Peru INFORMACJE PODSTAWOWE Stolica: Lima (6,8 mln mieszkańców) Ludność: 28,6 mln; Indianie stanowią 45% populacji kraju, Metysi 37%, a biali (głównie pochodzenia hiszpańskiego) 15%. Powierzchnia: 1,2 mln km2 Język: Hiszpański (urzędowy) jest językiem ojczystym dla 80,3% obywateli Peru, a keczua (urzędowy) dla 16,5% Peruwiańczyków. Inne języki (głównie indiańskie) są językami ojczystymi dla 3% populacji kraju. Religia: 89% Peruwiańczyków określa się jako katolików, 6,7% jako ewangelików, 2,6% jako wyznawców innych religii oraz 1,4% jako ateistów. Geografia: Peru dzieli się na trzy odrębne regiony geograficzne. Wąski pas nadbrzeżny, ciągnący się wzdłuż wybrzeża Oceanu Spokojnego od Ekwadoru na północnym zachodzie po Chile na południu, nosi nazwę Costa. Składa się z piaszczystych plaż, z żyźniejszymi pasami namułów naniesionych przez rzeki spływające z Andów. Tutaj mieszka większość ludności Peru. Środkowa część kraju, zwana Sierra, zajmuje silnie rozczłonkowany łańcuch Andów, ciągnący się od granicy z Ekwadorem po granice chilijsko-boliwijską, na który składa się wiele osobnych łańcuchów. Na północnym wschodzie łańcuchy andyjskie opadają ku zalesionym równinom, zwanym Selva lub Montana. Łączą się one z Niziną Amazonki. Ta dzika kraina granicząca z Kolumbią i Brazylią jest prawie nie zamieszkana. Klimat: Wybrzeża Peru leżą w strefie klimatu zwrotnikowego suchego. Selva ma klimat podrównikowy wilgotny. W górach jest znacznie chłodniej, występują tam okresowo opady deszczu i śniegu. Zimy Prąd Peruwiański płynący z południa na północ powoduje ochłodzenie klimatu i zmniejszenie opadów na obszarach przybrzeżnych. Waluta: nowy sol (PEN); 1 PEN = 0,3 USD (w obiegu także dolar amerykański) Bankomaty: W dużych miastach dobrze rozwinięty jest system bankowy. Akceptowane są karty kredytowe o światowym zasięgu (Visa, MasterCard, American Express). Czas: w Polsce=12.00=5.00 w Peru Elektryczność: W Peru płynie prąd o napięciu 220 V (prąd zmienny – 60 Hz; w Arequipie tylko 50 Hz). Kontakty są płaskie, dwubolcowe. Transport i komunikacja: Komunikacja drogowa obsługiwana jest przez liczne linie autobusowe. Nie ma dworców autobusowych, natomiast wszystkie linie mają własne terminale, często oddalone od siebie. Autokary należące do bardziej renomowanych firm, obsługujące główne miasta na wybrzeżu oraz Puno, Cuzco i Arequipa, są luksusowe i w dobrym stanie technicznym. W mniejszych ośrodkach działają gorsze, mniej regularne linie, mające wysłużony, często zawodny tabor. W porze deszczowej (od listopada do marca) w regionach górskich należy liczyć się z częstymi blokadami dróg przez lawiny błotne. Istnieją połączenia rzeczne, z których jedyne w miarę regularne linie obsługują miasta Pucalpa i Iquitos, skąd można udać się Amazonką do Brazylii (Tabatinga). Okresowo działa kolej łącząca Limę z Huancayo (tzw. kolej Malinowskiego). Peru ma dobrze rozwiniętą sieć lotnisk krajowych i linii lotniczych obsługujących trasy wewnętrzne. Nowoczesnymi samolotami dysponują np. linie Lan Peru i Taca. Główne lotnisko obsługujące połączenia międzykontynentalne to Lima. Lotniska międzynarodowe to Cuzco i Iquitos, zaś większe porty lotnicze znajdują się w Tumbes, Tarapoto, Arequipa, Trujillo, Chiclayo, Pucallpa, Puerto Maldonado i Tacna. Małe lotniska obsługują awionetki. Ze względu na utrudnienia komunikacyjne mogące wystąpić w trakcie podróży po Peru zaleca się zaplanowanie powrotu do Limy co najmniej z dobowym