Wstęp Włączanie organizacji społecznych, takich jak stowarzyszenia i fundacje, a także prywatnych podmiotów (przedsiębiorstw) do realizacji zadań pozostających w kompetencjach organów administracji publicznej i samorządów jest jednym z wyznaczników demokratyzacji. Umożliwia bowiem szeroką obywatelską partycypację w przedsięwzięciach o charakterze publicznym przyczyniając się do zrównoważonego rozwoju społecznego i budowy społeczeństwa obywatelskiego. Ponadto – wzmacnia wzajemne zaufanie instytucji reprezentujących poszczególne sektory oraz świadomość współodpowiedzialności za jakość życia obywateli. Z kolei partnerstwo międzysektorowe realizowane w ramach współpracy transgranicznej przyczynia się dodatkowo do pogłębiania współpracy międzynarodowej. Wiedza na temat przepisów regulujących zasady partnerstwa międzysektorowego i możliwości, jakie to partnerstwo daje jest w Polsce ciągle niewielka, o czym świadczy chociażby bardzo mała liczba inwestycji realizowanych obecnie w formule PPP. Inwestycji, które w oparciu o taką formułę zostały już zrealizowane nie ma praktycznie w ogóle, nie tylko w województwie podlaskim, ale w całej Polsce, na co zwracają uwagę badacze tej problematyki1. Przyczyną tego stanu rzeczy były głównie mankamenty obowiązującej do niedawna ustawy o PPP z 2005 r. Nowa ustawa, która weszła w życie w lutym 2009 roku, wiele tych prawnych niedoskonałości likwiduje. Tym bardziej ważne jest, by z zapisami nowego prawa zapoznać jak najszybciej jak największą liczbę potencjalnych zainteresowanych. Wdrażanie partnerstwa międzysektorowego jest szczególnie istotne w regionie takim, jak województwo podlaskie, bowiem tutejsze samorządy zwykle nie posiadają wystarczających środków finansowych, by samodzielnie realizować duże inwestycje publiczne, takie jak obiekty sportowe, szkoły, szpitale itp. Taka sytuacja skłania do podjęcia tematyki niniejszej książki. Strategicznym celem książki jest promowanie idei partnerstwa międzysektorowego i współpracy podmiotów reprezentujących różne sektory (publiczny, prywatny, NGOs )2 na terenie województwa podlaskiego. Promocja ta będzie realizowana także w ujęciu transgraniczym, bowiem w grupie doce1 2 8 Por.: W. Gonet, Nowa ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym - możliwości wykorzystania do realizacji zadań w sektorze publicznym, „Finanse Komunalne” 2009, nr 1-2. Propagowanie takiego partnerstwa jest także jednym z głównych celów statutowych Fundacji Prawo i Partnerstwo. lowej znajdują się także przedstawiciele instytucji i podmiotów prywatnych z Białorusi, Litwy oraz Obwodu Kaliningradzkiego zainteresowanych współpracą z polskimi partnerami z województwa podlaskiego. Bezpośrednim celem książki jest z kolei dostarczenie w przystępnej formie wiedzyna temat potencjalnych możliwości, zasad realizacji i dobrych praktyk w zakresie partnerstwa międzysektorowego. Chcielibyśmy umożliwić dyskusję, konsultacje oraz wymianę doświadczeń, w kierunku wyjaśnienia tych zagadnień partnerstwa międzysektorowego, których interpretacja stwarza problemy. Możliwie przystępna formuła ma umożliwić zapoznanie się z tematyką partnerstwa międzysektorowego wszystkim zainteresowanym podmiotom, także tym, które mogłyby mieć problemy z samodzielną interpretacją i implementacją prawa w tym zakresie (np. ze względu na brak przygotowanej do tych działań kadry). Przyjęte założenia znajdują odzwierciedlenie w strukturze treści i sekwencji rozdziałów. Książkę otwiera część I. Koncepcja partnerstwa międzysektorowego, w której omówiono kardynalne dlań kwestie przedmiotowe, poczynając od identyfikacji pojęciowej w rozdziale Sfera publiczna i prywatna – interakcje, poprzez Partnerstwo cywilnoprawne jako pierwowzór partnerstwa międzysektorowego, Partnerstwo publiczno-społeczne jako „przystępna” forma partnerstwa międzysektorowego, Partnerstwo projektowe jako płaszczyzna rozwoju partnerstwa międzysektorowego, a kończąc na rozdziale Partnerstwo publiczno-prywatne jako idea, która wymaga promocji, który jest zarazem spoiną z treścią części II. Ta zaś – zatytułowana Partnerstwo publiczno-prywatne jako perspektywiczna forma partnerstwa międzysektorowego – obejmuje analizę kardynalnych zagadnień prawnych partnerstwa publiczno-prywatnego. Oczywiste wydaje się rozpoczęcie tych rozważań od rozdziału Konstytucyjne aspekty partnerstwa publiczno-prywatnego. Uwagi wprowadzające. Czuliśmy się w obowiązku, aby zwrócić uwagę Czytelnika na zagrożenia towarzyszące praktyce PPP (w rozdziale Wokół partnerstwa publiczno-prywatnego. Aspekty kryminologiczne i prawnokarne) i implikowane nim (PPP) kluczowe zobowiązania (Partnerstwo publicznoprywatne na gruncie podatków dochodowych). W dobie internacjonalizacji obrotu prawnego i postępującej współpracy transgranicznej (jakże istotnej w województwie podlaskim) – na uwagę Czytelnika zasługuje Międzynarodowa natura partnerstwa publiczno-prywatnego. Rozważania części drugiej wieńczy opracowanie postulujące Partnerstwo publiczno-prywatne w ujęciu strategicznym. W części III niniejszej książki zawarliśmy Materiały praktyczne, a wśród nich funkcjonalnie wykonany Wybór dokumentów i takąż Bibliografię. 9 Autorzy – kadra i współpracownicy Fundacji Prawo i Partnerstwo, w tym naukowcyz Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku – nieznacznie subiektywizując swe fragmenty przygotowali opracowanie o zróżnicowanej zawartości, metodyce i formie. Należy podkreślić autorski wymiar wszystkich fragmentów pracy. W szczególności taki charakter mają – poza tekstami – funkcjonalny Wybór dokumentów i takaż Bibliografia. Ich użyteczność została pomyślana pod kątem praktyki i specjalistycznej dydaktyki. Zespołowi przekazana została dyrektywa funkcjonalizmu i symplifikacji skomplikowanej rzeczywistości partnerstwa międzysektorowego na Podlasiu (odpowiednio – w kraju). Praca oparta została na dostępnym (i stale rozwijającym się) materiale bibliograficznym. W jego obrębie zauważalne są znaczne dysproporcje w odniesieniudo poszczególnych składowych tytułowej koncepcji. Taka sytuacja skłania do odpowiednich badań empirycznych. Z powodzeniem wykorzystane zostały tu właściwe przedmiotowo doświadczenia pozyskane przez autorów w ramach projektu: „Przedsiębiorczość na Podlasiu (problemy prawne i funkcjonowanie)” (projekt badawczy własny Nr N N110 272334, finansowany przez MNiSW, pod kier. prof. dr. hab. Cezarego Kosikowskiego). Przydatne okazały się też wcześniejsze przedsięwzięcia litygacyjne, konsultingowe i dydaktyczne. Nie obeszło się też bez prozaicznej życzliwości wielu osób, którym w imieniu naszego zespołu autorskiego serdecznie dziękuję. Białystok, sierpień 2009 Maciej Perkowski 10