – WYWIADU NT. AIDS „O AIDS PRAWIE WSZYSTKO” Występują: dziennikarz, przedstawiciel ONZ ds. AIDS, doktor medycyny, profesor medycyny . Miejsce akcji: studio telewizyjne; Dziennikarz: Gośćmi dzisiejszego programu „Prawie wszystko o....” poświęconego chorobie AIDS i wirusowi HIV będą: ............... ................... – przedstawiciel ONZ ds. AIDS, współtwórczyni programu tej organizacji ds. AIDS, doktor medycyny ................... ................... – ginekolog specjalizujący się także w dziedzinie immunologii i odporności organizmu ludzkiego, oraz .................. ..................... - profesor medycyny, członek Polskiej Akademii Nauk, autorka wielu prac naukowych i popularno-naukowych na temat AIDS i HIV. Witam panie bardzo serdecznie. Dzisiejszemu spotkaniu przysłuchiwać się będą nie tylko widzowie przed telewizorami ale zgromadzeni na widowni uczniowie klasy ......... z Gimnazjum w ...................... Może najpierw pytanie do pani ................... ...................... : W lipcu 1998 r. Program ONZ ds. AIDS, którego jest pani współautorką szacował, że jedna na 250 dorosłych osób na świecie zakażona jest wirusem HIV. To przerażające dane. Przedstawiciel ONZ : Dane te są oczywiście korygowane w miarę postępu w dziedzinie znajomości epidemii oraz w miarę rozprzestrzeniania się zakażeń. W 1990 r. zakładano, że zakażona jest 1 osoba na 400 , w rok później skorygowano ją do 1 na 300, w 1998 r. była to już 1 osoba na 250, w tej chwili opracowujemy nowe dane. Wyraźnie jednak widać, że liczba zakażonych rośnie. Oczywiście podane przeze mnie dane są średnią liczbą zakażeń. Epidemia nie rozprzestrzenia się przypadkowo. Zakażenia koncentrują się w rodzinach, grupach zawodowych oraz w określonych rejonach geograficznych, np. w Afryce, w krajach Sachary liczbę zakażeń szacuje się na 1 osobę na 40. ( pokazuje Sacharę w Afryce na mapie). Dziennikarz : ONZ podaje też takie dane szacunkowe: (czyta) Na świecie nastąpiło do 2000 r. ok. 40 mln zakażeń kobiet, mężczyzn i dzieci. Przedstawiciel ONZ : Zgadza się, ale nie są to dane pewne, a jedynie szacunkowe, ok. 40 mln kobiet, mężczyzn i dzieci żyje z wirusem HIV lub jest chorych na AIDS, do 2000 r. ponad 10 mln osób zmarło na AIDS. Dziennikarz: Przytłaczająca większość oszacowanych, blisko 30 mln osób zakażonych na świecie, to ludzie nieświadomi swojego zakażenia. Przedstawiciel ONZ : W większości na świecie możliwość skorzystania z dobrowolnych i anonimowych testów jest rzadko spotykana, a często nieosiągalna. Ludzie przypuszczają , że mogą być zakażeni, ale tam, gdzie testy są słabo rozpowszechnione nie mają możliwości poddania się badaniom. Zdarza się, że nawet wtedy, gdy testy są osiągalne, wiele osób nie decyduje się na skorzystanie z nich bojąc się dyskryminacji jaka spotyka ludzi zakażonych. A przecież poddanie się testowi umożliwia zaplanowanie własnej przyszłości. Dla osób zakażonych HIV test jest bodźcem do zmiany stylu życia na taki, który pozwoli dłużej żyć z wirusem HIV nie chorując na AIDS. Dziennikarz : Tak, HIV , AIDS - każdy zna te skróty, HIV to nazwa wirusa AIDS to nazwa choroby; jedno i drugie oznacza prędzej czy później śmierć, ale skąd wywodzą się te skróty, co one oznaczają. To pytanie kierujemy do .................. ..................... - autorki