Złamanie kręgosłupa w przebiegu osteoporozy jako wskazanie do
advertisement
POWIKŁANIA OSTEOPOROZY JAKO WSKAZANIE DO KOMPLEKSOWEGO LECZENIA ORTOPEDYCZNOREHABILITACYJNEGO Złamanie kręgosłupa w przebiegu osteoporozy Złamanie kręgosłupa najczęstszym złamaniem w osteoporozie Pojawiają się jako pierwsze u kobiet w okresie menopauzy, wzrost częstości po 65 roku życia 30-50% kobiet i 20-30% mężczyzn Częstość wzrasta z wiekiem: Kobiety 50-54 lata – 5 / 1000 osób /rok Kobiety powyżej 85 r.ż. – 296 / 1000 osób /rok Lokalizacja złamania Odcinek lędźwiowy Pogranicze piersiowo-lędźwiowe Szczyt kifozy piersiowej Złamanie osteoporotyczne Złamanie patologiczne Efekt nieznacznego urazu (istnieją przypadki bez wywiadu urazowego) Powolne narastanie deformacji Podział urazów wg. McAfee 1. przednia kolumna 2. 3. 4. 5. Osteoporotyczne zniekształcenia kręgosłupa Osteoporotyczne zniekształcenia kręgosłupa Konsekwencje złamania Ból 50% Wizyta u lekarza 33% Hospitalizacja 8% Przewlekła utrata niezależności 2% Złamanie wielomiejscowe Obecność złamania kompresyjnego zwiększa ryzyko kolejnych złamań 3- 5ciokrotnie . 20% kobiet po złamaniu w ciągu 1 roku dozna następnego złamania Ryzyko następnego złamania jest tym większe im niższy wskaźnik BMD Konsekwencje biomechaniczne złamań Skrócenie kręgosłupa Zaburzenie postawy ciała: Pogłębienie kifozy piersiowej Kompensacyjne pogłębienie lordozy lędźwiowej Odcinkowe zniekształcenie kifotyczne pogorszenie warunków pracy prostownika grzbietu Nieprawidłowa postawa Uwypuklenie brzucha Redukcja ruchomości klatki piersiowej Wzrost ciśnienia w jamie brzusznej i klatce piersiowej Duszność wysiłkowa Zaburzenia trawienia (uczucie wczesnej sytości) Pogorszenie wyglądu ciała Nieprawidłowa postawa Przewlekły ból po złamaniu kręgosłupa Ból Wzrost ryzyka złamań Redukcja wydolności fizycznej Przyspieszona utrata masy kostnej Ból nie zawsze reaguje na leki, zmniejsza się po ćwiczeniach i zabiegach fizykoterapeutycznych Złamanie kręgosłupa i jakość życia Bóle przy staniu, trudności w przenoszeniu przedmiotów, ograniczenia w prostych czynnościach domowych (60-86% kobiet po złamaniu kręgosłupa w osteoporozie) Ograniczenie czynności rekreacyjnych itp. Lęk przed upadkiem i następnymi złamaniami Depresja, poczucie zależności od otoczenia Redukcja samooceny Izolacja Spadek poczucia sensu życia Leczenie złamań kręgosłupa typowych dla osteoporozy Cele leczenia Wyłączenie bólu w ostrej fazie Redukcja ryzyka przewlekłych dolegliwości Zapobieganie narastania deformacji Zwiększenie ruchomości kręgosłupa Eliminacja zaburzeń równowagi, postawy Maksymalizacja wydolności funkcjonalnej Zmniejszenie zależności od otoczenia Postępowanie w ostrym okresie Typowe złamanie dotyczy trzonu kręgu, jest stabilne, nie skojarzone z uszkodzeniem krążków, stawów międzykręgowych, więzadeł Wskazanie do postępowania zachowawczego Postępowanie w ostrym okresie Sposób: Spoczynek i leczenie przeciwbólowe w fazie ostrego bólu Wczesna pionizacja po zaopatrzeniu odpowiednią ortezę na krótki czas (6 tygodni) Zakaz przyjmowania pozycji siedzącej Ćwiczenia mięśni posturalnych Cel: Wymuszenie prawidłowej postawy ciała Zabezpieczenie przed wtórnym sklinowaceniem kręgu Zabezpieczenie przed dalszym spadkiem siły mięśniowej i masy kostnej Wczesne postępowanie zachowawcze w złamaniu kręgosłupa Unieruchomienie w łóżku Farmakoterapia przeciwbólowa Ćwiczenia izometryczne w leżeniu Zaopatrzenie w gorset Pionizacja (2-4 doba) Odstawienie