Zagrożenia biologiczne związane z długotrwałym
advertisement
Zagrożenia biologiczne związane z długotrwałym składowaniem biomasy. Małgorzata Grodzka – Jawniak Inspekcja Sanitarna Gliwice Co to jest biomasa ? (wg definicji Unii Europejskiej) Biomasa są to podatne na rozkład biologiczny frakcje produktów, odpady i pozostałości przemysłu rolnego (łącznie z substancjami roślinnymi i zwierzęcymi) leśnictwa i związanych z nim gałęzi gospodarki jak również podatne na rozkład biologiczny frakcje odpadów przemysłowych i miejskich. (Dyrektywa 2001/77/WE). BIOMASA: • • • • • drewno i odpady drzewne, słoma upraw roślin energetycznych, osady ściekowe, makulatura, odpady roślinne powstające na etapach uprawy i pozyskania oraz przetwarzania przemysłowego produktów (siano, ostatki kukurydzy, trzciny cukrowej i bagiennej, korzenie, pozostałości przerobu owoców itp.) Składowanie i transport biomasy •trociny, brykiety, drewno i zrębki drzewne pochodzące z różnych gatunków drzew, •gromadzone są w postaci hałd na terenach elektrowni przeważnie na wolnym powietrzu, •ładowane ładowarką, •transportowane do instalacji podawania biomasy. •hałda nigdy nie jest do końca zlikwidowana, tylko w sposób ciągły jest uzupełniana nowym materiałem, •wewnątrz hałdy może rozwijać się wiele organizmów chorobotwórczych takich jak bakterie czy grzyby, •hałda taka bywa zanieczyszczona odchodami gryzoni np. szczurów albo odchodami ptaków. hałda ta może być potencjalnym źródłem wielu zagrożeń tzw. czynnikami biologicznymi. „czynniki biologiczne w środowisku pracy” ‐ przepisy UE z zakresu ochrony pracy. Dyrektywa nr 2000/54/WE z 18.09.2000r. ochrona pracowników przed ryzykiem związanym z ekspozycją na czynniki biologiczne w środowisku pracy. rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. z 2005r., Nr 81, poz. 716) zwane rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie szkodliwych czynników biologicznych. Czynniki biologiczne w środowisku pracy Podstawy prawne • Dyrektywa Unii Europejskiej nr 2000/54/WE z 18.09.2000r. • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. z 2005r., Nr 81, poz. 716) Definicja czynników biologicznych w środowisku pracy. • drobnoustroje komórkowe oraz jednostki bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego (bakterie, wirusy, grzyby), • drobnoustroje zmodyfikowane genetycznie, • hodowle komórkowe, • pasożyty wewnętrzne człowieka, • priony, Ekspozycja ‐ służba zdrowia, ‐ laboratoria badawcze, ‐ rolnictwo i leśnictwo, ‐ przemysł biotechnologiczny, ‐ przemysł spożywczy, ‐ gospodarka ściekami i odpadami. ‐ pożyteczna rola mikroorganizmów ‐ szkodliwa rola mikroorganizmów Gdzie występują czynniki biologiczne w środowisku pracy i jakie czynności na stanowisku pracy stwarzają ryzyko kontaktu z nimi? Rodzaj dział działalnoś alności Typ zakł zakładu Przykł Przykładowe czynnoś czynności Gospodarka ściekami Zakł Zakłady wodocią wodociągów i kanalizacji, Oczyszczalnie ściekó cieków Naprawa, konserwacja i czyszczenie instalacji i urzą urządzeń dzeń Gospodarka odpadami Biokompostownie, Zakł Zakłady utylizacji surowcó surowców wtó wtórnych, Zakł Zakłady mech.mech.