wielu popularyzatorskich prac na temat AIDS i HIV. Profesor medycyny: ( prezentuje foliogram) HIV - to Human Immunodeficiency Virus , czyli ludzki wirus upośledzenia odporności; AIDS to Acquired Immune Deficiency Syndrom to zespół nabytego upośledzenia odporności. Dziennikarz : Patrząc na osobę zakażoną nie przejawiającą żadnych symptomów infekcji HIV nie jesteśmy w stanie określić, czy dana osoba jest zakażona, czy nie. Profesor medycyny : Po okresie silnej infekcji zaraz po zakażeniu HIV, najczęściej przez długi okres nie występują żadne dające się zaobserwować objawy HIV, może to trwać dłużej niż 10 lat. Dane oparte na badaniach osób zakażonych przeprowadzone głównie w Stanach Zjednoczonych, dowodzą, że średnio po 10 latach od momentu zarażenia się wirusem HIV 50 % osób choruje już na AIDS, z tego część umiera, 30 % wykazuje pewne objawy chorób związanych z HIV, a tylko 20 % pozostaje bez żadnych symptomów. Pamiętać trzeba, że zakażenie nie jest jednoznaczne z zachorowaniem . Jednak każdy zakażony prędzej czy później zachoruje na AIDS. Dziennikarz : Z jakimi klinicznymi objawami postępującego zakażenia mamy do czynienia w przypadku HIV? To pytanie kierujemy do ..................... .......................... . Doktor medycyny : (prezentuje foliogram) Są to przewlekłe biegunki, gorączka, chroniczne zmęczenie i osłabienie, gruźlica - w prawie 50 % przypadków, pleśniawka, opryszczka, rak szyjki macicy, zapalenie płuc, infekcje atakujące centralny system nerwowy. Dziennikarz : A w jaki sposób możemy zarazić się wirusem HIV? Profesor medycyny : Wirus HIV przenoszony jest : 1. przez stosunek seksualny z osoba zakażoną; 2. przez kontakt z zakażoną krwią, szczególnie w przypadku stosowania używanych igieł i innego sprzętu przekłuwającego tkankę, transfuzję krwi i produktów krwiopochodnych, transplantację organów i tkanek; 3. podczas ciąży i porodu z zakażonej matki na dziecko. Dziennikarz : Jak więc ustrzec się przed zakażeniem? Profesor medycyny : Jak? To podaję dokładnie na ulotce, którą ostatnio wydałam. ( pokazuje ulotkę , po czym ulotka rozprowadzana jest na widowni) To przede wszystkim jeden jedyny partner na całe życie, przestrzeganie podstawowych zasad higieny, używanie wyłącznie wyjałowionych strzykawek i igieł do zastrzyków, akupunktury, przekłuwania uszu, tatuażu, narzędzi kosmetycznych i fryzjerskich. AIDS nie przenosi się przez powietrze ani drogą pokarmową. Zwykłe kontakty towarzyskie nie stanowią zagrożenia dla naszego zdrowia. Dziennikarz : Dane mówią, że jedno na troje dzieci kobiet zakażonych HIV rodzi się również zakażone tym wirusem. Doktor medycyny : Tak, wyniki badań dowodzą, że tylko, a może aż w 30% przypadków zakażone matki przenoszą HIV na płód w czasie ciąży. Wirus HIV przenoszony jest z zakażonej kobiety na jej dziecko przed albo w czasie porodu, bądź tez podczas karmienia dziecka piersią. Warunki , w jakich wirus przenosi się w łonie matki , nie są do końca wyjaśnione. Zauważyć warto, że niebezpieczeństwo zakażenia dziecka wzrasta w sytuacjach, gdy jest to zakażenie nowe i gdy matka jest już w zaawansowanym stadium choroby. Dziennikarz : Czy komary są w stanie przenieść wirusa HIV? Doktor medycyny : To nie jest możliwe, po pierwsze jad znajdujący się w żołądku komara niszczy