To się w głowie nie mieści! Neuro –etyka –biologia – psychologia
advertisement
To się w głowie nie mieści! Neuro –etyka –biologia – psychologia Mamy przyjemność zaprosić Państwa na Studenckie Interdyscyplinarne Sympozjum naukowe dotyczące tematu etyki w neuronaukach. 10.00 Rozpoczęcie sympozjum,, powitanie przybyłych (Dorota Badowska, prezes SKNN) SESJA I Prowadzący : Marcin Romanowicz (NKN) 10:05-10:25 Wstęp do neurobiologii (SKNN) Ewa Bielczyk 10:25-10:45 Wstęp do neuropsychologii (NKN) Zuzia Konarska 10:45-11:05 Wstęp do neuroetyki (KNEwN) Agnieszka Świtalska 11:10-11:15 Przerwa kawowa SESJA II Prowadząca : Dorota Badowska (SKNN) 11:15-11:50 Moralność. Wytwór natury czy kultury?(SKNN) Kacper Łukasiewicz 11:50-12:25 Badanie intuicji moralnych. (KNEwN) Paweł Leszczyński 12:30-12:40 Przerwa kawowa 12:40-13:15 Prawne aspekty choroby i śmierci w Polsce, czyli o wyborach uwikłanych w prawo i moralność. (NKN) Marcin Romanowicz 13:15-13:50 Śmierć mózgu - kwestie etyczne. (NKN) Michał Mikołajczyk 13:50-15:00 Przerwa obiadowa SESJA III Prowadząca : Agnieszka Świtalska (KNEwN) 15:00-15:35 Czy owady czują? Prace badawcze z użyciem owadów a kontekst etyczny etyczny. (SKNN) Paweł Mazurkiewicz, Beata Symonowicz 15:35-16:10 Etyka w pracy neuropsychologicznej. (NKN) Zuzia Konarska 16:10-16:45 Sztuczna inteligencja czy sztucznie inteligentne? (SKNN) Dawid Laszuk 16:45-17:00 Przerwa kawowa 17:05-17:40 Ile człowieka jest w człowieku? (SKNN) Sylwia Purchla Wydział Biologii UW, ul. Miecznikowa 1 23 maja 2009 17:40-18:15 Pseudopsychopatia i psychopatia. Poszukiwanie neuropsychologicznych podłoży zachowań antyspołecznych. (NKN) Monika Marczak 18:15-18:50 Neuroetyka jako obrona przed "końcem człowieka" .(NKN) Marcin Romanowicz 19.00 Podsumowanie i zakończenie sympozjum. sympozjum Agnieszka Świtalska, Marcin Romanowicz (prezesi KNEwN i NKN) Spotkanie posympozyjne : Szamsija , ul. Andrzejewska 9 (róg ulic Niemcewicza i Kaliskiej) ORGANIZATORZY: 1. Koło Naukowe Etyki w Nauce( KNEwN) http://www.filozofia.uw.edu.pl/knewn 2. Neuropsychologiczne Koło Naukowe (NKN) http://www.neuropsychologia.org/ 3. Studenckie kie Koło Naukowe Neurobiologii (SKNN) www.biol.uw.edu.pl/sknn HONOROWY PATRONAT : Dr W. Dragan, Prodziekan ds. studenckich Wydziału Psychologii Dr hab. A. Giza-Poleszczuk , Prodziekan Wydziału Filozofii i Socjologii Dr B. Maciejewska, Prodziekan ds. studentów Wydziału BiologIi Za wsparcie finansowe i logistyczne podziękowania kierujemy do władz Wydziału Biologii, Wydziału Psychologii, Instytutu Filozofii oraz Zarządu Samorządu Studenckiego UW. Studenckie koło naukowe neurobiologii www.biol.uw.edu.pl/sknn Koło Naukowe Etyki w Nauce http://www.filozofia.uw.edu.pl/knewn/ Neuropsychologiczne koło naukowe http://neuropsychologia.org/ To się w głowie nie mieści! Neuro –etyka –biologia – psychologia ABSTRAKTY Wydział Biologii UW, ul. Miecznikowa 1 23 maja 2009 Prawne aspekty choroby i śmierci w Polsce, czyli o wyborach uwikłanych w prawo i moralność Marcin Romanowicz, Kolegium MISH (prawo, psychologia), rok V Prezez Neuropsychologicznego Koła Naukowego Wstęp do neuroetyki Agnieszka Świtalska , V rok filozofii na UW Prezez Koła Naukowego Etyki w Nauce Wraz z rozwojem nauk