Metody mostkowe Mostek Wheatstone’a, Maxwella, Sauty’ego-Wiena Rodzaje przewodników Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji Do pomiaru rezystancji rezystorów, rezystancji i indukcyjności cewek, pojemności i stratności kondensatorów stosuje się najczęściej metody techniczne i mostkowe. Metody techniczne są mało dokładne (3 – 5 %). Zaletą ich jest prostota pomiaru i możliwość dopasowania parametrów układu (jak prąd, napięcie lub częstotliwość) do punktu pracy mierzone-go elementu. Jest to szczególnie ważne podczas pomiaru rezystancji i indukcyjności cewek, gdyż straty w żelazie zależą od indukcji i częstotliwości, a indukcyjność cewek od przenikalności magnetycznej. Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji Zakres częstotliwości pomiarowych przy wyznaczaniu impedancji metodami technicznymi jest ograniczony przede wszystkim właściwościami zastosowanych przyrządów. Najbardziej rozpowszechnione są przyrządy przeznaczone do pomiarów przy częstotliwości 50 Hz. Pomiary przy większych częstotliwościach wymagają dobrania nie tylko odpowiednich mierników napięcia i natężenia prądu, lecz także odpowiednich źródeł zasilających – o wymaganych zakresach napięcia i częstotliwości, wy-starczającej mocy itp. W miarę wzrostu częstotliwości, w układach po-miarowych występują coraz silniejsze wpływy zakłócające (wielkości resztkowych, indukcyjnościowych oraz pojemnościowych sprzężeń itp.), które dodatkowo ograniczają możliwości zastosowania omawianych metod technicznych. Metody techniczne stosowane są w zakresie często-tliwości akustycznych (10 Hz – 10 kHz). Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji W obwodach prądu sinusoidalnie zmiennego, impedancję Z można wyznaczyć korzystając z definicji: tzn. pośrednio, poprzez pomiar napięcia U i natężenia prądu I. Taka koncepcja pomiaru impedancji i jej składowych może być realizowana kilkoma metodami, które przyjęto nazywać metodami technicznymi. Na rys. poniżej przedstawiono układy pomiarowe, w których na postawie wskazań odpowiednich mierników oblicza się w następujący sposób pa-rametry badanej impedancji: Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji Jeżeli mierzona reaktancja ma charakter indukcyjny to wartość indukcyjności oblicza się ze wzoru: Przy pomiarze reaktancji o charakterze pojemnościowym, pojemność wyznacza się ze wzoru: Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji a kąt stratności ze wzoru: Określając wartości impedancji ze wskazań mierników popełnia się błąd systematyczny metody spowodowany impedancjami wewnętrznymi przyrządów pomiarowych. Wykresy wskazowe przedstawione na rys pozwalają ocenić, które impedancje mierników będą wpływać na błąd pomiaru: W pierwszym układzie wyznaczana jest łączna impedancja badanego elementu, amperomierza i toru prądowego watomierza Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji Warunki równowagi mostka mogą być wyprowadzone z ogólnego schematu jak na rys. w którym dla Ig = 0 ogólny warunek równowagi mostka czteroramiennego wynosi Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji a szczegółowe warunki równowagi, które muszą być spełnione równo-cześnie, są równe: Z równań tych można bezpośrednio wyznaczyć moduł i kąt fazowy badanej impedancji. Jeżeli przedmiotem pomiarów są składowe czynna i bierna badanej impedancji, to dogodniej jest korzystać z ogólnego warunku równowagi (14.31) zastępując go dwoma równaniami, pochodzą-cymi z oddzielnego porównania części rzeczywistych i urojonych. Na przykład dla mostka o ramionach: Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji Przedstawione równania równowagi odnoszą się do układu mostka czteroramiennego. W przypadku mostków wieloramiennych można sko-rzystać z analogicznych równań, po uprzednim przekształceniu układu do mostka czteroramiennego. Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji Podstawowymi podzespołami konstrukcyjnymi układu mostkowego obok wskaźnika zera oraz źródła zasilającego – są impedancje ramion, zestawione z elementów R, L, C, które w zależności od wzajemnych kombinacji połączeń mogą tworzyć dowolnie wiele struktur. W praktyce liczba stosowanych układów mostkowych jest ograniczona. Celowe jest stosowanie możliwie prostych struktur impedancji. Jest to podyktowane dążnością do zmniejszenia liczby błędów wnoszonych przez poszczególne elementy, osiągnięcia jak najlepszej czułości oraz dążnością do otrzymania możliwie prostych równań równowagi. Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji Mostek Wheatstone’a Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji Mostek Wheatstone’a Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji Mostek Wheatstone’a Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji Mostek Wheatstone’a (analiza stałoprądowa) Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji Mostek Maxwella ze wzorcem pojemności. Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji Mostek Sauty’ego-Wiena. Wybrane Metody Pomiaru Składowych Impedancji Mostek transformatorowy z transformatorem przyłączonym od strony zasilania Metoda czteropunktowa Główną zaletą tej metody jest niezależność wyniku pomiaru od rezystancji przewodów pomiarowych. Jest to bardzo istotne w przypadku pomiarów małych rezystancji. Metoda czteropunktowa Metoda czteropunktowa Metoda czteropunktowa Metoda czteropunktowa Metoda czteropunktowa (mikro) Metoda czteropunktowa (mikro) Metoda czteropunktowa (mikro) Obrazowanie rozkładu pola magnetycznego Obrazowanie rozkładu pola magnetycznego Obrazowanie rozkładu pola magnetycznego Obrazowanie rozkładu pola magnetycznego Metody pomiaru pola magnetycznego Efekt Halla Metody pomiaru pola magnetycznego Metody pomiaru pola magnetycznego Metody pomiaru pola magnetycznego Metody pomiaru pola magnetycznego Efekt Halla Generalnie duże pola magnetyczne