wyprzedzeniem w stosunku do daty wykupionego zagranicznego połączenia lotniczego. Jest to szczególnie istotne w przypadku tzw. tanich przewoźników, którzy z reguły nie oferują możliwości zmiany terminu lotu bądź zwrotu pieniędzy za bilet, niezależnie od okoliczności losowych uniemożliwiających odbycie lotu. Wiza: Obywatele polscy udający się do Peru w celach turystycznych (pobyt do 90 dni) oraz podróżujący tranzytem są zwolnieni z obowiązku wizowego. Wymagany okres ważności paszportu przy wjeździe wynosi 6 miesięcy. Przy przekroczeniu granicy należy okazać bilet powrotny. Nie wymaga się określonej kwoty pieniędzy na pobyt, jednak średni koszt dziennego utrzymania turysty wynosi ok. 50 USD. Obowiązuje opłata lotniskowa przy wylocie za granicę – 31 USD od osoby, a przy przelotach liniami wewnętrznymi – od 4 do 6 USD. Szczepienia: W Peru występuje żółtaczka typu A (pokarmowa). Zagrożenie chorobami tropikalnymi na wybrzeżu i w górach jest stosunkowo niewielkie. W tropikalnych regionach nizinnych na wschodzie kraju (Iquitos, Pucallpa) występuje umiarkowane zagrożenie malarią i dengą. Szczepienia ochronne w zasadzie nie są wymagane. Służba zdrowia powiadamia o konieczności szczepień, jeśli pojawiają się symptomy epidemii, a podróżujący udają się na obszary zagrożone. Szczepień przeciw żółtej febrze można dokonać na miejscu (koszt ok. 15 USD), co najmniej 10 dni przed udaniem się w rejony zagrożone chorobą. Dla osób udających się z Peru do Brazylii szczepienie przeciw żółtej febrze jest obowiązkowe (można się zaszczepić na lotnisku w Limie). Szczepienie przeciw cholerze nie jest wymagane ze względu na małą skuteczność. Przy podróżach w wyżej położone regiony Peru (np. do Cuzco, leżącego na wysokości ok. 3400 m n.p.m.) u wielu osób występują objawy choroby wysokościowej (soroche), która objawia się bólami głowy, brzucha i torsjami. Objawy te na ogół ustają po upływie doby, jednakże osoby cierpiące na choroby układu krążenia powinny skonsultować się ze swoim lekarzem przed podjęciem podróży w Andy. Sprawdzonym sposobem na uniknięcie lub znaczne złagodzenie efektu soroche jest przestrzeganie odpowiedniej diety (posiłki lekkostrawne, bez mięsa, mleka i alkoholu) na jeden dzień przed i w pierwszym dniu pobytu w rejonie wysokogórskim. Opieka medyczna jest ogólnie dostępna w większych ośrodkach miejskich. Koszt standardowej wizyty lekarskiej w klinikach o europejskim standardzie jest wyższy niż w Polsce i wynosi 50–100 USD, EKG – ok. 20 USD, USG – ok. 60 USD, badań analitycznych – 70 USD. Doba w szpitalu lub klinice kosztuje od 30 do 100 USD. Przy zakupie leków należy korzystać z dużych, sieciowych aptek, gdyż zdarzają się przypadki sprzedawania podrobionych produktów farmakologicznych. Większość aptek nie żąda okazania recepty od lekarza nawet przy zakupie antybiotyków. Dodatkowe informacje: Zaleca się ostrożność przy wyborze środków komunikacji krajowej, zwłaszcza autobusów, gdyż dość częste są przypadki okradania zagranicznych turystów podczas podróży po Peru. Z uwagi na napady rabunkowe na turystów w drodze z lotniska do miasta zaleca się korzystanie z taksówek firm oficjalnie uznanych przez władze lotniska i mających swoje stanowiska wewnątrz terminalu przylotów. Natomiast zdecydowanie odradza się korzystanie z przypadkowych taksówek odjeżdżających z przed dworcem lotniczym. Placówki dyplomatyczne: Ambasada RP w Limie / Embajada de la Republica de Polonia en Lima Avenida Salaverry 