zajmujących się badaniem umysłu wykształciła się nowa dziedzina refleksji etycznej - neuroetyka. Podejmowane w jej obrębie rozważania dotyczą moralnej problematyki praktycznych zastosowań odkryć dyscyplin takich jak genetyka, neurobiologia, neuropsychologia oraz innych dziedzin, w których obszarze zainteresowań znajduje się układ nerwowy człowieka (określanych zbiorczym terminem neuroscience). Neuroetykę przyjęło się rozpatrywać w dwóch zasadniczych kategoriach: (1) jako etykę neuronauki ( ethics of neuroscience ), czyli etyczny kontekst zastosowań neurotechnologii oraz ich społecznych konsekwencji oraz (2) jako neuronaukę etyki ( neuroscience of ethics), zajmującą się badaniem neuronalnego podłoża zachowań moralnych, osobowości, procesów decyzyjnych oraz problematyki wolnej woli. W niniejszym wprowadzeniu pokrótce omówiony zostanie zarysowany powyżej podział zagadnień neurotyki Jednym ze stanów najbardziej angażujących osobę człowieka - jego podmiotowość – jest stan choroby. Nie ma bardziej angażującego stanu niż śmierć. Oba te „wydarzenia” obejmują osobę człowieka, wraz z przypisaną mu godnością. Jednym z zadań prawa jest ochrona godności człowieka. Celem referatu jest syntetyczne zasygnalizowanie najważniejszych kwestii prawnych dotyczących choroby i śmierci człowieka. Rozważania zostaną skoncentrowane na systemie prawa polskiego. Szczególny akcent zostanie postawiony na zagadnienia, w których spotykają się kwestie moralne i prawne. Należą do nich: realizacja prawa pacjenta, stwierdzenia śmieci człowieka i pobieranie komórek, tkanek lub narządów od osób żywych lub zmarłych. Zagadania te odznaczają się tak dużą wagą, iż zostały „wydobyte” z przestrzeni moralności indywidualnej i w ramach dyskursu politycznego poddane regulacji prawnej, Tym samym obok bycia sprawami prywatnymi, stały się sprawami publicznymi. Śmierć mózgu - kwestie etyczne Moralność. Wytwór natury czy kultury? Michał Mikołajczyk , Wydział Psychologii , rok II Kacper Łukasiewicz, SKNN , Wydział Biologii, biotechnologia Aktualnie prowadzone badania nad mózgiem pozwalają naukowcom na stawianie coraz śmielszych pytań. Czy bazując na dostępnej nam wiedzy możemy stwierdzić, iż moralność nie jest wyższą ideą niedostępną dla naukowców, lecz jedną z funkcji zawartych w mózgu? Czy rodzimy się moralni i w wyniku uszkodzenia mózgu tę moralność możemy utracić? Jak na te pytania stara się odpowiedzieć współczesna nauka? Badanie intuicji moralnych Paweł Leszczyński KNEwN, Wydział Polonistyki, Bohemistyka Etyka, badając intuicje moralne, tworzy szereg eksperymentów myślowych, sytuacji, które być może nigdy się nie wydarzą. Ponieważ nieczęsto mamy do czynienia z Hitlerem przywiązanym do torów lub z dziesięcioma Indianinami, którzy właśnie mają zostać rozstrzelani. Co jeszcze bardziej frustrujące, w większości przypadków jesteśmy absolutnie pewni jak powinniśmy się zachować. Tylko że dużo osób z takim samym stopniem pewności postąpiłoby zupełnie odwrotnie. A nasze intuicje, jeśli chcemy być konsekwentni, nieraz prowadzą nas na drogę, którą absolutnie nie chcieliśmy pójść. Tak więc powstaje pytanie, czy nasze intuicje moralne są zupełnie przypadkowe, czy też stoi za nimi jakaś logika? W związku ze stosunkowo