KS5 zajęcia w zakresie obcowania z przyrodą, poznawania historii

Scenariusz zajęć do realizacji w Miejscach Edukacji Bezpośredniej
Scenariusz zajęć dla Parku Nauki i Ewolucji Człowieka w Krasiejowie
do etapu edukacyjnego: liceum ogólnokształcące kl. I-III
1
Temat zajęć
Życie na Ziemi – odkryj Świat sprzed milionów lat
(na 6 h dydaktycznych)
2
Cele ogólne
o
o
o
o
o
o
o
3
Cele szczegółowe
(określające
umiejętności
uczniów jakie nabędą w
ramach zajęć)
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Poszerzenie wiedzy uczniów z zakresu nauk przyrodniczych
Rozwijanie u ucznia aktywnej postawy i motywowanie do różnych form
udziału w kulturze
Odkrywanie i rozwijanie uzdolnień i zainteresowań
Formułowanie wniosków opartych na obserwacjach empirycznych
dotyczących przyrody i społeczeństwa
Przyswojenie przez uczniów określonego zasobu wiadomości na temat
faktów, zasad, teorii i praktyk
Zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystania posiadanych
wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów;
Kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne
funkcjonowanie we współczesnym świecie
Poznanie genezy pisma i najstarszych form zapisu
Uświadomienie jaką rolę odegrało pojawienie się pisma w historii ludzkości
Uzmysłowienie jak zmieniało się pismo na przestrzeni wieków
Zrozumienie wpływu zmiany form zapisu na sposób postrzegania świata
Poznanie założenia teorii ewolucji oraz wyjaśnienie, dlaczego jest ona
centralną teorią biologii
Zaznajomienie z problemami związanymi z wyjaśnieniem procesu
hominizacji,
Uświadomienie przebiegu ewolucji człowiekowatych (hominidów) i kłopoty
z ustaleniem jej przebiegu
Przypomnienie mechanizmów ewolucji biologicznej
Zapoznanie z podstawowymi formami, rodzajami i gatunkami
człowiekowatych.
Porównanie koczowniczego trybu życia z osiadłym i opisanie skutków
przyjęcia przez człowieka trybu osiadłego
Zapoznanie (przypomnienie) z pojęciem paleontologii, geologii, archeologii
i genetyki
Przypomnienie geologicznej skali czasu
Utrwalenie czym jest zapis geologiczny i jak go odczytać
o
o
o
o
4
Metody i techniki
pracy-służące
osiągnięciu efektów
opisanych w celach
szczegółowych
5
Materiały
dydaktyczne oraz
środki (np.
prezentacje, teksty,
karty pracy, słuchowiska,
filmy, nagrania itp.)
6
Przebieg zajęć
Opis, jak powinny
wyglądać warsztatymoże być np.
z podziałem na wstęp,
część główną i końcową.
Powinien zawierać takie
elementy jak:
- sformułowanie
problemu,
Poznanie najważniejszych grup organizmów żyjących w morzach w erze
paleozoicznej i mezozoicznej
Uświadomienie kłopotów z badaniem początków życia na Ziemi
Przedstawienie wybranych tradycji dawniej i dziś
Usystematyzowanie informacji o dziejach gatunku ludzkiego
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Sentencje
Powtarzanie chórem
Amortyzowanie
Metoda dystansu
Rozmowa
Pogadanka
Pokaz z wyjaśnieniem
Wykład aktywizujący
Opis
Zajęcia praktyczne
Dyskusja
Obserwacja
Analiza i interpretacja
Metody myślenia dywergencyjnego i konwergencyjnego
o
Eksponaty dotyczące nauk przyrodniczych w zakresie ewolucji, budowy
i historii Ziemi
Kina 3D i 5D
Hełmy i/lub okulary
Sznurki
Lupy
Rzutnik multimedialny
Stanowisko komputerowe
Film (y)
Prezentacje multimedialne
Zdjęcia
Rysunki
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
I. Wstęp
o Przywitanie
o Omówienie zasad bezpiecznego zachowania się podczas zajęć
o Zapoznanie z programem wycieczki edukacyjnej
Sformułowanie problemów:
Jakie jest, było i będzie życie na Ziemi i od kogo (czego) zależy?
