POSTĘPOWANIE Z POSZKODOWANYM LUDZI DZIELIMY NA: NIEMOWLĘTA OD 0 – 1 ROK, DZIECI OD 1- 8 LAT(DO 25 Kg) I DOROSŁYCH # OCENA SYTUACJI sprawdzamy co się stało, okoliczności ,zagrożenie dla życia, WYWIAD ze świadkami, choroby poszkodowanego, czy bierze leki-jakie, przedmioty mogące pomóc w ocenie przyczyn wypadku: strzykawki, igły, tabletki, lekarstwa (choroby serca-„Nitrogliceryna, Sorbonit, Nitromil”), inhalatory, bransoletki z napisem. # OCENA BEZPIECZEŃSTWA BEZPIECZEŃSTWO RATOWNIKA -n a j w a ż n i e j s z e Poszkodowany ma wszystkie najgorsze choroby Bezpieczne otoczenie-substancje chemiczne, gazy, trucizny; ruch pojazdów; niebezpieczne sytuacje. Rękawiczki, okulary, jeśli sztuczne oddychanie to maseczka. BEZPIECZEŃSTWO POSZKODOWANEGOniebezpieczne sytuacje, bezpieczne otoczenie – na środku ulicy zamknąć ruch – ewakuować, z głową w kałuży itp. Jak najmniej ruszać poszkodowanego. DOROSŁY RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO – ODDECHOWA RKO # OCENA PRZYTOMNOŚCI ( ŚWIADOMOŚCI ) Podchodzimy do poszkodowanego nie od głowy tylko w miarę możliwości z boku albo od nóg. Obserwujemy czy mruga, porusza się, wydaje odgłosy – jeśli tak to przytomny. NIE to zadajemy proste pytanie „czy wszystko w porządku, otwórz oczy , jak się nazywasz”; potrząsamy delikatnie za oba ramiona, możemy zadać bodziec bólowy ( obojczyk obok szyi). Jeśli jest reakcja to przytomny. Nieprzytomny ma zniesione odruchy, brak napięcia mięśniowego. # NIEPRZYTOMNY – WOŁAMY O POMOC # A – UDROŻNIENIE DRÓG ODDECHOWYCH Obojętnie czy poszkodowany urazowy czy nie „rękoczyn czoło żuchwa”(ręka na czoło, 2 palce pod brodę i odginamy głowę DOROSŁEGO poszkodowanego maksymalnie do tyłu). # B – ODDYCHANIE- sprawdzamy czy poszkodowany skutecznie oddycha Pochylamy się i od 5-10 sekund sprawdzamy oddech- oko, ucho, policzek # JEŚLI NIE ODDYCHA - WZYWAMY POMOC Polecamy wezwać, sami dzwonimy, zostawiamy poszkodowanego i biegniemy po pomoc. Jeśli był to uraz, tonięcie, zadławienie, uduszenie (subst. trujące) oraz jeśli poszkodowanym jest dziecko lub niemowlę w tych przypadkach pomoc wzywamy PO 1 MINUCIE resuscytacji. U dorosłych Nie wykonujemy wstępnych oddechów- przechodzimy do punktu C U dzieci i niemowląt jeśli brak oddechu wykonujemy 5 wstępnych oddechów, następnie sekwencję 30 ucisków : 2 oddechy, sekwencje 15: 2 u dzieci wykonują tylko ratownicy medyczni jeśli jest ich dwóch. (wstępne oddechy oprócz dzieci i niemowląt należałoby wykonać w sytuacjach gdy brakuje tlenu w płucach np. tonięcie, uduszenie – asfiksja) # C – KRĄŻENIE- u dorosłych nie sprawdzamy tętna ani oznak krążenia. Brak oddechu wykonujemy 30 uciśnięć mostka – ręce układamy „CENTRALNIE NA KLATCE PIERSIOWEJ”(1/3 dolnej części mostka nie wyznaczamy dokładnie miejsca – strata cennego czasu) następnie 2 oddechy na wykonanie oddechu mamy 1 sekundę , robimy 5 takich cykli 30:2 lub około 2 minuty. Częstotliwość ucisków to 100 razy na minutę, uciskamy 1/3 grubości klatki piersiowej, nie