ANNALES ACADEMIAE MEDICAE STETINENSIS ROCZNIKI POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE 2007, 53, SUPPL. 2, 136–138 RYSZARD MICHALCZAK, BOGDAN KAŁUŻEWSKI1, JAROSŁAW BERENT2 GENETYCZNY POLiMORFIZM 10 LOCI STR (AmpFSTR SGM® Plus™ SYSTEM) W POPULACJI ROMÓW Z OBSZARU POLSKI GENETIC POLYMORPHISMS OF 10 STR (AmpFSTR SGM® Plus™ SYSTEM) LOCI IN GYPSY POPULATION FROM POLAND Wydział Biologii Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Komendy Głównej Policji w Warszawie Al. Ujazdowskie 7, 00-583 Warszawa Kierownik: prof. dr hab. Ireneusz Sołtyszewski 1 2 Zakład Genetyki Medycznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi ul. Sterlinga 1/3, 90-425 Łódź Kierownik: prof. dr hab. n. med. Bogdan Kałużewski Katedra i Zakład Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi ul. Sędziowska 18a, 91-304 Łódź Kierownik: dr hab. n. med., prof. UM Jarosław Berent Summary Streszczenie Introduction: The aim of the paper was to create a database of the allele distribution at 10 STR loci (D3S1358, vWA, D16S539, D2S1338, D8S1179, D21S11, D18S51, D19S433, TH01, FGA). Material and methods: The DNA were isolated from samples collected from 222 unrelated individuals of the Gypsy population from Poland. Amplification was performed using a commercial multiplex FSTR SGM® Plus™ kit. The amplified fragments were resolved by electrophoresis in a 5% denaturing polyacrylamid gel using tne ABI Prism 377 DNA sequencer. The expected performance of the analyzed loci for personal identification testing was estimated. Results: All loci met the Hardy–Weinberg assumption. The combinated values of the matching probability (MP) and of the power exclusion (PE) are 3.95 × 10 -13 and 0.9999641. Conclusions: Statistical parameters (PIC, MP, PE) showed that the examined systems are useful for forensic medicine. Wstęp: Celem pracy było utworznie bazy danych DNA 10 loci STR (D3S1358, vWA, D16S539, D2S1338, D8S1179, D21S11, D18S51, D19S433, TH01, FGA). Materiał i metody: DNA izolowano z próbek pobranych od 222 niespokrewnionych dawców obu płci populacji Romów zamieszkujących obszar Polski. Amplifikację prowadzono przy użyciu komercyjnego zestawu FSTR SGM® Plus™. Produkty PCR rozdzielano na 5% żelu alkrylamidowym przy użyciu sekwenatora ABI Prism 377. Dla wszystkich loci obliczono częstość alleli oraz parametry ich przydatności w badaniach medyczno­ ‑sądowych. Wyniki: Rozkład częstości alleli dla wszystkich loci był zgodny z regułą Hardy–Weinberga. Łączna wartość prawdopodobieństwa przypadkowej zgodności (MP) wynosi 3,95 × 10 -13, a siły wyklucznia (PE) 0,9999641. Wnioski: Statystyczne parametry (PIC, MP, PE) wskazują na wysoką przydatność analizowanych loci w medycynie sądowej i kryminalistyce. K e y w o r d s: short tandem repeats (STR) – SGM Plus – allele frequency. H a s ł a: krótkie powtórzenia tandemowe (STR) – SGM Plus – częstość alleli. GENETYCZNY POLiMORFIZM 10 LOCI STR W POPULACJI ROMÓW Z OBSZARU POLSKI 137 Wstęp Wyniki W ostatnich 10 latach badanie fragmentów krótkich powtórzeń tandemowych (STR) stały się głównym narzędziem w sprawach identyfikacji sprawców przestępstw, identyfikacji zwłok, ustalania pokrewieństwa i identyfikacji NN osób [1]. Jednym z najczęściej używanych zestawów komercyjnych stosowanych do badania loci STR na potrzeby wymiaru sprawiedliwości i organów ścigania jest zestaw AmpFSTR® SGM Plus™. Zestaw ten umożliwia oznaczenie w jednej reakcji PCR 10 loci mikrosatelitarnych: D3S1358, vWA, D16S539, D2S1338, D8S1179, D21S11, D18S51, D19S433, TH01, FGA i locus amelogeniny. W przypadku badań DNA na potrzeby wymiaru sprawiedliwości i organów ścigania, koniecznym warunkiem jest szacowanie siły dowodu rzeczowego. Szacowanie takie prowadzi się w oparciu o populacyjne dane