gorsetu po 4-6 tygodniach Kinezyterapia a masa kostna Najważniejsze ćwiczenia oporowe o znacznych obciążeniach Wpływ ćwiczeń u osób dojrzewających na szczytową masę kostną – do 20% PBM Efekt osteogenny ćwiczeń jest odwrotnie proporcjonalny do wieku Obciążenie mechaniczne to najsilniejszy czynnik wpływający na masę kostną Kinezyterapia – inne cele W podeszłym wieku nie liczymy na znaczny wzrost masy kostnej obciążenia: Przeciwwskazane ćwiczenia oporowe zachowanie siły mięśni, redukcja natężenia zespołów bólowych, utrzymanie prawidłowej postawy ciała, poczucia równowagi, koordynacji nerwowo-mięśniowej, niezależne funkcjonowanie, zmniejszenie ryzyka choroby zakrzepowozatorowej Kinezytrapia Rozciągnięcie mięśni Mostkowo-obojczykowo-sutkowy piersiowe pochyłe Prostwnik grzbietu w odcinku szyjnym i lędźwiowym Biodrowo-lędźwiowy Napinacz powięzi szerokiej Kulszowo-goleniowe Kinezytrapia Wzmocnienie mięśni Prosty brzucha pośladkowe Prostownik grzbietu odcinka piersiowego Czworogłowy – głowa przyśrodkowa Piszczelowy przedni Ćwiczenia posturalne Ćwiczenia posturalne Ćwiczenia posturalne Ortotyka Typ ortezy odpowiada uszkodzonemu odcinkowi Powyżej Th6 Gorset Blaunta Th6-L3 Gorset Jevetta Poniżej L3 Gorset Hohmana, Gorset Williamsa Gorset Jevetta Gorset Blaunta Gorset Williamsa Ortotyka Długotrwałe stosowanie ortezy przyczynia się do zwiotczenia mięśni i wtórnego osłabienia wytrzymałości kręgów Ortotyka Prostotrzymacz Orteza bez elementów podpórczych i biernie odciążających kręgosłup Wywiera nacisk poniżej dolnych kątów łopatek Stymuluje wyprost grzbietu i ściąganie łopatek Wskazanie: kifotyczne zniekształcenie klatki piersiowej Efekt: redukcja przedniego obciążenia kręgosłupa, poprawa chodu, ograniczenie bólów w wyniku zbliżenia żeber do miednicy Prostotrzymacz Fizykoterapia Korzystny wpływ w przewlekłych zespołach bólowych Zabiegi głęboko rozgrzewające – przeciwwskazane Psychoterapia Redukcja poziomu lęku przed złamaniem lepsze wykorzystanie potencjału czynnościowego, wzrost poczucia pewności siebie, zwiększenie szansy niezależnego funkcjonowania Najważniejsze zadania postępowania długofalowego Eliminacja zaburzeń chodu i równowagi Prawidłowa postawa ciała, redukcja dolegliwości Profilaktyka przyszłych złamań Wskazania do leczenia operacyjnego Powikłania neurologiczne Zaburzenia stabilności kręgosłupa Problemem jest współistnienie osteoporozy i innych stanów wymagających leczenia chirurgicznego Trudności leczenia operacyjnego Mała gęstość mineralna: mała odporność mechaniczna kości Ryzyko przemieszczenia implantów, utraty korekcji i stabilności kręgosłupa Zastosowanie hydroksyapatytu Cement hydroksyapatytowy – najlepsze rozwiązanie Pokrycie elementów wszczepu bezpośrednio stykających się z kością Stymulacja osteoblastów Wertebroplastyka i kifoplastyka Dostęp przezskórny Redukcja przemiszczenia przy użyciu balonika wypełnianego w trzonie Powikłanie: przedostawanie się cementu poza trzon Efekty odległe? Indywidualny program usprawniania pionizacja czynna nauka chodzenia trening poprawnej postawy ćwiczenia kondycyjne ćwiczenia koordynacji i równowagi ćwiczenia w wodzie, na przyrządach i w podwieszeniu wzmacnianie mięsni posturalnych, oddechowych Wykorzystanie pomocy ortopedycznych , zastosowania lub odstawienie ortez Fizykoterapia Terapia zajęciowa Psychoterapia Dziękuję za uwagę ……jeśli macie wrażenie, że czegokolwiek się nauczyliście, to macie do czynienia z efektem placebo…….