niedawno uzyskaną możliwością podtrzymywania ludzi przy życiu na szerszą skalę, pojawił się w medycynie nowy termin - śmierć mózgu. Jest on odpowiedzią na społeczne, medyczne oraz naukowe oczekiwania. Konsekwencje zaistniałej sytuacji okazały się bowiem wielce istotne, ponieważ rzuciły nowe światło na najważniejsze aspekty ludzkiego istnienia, na życie i śmierć. Czy należy podtrzymywać ludzi przy życiu, gdy wiadomo, że nigdy nie będą w stanie samodzielnie oddychać ani podtrzymać krążenia, a ich mózgi nie wykazują żadnej aktywności? W referacie omówione będzie zjawisko śmierci mózgu: co oznacza, że osoba jest w stanie śmierci mózgu, jakie są tego neurobiologiczne i neuropsychologiczne konsekwencje. Scharakteryzowane będą etyczne aspekty ustalania, jakie kryteria są wystarczające, a jakie konieczne, by stwierdzić zgon. Poruszone będą zmiany w terminach śmierci, umierania i życia. Opisane zostaną prawne strony zagadnienia, oraz proces dochodzenia do obecnej sytuacji prawnej. Zrelacjonowane będą także różnice pomiędzy prawem dotyczącym śmierci mózgu w różnych krajach. Mowa będzie o metodach sprawdzania klinicznego stanu osób. Zaprezentowane będą zarówno te przypadki, które miały największe znaczenie dla dyskusji nad terminem śmierci mózgu, oraz te, które obecnie wnoszą najwięcej kontrowersji. To się w głowie nie mieści! Neuro –etyka –biologia – psychologia Czy owady czują? Prace badawcze z użyciem owadów a kontekst etyczny Paweł Mazurkiewicz SKNN , Kolegium MiSMaP (ochronia ¶rodowiska, psychologia) Beata Symonowicz Instytut Biologii Do¶wiadczalnej im. M.Nenckiego PAN, Pracownia Etologii Owady są najliczniejszą grupą zwierząt. Dotychczas poznano około miliona gatunków, co stanowi 75% wszystkich gatunków zwierząt występujących na Ziemi. Spotykamy je w niemal wszystkich siedliskach, zarówno lądowych jak i wodnych, a ich szerokie rozprzestrzenienie umożliwiają im liczne przystosowania biologiczne. Nie są również obce tym zwierzętom zachowania występujące u wyżej rozwiniętych ewolucyjnie grup. W świecie owadów wyróżniamy różne stopnie ewolucyjnego zaawansowania społecznego trybu życia. Najwyższy z nich osiągnęły owady właściwie społeczne, charakteryzujące się również często wysokim stopniem rozwoju układu nerwowego. Owady są dobrym obiektem badań naukowych. W odróżnieniu od kręgowców są bowiem prostsze w hodowli, mają mniejsze rozmiary ciała, co pozwala na zwiększenie liczby osobników hodowanych i branych pod uwagę w doświadczeniu, a także tańsze w utrzymaniu. Na owadach prowadzi się badania różnego typu, zarówno czysto etologiczne, jak i dotyczące neurochemicznych, molekularnych i genetycznych mechanizmów leżących u podłoża różnych zachowań. Niektóre z nich używane są też jako organizmy modelowe w badaniach biomedycznych. Podawane owadom substancje często aktywnie modyfikują pracę układu nerwowego i zmieniają ich zachowanie, niestety niejedne z prowadzonych doświadczeń kończą się ich śmiercią. Owady, tak jak inne zwierzęta, reagują na bodźce awersyjne (na przykład różne bodźce świetlne i chemiczne), jednak z wielu względów badania z użyciem owadów nie podlegają ocenom komisji etycznych. Należałoby się jednak zastanowić, czy brak zainteresowania komisji