-biolog. przetwarzania odpadó odpadów, Skł Składowiska odpadó odpadów, Przedsię Przedsiębiorstwa usuwania odpadó odpadów komunalnych, Zakł Zakłady utylizacji szczą szczątkó tków zwierzą zwierząt Sortowanie, praca na wó wózkach widł widłowych, przerzucanie kompostu, wywó wywóz śmieci, opró opróżnianie szamb, obsł obsługa toalet, badanie weterynaryjne, utylizacja Przedsię Przedsiębiorstwa konserwacji urzą urządzeń dzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych Konserwacja urzą urządzeń dzeń Produkcja artykuł artykułów spoż spożywczych Młyny, Piekarnie, Sł Słodownie, Browary, Rzeź Rzeźnie, Masarnie, Zakł Zakłady wę wędliniarskie, Mleczarnie, Serowarnie Przetwarzanie produktó produktów pochodzenia roś roślinnego i zwierzę zwierzęcego Biotechnologia Zakł Zakłady: farmaceutyczne, produkcji dodatkó dodatków do środkó rodków spoż ż ywczych, produkcji szczepionek spo Hodowla mikroorganizmó mikroorganizmów Rolnictwo i leś leśnictwo Uprawa zbó zbóż, Zakł Zakłady ogrodnicze, Zakł Zakłady hodowli grzybó grzybów, Tartaki, Zakł Zakłady celulozowocelulozowo-papiernicze, Hodowla zwierzą zwierząt, Ogrody zoologiczne, Handel zwierzę zwierzętami, Wystawy zwierzą zwierząt Prace w kontakcie z zapleś zapleśniał niałym sianem, zboż zbożem, drewnem, kontakt ze zwierzę zwierzętami oraz ich wydalinami i wydzielinami Służba publiczna/ administracja Archiwa, Biblioteki, Sł Służby ratownicze, Policja, Straż Straż poż pożarna Prace w kontakcie z zapleś zapleśniał niałym materiał materiałem archiwalnym, dział działania ratownicze Służba zdrowia Punkty krwiodawstwa, Laboratoria diagnostyczne, i cytologiczne, Stacje dializ, Zakł Zakłady opieki zdrowotnej, Stacje pogotowia ratunkowego Czynnoś Czynności zwią związane z kontaktem z materiał materiałem biologicznym – diagnozowanie, leczenie … Kliniki i gabinety weterynaryjne, Laboratoria diagnostyki weterynaryjnej Diagnozowanie i leczenie zwierzą zwierząt Dział Działalność alność naukowo -badawcza Laboratoria i Instytucje naukowe – prace w dziedzinie biologii, mikrobiologii i inż inżynierii genetycznej Hodowla drobnoustrojó drobnoustrojów, laboratoryjna obró obróbka materiał materiału biologicznego Produkcja i zuż zużycie biopaliw Zakł Zakłady przetwó przetwórcze biomasy oraz miejsca jej skł składowania Prace w kontakcie z biomasą biomasą: produkcja, przemieszczanie, skł składowanie, przeró przerób, konserwacja urzą ą dzeń ń urz dze Instalacja i konserwacja urzą urządzeń dzeń wentylacyjnych, klimatyzacyjnych Weterynaria Co to są biologiczne szkodliwości zawodowe ? mikro ‐ i makroorganizmy oraz wytwarzane przez nie struktury i substancje, które oddziaływują negatywnie na organizm człowieka w procesie pracy i mogą być przyczyną chorób zawodowych. W jaki sposób klasyfikuje się czynniki biologiczne ze względu na stopień zagrożenia? Grupa zagrożenia Wystąpienie choroby Możliwość rozprzestrzenienia w populacji Profilaktyka lub/i leczenie Grupa zagrożenia 1 Mało prawdopodobne Bez znaczenia Nie jest wymagane Grupa zagrożenia 2 Możliwe Mało prawdopodobne Zazwyczaj możliwe Grupa zagrożenia 3 Istotne zagrożenie pracowników ciężką chorobą Wysoce prawdopodobne Zazwyczaj możliwe Grupa zagrożenia 4 Istotne zagrożenie pracowników ciężką chorobą Wysoce prawdopodobne Zazwyczaj niemożliwe Grupa zagrożenia 1 • Osłabione szczepy bakterii stosowane do produkcji szczepionek oraz osłabione szczepionki żywe, • Szczepy bakterii przeznaczone do celów laboratoryjnych oraz szczepy wykorzystywane w celach produkcyjnych (np. do produkcji enzymów stosowanych w środkach piorących), • Drożdże stosowane w celach produkcyjnych (np. do produkcji wyrobów piekarniczych). Grupa zagrożenia 1 • Czynniki biologiczne z tej grupy zazwyczaj nie wywołują chorób u ludzi. • Warunkiem bezpieczeństwa w przypadku pracy z czynnikami z grupy zagrożenia 1 ‐ przestrzeganie ogólnych zasad higieny zgodnie z rozporządzeniem MPiPS z dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003r. Nr 