MIGRENA? JESZ! SPÓJRZ NA TO, CO Migrena dotyka obecnie wielu dorosłych oraz młodych ludzi. Ból potrafi być tak dotkliwy, że wyklucza z życia na kilka godzin, a nawet dni. Już w 1979 roku wskazano w czasopiśmie naukowym Lancet zależność między występowaniem napadów migrenowych, a spożywanymi produktami. Dieta eliminacyjna aż w 85% przypadków okazała się skuteczna. Skąd wpis w obecnym czasie? Stres poświąteczny czy presja związana z Nowym Rokiem może wywołać nie jeden ból głowy. Warto wiedzieć, że dieta eliminacyjna jest jedną z terapii alternatywnych. Migrena jest czymś więcej niż „zwykłym” bólem głowy. Ci, którzy cierpią z powodu ataków migrenowych wiedzą, że nie jest to typowy ból. Schorzenie charakteryzuje się również wystąpieniem symptomów towarzyszących jak: nudności, nadwrażliwości na światło, kolory (szczególnie jaskrawe) czy dźwięki. Co ciekawe, coraz częściej osoby z bólem migrenowym nie wskazują bólu głowy jako główny problem. Skarżą się za to na ból uszu, uczucie „pełności” w uszach lub głowie, zawroty głowy, omdlenia, ból zatok (mimo ujemnych wyników badań w kierunku chorób zatok), problemy ze słuchem, inne. Leczenie zatem staje się coraz trudniejsze. Taki stan powstrzymuje w normalnym funkcjonowaniu zarówno zawodowym, jak i osobistym (wykonywanie obowiązków) oraz uniemożliwia naukę. „Warto wiedzieć, że istnieje niebezpieczeństwo powikłań migreny (szczególnie u kobiet w wieku rozrodczym) jak migrenowy udar mózgu, depresje i inne zaburzenia emocjonalne. Ponadto, w przypadku tak zwanego stanu migrenowego czyli napadu migreny przedłużającego się powyżej trzech dni istnieje ryzyko istotnych zaburzeń gospodarki wodnoelektrolitowej (z powodu uporczywych wymiotów i biegunek).” (źródło: „Nietolerancja pokarmowa a migrena” Magdalena Machlarz) Co wywołuje ataki migreny? Zbliżająca się migrena może już jeden lub dwa dni wcześniej wywołać pierwsze, dość charakterystyczne, symptomy zbliżającego się ataku. Należą tu: nadpobudliwość, depresja, rozdrażnienie, zaparcia, zachcianki żywieniowe, sztywnienie karku, niekontrolowane ziewanie. Problemy neurologiczne, jak np. nadwrażliwość na światło, mogą wystąpić już w czasie pojawienia się bólu głowy. Do czynników wywołujących ataki migrenowe należą: produkty żywnościowe, środowisko lub indywidualne fizjologiczne zjawiska, które wpływają na aktywność mózgu. Przed włączeniem terapii farmakologicznej należy wyeliminować potencjalne czynniki sprawcze: dym tytoniowy, drażniące zapachy, stres, podróże, wysiłek fizyczny, ostre światło, poszczególne produkty żywnościowe, toksyny grzybów, inne. W literaturze naukowej wskazuje się na 4 grupy czynników, które wpływają na wywołanie epizodów migrenowych: 1. STRES (emocjonalny, fizyczny (np. zbyt intensywne treningi), problemy ze snem, hipoglikemia, głodzenie) 2. ŻYWNOŚĆ (alergie, nadwrażliwości niealergiczne, dodatki do żywności) 3. HORMONY (cykl menstruacyjny, antykoncepcja hormonalna, terapia hormonozastępcza) 4. ENERGIA KOMÓRKOWA (funkcjonowanie mitochondriów). Jakie są czynniki dietetyczne? Migrena (jej ataki), mimo występowania wielu czynników wywołujących, aż w 75% przypadków powodowana jest problemami związanymi z nieprawidłowymi procesami pojawiającymi się w przewodzie pokarmowym pod wpływem nietolerowanej żywności i nieprawidłowych nawyków żywieniowych. Coraz więcej również mówi się o wpływie stanu zapalnego na proces wywoływania epizodów migrenowych. A jak wiadomo – żywność, szczególnie przetworzona lub indywidualnie nietolerowana ma wpływ na stan zapalny organizmu. Dieta eliminacyjna może okazać się