Sytuacja epidemiologiczna Polski na tle Europy i świata implikacje

Sytuacja epidemiologiczna Polski
na tle Europy i świata
implikacje dla profilaktyki
Katowice, wrzesień 2004
Anna Marzec-Bogusławska
Ok. 40 milionów
osób żyjących z HIV i AIDS na świecie na
koniec r. 2003
To o 50% więcej, niż wynikałoby z prognoz WHO
z r. 1991, sporządzonych wg ówczesnych danych.
Około 14 tys. nowych zakażeń HIV
każdego dnia
ponad 95% z nich w krajach rozwijających się
• 2000 to dzieci poniżej 15 roku życia
• AIDS jest przyczyną co 20 zgonu na świecie
• około 12 000 to osoby pomiędzy 15 a 49 rokiem życia,
z czego:
• prawie 50% to kobiety
• około 50% jest między 15 a 24 rokiem życia
Około 8 tys. zgonów z przyczyn związanych z
HIV/AIDS
każdego dnia
Afryka Subsaharyjska – blisko 30 mln. osób
zakażonych i chorych
• wg WHO 90% osób zakaziło się poprzez kontakty heteroseksualne,
2.5% to zakażenia jatrogenne
•Tylko ok. 50 tys. z 4.5 miliona wymagających obecnie terapii,
otrzymuje leki ARV
•6% ma dostęp do anonimowego testowania
•1% kobiet ciężarnych może otrzymać profilaktykę ARV zakażeń
wertykalnych
•67% zakażonych to młode 15-24 kobiety
•co minutę zakażeniu HIV ulega 10 osób
Azja – ponad 6 milionów zakażeń HIV obecnie
- dramatyczne prognozy na następne dekady
•62 % zakażonych w płd. Azji to młode 15-24 kobiety;
•33 miliony osób stosują amfetaminę
Indie 4.58 miliona osób zakażonych;
•szacunki do r. 2010 – 20-25 milionów zakażeń
•główna droga zakażeń to kontakty seksualne 84.3%,
Chiny - milion zakażonych HIV obecnie,
•Wg prognoz będzie 15 milionów do r. 2010
•70% zakażeń spowodowanych IDU
Problem AIDS complacency
Ameryka Północna – rośnie liczba zakażeń wśród mężczyzn
mających seks z mężczyznami
Australia - zmniejszenie zużycia prezerwatyw, wzrost liczby
ryzykownych zachowań w grupie MSM
Kraje Europy Zachodniej...
... niepokojące tendencje
Hiszpania, Włochy, Francja, Portugalia
Blisko 1.6 miliona osób żyje z HIV
• w 2002 przybyło ok. 80 tys. zakażeń
•23 tys. osób zmarło w r. 2002 z przyczyn związanych z AIDS
•59% zakażeń poprzez kontakty heteroseksualne
•Szwajcaria - pomiędzy r. 2001 a 2002 odnotowano 25% wzrost
liczby nowo-wykrytych zakażeń HIV;
•najwyższe w Europie Zachodniej wskaźniki zakażeń HIV na 100 tys.
mieszkańców w r. 2000 8,2, w porównaniu z 6,1 średnio w regionie
•Wielka Brytania – w ciągu ostatniego roku liczba zakażeń HIV
wzrosła o 20 %
HIV infections newly diagnosed:
cases reported in 2002 per million population
WHO European Region
HIV cases per million
25
200 +
100 - 199
45
25
20 - 99
32
94
95
23
NA
105
255
NA
Update at 30 June 2003
5
NA
NA
32
2
8
180
8
38
49
NA 11
9
37 2 8
Not available
43
91
15
74
< 20
352
661
227
108
54
101 209*
5
15
2
18
6
38
0
11 13
3
31
NA
53
Data reported by 30 June 2003
* Netherlands: new system including many cases diagnosed in previous years
EuroHIV
Europa Środkowa i Wschodnia – czy jeszcze mamy szansę ?