wdmuchujemy zbyt dużo powietrza – jest to nie korzystne, prawidłowo 100 mililitrów na 10kg wagi . Następnie sprawdzamy oddech jeśli nie ma to powtarzamy. Jeśli poszkodowany zacznie oddychać, poruszy się to przerywamy resuscytację i kontrola parametrów Resuscytacje przerywamy jeśli: - opiekę przejmie fachowy personel medyczny - wróci oddech-ożywimy poszkodowanego - opadniemy z sił ................................................................................................................................................................................... POSTĘPOWANIE Z POSZKODOWANYM NIEPRZYTOMNYM Nieprzytomny to poszkodowany, który nie ma świadomości, ale samodzielnie oddycha i ma tętno ( oznaki krążenia). W pozycji na wznak występuje u poszkodowanego niedrożność dróg. Jak najszybciej należy udrożnić drogi oddechowe. Poszkodowanych nieprzytomnych układamy w pozycji BEZPIECZNEJ ( boczna ustalona )- powoduje ona udrożnienie dróg oddechowych (otwarte usta, swobodny wypływ wydzieliny, również w razie wymiotów) i przeciwdziała zadławieniu. Jeżeli podejrzewamy uraz kręgosłupa to pozycję tą należy zmodyfikować – STABILIZACJA KRĘGOSŁUPA- więcej osób do układania w tej pozycji, jedna osoba cały czas od początku do końca trzyma głowe poszkodowanego z lekkim naciągiem NIE WOLNO PUSZCZAĆ GŁOWY W URAZIE KRĘGOSŁUPA. Pozycja stosowana u dorosłych jest również odpowiednia dla dzieci. Jeśli poszkodowany musi być ułożony w tej pozycji dłużej niż 30 minut, to po tym czasie należy go odwrócić na drugi bok w celu zwolnienia ucisku. Częsta kontrola parametrów. DZIECKO I NIEMOWLĘ RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO – ODDECHOWA RKO # OCENA PRZYTOMNOŚCI ( ŚWIADOMOŚCI ) Podchodzimy do poszkodowanego nie od głowy tylko w miarę możliwości z boku albo od nóg. Obserwujemy czy mruga, porusza się, wydaje odgłosy – jeśli tak to przytomny. DZIECKO zadajemy proste pytanie „czy wszystko w porządku, otwórz oczy , jak się nazywasz”; potrząsamy delikatnie za oba ramiona, możemy zadać bodziec bólowy ( obojczyk obok szyi). NIEMOWLĘ poklep w stopy, daj swoje palce do chwycenia w rączki- obserwuj reakcje. Jeśli jest reakcja to przytomny. Nieprzytomny ma zniesione odruchy, brak napięcia mięśniowego. # NIEPRZYTOMNE – WOŁAMY O POMOC # A – UDROŻNIENIE DRÓG ODDECHOWYCH Należy zapewnić odgięcie głowy- „usta patrzą do góry” i uniesienie żuchwy „rękoczyn czoło żuchwa”(ręka na czoło, 2 palce pod brodę i delikatnie odginamy głowę poszkodowanego DZIECKO I NIEMOWLĘ do tyłu „usta patrzą do góry”). jeśli poszkodowany jest urazowy lepsze jest wysunięcie żuchwy, które można połączyć z delikatnym odgięciem głowy # B – ODDYCHANIE- sprawdzamy czy poszkodowany skutecznie oddycha Pochylamy się i nie dłużej niż 10 sekund sprawdzamy oddech- oko, ucho, policzek U dzieci i niemowląt jeśli brak oddechu wykonujemy 5 wstępnych oddechów, , czas na wykonanie oddechu u dzieci wynosi od 1-1,5 sekundy, objętość oddechowa u dzieci odpowiednio