- zmotywowanie do
pracy nad jego
rozwiązaniem z pomocą
różnorodnych metod i
technik pracy (im
bardziej zróżnicowane
zadania, tym lepsze
efekty kształcenia)
ukierunkowanych na
odkrywanie,
przeżywanie,
analizowanie,
dociekanie, dyskusję,
zabawę, doświadczenie,
eksperyment…
- rozwiązanie problemu
- wspólne
podsumowanie zajęć
- końcowe uznanie
wspólnych osiągnięć
II. Część główna
Poszukiwania odpowiedzi na pytania:
o Kim był Oskar Kolberg?
o Co ma wspólnego z geologią Gliniany Las w Górach Świętokrzyskich?
o Od kiedy rozpoczął się złoty okres paleoichnologii w Polsce?
o Kogo znaleziska stały się zalążkiem olbrzymiej dziś kolekcji ichnologicznej
Państwowego Instytutu Geologicznego?
o Czy Kotański to tylko MONAR?
o Czy istniały plaże tropikalne w Polsce?
o Gdzie odkryto dinozaura kaczodziobego w Polsce?
o Czy zawsze przekazywaliśmy informacje tak samo?
o Jak ewaluowaliśmy (małpa-człowiek)?
o Co jest ukryte pod pojęciem dzieje człowieka na Ziemi?
o Paleontolog, geolog, archeolog i genetyk – kto? co?
o Co dalej z …?
Powstawanie wiedzy z informacji
o Śladami polskich dinozaurów
o Kontrowersje w ewolucji ptaków
o Rezerwat Gagaty Sołtykowskie
o Czarcia Stopka w Bałtowie
o Kreacjoniści kontra ewolucjoniści – wygrany - przegrany?
o Małpa–człowiek – śladami Darwina i jego informacji przedstawionych w
dziele: O powstawaniu gatunków
o Dzieje powstawania Ziemi w skrócie - czas geologiczny
o Wybrane zawody czyli krótko o paleontologu, geologu, archeologu
i genetyku
o Życie człowieka na Ziemi (wybrane elementy historii gatunku ludzkiego)
o Było, jest i będzie – pytaj i odpowiadaj
III. Część końcowa:
o Podsumowanie zajęć, wyciągnięcie wniosków z wykorzystaniem syntezy
i analizy
o Zakończenie zajęć
o Pożegnanie
7
Opis treści
podstawy
programowej
realizowanych w
ramach zajęć
Przyroda
o Teoria „młodej Ziemi” – geologiczna postać kreacjonizmu
o Kreacjonizm „starej Ziemi”
o Obserwacje i eksperyment w biologii
o Teoria ewolucji jako centralne jako centralna teoria biologii
(z rozróżnieniem na
przedmioty
humanistyczne,
matematycznoprzyrodnicze, uczniów
zdolnych oraz uczniów z
dysfunkcjami
/trudnościami w nauce,
a także uczniów o
specjalnych potrzebach
edukacyjnych)
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Czy teoria ewolucji jest weryfikowalna?
Teoria powstania i ewolucji Wszechświata
Metody datowania, np.: izotopowa 14C
Budowanie wiedzy, czyli konstruktywistyczne podejście do uczenia się
Jaka jest przyszłość świata?
