Polskie symbole narodowe

Autorzy scenariusza:
mgr Bożena Rusinek
mgr Elżbieta Dutka
Nauczycielki w Szkole Podstawowej nr 1 w Szczawie
SCENARIUSZ AKADEMII
„POLSKIE SYMBOLE NARODOWE”
PROWADZĄCY I:
Dzień dobry!
Witamy przybyłych gości: nauczycieli, koleżanki i kolegów na akademii
przygotowanej przez nas, uczniów kl.... Chcemy opowiedzieć wam o polskich
symbolach narodowych.
UWAGA! ZACZYNAMY!
Uczeń I
(objaśnia, pokazując na mapie)
Na kuli ziemskiej wyróżniamy siedem kontynentów. Największym jest
Azja, a od zachodu przylega do niej Europa. W pobliżu znajduje się Afryka.
Najmniejszym kontynentem jest Australia. Między oceanami: Atlantyckim i
Spokojnym znajduje się Ameryka Północna i Południowa. Dookoła bieguna
południowego leży siódmy – najpóźniej odkryty kontynent – Antarktyda.
Uczeń II
(objaśnia, korzystając z mapy politycznej Europy)
Polska leży w środkowej części Europy. Sąsiaduje z wieloma krajami. Od
zachodu z Niemcami, od południa z Czechami i Słowacją, od wschodu z
Ukrainą, Białorusią i Litwą, a na północy jest część Rosji i Morze Bałtyckie.
Uczeń III
(korzysta z mapy hipsometrycznej Polski)
Wiele informacji na temat Polski można wyczytać z mapy. Na pewno
można określić ukształtowanie terenu.
I tak, wędrując od północy ku południowi, widzimy, że około 3 4
powierzchni naszego kraju zajmują niziny. Polska jest więc krajem nizinnym.
Tutaj rozciąga się pas wyżyn.
Na południu jest pas gór, tworzą go Sudety i Karpaty. Karpaty są najwyższymi
górami w Polsce – szczyt Rysy osiąga 2499 m n.p.m. Sudety są niższe, tam
najwyższy szczyt – Śnieżka ma wysokość 1602 m n.p.m. W każdym z tych
pasów występują krainy geograficzne, np. Pojezierze Pomorskie, Pojezierze
Mazurskie, Pojezierze Wielkopolskie, Nizina Mazowiecka, Wyżyna Lubelska,
Kotlina Sandomierska. Krainy te różnią się od siebie: okresem powstania,
skałami, z których są zbudowane, formami terenu, szatą roślinną, krajobrazem,
a nawet kulturą i zagospodarowaniem terenu przez człowieka.
Przez obszar Polski przepływa wiele rzek. Największymi rzekami są:
Wisła, której źródła znajdują się na stokach Baraniej Góry i Odra, która ma
swoje źródła w Czechach.
PROWADZĄCY II:
Rzeczpospolita Polska to pełna nazwa naszego kraju.
Uczeń IV:
Państwo polskie istnieje już od ponad tysiąc lat – powstało w X wieku
naszej ery.
(Zwraca się z pytaniem do uczniów:)
A kto z Was zaznaczy na osi czasu ten wiek?
(Wybiera ochotnika, który przypina znaczek na osi czasu)
W odległej przeszłości nasze ziemie zamieszkiwały różne plemiona, które
stopniowo się jednoczyły. Jednym z największych byli Polanie. To od nich
właśnie wzięliśmy nazwę naszego narodu. Na ziemiach Polan znajdował się też
gród, który był pierwszą stolicą państwa polskiego – Gniezno. Później stolicą
przez wiele stuleci był Kraków, a ponad czterysta lat temu została nią
Warszawa.
Uczeń V:
(Recytuje wiersz Karola Wojtyły „Ziemia trudnej jedności”)
Ziemia trudnej jedności. Ziemia ludzi szukających własnych dróg.
Ziemia długiego podziału pośród książąt jednego rodu.
Ziemia poddana wolności każdego względem wszystkich.
Ziemia na koniec rozdarta przez ciąg prawie sześciu pokoleń,
Rozdarta na mapach świata! a jakżeż w losach swych synów!
Ziemia poprzez rozdarcie zjednoczona w sercach Polaków jak żadna.
(Uczniowie recytują wiersz Zbigniewa Jerzyny „To jest Polska”)
Uczeń I:
Kiedy nagle las zaszumi,
Mowę sosny, gdy zrozumiesz.
To jest Polska.
Uczeń II:
Gdy zobaczysz gdzieś topole
Królujące ponad polem.