statystyczne, zawsze w stosunku do populacji, z której pochodzi podejrzany i jest to szczególnie ważne w przypadku populacji zamkniętych i grup etnicznych. Jedną z 4 grup etnicznych zamieszkujących obszar Polski są Romowie (Cyganie) stanowiący drugą, co do wielkości, mniejszość etniczną liczącą ok. 20 000–30 000 osób. Jako że brak jest bazy profili DNA Romów zamieszkujących obszar Polski, co uniemożliwia prowadzenie wyliczeń statystycznych w odniesieniu do takiej bazy, celem stało się utworzenie bazy danych profili DNA Romów zamieszkujących obszar Polski w zakresie 10 loci (D3S1358, vWA, D16S539, D2S1338, D8S1179, D21S11, D18S51, D19S433, TH01, FGA) niekodujących regionów DNA i locus amelogeniny. W tabeli 1 przedstawiono obserwowane częstości alleli 10 loci STR obliczone na podstawie badania próbek DNA pobranych od 222 dawców populacji Romów zamieszkujących obszar Polski. W tabeli 2 przedstawiono wybrane wartości parametrów statystycznych charakteryzujące przydatność analizowanych loci w medycynie sądowej i kryminalistyce. Nie stwierdzono odchyleń od równowagi Hardy–Weinberaga dla żadnego z analizowanych układów (p > 0,05). We wszystkich loci wartość PD przekroczyła 0,9 i zawierała się w zakresie od 0,9113 (D16S539) do 0,9652 (D2S1338). Wartość PIC zawiera się w przedziale od 0,735376 (D16S539) do 0,861445 (FGA). Łączna wartość PE dla 10 loci wynosi 0,9999641, a prawdopodobieństwa przypadkowej zgodności (MP) 3,95 × 10-13. Materiały i metody Materiał do badań stanowiły próbki DNA oraz oznaczone profile DNA pochodzące od 222 niespokrewnionych dawców obu płci populacji Romów zamieszkujących obszar Polski. Izolację DNA prowadzono metodą organiczną. Amplifikację DNA wykonano wykorzystując zestaw FSTR SGM® Plus™ Applied Biostystems zgodnie z zaleceniami producenta. Rozdział i detekcję produktów amplifikacji przeprowadzono w sekwenatorze ABI Prism 377. Wyniki z elektroforezy poddano obróbce przy użyciu programu GeneScan Analysis 2.1. Jako standardu wewnętrznego wykorzystano GeneScane-500. Allele definiowano zgodnie z międzynarodowym nazewnictwem, przy użyciu programu Genotypem 2.5 [2]. Częstość alleli, heterozygotyczności obserwowanej (Hobs) i oczekiwanej (Hexp), siłę dyskryminacji (PD), siłę wykluczenia (PE), współczynnik informacji polimorficznej (PIC) obliczono na podstawie uzyskanych genotypów z zastosowaniem programu PowerStats [3]. Ocenę równowagi Hardy–Weninberga obliczono w oparciu o test exact przy użyciu programu komputerowego GDA. Dyskusja Wyliczone na podstawie częstości wystąpienia alleli w populacji Romów z obszaru Polski wskaźniki przydatności w badaniach medyczno-sądowych wykazują wysoką skuteczność systemu AmpFSTR® SGM Plus™ w analizie DNA na potrzeby organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Otrzymane wyniki rozkładu częstości alleli w badanej populacji romskiej porównano z populacją polską [4]. W wyniku porównania stwierdzono niewielkie różnice genetyczne. Różnice te skłaniają do stwierdzenia, że wskazanym jest stworzenie bazy danych dla celów sądowej analizy DNA dla populacji romskiej zamieszkującej obszar Polski dla celów kryminalistyki i medycyny sądowej. Wnioski Opracowane na podstawie badanej próby dane populacyjne mogą być stosowane na potrzeby wymiaru sprawiedliwości i organów ścigania do identyfikacji osobniczej, przy zastosowaniu odpowiednich wzorów rachunku prawdopodobieństwa. Konieczne jest szacowanie siły dowodu z badań DNA w oparciu o utworzoną bazę profili DNA, w przypadku gdy ma się do czynienia z osobami pochodzenia romskiego. Piśmiennictwo 1. Bär W., Brinkmann B., Budowle B. et al.: DNA recommendation. Further raport of the DNA Commission of the ISFH regarding the use of short tandem repeat systems. International Society for Forensic Haemogenetics. Int. J. Legal Med. 1977, 110, 175–110. 