Interpelacja nr 84/2017 W sprawie: opracowania wojewódzkiej strategii senioralnej • Danuta Sikora Aktualna sytuacja demograficzna, a zwłaszcza prognozy, wskazują na pilną potrzebę opracowania wojewódzkiej strategii senioralnej. Jej brak uniemożliwia określenie wojewódzkiej polityki senioralnej, która stanowi istotny element całej polityki społecznej, którą powinien kreować Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej. Skutkuje to podejmowaniem i wspieraniem doraźnych działań, które nie sprzyjają rozsądnemu wydawaniu środków, a w tym unijnych. Promuje również kierowanie środków do samorządów, które przedstawią "najciekawsze pomysły" na ich wydatkowanie. Tak może być ale jednocześnie środki muszą płynąć tam, gdzie są największe potrzeby. Temu powinna służyć rozsądnie realizowana polityka. Trzeba również patrzeć na tworzenie rozwiązań systemowych, które w obszarze senioralnym muszą dotyczyć wszystkich osób starszych a nie tylko podopiecznych gminnych i miejskich ośrodków pomocy społecznej. Stąd moje pytanie o strategię senioralną! Dodatkowo, moim zdaniem musi w niej być bardzo mocno podkreślona rola i znaczenie opieki senioralnej a w tym domowego systemu opieki senioralnej. Oczywiście dedykowanego wszystkim seniorom. Przemawia za tym wiele względów, a w tym i finansowe - jak podano w Raporcie NIK z oceny opieki senioralnej realizowanej przez gminy i powiaty, opieka domowa jest czterokrotnie tańsza od stacjonarnej. Proszę również o informację na temat roli Pełnomocnika Marszałka ds. Seniorów. Jedyną jego zauważalną aktywnością jest uczestnictwo w różnych spotkaniach. Niestety nie ma praktycznie nic do powiedzenia, oprócz tego, jak ostatnio w Słupsku /co zauważyła prasa/, ze w województwie nie ma strategii senioralnej. Odpowiadając na Pani interpelację z dnia 28 lutego 2017 r. (doręczoną w dniu 6 marca 2017 r.), uprzejmie informuję, że Zarząd Województwa Pomorskiego od dawna dostrzega i zdaje sobie sprawę z konsekwencji utrzymywania się niekorzystnych wskaźników sytuacji demograficznej na poziomie krajowym i regionalnym. Nasze województwo pomimo faktu, że należy do nielicznych województw, w których jak do tej pory odnotowywaliśmy dodatni przyrost naturalny, nie jest wolne od następstw starzenia się społeczeństwa. Najbliższe lata pokażą wyraźny wzrost udziału seniorów w populacji Pomorzan. Kształtując swoją politykę społeczną staramy się wraz z naszymi partnerami instytucjonalnymi i społecznymi kreować takie rozwiązania, które będą rozwiązaniami systemowymi, długofalowymi, ogólnodostępnymi i co najważniejsze przyjaznymi dla naszych obecnych i przyszłych seniorów. Polityka senioralna jest jednym z najważniejszych elementów polityki społecznej Województwa. Jej założenia są zoperacjonalizowane w dokumencie Strategii Polityki Społecznej Województwa Pomorskiego na lata 2014 – 2020 (SPS). Zgodnie z jej założeniami jeden z czterech Celów Strategicznych jest w pełni dedykowany seniorom i kierunkuje działania na ich rzecz. Przygotowując ten dokument wzięto pod uwagę fakt, że osoby w „srebrnym wieku” to grupa niejednolita, są wśród nich seniorzy aktywni i pełni energii, jak również osoby wymagające szczególnej troski: chore, niepełnosprawne i niedołężne. Wymagało to od nas projektowania wielowymiarowego i różnorodnego wsparcia dostosowanego do specyfiki indywidualnych potrzeb seniorów na każdym etapie starości. Źródła finansowania działań z zakresu polityki senioralnej staramy się dywersyfikować i znajdować nowe – w chwili obecnej pochodzą one przede wszystkim ze środków: UE – Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego 2014 - 2020, środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego czy Funduszu Pracy. Zakładanymi kierunkami zmian są w szczególności: wzrost uczestnictwa pomorskich seniorów w różnych formach aktywności społecznej oraz lepszy dostęp i wyższa jakość usług publicznych różnego typu kierowanych do seniorów. Część