mniejsza, u niemowląt dmuchamy tylko to, co mamy w ustachPUFNIĘCIE. # C – KRĄŻENIE- sprawdzamy oznaki krążenia – czy kaszle, chrząka, połyka, porusza ręką .Dodatkowo możemy sprawdzić tętno : dzieci – tętnica szyjna, niemowlęta – tętnica ramienna. Sprawdzenie oznak krążenia u DZIECKA I NIEMOWLĘCIA nie powinno trwać dłużej niż 10 sekund. Jeśli brak oznak krążenia wykonujemy 30 uciśnięć mostka, uciskamy 1/3 grubości klatki piersiowej, w 1/3 dolnej mostka, następnie wykonujemy 2 oddechy, robimy 5 takich cykli 30:2 lub około 2 minuty, następnie kontrolujemy parametry.. Sekwencje 15: 2 u dzieci wykonują tylko ratownicy medyczni jeśli jest ich dwóch. DZIECKO uciskamy jedną ręką, druga ręka w tym czasie oparta o czoło poszkodowanego udrażnia drogi oddechowe. W razie potrzeby można wykonać masaż dwoma rękami. 100 razy na min. NIEMOWLĘ uciskamy dwoma palcami – około 120 razy na min. # U DZIECI DZIECKO I NIEMOWLĘ POMOC WZYWAMY PO 1 MINUCIE PODJĘTYCH DZIAŁAŃ – WTEDY MOŻEMY ZOSTAWIĆ POSZKODOWANEGO, JEŚLI TO MOŻLIWE BIERZEMY DZIECKO ZE SOBĄ I UDAJEMU SIĘ PO POMOC .................................................................................................................................................................................... ZADŁAWIENIE DOROSŁY NIEZNACZNA NIEDROŻNOŚĆ DRÓG DDECHOWYCH - jeśli kaszel jest efektywny – zachęcaj do kaszlu - kontynuuj ocenę do momentu pogorszenia się stanu poszkodowanego i wystąpienia u niego nieefektywnego kaszlu lub momentu usunięcia ciała obcego. CIĘŻKA NIEDROZNOŚĆ DRÓG ODDECHOWYCH - Przytomny – 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową, następnie 5 uciśnięć nadbrzusza. Po każdym uderzeniu sprawdź czy ciało obce nie wydostało się i czy drogi oddechowe są nadal niedrożne. - Nieprzytomny – (nieefektywny kaszel) rozpocznij RKO 30 ucisków : 2 próby wdmuchnięcia powietrza, oddechy. NIE WOLNO USUWAĆ CIAŁA OBCEGO „NA ŚLEPO”- USUWAMY TYLKO WIDOCZNE. JEŚLI W TRAKCIE RESUSCYTACJI NIE IDZIE WDMUCHNĄĆ POWIETRZA TO: - sprawdź jamę ustną , usuń widoczne ciało obce sprawdź ułożenie (odgięcie głowy, żuchwa) wykonaj nie więcej niż 2 próby wentylacji za każdym razem, zanim podejmiesz ponowne uciskanie klatki piersiowej. ZADŁAWIENIE DZIECKO I NIEMOWLĘ EFEKTYWNY KASZEL - NIEZNACZNA NIEDROŻNOŚĆ DRÓG DDECHOWYCH - kontynuuj ocenę do momentu pogorszenia się stanu poszkodowanego i wystąpienia u niego nieefektywnego kaszlu lub momentu usunięcia ciała obcego. NIEEFEKTYWNY KASZEL - CIĘŻKA NIEDROZNOŚĆ DRÓG ODDECHOWYCH - - Przytomny – 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową, następnie 5 uciśnięć: klatki piersiowej dwoma palcami u niemowląt nadbrzusza u dzieci powyżej 1 roku życia Nieprzytomny – (nieefektywny kaszel) skontroluj jamę ustną, udrożnij drogi oddechowe , wykonaj 5 oddechów ratowniczych za każdym razem popraw ułożenie, jeśli nie przyniosło to efektu rozpocznij RKO 30 ucisków-odpowiednio u dzieci i niemowląt następnie 2 próby wdmuchnięcia powietrza, oddechy.