komunikat _5

Przeziębienie? Grypa? Zdrowiej bez antybiotyków.
Leki przeciwbakteryjne (zwane antybiotykami) powszechnie uznawane są za jeden z największych
wynalazków medycyny XX wieku. Dzięki antybiotykom problem chorób zakaźnych stał się możliwy
do kontrolowania i eliminowania. Jednak ogromnym problemem stało się ich powszechne nadużywanie,
prowadzące do niebezpiecznego narastania oporności bakterii na leki. Oznacza to, że jeśli dalej będziemy
niewłaściwie stosować i nadużywać tej grupy leków to możemy zostać, a z pewnością nasze dzieci i wnuki
bez skutecznej broni w walce z zakażeniami.
Przypomnijmy, że antybiotyki nie działają na wirusy. Wirusy są odpowiedzialne za przeziębienie,
grypę, ostre zapalenie oskrzeli, większość przyczyn kaszlu i większość zapaleń gardła. Leczenie zwykłego
przeziębienia antybiotykiem nie przyspiesza ustąpienia objawów.
Poniżej prezentujemy kilka najczęściej zadawanych pytań i odpowiedzi dot. antybiotyków,
pochodzących ze strony www.antybiotyki.edu.pl.
Co to są antybiotyki?
Antybiotyki są lekami stosowanymi w leczeniu wszelkiego rodzaju zakażeń bakteryjnych, ułatwiając
organizmowi gospodarza ich opanowanie.
Antybiotyki – kiedy brać, a kiedy nie brać?
Antybiotyki stosuje się w leczeniu infekcji bakteryjnych (jak również grzybiczych, które są znacznie
rzadsze). Zalecane jest jednak, by najpierw wykonać posiew materiału od chorego (np. krwi, moczu,
wymazu z gardła) w celu określenia jaka bakteria jest odpowiedzialna za zakażenie i jaka jest jej wrażliwość
na antybiotyki. Na podstawie antybiogramu można dokonać najwłaściwszego doboru antybiotyku.
W niektórych przypadkach lekarz na podstawie stwierdzanych objawów u pacjenta i aktualnej sytuacji
epidemiologicznej jest w stanie ustalić przyczynę zakażenia i odpowiedzieć na pytanie, czy ma do czynienia
z zakażeniem bakteryjnym, grzybiczym czy wirusowym. Oczywiście w przypadku ustalenia zakażenia
wirusowego antybiotyk nie jest potrzebny.
Czym jest oporność na antybiotyki i skąd się bierze?
Jeśli antybiotyk nie zabija albo nie hamuje namnażania się bakterii, to o takim szczepie bakteryjnym
mówimy, że jest on oporny na dany antybiotyk, a leczenie tym lekiem jest nieskuteczne. Oporność może
być naturalna lub nabyta. Niemal każdy gatunek bakterii jest z natury oporny na jakąś grupę antybiotyków.
Głównym źródłem problemów jest jednak nabywanie oporności przez szczepy bakterii wywołujących
zakażenia, czemu sprzyja intensywne stosowanie antybiotyków.
Czy antybiotyki działają na wirusy - np. wirusa grypy?
W infekcjach wirusowych leczenie antybiotykami nie ma sensu, ponieważ nie działają na wirusy i nie leczą
chorób przez nie wywoływanych. Nawet bardzo złe samopoczucie lub wysoka gorączka podczas infekcji
wirusowej nie są żadnym uzasadnieniem do sięgnięcia po antybiotyk. Grypie można zapobiegać przez
coroczne szczepienia a w razie wskazania lekarskiego zastosować przepisany przez niego lek.
W niewielkim odsetku przypadków może dojść po zakażeniu wirusowym do nadkażenia bakteryjnego i
wtedy antybiotyk może okazać się zasadny.
Emilia Naruszewicz
Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Olecku