wirusa, po drugie HIV ma małe szanse przeżycia poza organizmem człowieka, a po trzecie ilość krwi, jaka może znaleźć się w okolicach aparatu gębowego komara jest zbyt mała, aby mogło dojść do zakażenia HIV. Dziennikarz : Jak to jest z pracami nad wynalezieniem leku lub szczepionki przeciwko HIV? Przedstawiciel ONZ : Badania nad wirusem HIV dzielą się na trzy kierunki poszukiwań naukowych. Pierwszy to znalezienie skutecznego środka zapobiegania infekcji, drugi – zapobieganie posuwaniu się choroby po zakażeniu HIV, a trzeci - zapobieganie przenoszenia się wirusa HIV w okresie ciąży z matki na dziecko. Profesor medycyny : Jednak różnorodność mutacji wirusa nie daje nadziei na znalezienie leku przeciw HIV w najbliższej przyszłości. Tu nie powinniśmy mieć złudzeń. Doktor medycyny : Obecnie dostępne są leki najnowszej generacji, które hamują replikację wirusa. Nie są to niestety leki łatwo dostępne, są one bardzo drogie. Dlatego ważne są w tej sytuacji środki stosowane w leczeniu infekcji związanych z HIV, czyli chorób skóry, gruźlicy, biegunki i gorączki. Poprawia to stan zdrowia pacjenta i pozwala mu na aktywność zawodową i w miarę normalne życie w rodzinie. Dziennikarz : Dziękuję za rozmowę. Gośćmi dzisiejszego programu „O AIDS prawie wszystko” były: ................ ................... , .................. .................. i .................. ..................... . Teraz informacja dla sympatyków naszego programu: jeżeli macie jakieś pytania , problemy związane z dzisiaj poruszanym zagadnieniem piszcie do nas, do ................................................ ( nazwa i adres gazetki szkolnej ) , a postaramy się szybko odpowiedzieć. Zał. 2 ANKIETA nt. podstawowych faktów w problemie epidemii HIV W rubryce z wybraną odpowiedzią postaw znak X Pytanie TAK 1. Osoby zakażone przez resztę swojego życia mogą przenosić HIV na innych drogą kontaktów seksualnych oraz we wszystkich sytuacjach, kiedy inne osoby maja kontakt z ich krwią. 2. UNAIDS szacuje, że na świecie żyje ponad 40 milionów osób zakażonych wirusem HIV. 3. Większość zakażonych nie jest świadoma tego, że są zakażeni. 4. Jedno na troje dzieci kobiet zakażonych HIV rodzi się również zakażona tym wirusem. 5. Patrząc na kogoś możemy stwierdzić, czy jest zakażony HIV. 6. Średnia wieku zakażonych kobiet jest niższa niż średnia wieku zakażonych mężczyzn. 7. Komary przenoszą HIV. 8. Wszystkie osoby żyjące z HIV mają takie same infekcje oportunistyczne. 9. Badania biomedyczne zakładają, ze w niedalekiej przyszłości wynaleziony zostanie lek przeciw HIV. 10. W większości przypadków wkrótce po zakażeniu HIV pojawiają się pierwsze symptomy choroby AIDS. Dziękujemy! NIE NIE WIEM Zał. 3 AIDS PAMIĘTAJ! AIDS ZABIJA Zasadniczą bronią - zapobieganie WIĘC NIE RYZYKUJ Wirus HIV znajduje się we krwi, spermie, wydzielinie dróg rodnych i ślinie chorego. Uważaj, aby twoja skaleczona skóra nie miała kontaktu z tymi wydzielinami. Przestrzegaj podstawowych zasad higieny. Używaj wyłącznie wyjałowionych strzykawek i igieł do zastrzyków, akupunktury, przekłuwania uszu, tatuażu, narzędzi kosmetycznych i fryzjerskich. AIDS nie przenosi się przez powietrze ani drogą pokarmową. Zwykłe kontakty towarzyskie nie stanowią zagrożenia dla Twojego zdrowia. AIDS TO GROŹNA CHOROBA XX I XXI WIEKU