169, poz. 1650). • np. drożdże piekarnicze, piwne i winne ‐ prawdopodobieństwo spowodowania przez nie choroby u zdrowego człowieka jest znikome (pojedyncze przypadki układowej grzybicy zaobserwowano w przypadkach ciężkich zaburzeń odporności). Grupa zagrożenia 2 Bakterie Gronkowiec złocisty (stalphylococcus aureus) – wywołuje zakażenia układowe i skóry Paciorkowiec ropotwórczy (streptococcus pyogenes) – wywołuje zakażenia układowe i skóry Laseczka tężca (clostridium tetani) – wywołuje tężec Grzyby Kropidlak popielaty (aspergillus fumigatus) – wywołuje grzybice narządowe Bielnik biały (candida albicans) – wywołuje grzybice skóry i błon śluzowych Wirusy Wirus choroby Heinego – Medina (polio) – wywołuje chorobę Heinego – Medina (paraliż dziecięcy) Wirus zapalenia wątroby typu A (HAV) – wywołuje zapalenie wątroby Grupa zagrożenia 2 Obejmuje ona czynniki, które mogą wywoływać choroby u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników ale rozprzestrzenianie ich w populacji ludzkiej ocenia się jako mało prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją do nich skuteczne metody profilaktyki np. w formie szczepień ochronnych lub skuteczne metody leczenia. Grupa zagrożenia 3 Obejmuje ona czynniki, które mogą wywoływać u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenianie ich w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją do nich skuteczne metody profilaktyki np. w formie szczepień ochronnych lub leczenia. Grupa zagrożenia 3 Bakterie Prątek gruźlicy (mycobcterium tuberculosis) – wywołuje gruźlicę Chlamydia ornitozy (chlamydia psittaci) – wywołuje papuzicę Grzyby Drożdżowiec skórny (blastomyces dermatitidis) – wywołuje grzybice skóry (coccidioides immitis) – wywołuje zakażenie dróg oddechowych (kokcydioidomikozę) Wirusy Wirus żółtej gorączki – wywołuje żółtą febrę • Do grupy zagrożenia 3 należą również czynniki, które stanowią ograniczone zagrożenie dla pracowników, ponieważ do zakażenia nimi zwykle nie dochodzi drogą powietrzną. I tak do tej grupy należą np. bakterie pałeczki czerwonki, pasożyty np. tasiemiec bąblowcowy wywołujący bąblowicę wątroby, płuc czy mózgu. • Spośród wirusów można wymienić wirus zapalenia wątroby typu B, wirus wścieklizny, czy ludzki wirus upośledzenia odporności (HIV) wywołujący zespół nabytego upośledzenia odporności immunologicznej (AIDS). Grupa zagrożenia 4 Wirusy Wirus Ebola – wywołuje gorączkę Ebola Wirus Lassa – wywołuje gorączkę Lassa Wirus ospy prawdziwej – wywołuje ospę prawdziwą Grupa zagrożenia 4 Grupa zagrożenia 4 obejmuje czynniki, które u ludzi wywołują ciężki choroby, są niebezpieczne dla pracowników a rozprzestrzenianie w populacji ludzkiej czynników tych jest bardzo prawdopodobne. Bardzo często nie istnieją w stosunku do nich skuteczne metody zapobiegania (np. poprzez szczepienia) lub metody leczenia. Zakwalifikowano do grupy tej wyłącznie wirusy. Jakie zagrożenia biologiczne występują na stanowiskach produkcji, załadunku, transportu oraz przerobu biomasy. Frakcja biologiczna może zawierać: •grzyby pleśniowe w postaci strzępków grzybni lub zarodników, •fragmenty wysuszonych roślin niższych, •bakterie żywe i ich formy przetrwalnikowe, W większości gatunków różnych pyłów drewna dominują mikroorganizmy potencjalnie chorobotwórcze pałeczki gram ‐ ujemne o właściwościach endotoksycznych oraz promieniowce i grzyby pleśniowe wytwarzające mykotoksyny o działaniu wielokierunkowym. Aspergillus fumigatus ‐ kropidlak popielaty jest grzybem bardzo rozpowszechnionym w przyrodzie. Występuje szczególnie