HIV infections newly diagnosed per million population
by year of report (1994-2002) and geographic area
WHO European Region*
350
C ases
per m illion
300
250
East
200
150
Update at 30 June 2003
100
West *
50
Centre
0
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
Year of report
EuroHIV
* Austria, France, Italy, Netherlands, Portugal, Spain excluded: national data not available for the whole period
Przykładowe wskaźniki prewalencji HIV wśród stosujących
narkotyki dożylnie
The Lancet 18.02.2003
Białoruś 2000 2-4%
•7 – 25 % Gomel,
•22% Mińsk
•66% Svietłogorsk
Polska 1993- 2000 3-11%
Ukraina 2000 10%
•Charków 18%
•Odessa 64%
Pozostałe kraje Europy Środkowej
poniżej 2%
•Federacja Rosyjska 1999 do 90%
•St Petersburg 12%
Łotwa 1999 15%
Mołdawia 84%
Liczba nowo wykrytych zakażeń HIV
Europa Wschodnia
ogółem
Dożylne stosowanie narkotyków
Homo i bi
Nieznane czynniki ryzyka
Kontakty heteroseksualne
Liczba nowo wykrytych zakażeń HIV z podziałem na drogi zakażenia
w Europie Wschodniej
1994 – 2001
HIV infections newly diagnosed
by transmission group, 1994-2002, central Europe
1000
Cases
750
Update at 30 June 2003
Risk not reported *
500
Persons infected
heterosexually
250
Injecting drug users
Homo/bisexual men
0
1994
1995
1996
1997
1998
1999
Year of report
* Most cases reported by Romania and concern children
2000
2001
2002
EuroHIV
HIV i AIDS w Polsce
dane od początku epidemii (1985), do końca sierpnia 2004
wg PZH
• 8941wykrytych zakażeń HIV
• 20-30 tys. - szacunkowa liczba osób żyjących z HIV
i AIDS ( ok. 25% to kobiety )
• 73% zakażeń związanych z zachowaniami
seksualnymi
• Wg danych skumulowanych, co najmniej 4947
(59%) zakażeń w związku z dożylnym używaniem
narkotyków
• 1335 zachorowań na AIDS
• 653 chorych zmarło
• Każdego roku wykrywa się 550-650 zakażeń
Zakażenia HIV w Polsce z podziałem na grupy wiekowe,
w latach 1985 - 2003
HIV infections in Poland by age in 2003
5%
3%
6%
13%
44%
29%
<20
20 - 29
30 - 39
40 - 49
>50
no data
Główne drogi zakażeń HIV w Polsce w latach 1985-2003
800
700
600
500
400
300
200
100
19
85
19
86
19
87
19
88
19
89
19
90
19
91
19
92
19
93
19
94
19
95
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
0
zakażenia HIV w związku z zarzywaniem narkotyków drogą dożylną
zakażenia inną drogą
Liczba zakażeń HIV na 100 tys. mieszkańców
w latach 1999-2003
Podział nakładów finansowych na
leczenie i profilaktykę HIV/AIDS
1994
2%
1998
41%
59%
98%
2002
13%
87%
leczenie
profilaktyka
Typy programów profilaktycznych
2003
100
90
89
Number r of programmes
80
70
60
50
40
30
A. Edukacja różnych grup społecznych i zawodowych w
zakresie profilaktyki HIV,
B.Działania skierowane do osób żyjących z HIV,
C.Działania skierowane do osób o wysokim poziomie
zachowań ryzykownych,
D.Organizację imprez (obchody Światowego Dnia AIDS,
konferencje, konkursy
i wystawy plastyczne, spektakle teatralne, festiwale i
inne),
E.Działalność informacyjną (telefony zaufania, internet,
wydawnictwa),
F.Punkty anonimowego testowania.
17
20
15
12
8
10
8
0
Typ A
Typ B
Typ C
Typ D
Typ E
Typ F
Przyszłość...
•Do r. 2005 zapadalność wzrośnie o 25%
•Będzie 33 miliony osieroconych dzieci
•cel WHO: włączenie 3 milionów osób do leczenia
ARV do r. 2005
- 10-15% oporność na leki ARV w USA i w
Europie;
•HIV/AIDS problem zdrowotny młodych ludzi, co
14 sekund zakaża się osoba w wieku 15-24
•Do końca dekady będzie 100 milionów
zakażonych HIV i chorych na AIDS
•Przewiduje się 80 milionów osób zakażonych,
tylko w pięciu krajach: Chiny, Indie, Rosja, Etiopia i
Nigeria
Implikacje