etycznych tą grupą zwierząt jest czymś jednoznacznie pozytywnym. Powszechny jest pogląd, iż owady nie odczuwają bólu. Przyzwalanie na prowadzenie badań nad owadami bez uwzględniania względów etycznych może też wynikać częściowo z faktu, iż owady nie są podobne do istot ludzkich i trudno jest zinterpretować ich zachowania. Przy użyciu obecnie dostępnych metod naukowych nie można też jednoznacznie stwierdzić, czy oznakom sugerującym, że owady mogą odczuwać ból i cierpienie rzeczywiście towarzyszą takie subiektywne odczucia, czy też w grę wchodzi jedynie nocycepcja. Czy fakt, iż owady nie wydają się ludziom przyjazne i ciężko się z nimi utożsamić, pozwala na ich niekontrolowane zabijanie? Czy pokutujące w społeczeństwie poczucie, iż owady tak naprawdę nie czują, a ich życie polega jedynie na poszukiwaniu pożywienia i prokreacji, jest prawdziwe? Czy badania na nich powinny być prowadzone w sposób mniej kontrolowany niż podobne, prowadzone na innych zwierzętach? Które metody badań nad owadami są najbardziej humanitarne i jak wpłynąć na zmianę postawy ludzi wobec tych zwierząt? Te i inne aspekty zostaną poruszone w niniejszej prezentacji.. Wydział Biologii UW, ul. Miecznikowa 1 23 maja 2009 Sztuczna inteligencja czy sztucznie inteligentne? Dawid Laszuk , SKNN , Wydział Fizyki, fizyka Jest rok XXXX. Roboty buntują się przeciwko człowiekowi i opanowują świat. Ludzie chowają się w piwnicach, żeby tylko ..."- coraz częściej pojawiają się książki i filmy z takim lub podobnych akcentem. Taka wizja przyszłości brzmi niezwykle złowieszczo, ale czy jest możliwa? Wydawać by się mogło, że człowiek buduje - człowiek steruje. Wszystko zaczęło sie od czystego lenistwa. Szybko się jednak przekonano, że maszyny nie tylko ułatwiają rozwiązywanie zadań, ale także pozwalają wykonywać rzeczy wydające się wcześniej nieosiągalne. * Czym są i jak działają 'inteligentne' maszyny? * Czy ma tutaj miejsce jakiekolwiek powiązanie z 'żywym' mózgiem? * Jak wygląda dzisiejsza sztuczna inteligencja, a jak myślimy, że będzie wyglądała? Postaram się odpowiedzieć na te pytania, jednocześnie przybliżając ogólny temat sztucznej inteligencji Pseudopsychopatia i psychopatia. Poszukiwanie neuropsychologicznych podłoży zachowań antyspołecznych Monika Marczak, Wydział Psychologii, rok IV Ilekroć pytamy o moralność psychopatów, pytamy o granice odpowiedzialności jaką istota ludzka ponosi za swoje czyny. Za takim rozstrzygnięciem etycznym podążają nasze systemy prawne, które starają się wytyczyć subtelną granicę niepoczytalności, przy której nie osądza się winy za zbrodnie. Z pomocą w rozstrzygnięciu kwestii interpretacyjnych przychodzą tu badania naukowe z dziedziny psychologii, neuropsychologii i neuroobrazowania. W trakcie tego referatu postaram się przybliżyć drogę, jaką przeszły te badania, przedstawić wyniki najnowszych oraz zarysować hipotezy które przyświecają tym planowanym i obecnie przeprowadzanym. Postaram się też dokonać wstępnej syntezy wniosków z dotychczasowych badań nad neurologicznym podłożem zachowań antyspołecznych i zastanowić się, jakie światło rzucają one na dyskusję o odpowiedzialności moralnej psychopatów. To się w głowie nie mieści! Neuro –etyka –biologia – psychologia