często w rozkładającej się materii organicznej. Rozwija się w składowanych surowcach roślinnych, w podwyższonej temperaturze i wilgotności. Wytwarza bardzo licznych, drobne zarodniki, które przenikają do pęcherzyków płucnych. Może powodować astmę oraz grzybicę płuc. Cryptococcus neoformans ‐ grzyb należący do klasy grzyby niedoskonałe źródłem zakażenia jest ziemia, wywołuje u człowieka grzybicę głęboką (narządową), zwaną kryptokokozą, torulozą Iub drożdżycą europejską. Zakażenie lokalizuje się najczęściej w układzie nerwowym, płucach, skórze i tkance podskórnej, zarazek może jednak atakować również każdą inną tkankę. Leptospira interrogans – krętek leptospirozy tlenowa bakteria o kształcie śrubowatym, występuje stale w nerkach gryzoni. Źródłem zakażenia jest ziemia zanieczyszczona moczem gryzoni. Wywołuje ostrą chorobę połączoną z wysoka gorączką, której przebieg może być różny w zależności od wywołującego ją serotypu bakterii. Clostridium tetani ‐ laseczka tężca beztlenowa bakteria gram - dodatnia. Do zakażenia dochodzi przez skaleczenie podczas pracy a następnie przez zakażenie rany ziemią. Objawami choroby są kurcze mięśni. Jest to groźna choroba i może być śmiertelna. Jeżeli nie leczy się jej właściwie prowadzi do zgonu. Grupa zagrożenia 2 Grzyby • Aspergillus fumigatus • Cryptococcus neoformans Bakterie • Leptospira interrogans – krętek leptospirozy • Clostridium tetani ‐ laseczka tężca • Corynebacterium spp w zrębkach drzewa sosnowego Grupa 3 zagrożenia • Histoplasmosis capsulatum Histoplasmosis capsulatum jest to grzyb, który rośnie w glebie i materiale skażonym odchodami ptaków i nietoperzy. Zarodniki ulegają uwolnieniu do powietrza, gdy skażona gleba zostanie poruszona. Wdychanie zarodników powoduje infekcję a choroba nosi nazwę histoplazmozy. Jej objawy mogą być bardzo różnorodne, ale choroba ta dotyczy najczęściej płuc. W jaki sposób zabezpieczyć pracownika przed szkodliwym działaniem czynnika biologicznego. Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. 1. Oznakowanie stanowiska i strefy zagrożenia czynnikiem biologicznym. Wzór znaku znajduje się na stronie załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. z 2005r., Nr 81, poz. 716) Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. 2. Zapewnienie stałej opieki lekarskiej i badań profilaktycznych narażonych grup pracowników. Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. 3. Przeszkolenie pracowników przed podjęciem pracy związanej z kontaktem z czynnikami biologicznymi oraz w przypadku każdej zmiany warunków pracy, która może mieć wpływ na wielkość ryzyka zawodowego. Szkolenie, powinno dotyczyć: 1) potencjalnego zagrożenia dla zdrowia i życia pracowników spowodowanego działaniem szkodliwego czynnika biologicznego; 2) środków, które należy podjąć w celu zapobiegania zagrożeniom spowodowanym działaniem szkodliwego czynnika biologicznego; 3) wymagań higieniczno ‐ sanitarnych; 4) wyposażenia i stosowania środków ochrony zbiorowej i indywidualnej; 5) działań, które pracownicy podejmują w razie występowania awarii lub wypadków, lub dla ich zapobiegania. Każdy pracownik powinien być przeszkolony przed podjęciem pracy. Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. 4 . Zapewnienie pracownikowi właściwych pomieszczeń, urządzeń higieniczno ‐ sanitarnych, a także środków higieny osobistej oraz, jeżeli to konieczne, środków do odkażania skóry i błon śluzowych. Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. 