2. http://www.policja.pl/portal.php?serwis=pol&dzial=257&id=3834 populacyjna_baza_ danych_w_systemie_SGM_plus.pdf (15.05.2007). 3. Lewis P.O., Zaykin D.: Genetic Data Analysis: Computer program for the analysis of allelic data. Version 1.0 (d16c), 2001, http://lewis.eeb. uconn.edu/ lewishome/software.html (24.04.2007). 4. Thomson J.A., Pilotti V., Stevens P., Ayres K.L., Debenham P.G.: Validation of short tandem repeat analysis for the investigation of cases of disputed paternity. Forensic Sci. Int. 1999, 100, 1–16. 138 RYSZARD MICHALCZAK, BOGDAN KAŁUŻEWSKI, JAROSŁAW BERENT T a b e l a 1. Częstość alleli 10 loci STR w populacji Romskiej z obszaru Polski (n = 222) T a b l e 1. Allele frequencies for 10 STR loci of the Gypsy population from Poland (n = 222) Allele 6 7 8 9 9,3 10 11 12 13 13,2 14 14,2 15 15,2 16 16,2 17 17,2 18 18,2 19 20 21 21,2 22 22,1 22,2 23 23,2 24 24,1 24,2 25 26 27 28 29 30 30,2 31 31,2 32 32,2 33,2 34,2 D3S1358 – – – – – – 0,00225 – 0,00225 – 0,11036 – 0,25901 – 0,18018 – 0,22297 – 0,21171 – 0,01126 – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – vWA – – – – – – – – – – 0,17117 – 0,10135 – 0,18243 – 0,32432 – 0,15991 – 0,04505 0,01577 – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – D16S539 – – 0,01351 0,10811 – 0,11036 0,36261 0,21171 0,17568 – 0,01802 – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – D2S1338 – – – – – – – – – – – – – – 0,01802 – 0,15991 – 0,06757 – 0,10135 0,20045 0,00901 – 0,02703 – – 0,12162 – 0,15991 – – 0,08108 0,04955 0,00450 – – – – – – – – – – D8S1179 – – 0,00450 0,03604 – 0,05631 0,11036 0,15766 0,29505 – 0,16216 – 0,14865 – 0,02477 – – – 0,00450 – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – D21S11 – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – 0,00450 – – 0,00450 0,14189 0,17342 0,19820 0,04955 0,03604 0,08108 0,00450 0,19595 0,03829 0,07207 D18S51 – – – – – 0,00676 0,00676 0,06982 0,08333 – 0,20270 – 0,09910 – 0,14414 – 0,23649 – 0,06306 – 0,00676 0,05631 0,02252 0,00225 – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – D19S433 – – – – – – – 0,09234 0,35811 0,00450 0,21847 0,03604 0,17568 0,06757 0,02477 0,01126 0,00225 0,00676 – 0,00225 – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – THO1 0,16441 0,22523 0,20721 0,17793 0,22297 0,00225 – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – FGA – – – – – – – – – – – – – – – – – – 0,01577 – 0,06306 0,16216 0,12162 0,00676 0,20495 0,00450 0,05405 0,11036 0,00901 0,13739 0,02027 – 0,04505 0,04505 – – – – – – – – – – – T a b e l a 2. Parametry statystyczne przydatności w kryminalistyce 10 loci STR w populacji Romów z obszaru Polski (n = 222) T a b l e 2. Statistical parameters of forensic importance for 10 STR loci of the Gypsy population from Poland (n = 222) Parametry Parameters Hobs Hexp PIC MP PE p-value D3S1358 vWA D16S539 D2S1338 D8S1179 D21S11 D18S51 D19S433 THO1 FGA 0,82883 0,79539 0,76117 0,08051 0,65359 0,06680 0,84234 0,79590 0,76552 0,07942 0,67983 0,41803 0,74324 0,77019 0,73538 0,08867 0,49828 0,05662 0,86486 0,87082 0,85498 0,03478 0,72436 0,44210 0,80180 0,82425 0,80039 0,05698 0,60239 0,26037 0,84685 0,85699 0,83847 0,04302 0,68866 0,14735 0,81532 0,85470 0,83654 0,04034 0,62777 0,06112 0,79730 0,77972 0,74843 0,07913 0,59403 0,74870 0,76577 0,79973 0,76571 0,07244 0,53712 0,61919 0,86765 0,87606 0,86145 0,03537 0,72993 0,69270 Hobs – heterozygotyczność obserwowana / observed heterozygosity; Hexp – heterozygotyczność oczekiwana / expected heterozygosity; PIC – współczynnik informacji polimorficznej / polymorphic information content; PD – siła dyskryminacji / power of discrimination; PE – siła wykluczenia / power of exclusion; p-value – HWE