Ile człowieka jest w człowieku? Sylwia Purchla, SKNN, Wydział Biologii, biotechnologia Ostatnie lata obfitują w szereg badań nad mózgiem prowadzonych pod kątem skupiania uwagi (wzrokowej, słuchowej) na bodźcach , próbując ustalić w jaki sposób mózg jest w stanie odróżnić to, co jest istotne od tego, na czym można nie skupiać uwagi w danej chwili? hwili? Najnowsze teorie mówią o „dwóch mózgach wzrokowych” zajmujących się równocześnie analizą widzianego przez nas obrazu. Według Soon’a (2008) decyzja o wyborze zostaje podjęta ta kilka sekund przed jej uświadomieniem przez osobę podejmującą decyzję. Jaki ki udział w szybkim podejmowaniu decyzji mają nasze emocje i stopień motywacji oraz czy można je „uwidocznić” podczas badań z użyciem neuroobrazowania? Czym są neurony lustrzane i w jaki sposób mogą skłanić nas do działań których nie chcieliśmy podejmować? Wszystkie te badania zaczynają znajdować zastosowanie wśród firm zajmujących się ustalaniem nowoczesnych strategii reklamowych . Powstaje gałąź neuroscience określana jako neuromarketing. Czy taka działalność i wykorzystanie wiedzy o mózgu odbiorcy nie przekracza granicy manipulacji ? Czy istnieje możliwość, by dzisiejsza rozmowa kwalifikacyjna została zastąpiona przez badania fMRI / EEG (MEG)? Neuroetyka jako obrona przed „końcem człowieka Marcin Romanowicz, Kolegium MISH (prawo, psychologia), rok V Prezez Neuropsychologicznego Koła Naukowego Jesteśmy świadkami ogromnego przełomu w dziedzinie biotechnologii. Możliwości badania, analizowania, rekontrowania mechanizmów działania ludzkiego organizmu – szczególnie układu nerwowego – stają się coraz bardziej iej skuteczne i efektywne. Podąża za tym możliwość oddziaływania na człowieka przy wykorzystaniu neurofarmacji i neurochirurgii. Obserwowane przemiany w potencjale nauki są określane jako „rewolucja biotechnologiczna”. Kolejna po rewolucji przemysłowej sko skokowa zmian w conditio humana.. Współczesny człowieka osiągnął niespotykany dotąd pułap możliwości oddziaływania na samego siebie na poziomie biologicznym, a tym samym konstytuowania własnego bytu. Każda wielka możliwość jest jednak związana z wielką odpowiedzialność. Czy współczesna ludzkość jest w stanie udźwignąć ciężar własnych sukcesów? W stronę którego finału zmierzamy: czy czeka nas postęp w jakości życia – „cywilizacja życia”, czy wręcz przeciwnie, przed nami „koniec człowieka”, „cywilizacja śmierci”? śm Próba odpowiedzi na te pytania prowadzi na grunt rozważań filozoficznych, szczególnie etycznych. W referacie zostaną przedstawione dwie perspektywy myślowe: filozofii zbudowanej w oparciu o tezy religijne oraz filozofii należącej do nurtu laickiego. laickiego Na Wydział Biologii UW, ul. Miecznikowa 1 23 maja 2009 przykładzie uwag i spostrzeżeń Jana Pawła II oraz Franciszka Fukuyamy spróbujemy się przyjrzeć współczesnym zagrożeniom, które niesie postęp biotechnologiczny. Co więcej spróbujemy określić jakie wymagania etyczne stawia przed człowiekiem nauka z jjej nowymi możliwościami. Szczególnie istotne będzie odnalezienie odpowiedzi na pytanie: czy neuroetyka może być odpowiedzią na współczesne wyzwanie określenia „ludzkich” warunków korzystania z osiągnięć neuronauk oraz biotechnologii.