zbawienna w niejednym przypadku. Należy jednak pamiętać, że eliminowane produkty powinny być zamienione (!) na inne tolerowane, a każda dieta eliminacyjna powinna być skonsultowana z lekarzem lub dietetykiem. Nieprawidłowe jest jedynie wykluczenie z codziennego menu poniższych produktów i spożywanie w większej ilości tych, które zwyczajowo są używane do przygotowania codziennych posiłków, a które nie są uwzględnione jako czynnik wywołujący migrenę. Takie podejście w konsekwencji może doprowadzić do niedoborów pokarmowych i nabycia nowych nadwrażliwości pokarmowych! Pokarmy, które wykazują działanie migrenogenne (przyczyniają się, że migrena się pojawia): gluten, mleko, jajka, drożdże, kukurydza, cukier, cytrusy, kawa i herbata, czekolada, wołowina, alkohol. Ponadto istotna jest rezygnacja z produktów zawierających dodatki do żywności (np. glutaminian sodu), słodziki (np. aspartam) oraz barwniki, a także azotyny i azotany (zawarte np. w wędlinach), czy siarczyny (zawarte np. w winie). W literaturze wskazuje się także na potrzebę ograniczenia bądź wyeliminowania produktów zawierających tyraminę, jako czynnika wywołującego ataki migrenowe: sery podpuszczowe, ryby wędzone/ solone/ marynowane, pepperoni, kiełbasa bologne, salami, wątróbka, bób, czekolada, figi, sos sojowy, wino (wermut, chianti), likiery, drożdże. W diagnostyce nietolerowanych pokarmów pomocne mogą okazać się również panele nadwrażliwości pokarmowych związanych z przeciwciałami IgG, wykonane w zaufanych laboratoriach. Zależność zauważono już kilka lat temu w badaniu klinicznym opublikowanym w czasopiśmie naukowym Cephalalgia (link poniżej). Artykuł: K. Alpay, M. Ertas, E.K. Orhan: Diet restriction in migraine, based on IgG against foods: A clinical double-blind, randomised, cross-over trial; Cephalalgia, International Headache Society 2010; Wykazano, że dieta eliminacyjna stosowana na podstawie testów diagnozujących późne nadwrażliwości pokarmowe związane z przeciwciałami IgG są dobrym kierunkiem terapeutycznym w ograniczeniu ataków migreny. Warto jednak zauważyć, że dieta eliminacyjna jako terapia napadów migrenowych nie jest stosowana przez całe życie. Powinna być rozszerzana o poszczególne produkty najszybciej jak to jest możliwe (po określonym czasie, dostosowanym indywidualnie), sprawdzając reakcję na tę żywność. Jaka suplementacja jest pomocna? Okazuje się, że suplementacja magnezem, koenzymem Q10 i ryboflawiną (witamina B2) również wpływa na złagodzenie schorzenia i zmniejszenie liczby ataków migrenowych. Dzienne dawki składników: magnez w formie wysoko przyswajalnej (jak np. siarczan magnezu) 400-800 mg (artykuł: tutaj); zawarty jest np. w soli Epsom, witamina B2 (ryboflawina) 400 mg (artykuł: tutaj i tutaj) koenzym Q10 (CoQ10) 100mg 2 x dziennie przez 45 dni (artykuł: tutaj) Pamiętajmy o jakości suplementów. Kupione w aptece syntetyczne środki w większych dawkach nie są zalecane, a ponadto nie są tak skuteczne jak naturalne (ale i droższe) preparaty. Dodatkowo przyjmując syntetyczne suplementy z dodatkami, w tym barwnikami, nie wpłyniemy zbyt pozytywnie na eliminację ataków migrenowych, ponieważ właśnie syntetyczne związki i dodatki do żywności powinny być również z diety wyeliminowane. Co jeszcze można zrobić? Odstresować się (magnez również obniża napięcie nerwowe), wysypiać się (kłaść się spać przed 22:00), nie głodzić się. Zdrowy styl życia zatem znów wychodzi na pierwszy plan… Nie ma co uciekać przed zmianami. Tu i teraz to też jest dobry czas, aby podjąć decyzję i zadbać o siebie. Taki egoizm jest zdrowy :) Pozdrawiam!