operacyjna SPS zakłada wsparcie dedykowane zarówno aktywnym seniorom, jak i osobom starszym wymagającym opieki Cele operacyjne (SPS): 3.1 Wysoka aktywność społeczna i zawodowa seniorów; 3.2 Sprawnie funkcjonujący system wsparcia seniorów. Dokument ten zakłada w szczególności: 1. Wspieranie lokalnych działań w zakresie aktywności społeczno-zawodowej i włączenia społecznego osób starszych realizowane poprzez m.in.: − Projekty aktywizacyjne Wojewódzkiego Urzędu Pracy, finansowane ze środków Funduszu Pracy Dedykowane osobom 50 +; − Projekty konkursowe z zakresu aktywizacji społeczno – zawodowej realizowane ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego; − Ogłaszane i organizowane rok rocznie przez Zarząd Województwa otwarte konkursy ofert wspierające finansowo działania na rzecz seniorów i środowisk kombatanckich dla organizacji rangi wojewódzkiej. 2. Rozwój lokalnej samopomocy i wolontariatu osób starszych poprzez: − Inicjowanie powstawania i wspieranie logistycznie i doradczo istniejących Rad Seniorów w ramach działań ROPS; − Docelowo powstanie Forum Rad Seniorów Województwa Pomorskiego. 3. Zwiększenie dostępu do różnorodnych usług społecznych i zdrowotnych poprzez: − Projekty konkursowe z zakresu usług społecznych dedykowanych opiekunom osób zależnych oraz usług opiekuńczych w tym opieki domowej realizowane ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego; − Regionalny Program Zdrowotny i programy profilaktyczne realizowane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego; − Projekty ukierunkowane na wsparcie medyczne seniorów, m.in. Centrum Geriatrii czy „Wolontariat szpitalny realizowany zarówno ze środków unijnych jak, i środków własnych Samorządu Województwa Pomorskiego; − Projekty zakładające przy wspieraniu seniorów wykorzystanie nowoczesnych i cyfrowych środków komunikacji, m.in. „Pomorskie e-Zdrowie”. 4. Większy udział pomorskich seniorów w edukacji ustawicznej poprzez: − Działalność pozalekcyjna realizowana przez wojewódzkie zespoły szkół policealnych prowadzone przez Samorząd Województwa Pomorskiego – realizacja przez słuchaczy i nauczycieli działań na rzecz osób starszych w ramach wolontariatu; − Realizacja kierunków kształcenia w wojewódzkich zespołach szkół policealnych, dla których organem prowadzącym jest Samorząd Województwa Pomorskiego – ukierunkowanych na rozwój „srebrnej gospodarki”. 5. Koordynacja wojewódzkich działań na rzecz seniorów realizowana poprzez: − Działania Pełnomocnika Marszałka Województwa Pomorskiego Ds. Polityki Senioralnej polegające w szczególności na: • ściślejszym kontakcie z organizacjami reprezentującymi seniorów; • zapewnianiu efektywnej komunikacji i możliwości sprawnego przekazywania informacji na temat dobrych praktyk realizowanych na rzecz seniorów; • informowaniu o możliwościach pozyskiwania publicznych środków finansowych na działania adresowane do seniorów; • wskazywaniu wyzwania lub obszarów, w których pojawią się w przyszłości największe szanse rozwojowe przed polityką rozwoju regionalnego w następstwie procesów dynamicznego starzenia się społeczeństwa. − Działania Rady Kombatantów i Osób Represjonowanych Województwa Pomorskiego stanowiącej organ opiniodawczo-doradczy Marszałka Województwa. Równocześnie informuję, że działania instytucji pomocy społecznej odnoszą się do tej najbardziej potrzebującej grupy seniorów i skupiają się głównie na wsparciu osób starszych zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Natomiast konstrukcja dokumentu Strategii Polityki Społecznej kładzie akcent na powstawanie rozwiązań systemowych dedykowanych całości populacji pomorskich seniorów i jest opracowaniem uniwersalnym. Na poziomie krajowym do chwili obecnej nie została wypracowana strategia senioralna. Działania centralne opierają się jedynie na długofalowej polityce senioralnej dotyczącej wsparcia Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014–2020 (Program ASOS).