To jest Polska.
Uczeń III:
Gdy zobaczysz płowe wrzosy
Rozbłyskane w kroplach rosy.
To jest Polska.
Uczeń IV:
Kiedy drogim jest ci w życiu
Żyto srebrne przy księżycu.
To jest Polska.
Uczeń V:
Ujrzysz biało krzyż wycięty,
Hełm i pod nim piasek święty.
To jest Polska.
PROWADZĄCY II:
Tym, co wyróżnia każdy kraj, są między innymi symbole narodowe. Kto
z Was wie, jakie są symbole bliskie sercu każdego Polaka?
(Uczniowie wymieniają: flaga, orzeł, hymn)
PROWADZĄCY I:
Zacznijmy od godła.
(Uczniowie przypinają wizerunki orłów z różnych okresów w historii Polski.
Prowadzący objaśnia)
To jest orzeł piastowski za czasów Kazimierza Wielkiego z XIV w.
Kolejny wizerunek przedstawia orła z XVI w. za czasów Zygmunta I Starego.
Następny to orzeł z czasów Polski Ludowej z lat 1944 – 1989.
Ostatni to orzeł współczesny.
(Prowadzący prosi jedną z osób o zaznaczenie na osi czasu wieków, w których te
orły były godłem Polski. Uczniowie przypinają karteczki na osi czasu. Prosi
chętnego o wskazanie podobieństw i różnic w wizerunkach orłów.)
Uczeń VI:
Orzeł Biały to symbol państwa polskiego. Od przeszło tysiąca lat wyraża
on godność narodową Polaków , ich poczucie siły i gotowości do niezłomnej
walki w obronie ojczystego kraju. Obecnie godłem narodowym Rzeczpospolitej
Polskiej jest biały orzeł na czerwonym tle. Ma on złotą koronę, która oznacza
suwerenność, czyli niezależność państwową.
(Recytacja fragmentu wiersza Wandy Chotomskiej „Dzień dobry, Biały Ptaku”)
Uczeń VII:
Dzień dobry, Biały Ptaku,
Na skrzydłach niesiesz wiatr,
Od Bałtyku kroplę wody słonej,
Białe płatki kwiatów od jabłonek
I te gwiazdki śniegu znalezione
W słońcu Tatr.
Uczeń VIII:
Dzień dobry, Biały Ptaku,
Twe skrzydła mocne są –
Pod skrzydłami twymi żyzne pola,
Jabłko na jabłoni, chleb na stole
I najbliższy sercu od pokoleń
Wspólny dom.
Uczeń I:
(Recytuje wiersz Teresy Chwastek – Latuszkowej „Nasz znak”)
Orzeł Biały
Skrzydła rozpostarte...
To znak,
że na polskiej ziemi
nasz naród
od Piastów
przejął wartę.
Skrzydła...
To dla tej ziemi
musimy się wzbijać
do góry
myślą
i dobrym czynem.
Przedzierać się przez chmury.
PROWADZĄCY I:
Kolejnym symbolem narodowym jest flaga.
(Inscenizacja fragmentu wiersza K. I. Gałczyńskiego „Pieśń o fladze”. Recytują
dwie uczennice. Jedna ubrana na biało, druga – na czerwono. )
PROWADZĄCY II:
Zebrały się nocą flagi. Flaga fladze dodaje odwagi.
Flaga czerwona:
No, no, nie bądź taka zmartwiona.
Nie pomogą i moce piekła:
Jam ciebie, tyś mnie urzekła,
Nie zmogą cię bombą i złotem
I na zawsze zachowasz swą cnotę.
I nigdy nie będziesz biała.
Flaga biała:
I nigdy nie będziesz czerwona.
Flaga czerwona:
Zostaniesz biało – czerwona
Jak wielka zorza szalona
Biała jak śnieżna lawina,
Najukochańsza, najmilsza,
Biało – czerwona.
Flaga biała:
Nikt się zmienić barw nie ośmieli.
Zostaniemy biało – czerwone.
(podają sobie ręce)
Flagi święte, flagi szalone.
Spod Tobruku, czy spod Murmańska
Niech nas pędzi dola cygańska,
(razem)
Zostaniemy biało – czerwone,
Czerwone jak puchar wina,
Białe jak śnieżna lawina,
Biało – czerwone.
PROWADZĄCY I:
Symbolem narodowym jest także hymn. Polskim hymnem narodowym jest
„Mazurek Dąbrowskiego”. Został on napisany przez Józefa Wybickiego we
Włoszech, w mieście Reggio. Posłuchajmy, jak doszło do jego powstania.