1978, Jesus María, Lima 11, Peru Telefon: (00-511) 471 39 20,470 04 24 Faks: (00-511) 471 48 13, 471 39 25 E-mail: [email protected]; [email protected] www.lima.polemb.net Konsulat RP w Arequipa Konsul Honorowy, Mauricio Chabaneix Belling Mariscal Benavides 307, Selva Alegre, Arequipa tel./fax: (00-5154) 21-76-76 fax: (00-5154) 21-30-98 e-mail: [email protected] Konsulat RP w Callao Konsul Honorowy, Piotr Nawrocki (języki: polski, hiszpański, angielski) Av. San Juan 705 Surco, Lima tel.: (00-511) 372-13-68, 372-13-69 fax: (00-511) 275-49-68 e-mail: [email protected] Peru, kraj o bardzo zróżnicowanym środowisku naturalnym i dużych walorach antropogenicznych, ma kilka bardzo interesujących regionów turystycznych, które są - lub w niedalekiej przyszłości będą - ważnymi centrami ruchu turystycznego w Ameryce Południowej. Do najważniejszych należą: Lima, Cuzco-Machu Picchu, Arequipa, góry Cordillera Blanca, jezioro Titicaca oraz Montania. Interesujące są również stare miasta kolonialne, jak: Cajamarca, Ayacucho, Trujillo (w pobliżu ruiny stolicy państwa Chimu - Chan-Chan), Piura oraz Nazca, gdzie na leżącym w pobliżu płaskowyżu zachowały się bliżej nie zbadane, tajemnicze ogromne rysunki zwierząt i figur geometrycznych. Ważnymi ośrodkami turystycznymi są ponadto uzdrowiska peruwiańskie: Jesus, Yura, So-cosani (departament Arequipa), Chamos, Monterey (Ancash), Los Bańos del Inca (Cajamarca) oraz Churin - jedno z największych w Ameryce Południowej, położone w dolinie rzeki Haura u podnóża Pachangara (2286 m n.p.m.). Miasta do zwiedzania Lima Lima (135 m n.p.m.) założona przez Francisca Pizarro w 1535 r. leży nad rzeką Rimac u wybrzeży Oceanu Spokojnego. Przez blisko trzy wieki była stolicą hiszpańskiego wicekrólestwa Peru oraz głównym ośrodkiem politycznym i kulturalnym zachodniej części Ameryki Południowej (uniwersytet San Marcos z 1551 r.). Z okresu kolonialnej świetności miasta zachowały się liczne, zwłaszcza sakralne zabytki architektoniczne, skupione w większości w staromiejskiej dzielnicy Limy. Do najważniejszych należą kościoły i klasztory: San Francisco (1669-74 r.) uważany za najwybitniejsze dzieło baroku peruwiańskiego, Santo Domingo (1773-76 r.), San Agustin (1650-1720 r.), oraz katedra (1555-1746) z grobem założyciela miasta, świeckie budownictwo reprezentują liczne domy kolonialne z pięknymi patiami i balkonami - Casa de Allaga, Casa de Oquendo, Casa de Torre Tagle, Casa de los Pilatos. Wśród kościołów Limy szczególne miejsce zajmuje sanktuarium Santa Rosa (1728 r.) - miejsce pielgrzymek, których kulminacja przypada na 31 sierpnia. Z okresu prekolumbijskiego najcenniejszym zabytkiem są ruiny preinkaskiego miasta Pa-chacamac, leżącego około 30 km na południe od stolicy. Podstawowym terenem wypoczynkowym Limy jest wybrzeże pacyficzne, gdzie na odcinku ok. 60 km ciągną się piaszczyste plaże z licznymi kąpieliskami. Do najważniejszych należą, jeszcze w granicach metropolii - Miraflores, Las Cascadas, Agua Dulce i La Herraduna (tworzące tzw. wybrzeże Costa Verde) oraz usytuowane na południu od stolicy - Conchan, Punta Hermosa i San Bartolo. Cuzco - Machu Picchu Cuzco, wielkie centrum cywilizacji inkaskiej, założone zostało ok. 1200 r. w dolinie Vilcanota (3300 m n.p.m.). Szczyt rozwoju osiągnęło w XV w. za panowania Inki Pacha-cutiego (1438-71 r.), kiedy to wzniesiono w mieście licznie świątynie, pałace i inne okazałe budowle2. W pierwszych latach hiszpańskiego podboju (konkwisty) podczas powstania Manco Capaća II, Cuzco zostało spalone przez Indian i ograbione przez hiszpańskich najeźdźców. Odbudowane ponownie, stało się w XVII i XVIII w. ważnym ośrodkiem kulturalnym wicekrólestwa Peru, skąd promieniowały oryginalne rozwiązania architektoniczne, szczególnie barokowe. Najokazalej prezentują się one w portalu katedry (1651-54 r.) i fasadzie kościoła Towarzystwa Jezusowego, tzw. Compania (1651 -68). Okres kolonialny reprezentują ponadto: klasztory Merced (1651-69 r.), San Francisco (1534-1692 r.), pałac Pizarra (XVI w.), oraz liczne kościoły z XVII i XVIII w. Pozostałością budowli inkaskich są obecnie w większości podmurowania budynków kolonialnych. Na granitowych blokach legendarnej Świątyni Słońca - Coricancha wznosi się kościół Santo Domingo, a na fundamentach pałacu Inca Roca powstał pałac arcybiskupi, dziś muzeum Sztuki Sakralnej. W pobliżu miasta znajdują się ruiny inkaskich twierdz: Sacsayhuaman i Pucara oraz amfiteatr poświęcony bogu Viracocha w Kenco. Szczególnie imponująco przedstawiają się zbudowane z wapienia i porfiru potrójne mury Sacsayhuaman rozciągające się na długości ponad pół kilometra. Na północny-zachód od Cuzco leżą ruiny inkaskiego miasta Machu Picchu (2460 m n.p.m.), które powstało w okresie największego rozkwitu imperium (XV w.). Ruiny położone na zboczach góry Machu Picchu, z trzech stron otoczone są granitowym, urwistym kanionem rzeki Urubamba. W czasach inkaskich miasto otoczone było kamiennym murem, przez który prowadziła tylko jedna brama. Najpiękniejsze budowle znajdują się w zachodniej części tzw. sektora miejskiego, a tworzy je zbudowane z białego granitu sanktuarium, półokrągły bastion Torreón oraz świątynia Trzech Okien. Na szczycie pobliskiego im wzgórza znajduje się intihuana - kamienny zegar słoneczny. Ruiny odkryte w 1911 r. przez amerykańskiego archeologa Hirama Binghama należą do największych atrakcji turystycznych nie tylko Peru, ale całej Ameryki Łacińskiej. Arequipa Arequipa (2365 m n.p.m.) leży w urodzajnej dolinie Chili, zamkniętej od wschodu barierą stożków wulkanicznych - Pichu Pichu (3315 m n.p.m.), Chachani (6075 m n.p.m.), Misti (5842 m n.p.m.) będących częścią Cordillera Volcanica. Miasto założone na planie szachownicy, zbudowane jest z białego tufu wulkanicznego (sillar). Jego historyczne centrum stanowi Plaża de Armas z katedrą (1612 r.) i kościołem Jezuitów La Campańia (1573-1650 r.), który stanowi doskonały przykład stylu mestizo. Najcenniejszym zabytkiem Arequipe jest monumentalny klasztor Santa Catalina (1580-1600 r.) zajmujący powierzchnię ponad 20 tys. m2. W pobliżu miasta (45 km) znajduje się sanktuarium Virgen de Chapi, przyciągające pielgrzymów nie tylko z Peru, ale również z Boliwii, Argentyny i Chile. Kulminacyjne obchody odbywają się tu 1 maja. Opadające ku Pacyfikowi stoki Cordillera Volcanica pokrywa gruba warstwa tufu wulkanicznego. Przecinająca ten obszar rzeka Majes (w górnym biegu zw. Colca) tworzy gigantyczny, ciągnący się na długości blisko 100 km kanion. Ten najgłębszy na świecie kanion (3400 m gł.) odkryty został dopiero w 1958 r. Również późno (1932 r.) odkryta została "Dolina Wulkanów Andagua", leżąca w zachodniej części Cordillera Volcanica. Przedstawia ona księżycowy krajobraz, gdzie w labiryncie zastygłej lawy wznosi się 86 kraterów wulkanicznych. Miejsca turystyczne Titicaca Największe z wysokogórskich jezior świata - leży w głębi płaskowyżu Altiplano (na pograniczu