5. Zapewnienie pracownikom bezpiecznych warunków spożywania posiłków i napojów w wydzielonych do tego celu pomieszczeniach. Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. 6. Zapewnienie pracownikom odzieży roboczej zabezpieczającej przed działaniem określonego czynnika biologicznego. Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. • Kryteria doboru odzieży roboczej: ‐ grupa zagrożenia szkodliwego czynnika biologicznego ‐ rodzaj czynności wykonywany przez pracownika Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. Odzież ochronna 1. Klasyfikacja odzieży ze względu na konstrukcję: ‐ odzież chroniąca tułów, ‐ ochraniacze części tułowia, ‐ nakrycia głowy, ‐ ochraniacze kończyny górnej i dolnej. 2. Podział odzieży ze względu na czas użytkowania. 3. Wymagania konstrukcyjne (Typy: 1,2,3,4,5,6). 4. Znakowanie odzieży (odzież chroniąca przed czynnikami zakaźnymi Typ 4‐B). Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. 7. Zapewnienie bezpiecznych warunków odkażania, czyszczenia a w razie konieczności niszczenia odzieży, środków ochrony indywidualnej i wyposażenia, które uległy skażeniu szkodliwym czynnikiem biologicznym. Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. 8. Zapewnienie pracownikowi odpowiednich środków ochrony indywidualnej oraz ich przechowywania w wyraźnie oznakowanym miejscu. Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. okulary ochronne Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. • Ochrona dróg oddechowych ‐ półmaska filtrująca wykonana z układu włókien filtracyjnych ‐ najpowszechniej stosowana Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. Klasyfikacja środków ochrony indywidualnej ¾ Kategoria I- środki ochrony indywidualnej o konstrukcji prostej, gdzie projektant zakłada, że ich użytkownik może sam ocenić poziom ochrony przed min. zagrożeniami których skutki, jeżeli są stopniowo narastające, mogą być łatwo zidentyfikowane przez użytkownika we właściwym czasie. ¾ Kategoria II-środki ochrony indywidualnej o konstrukcji pośredniej, takie które nie należą do I lub III kategorii ryzyka. ¾ Kategoria III-środki ochrony indywidualnej o konstrukcji złożonej przewidziane do ochrony przed zagrożeniem życia lub zagrożeniami, które mogą powodować poważne i nieodwracalne uszkodzenia zdrowia, a których skutków działania użytkownik nie może stwierdzić dostatecznie szybko. Jakie kryteria powinny spełniać środki ochrony? ‐ odpowiednie do zagrożenia ‐ nie zwiększające zagrożenia ‐ odpowiadające warunkom na stanowisku pracy ‐ odpowiadające wymaganiom ergonomicznym ‐ uwzględniające stan zdrowia pracownika ‐ dopasowane do stosowania po każdym niezbędnym wyregulowaniu Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. 9. Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego narażonych pracowników. Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. Ryzyko przeprowadza się dla konkretnego stanowiska z uwzględnieniem: ‐ grupy zagrożenia występujących czynników biologicznych wg skali 2 – 4, ‐ rodzaju wykonywanej pracy ,czasu i i stopnia narażenia, ‐ potencjalnego działania alergizującego lub toksycznego szkodliwego czynnika biologicznego, ‐ choroby która może wystąpić w następstwie wykonywanej pracy, ‐ stwierdzonej choroby która ma bezpośredni związek z wykonywana pracą, ‐ wskazówek organów właściwej jednostki PIS, PIP oraz jednostek służb medycyny pracy. Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. 10. Stosowanie wszelkich dostępnych środków zapobiegawczych eliminujących lub ograniczających stopień zagrożenia ze strony czynników biologicznych. Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. 11. Informowanie pracowników o potencjalnym ryzyku dla zdrowia wynikającym z obecności w środowisku pracy szkodliwych czynników biologicznych. Pracodawca ma obowiązek poinformowania pracownika o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą. Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. 12. Ustalenie jakie środki jakie należy podjąć w celu ochrony przed narażeniem na czynniki biologiczne. a. Ograniczanie liczby pracowników narażonych lub potencjalnie narażonych na działanie szkodliwego czynnika biologicznego; b. Projektowanie procesu pracy w sposób pozwalający na uniknięcie lub zminimalizowanie uwalniania się szkodliwego czynnika biologicznego w miejscu pracy; Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. 13. Sporządzenie planu postępowania w razie wypadku z udziałem czynnika biologicznego należącego do 3 lub 4 grupy. Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. 14. Prowadzenie rejestru pracowników narażonych oraz rejestru prac narażających na szkodliwe czynniki biologiczne zakwalifikowane do grupy 3 lub 4 zagrożenia. Obowiązek prowadzenia rejestru prac narażających pracowników na działanie szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 3 lub 4 zagrożenia, w formie elektronicznej lub księgi rejestrowej, uwzględniającego w szczególności informacje dotyczące: •a) liczby pracowników wykonujących te prace, •b) wykazu czynności, podczas których pracownik jest lub może być narażony na działanie szkodliwych czynników biologicznych, •c) imienia, nazwiska, stanowiska oraz telefonu kontaktowego pracodawcy lub osoby przez niego upoważnionej do nadzoru w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; Obowiązek prowadzenia rejestru pracowników narażonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych zakwalifikowanych do grupy 3 lub 4 zagrożenia, w formie elektronicznej lub księgi rejestrowej, uwzględniając w szczególności informacje dotyczące: a) rodzaju wykonywanej pracy, b) stopnia zagrożenia spowodowanego działaniem szkodliwego czynnika biologicznego, c) awarii i wypadków związanych z narażeniem na działanie szkodliwego czynnika biologicznego, d) wyniku przeprowadzonej oceny ryzyka z podaniem nazwy szkodliwego czynnika biologicznego i grupy zagrożenia, e) liczby pracowników narażonych na działanie szkodliwego czynnika biologicznego, f) imienia, nazwiska, stanowiska oraz numeru telefonu kontaktowego osoby odpowiedzialnej u pracodawcy za bezpieczeństwo i higienę pracy oraz ochronę zdrowia pracowników; Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. 15. Prowadzenie szczepień ochronnych pracowników Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. Gdy stwierdzimy, że w środowisku pracy występuje lub może wystąpić szkodliwy czynnik biologiczny, przeciw któremu jest dostępna szczepionka, stosuje się przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Nr 234, poz. 1570 z 2009r , z późn. zm.). Art. 20. w/w ustawy mówi, że pracodawca lub zlecający wykonanie prac informuje pracownika lub osobę mającą wykonywać pracę, narażonych na działanie biologicznych czynników chorobotwórczych, przed podjęciem czynności zawodowych, o rodzaju zalecanego szczepienia ochronnego wymaganego przy wykonywaniu czynności zawodowych. Koszty przeprowadzania szczepień, oraz zakupu szczepionek ponosi pracodawca. Zabezpieczenie pracownika przed działaniem szkodliwych czynników biologicznych. 1. Profilaktyczne działania medyczne technologiczne i organizacyjne. 