(Inscenizacja. Przy stole siedzi Henryk Dąbrowski)
Narrator:
Działo się to w lipcu 1797 roku w Reggio. Do przebywających tam polskich
legionistów, pod dowództwem generała Henryka Dąbrowskiego, przyjechał
Józef Wybicki.
(Wchodzi Józef Wybicki)
Józef Wybicki:
Jestem wreszcie w pięknym mieście Reggio. Dojechałem szczęśliwie do ciebie,
generale.
Henryk Dąbrowski:
Panie Józefie. Drogi, kochany! Przybywasz wreszcie do nas, od dawna cię
przecież czekamy!
(Panowie witają się)
Józef Wybicki:
(zdziwiony)
Barwy polskie we Włoszech?
Z ziemi włoskiej do Polski, za twoim przewodem, generale, siłą odbierzemy to,
co nam wydarto...
Henryk Dąbrowski:
Siły nasze są słabe...
Józef Wybicki:
Ale duch w twych żołnierzach mocny.
A co też śpiewają twoi żołnierze?
Henryk Dąbrowski:
Śpiewają..., bo ja wiem... o żołnierzu tułaczu, o koniku, co żołnierzowi mogiłę
grzebie...
Józef Wybicki:
Tere – fere, to wszystko nie to. Tułaczka? Grób? Nie! Czegoś innego
żołnierzowi trzeba.
Henryk Dąbrowski:
Poetą przecież jesteś. Napisz nam słowa pieśni takiej, jak owa „Marsylianka”.
Józef Wybicki:
(Uderza dłonią w stół i odpowiada)
Toć jadę z tym do was, wciąż mi po głowie coś chodzi. Zda mi się chwilami, że
chciałbym usłyszeć siarczystego mazura, słowa same by mi pod pióro przyszły...
(Wstaje zza stołu i przysłuchuje się śpiewowi żołnierzy. Legioniści śpiewają IV i
V zwrotkę „pieśni Legionów Polskich we Włoszech” J. Wybickiego)
Żołnierze śpiewają:
Niemiec, Moskal nie osiędzie,
Gdy jąwszy pałasza,
Hasłem wszystkich zgoda będzie
I Ojczyzna nasza.
Już tam ociec do swej Basi
Mówi zapłakanej:
„Słuchaj jeno, pono nasi
biją w tarabany”.
Józef Wybicki:
Mam, mam!
(Nuci)
Jeszcze Polska nie umarła
Póki my żyjemy
Henryk Dąbrowski:
Masz tu papier, pióro i notuj co żywo!
Józef Wybicki:
(Siada, pisze, a póżniej głośno czyta.)
Jeszcze Polska nie umarła,
Kiedy my żyjemy,
Co nam obca moc wydarła,
Szablą odbijemy.
Marsz, marsz Dąbrowski
Do Polski z ziemi włoskiej,
Za Twoim przewodem
Złączem się z narodem.
Jak Czarnecki do Poznania
Wracał się przez morze
Dla ojczyzny ratowania
Po szwedzkim rozbiorze.
Marsz, marsz...
Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,
Będziem Polakami,
Dał nam przykład Bonaparte,
Jak zwyciężać mamy.
(Po chwili mówi)
Ach, jeszcze brakuje tytułu...
Henryk Dąbrowski:
A może... „Pieśń Legionów Polskich we Włoszech”?
(Józef Wybicki notuje)
Zdaje mi się, Józefie, że nas już na świecie nie będzie, a Polacy tego mazurka
śpiewać będą.
NARRATOR:
Nie mylił się generał Dąbrowski. Pieśń Józefa Wybickiego przyjęła się szybko
wśród legionistów. Trwała przez pokolenia jako pieśń bojowa żołnierzy
polskich w czasie powstań narodowych, aż do ostatecznego zwycięstwa i
odzyskania przez Polskę niepodległości w dniu 11 listopada 1918 roku.
W dniu 26 lutego 1927 roku Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia
Publicznego oficjalnie uznało „Mazurek Dąbrowskiego” polskim hymnem
narodowym.
Współczesny tekst hymnu różni się od tekstu napisanego przez Józefa
Wybickiego. Przypomnijmy sobie słowa naszego hymnu narodowego.
(Narrator czyta słowa współczesnego hymnu.)
PROWADZĄCY:
Dziękujemy za uwagę. Mamy nadzieję, że przybliżyliśmy wam wiadomości o
historii polskich symboli narodowych.