Kanibalizm świń. przyczyny i zapobieganie. ZYGMUNT PEJSAK Lwów, Marzec, 2017. Państwo Częstość Rodzaj podłogi Autor Szwecja 1 – 2% ściółka (Keling i Larsen 2004). Finlandia 6 – 30%, Ściółka/bezściołowe Valrousi wsp. (2004) Występowanie odgryzania 29% rusztowe ogonów 16% Dania 2% Anglia 3% świń w 66% farm częściowo rusztowe ściółka Madsen (1980) Ściółka/bezściołowe Chambers i wsp. (1995) Kanibalizm świń i inne zaburzenia behawioralne Kanibalizm świń opisywany jest najczęściej pod postacią : obgryzania ogonów i uszu, wygryzania boków i sromu, zagryzania przez maciory własnego potomstwa Czynniki ryzyka odpowiedzialne za występowanie kanibalizmu Czynniki wewnątrzpochodne Czynniki zewnątrzpochodne Płeć Mikroklimat Wiek i masa ciała Zewnętrzne warunki klimatyczne Status zdrowotny Zagęszczenie Genetyka Podłoga System żywienia Pasza Nuda Czynniki ryzyka odpowiedzialne za występowanie kanibalizmu Czynniki wewnątrzpochodne Płeć W grupie knurków prawdopodobieństwo jest o 70% wyższe niż w grupie loszek Wiek i masa ciała 6 tydzień – zmniejsza się ilość miejsca w kojcu Masa 40 - 50 kg – dojrzałość płciowa loszek Zróżnicowanie wagowe % występowania obgryzania ogonów Mark White 2007 Obgryzanie ogonów : 12-16 tygodnia życia Obgryzanie uszu 10 – 12 tygodnia życia Nadgryzania boków w 6 – 20 tygodnia życia Już od 30 kg, ale najczęściej powyżej 60 kg. Czynniki odpowiedzialne za występowanie kanibalizmu Czynniki wewnątrzpochodne Status zdrowotny Zmiany skórne w okolicach kikuta ogona i uszu powodowane przez Mycoplasma haemosuis Choroby układu oddechowego Pasożyty zewnętrzne Kulawizny Biegunki TGE i PRRS Zakażenia paciorkowcowe Uszkodzenia skóry Czynniki odpowiedzialne za występowanie kanibalizmu Czynniki wewnątrzpochodne Genetyka Zwisłouche Ostrouche LANDRACE Tuczniki towarowe Lochy stada podstawowego DUROC YORKSHIRE WIELKA BIAŁA Czynniki ryzyka odpowiedzialne za występowanie kanibalizmu Czynniki zewnątrzpochodne Mikroklimat Wysoka wilgotność Stres gorąca Zmienność dobowa temperatur pow. Przeciągi Wysoki poziom CO2 pow. 3000ppm Zapylenie Wysoki poziom NH3 >20 ppm Wysoki poziom H2S >10 ppm Oświetlenie neonowe Urazy Wilgotne kojce Czynniki ryzyka odpowiedzialne za występowanie kanibalizmu Czynniki zewnątrzpochodne Zewnętrzne warunki klimatyczne Sezonowość natężenia kanibalizmu LATO ZIMA Czynniki ryzyka odpowiedzialne za występowanie kanibalizmu Czynniki zewnątrzpochodne Nadmierne zagęszczenie Czynniki ryzyka odpowiedzialne za występowanie kanibalizmu Czynniki zewnątrzpochodne Rodzaj podłogi Czynniki ryzyka odpowiedzialne za występowanie kanibalizmu Czynniki zewnątrzpochodne Pasza Zmiany diety Niski poziom soli w diecie Niedobór magnezu Niski poziom włókna Nieadekwatne żywienie Rozdrobniona pasza Złej jakości pasza Mączki mięsno kostne Mykotoksyny Czynniki ryzyka odpowiedzialne za występowanie kanibalizmu Czynniki zewnątrzpochodne System żywienia Trudności w dostępie do paszy Źle usytuowane karmniki i poidła Niedobór wody Czynniki ryzyka odpowiedzialne za występowanie kanibalizmu Czynniki zewnątrzpochodne Nuda Etapy rozwoju kanibalizmu Obgryzanie ogonów Etap I – etap przed urazowy Ssanie lub żucie ogona Etapy rozwoju kanibalizmu Obgryzanie ogonów • Etap II – etap urazowy widok i zapach krwi ofiary wywołuje podniecenie u agresora ból, cierpienie i strach u ofiar agresji Konsekwencje urazów i zranień ogonów Wtórne zakażenia rozprzestrzeniające się drogą limfy, krwi lub ciągłości tkanki powodujące liczne ropnie mięśni, Osteomyelitis kręgów odcinka lędźwiowego i piersiowego. Ropnie kręgosłupa, od których dochodzi do zakażeń płuc rzadziej nerek. Paraliż tylnych kończyn -uśmiercenie z przyczyn humanitarnych. Dyskwalifikacja tusz. Niższe dzienne przyrosty i wykorzystanie paszy. Wzrost zużycia antybiotyków stosowanych osłonowo w czasie zakażenia bakteryjnego . Konsekwencje urazów i zranień ogonów Etapy rozwoju kanibalizmu Obgryzanie uszów Etiologia tego zaburzenia jest podobna do gryzienia ogonów jednak jest ono rzadziej spotykane. Uszy są, dobrze unerwione i bardzo wrażliwe, wywołując u świń zachowanie agonistyczne Leczenie i zwalczanie powinny być podobne jak w przypadku obgryzania ogonów. Zapobieganie kanibalizmowi Eliminacja czynników ryzyka Zabawki Skracanie ogonków Stosowanie odpowiednich preparatów przeciw kanibalizmowi Skracanie ogonka 2,5 cm od podstawy. Przycinanie ogonków nie powinno być zabiegiem rutynowym. Zabieg bez znieczulenia do 7 dnia Skracanie ogonków Jeśli praktykowane jest obcinanie ogonków powyżej 7 dnia życia, musi być wykonane tylko w znieczuleniu z przedłużonym działaniem przeciwbólowym. Dyrektywa Rady 2008/120/WE Inne formy kanibalizmu Zagryzanie prosiąt przez lochy Przyczyny: niedobory substancji odżywczych, głównie białka i soli mineralnych zmiany chorobowe, tj. zapalenie wymienia, uszkodzenia pochwy, brak ściółki w kojcu porodowym niezbędnej dla ścielenia gniazda przez lochę tuż przed porodem Częściej zdarza się u loszek ! Inne formy kanibalizmu Agresja Uderzenie głową w głowę Forma agresji pomiędzy niedawno pogrupowanymi świniami Inne formy kanibalizmu Zagryzanie prosiąt przez lochy Świnie wykazujące nadmiernie utrzymującą się agresję wobec pozostałych lub będące ofiarami tej agresji muszą zostać odizolowane i trzymane oddzielnie od grupy. DYREKTYWA RADY 2008/120/WE Zaburzenia behawioralne u świń są wskaźnikiem obniżonego dobrostanu, wynikającym ze złego środowiska. Zaburzenia behawioralne wywołują cierpienie zwierząt i mogą prowadzić do ich śmierci. Kanibalizm u świń ma duży wpływ na zdrowotność stada, koszty leczenia, a co za tym idzie na ekonomikę produkcji! Zadawanie cierpienia zwierzętom jest formą znęcania się nad nimi i podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności Dziękuję za uwagę