Odkrywanie i poznawanie kuli ziemskiej; świat przed i po Kolumbie
Bezpośrednie poznawanie świata – od szczegółu do ogółu […]
globalizacja wiedzy
Zjawiska okresowe w przyrodzie; kalendarze, zegary i standard czasu
Pory roku a krajobrazy; cykle przyrodnicze i geologiczne
Największe i najmniejsze odległości
Najkrótsze i najdłuższe czasy
Największe prędkości
Język polski
o Rozpoznaje pytania podchwytliwe i sugerujące odpowiedź
o Analizuje i definiuje […] słów znaczenie […] ma świadomość ich różnych
funkcji i sposobów interpretacji
Historia
o Porządkuje i synchronizuje wydarzenia z historii powszechnej oraz
dziejów ojczystych
o Dostrzega zmienność i dynamikę wydarzeń w dziejach, a także ciągłość
procesów historycznych
Biologia
o Rozumie i stosuje terminologię biologiczną
o Formułuje problemy badawcze
o Formułuje wnioski z przeprowadzonych obserwacji […]
o Objaśnia i komentuje informacje
o Odnosi się krytycznie do przedstawionych informacji
o Wyjaśnia zależności przyczynowo - skutkowe
o Formułuje i przedstawia opinie związane z omawianymi zagadnieniami
biologicznymi
o Dostrzega związki między biologią a innymi dziedzinami nauk
przyrodniczych i społecznych
o Rozumie znaczenie ochrony przyrody i środowiska oraz zna i rozumie
zasady zrównoważonego rozwoju
o Prezentuje postawę szacunku wobec siebie i wszystkich istot żywych,
środowiska
o Opisuje postawę i zachowanie człowieka odpowiedzialnie korzystającego
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
z dóbr przyrody i środowiska […]
Przedstawia podstawowe źródła wiedzy o mechanizmach i przebiegu
ewolucji […]
Przedstawia znaczenie skamieniałości jako bezpośredniego źródła
wiedzy o przebiegu ewolucji organizmów oraz sposób ich powstawania
i wyjaśnia przyczyn niekompletności zapisu kopalnego
Odczytuje z drzewa filogenetycznego relację pokrewieństwa
ewolucyjnego gatunków […]
Wyjaśnia na czym polega biologiczna definicja gatunku […] rozróżnia
gatunki biologiczne na podstawie wyników odpowiednich badań […]
Przedstawia mechanizm powstawania gatunków wskutek izolacji
geograficznej i rolę czynników zewnętrznych (zlodowacenia, zmiany
klimatyczne, wędrówki kontynentów) w powstawaniu i zanikaniu barier
Przedstawia rolę czynników zewnętrznych w przebiegu ewolucji (zmiany
klimatyczne, katastrofy kosmiczne, dryf kontynentów)
Porządkuje chronologicznie najważniejsze zdarzenia z historii życia na
Ziemi, podaje erę, w której zaszły […]
Przedstawia podobieństwa i różnice między człowiekiem a innymi
naczelnymi, zwłaszcza małpami człekokształtnymi
Przedstawia zmiany, jakie zaszły w trakcie ewolucji człowieka
Wymienia najważniejsze kopalne formy człowiekowate (australopiteki,
człowiek zręczny, człowiek wyprostowany, neandertalczyk)
Porządkuje je chronologicznie i określa ich najważniejsze cechy […]
Matematyka
o Prowadzi proste rozumowanie, składające się z niewielkiej liczby kroków
o Tworzy łańcuch argumentów i uzasadnia jego poprawność
o Posługuje się pojęciem przedziału liczbowego […]
8
Opis miejsca
realizacji zajęć
z uwzględnieniem
warunków jakie muszą
być spełnione w czasie
zajęć, tzn. strefy
socjalnej, sposobu
realizacji zajęć w razie
niepogody, dostępu dla
osób
niepełnosprawnych, itp.
Etyka
o Podjęcie samokontroli i pracy nad sobą; przyjmowanie
odpowiedzialności za słowa i czyny
Miejsce realizacji zajęć:
Budynek typu muzeum, w tym:
Sala kinowa 5D i sala kinowa 3D
Pomieszczenie, w którym znajdują się preparaty oglądane przez uczniów
Oceanarium ze zwierzętami prehistorycznymi
Osobne pomieszczenie socjalne.
Odpowiednia liczba sanitariatów na jednego uczestnika.
Obiekt powinien być dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych
(podjazdy, windy, szerokie drzwi, dostosowane miejsca w sali kinowej, itd…)
9
10
Liczba uczniów,
którzy mogą
jednorazowo
wziąć udział w
zajęciach (wraz z
uzasadnieniem)
Propozycja
ewaluacji
Maksymalnie w zajęciach weźmie udział ok. 200 uczniów z podziałem na grupy.
Uzasadnienie:
Zajęcia prowadzone w sposób interaktywny są żywiołowe. Uczniowie
samodzielnie przemieszczają się i oglądają eksponaty (w ramach jednej
wystawy). Grupa może liczyć więcej osób (ok. 50) niż w przypadku zajęć
warsztatowych, gdzie liczba uczniów ograniczona jest do max 25 osób.
Kwestionariusz ankiety ewaluacyjnej lub ewaluacja ustna
Proponowany scenariusz zajęć w MEB jest zgodny z podstawą programową, spełnia kryteria
metodyczne i merytoryczne zgodnie z poziomem edukacyjnym ich uczestników oraz założenia
projektów SN
Data:………………………
..……………………………………………
Czytelny podpis autora