2. Oświata zdrowotna. Przykłady działań medycznych Szczepienia ochronne wysoce narażonych grup pracowników, stała opieka lekarska i badania profilaktyczne, stosowanie środków ochrony indywidualnej oraz odzieży roboczej. Przykłady działań techniczno ‐ organizacyjnych ¾ ¾ ¾ Powierzchnie łatwe do czyszczenia i odporne na działanie środków dezynfekcyjnych Działania służące uniknięciu powstawania aerozoli Odpowiednie pomieszczenia higieniczno-sanitarne Udostępnienie warunków i pomieszczeń do mycia Bezpieczne warunki spożywania posiłków i napojów w wydzielonych pomieszczeniach Wydzielone toalety dla personelu Wydzielone szatnie na odzież roboczą i cywilną Odpowiednie pojemniki na odpady, z zastosowaniem bezpiecznych i oznakowanych pojemników Bezdotykowe dozowniki na środki myjąco-dezynfekcyjne Jednorazowe ręczniki Przykłady działań techniczno ‐ organizacyjnych ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ ¾ Okresowe i doraźne czyszczenie i odkażanie odzieży roboczej Zastosowanie znaku ostrzegającego przed zagrożeniem biologicznym Instrukcje stanowiskowe Okresowy instruktaż dla pracowników zewnętrznych Zapewnienie środków dezynfekcyjnych Raporty z dezynfekcji Oświata zdrowotna Propagowanie wiedzy na temat związku, jaki może zachodzić pomiędzy narażeniem na określony rodzaj czynników biologicznych a zachorowaniem ‐ najtańszy i zarazem najskuteczniejszy środek profilaktyczny. Wiedza wybranych grup zawodowych na temat czynników biologicznych obecnych w środowisku pracy Zachowanie pracowników ukierunkowane na ochronę przed szkodliwym działaniem czynników biologicznych w środowisku pracy Sposób postępowa nia Służby komunalne Służba zdrowia Służba leśna N % Mycie rak przed jedzeniem 49 50 37 136 90,7 Spożywanie posiłków w wyznaczonym miejscu 46 50 19 115 76.7 Mycie rak po kontakcie z cz. biol. 47 50 43 140 93,3 Zmiana ubrania przed i po pracy 50 50 39 139 92,7 Badana populacja wg. Sposobu postępowania w przypadku uszkodzenia lub zużycia śr. Ochrony indywidualnej Sposób postępowani a Służby komunalne Służba zdrowia Służba leśna N % Natychmiastow a wymiana 45 49 41 135 90 Wymiana po pewnym czasie 5 1 6 12 8 Samodzielna reperacja 0 0 3 3 2 Praca bez ochrony 0 0 0 0 0 Badana populacja wg źródeł wiedzy o sposobie zachowywania się w sytuacjach awaryjnych z udziałem czynników biologicznych Źródło wiedzy Służby komunalne Służba zdrowia Służba leśna N % Pracodawca, pracownik bhp 42 42 40 124 82,67 Bezpośredni zwierzchnik 11 10 2 23 15,33 Koledzy 2 0 0 2 1,33 Pisemna instrukcja 0 7 7 14 9,33 Badana populacja wg zgłaszalności objawów chorobowych związanych z ekspozycją zawodową na czynniki biologiczne Sposób postępowania Służby komunalne Służba zdrowia Służba leśna N % Zgłosił kłopoty zdrowotne lekarzowi 6 7 6 19 12,7 Nie zgłosił kłopotów zdrowotnych lekarzowi 2 2 2 6 4,0 Nie miał kłopotów zdrowotnych 42 41 42 125 83,3 50% badanych pracowników wskazało prawidłowy znak ostrzegający przed zagrożeniem biologicznym ‐ 5% pracowników spotkało się z piktogramem w miejscu pracy, ‐ 48% uczestniczyło w szkoleniach , podczas których informowano o czynnikach biologicznych, ‐66,7% odczuwało niedosyt informacji i chciało poszerzyć swoją wiedzę. Promocja zdrowia w miejscu pracy • Zdrowsi pracownicy to mniejsza absencja chorobowa, czyli zmniejszenie strat zakładu z powodu niewykonanej pracy. • Pracownicy widząc zaangażowanie pracodawcy w promocję zdrowia czują się bardziej dowartościowani i ma to wpływ niewątpliwy wpływ na poczucie związania z firmą a w konsekwencji na przesłanki do efektywniejszej pracy. Dziękuję za uwagę.