z Boliwią) na wysokości 3812 m n.p.m. Jezioro zajmuje powierzchnię 8288 km2, składa się z dwóch części, północnej Chucuito i południowej Huińaymarca, połączonych wąską cieśniną Tiquina. Jezioro "zamieszkują" Indianie Uru, których osady tworzą pływające wyspy (islas flotantes) zrobione z trzciny totora. Z trzciny zrobione są tu również domy, szałasy oraz łodzie z balsy, nazywane też konikami z sitowia (caballitos de totora). Uru trudnią się głównie rybołówstwem oraz uprawą roli na niewielkich działkach nad brzegami Titicaca. W ostatnich latach, wraz ze wzrostem ruchu turystycznego, nieodłącznym elementem krajobrazu z sitowia stały się kramy z haftami, gdzie Indianki sprzedają swoje wyroby z obowiązkowym napisem Titicaca lub Uru. Cordillera Blanca Najwyższym grzbietem zachodniego pasma Andów jest Cordillera Blanca, której 12 szczytów przekracza wysokość 6000 m n.p.m. Nazwę swą zawdzięcza ona wiecznym śniegom, które zalegają na zboczach zachodnich do 5200 m n.p.m., a na wschodnich od 4900 m n.p.m. Stąd spływają liczne jęzory lodowcowe, z których Ancash osiąga ponad 1000 m długości. Góry pocięte głębokimi dolinami odwadniają liczne potoki, zasilające swymi wodami Santa, jedną z sześciu stale płynących rzek zachodnich wybrzeża Peru. W dolinach Parón i Llanganuco istnieją liczne jeziora polodowcowe, z których największe (Parón) ma ok. 0,5 km2 powierzchni. Na terenie masywów Huascaran (6768 m n.p.m.) i Aguja Nevada (5840 m n.p.m.) powstał park narodowy "Huascaran" o powierzchni 340 km2. Obszar Cordillera Blanca od początku XX w. jest miejscem stałych spotkań najwybitniejszych alpinistów świata. Bazą wypadową dla licznych ekspedycji alpinistycznych i badawczych są osiedla leżące w dolinie Santa, z których najważniejsze jest Yungay z ośrodkiem Peruwiańskiego Klubu Andyjskiego. Montania Nizinny obszar Montanii zajmujący blisko 700 tys. km2 należy do dorzecza największej rzeki Ameryki Południowej - Amazonki. Środowiskiem naturalnym tego regionu jest wilgotny las równikowy, który przecinają spokojnie płynące rzeki z niezliczonymi kanałami, zlewające się ze sobą podczas pory deszczowej (grudzień-kwiecień). Spośród ok. 800 gatunków drzew występują tu, mające znaczenie gospodarcze - heban, cedr, balsa, kauczukowiec oraz drzewo chinowe, z którego kory otrzymuje się chininę. W lasach żyją liczne gatunki małp, pancerniki, oceloty, jaguary, żółwie, węże. Wśród mnogości ryb spotykanych w wodach dorzecza Amazonki, charakterystyczne są bardzo niebezpieczne piranie i osiągające 4 m długości - paiche. Ludność tubylczą stanowi kilka tysięcy Indian Jivaros i Amarakairis, trudniących się rybołówstwem, myślistwem i zbieractwem. Głównym centrum turystycznym tego regionu jest stolica prowincji Loreto - lquitos. Miasto założone w1755 r. na lewym brzegu Amazonki, okres świetności przeżywało w latach boomu kauczukowego (1883-1912). Obecnie, korzystając z amazońskiego przywileju zwalniającego je z opłat celnych, stało się ważnym portem śródlądowym i lotniczym oraz wiodącym ośrodkiem administracyjnym i kulturalnym wschodniej części kraju. Miasto dysponuje liczną i nowoczesną bazą hotelową. Obok możliwości wypoczynku na piaszczystych wybrzeżach Amazonki i Nanay, biura turystyczne oferują różnorodne wycieczki w głąb Amazonii. Uwaga! Opublikowane na stronach www.planettours.pl programy i ceny wycieczek fakultatywnych są przykładowe i nie stanowią oferty w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego.