KLIMATYCZNA SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 IM. JERZEGO MICHEJDY W USTRONIU EWALUACJA WEWNĘTRZNA Przedmioty ewaluacji: WYMAGANIE 2 : PROCESY EDUKACYJNE SĄ ZORGANIZOWANE W SPOSÓB SPRZYJAJĄCY UCZENIU SIĘ WYMAGANIE 3 : UCZNIOWIE NABYWAJĄ WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI OKREŚLONE W PODSTAWIE PROGRAMOWEJ WYMAGANIE 5 : RESPEKTOWANE SĄ NORMY SPOŁECZNE ROK SZKOLNY 2013/2014 WPROWADZENIE Ewaluacja wewnętrzna została przeprowadzone na podstawie: Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. z dnia 9 października 2009 r.) wraz z późniejszymi zmianami. Przedmiotem ewaluacji były wymagania: procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się, uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej oraz respektowane są normy społeczne. Celem badań było pozyskanie informacji na temat: - jakości nabywania przez uczniów wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej - wykorzystania wyników uzyskanych w testach i sprawdzianach do planowania pracy szkoły - poczucia bezpieczeństwa w szkole wśród uczniów oraz skali i typu zagrożeń występujących na terenie szkoły - organizacji procesów edukacyjnych pod kątem sprzyjania uczeniu się W przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej zastosowano procedury i narzędzia badawcze opracowane przez zespoły ds. ewaluacji. Obejmowały one ankiety skierowane do uczniów, rodziców i nauczycieli, obserwację zachowań uczniów oraz analizę wybranej dokumentacji prowadzonej przez szkołę. Dobór próby badawczej został dokonany w oparciu o założenia zawarte w Projekcie Ewaluacji Wewnętrznej. Ewaluacja realizowana była od stycznia do kwietnia 2014 r. W trakcie badań przeprowadzono: ▪ ankietowanie uczniów klas III – VI - badaniem objęto 120 uczniów losowo wybranych, co stanowi 33% wszystkich uczniów szkoły, ▪ ankietowanie rodziców uczniów - badaniem objęto 106 rodziców losowo wybranych, co stanowi 29% wszystkich rodziców, ▪ ankietowanie nauczycieli – badaniem objęto 27 nauczycieli, co stanowi 75% wszystkich zatrudnionych nauczycieli w szkole, ▪ obserwację zachowań uczniów, ▪ analizę wybranej dokumentacji prowadzonej przez szkołę. Wyniki przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej przedstawiono Pedagogicznej na konferencji organizacyjnej w dniu 12 maja 2014 r. Radzie Harmonogram ewaluacji : Przebieg Czynności / zadania Określenie przedmiotu, pytań kluczowych i celu ewaluacji Dobór metod i próby badawczej Przebieg ewaluacji, zbieranie informacji Analiza informacji wyciąganie wniosków, pisanie raportu Przedstawienie raportu Dyrektorowi Przedstawienie raportu Radzie Pedagogicznej Zapoznanie Rodziców z raportem: – zamieszczenie na stronie internetowej wyników z ewaluacji, – przedstawienie raportu na zebraniach z rodzicami Czas wykonania / terminy Nauczyciele odpowiedzialni 30 wrzesień 2013 r. Zespoły ds. ewaluacji listopad 2013 r. grudzień 2013 r. styczeń 2014 r. – marzec 2014 r. marzec 2014 r. Zespoły ds. ewaluacji kwiecień 2014 r. Zespoły ds. ewaluacji 12 maj 2014 r. Zespoły ds. ewaluacji maj 2014 r. Józef Jaworski maj 2014 r. dyrektor szkoły/ wychowawcy klas Zespoły ds. ewaluacji Zespoły ds. ewaluacji INFORMACJE O SZKOLE Nazwa i adres szkoły: Klimatyczna Szkoła Podstawowa Nr 2 im .J. Michejdy ul. Daszyńskiego 31; 43 – 450 Ustroń 033 - 8542545 Telefon/Fax: Dyrektor szkoły: mgr Grażyna Tekielak Zastępca dyrektora mgr Genowefa Podżorna Liczba uczniów ogółem: 369 Liczba nauczycieli ogółem: 36 w tym: - dyplomowanych 27 - mianowanych 4 - kontraktowych 3 - stażystów 2 Liczba oddziałów ogółem: 17 Liczba oddziałów dla poszczególnych poziomów wiekowych: Kl. I – 3, II – 2, III – 3, IV – 3, V – 3, VI – 3 Liczba klas integracyjnych: 0 Liczba uczniów objętych nauczaniem indywidualnym: 0 Liczba uczniów objętych kształceniem specjalnym 5 Średnia liczba uczniów w oddziale: 22 Liczba budynków w których mieści się szkoła: Liczba sal lekcyjnych: 17 Liczba pracowni: Szkoła posiada: 1 2 bibliotekę świetlicę kuchnię stołówkę szatnie sale gimnastyczne wielofunkcyjne boiska sportowe plac zabaw salę zabaw „Radosna Szkoła” gabinet pielęgniarki gabinet terapii pedagogicznej gabinet psychologa szkolnego i logopedy PROJEKT EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ Wymaganie 2: PROCESY EDUKACYJNE SĄ ZORGANIZOWANE W SPOSÓB SPRZYJAJĄCY UCZENIU SIĘ Cel ewaluacji: Pozyskanie informacji, czy procesy edukacyjne są tak zorganizowane, że sprzyjają uczeniu się Kryteria ewaluacji: Powszechność wspierania uczniów w uczeniu się Pytania kluczowe: Czy działania podejmowane w szkole przyczyniają się do postępów dziecka? Czy szkoła zapewnia środki, które pomagają zdobywać wiedzę? Czy szkolne zasady oceniania motywują uczniów do dalszej pracy i indywidualnego procesu uczenia się? Metody i techniki: ankiety Źródła danych: Kwestionariusz ankiety dla: uczniów rodziców nauczycieli Dobór próby badawczej : Populacja badań klasy IV – VI - 101 uczniów nauczyciele – 27 rodzice dzieci z klas I – VI - 105 Zespół ds. ewaluacji: Aleksandra Sikora Anna Depta Małgorzata Mierwa Wyniki ankiet nauczycieli - 27 ankietowanych MOJA SZKOŁA - Proszę określić na ile każde z nich w Pani/Pana odczuciu da się odnieść do szkoły, w której Pani/Pan pracuje. 1. Szkoła zapewnia środki dydaktyczne, które pomagają w uczeniu się 2. W szkole rozmawia się z uczniami jak lepiej maja się uczyć 3. W szkole tak samo traktuje się uczniów i uczennice 4. Ocena jest dla uczniów informacja jak mają dalej się uczyć 5. W szkole są odpowiednie warunki do nauczania 100% 80% tak 60% raczej tak 7%0% 40% trudno powiedzieć raczej nie 0% 0% 0% 0% 0% 11% 0% 0% 41% 0% 37% 0% 11% 41% 63% 100% 0% 37% 0% 0% 52% 81%19% 20% 0% 1 2 3 nie 4 5 6. W szkole docenia się sukcesy uczniów 7. W szkole istnieją odpowiednie warunki do realizacji celów wychowawczych 8. W relacjach z uczniami nauczyciele nie biorą pod uwagę tego, kim są rodzice uczniów i jaki jest ich status materialny 9. Rozmowy nauczycieli z uczniami pomagają im w nauce 10. Szkoła tworzy możliwości realizacji pomysłów i inicjatyw uczniowskich 100% tak 50% 0% 0% 0% 0%0% 4% 0% 0% 0% 0% 4% 4% 0% 15% 18% 4% 4% 15% 4% 48% 55% 96% 81% 30% 77% 41% 6 7 8 9 10 Wyniki ankiet rodziców – 105 ankietowanych Proszę określić na ile każde twierdzenie da się odnieść do szkoły, w której uczy się Pani/Pana dziecko 1. Moje dziecko otrzymuje wsparcie od nauczycieli w sytuacjach dla niego trudnych 2. Każdy uczeń może rozwijać swoje indywidualne zainteresowania 3. Szkoła zapewnia środki dydaktyczne, które pomagają w uczeniu się 4. Moje dziecko traktowane jest w szkole indywidualnie tak 50% 40% 30% raczej tak 20% 10% 0% 0% 2% 0% 10% 0% 3% 5% 1% 12% 49%9% 17% 16% 35% 42% 48% 39% 30% 36% 35% 11% 1 2 3 4 5.W szkole sukcesy mojego dziecka są doceniane 6. Działania wychowawcze w szkole są adekwatne do potrzeb mojego dziecka 7. Moje dziecko oceniane jest sprawiedliwie 8. Działania podejmowane w szkole przyczyniają się do postępów mojego dziecka 50% 40% 30% 20% raczej tak 10% 0% tak 7% 1% 1% 3% 0% 1% 1% 2% 4% 21% 6% 14% 35% 6% 47% 11% 45% 35% 42% 33% 45% 40% 5 6 7 8 Wyniki ankiet uczniów – 101 ankietowanych MOJA SZKOŁA - przeczytaj każde stwierdzenie dotyczące szkoły i zastanów się jak często masz do czynienia z opisywana sytuacją 1.Mogę liczyć na pomoc ze strony nauczycieli w sytuacjach trudnych 2.Każdy może rozwijać swoje indywidualne zainteresowania 3.Nauczyciele rozmawiają ze mną jak mam planować swoje uczenie 4.Ocena jest dla mnie informacją jak mam dalej się uczyć 5.Moi nauczyciele informują mnie o zasadach oceniania 6.Mam dostęp w szkole do różnych rzeczy, które pomagają mi w uczeniu 7.Jako uczennica/uczeń znam swoje prawa i obowiązki 60% 40% 20% 0% 6% 5% 22% 19% 19% 1% 24% 9%3% 7% 29% 3% 12% 21% 29% 10% 16% 26% 25% 19% 7% 14% 36% 20% 30% 33% 13% 35% 6% 29% 20% 39% 38% 18% 1 57% 2 3 4 zawsze często czasami 5 rzadko 6 nigdy 7 8.Każda uczennica i każdy uczeń może uzyskać pomoc w szkole 9.W mojej szkole docenia się sukcesy uczniów 10.Rozmowy z nauczycielami o moich osiągnięciach pomagają mi w nauce 11.Szkoła pozwala mi realizować moje pomysły 12.Każdy uczeń może osiągnąć sukces na miarę swoich możliwości 13.Nauczyciele biorą pod uwagę pracę i możliwości ucznia, a nie to skąd kto jest, kim są jego rodzice i ile ma pieniędzy 14.Jestem oceniany/a sprawiedliwie 15.Szkoła wspiera mnie w osiąganiu sukcesów 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 18% 2% 1% 12% 12% 20% 9% 5% 4% 18% 30% 21% 18% 2% 14% 22% 8% 24% 23% 8% 32% 23% 35% 49% 7% 13% 15% 25% 29% 23% 19% 14% 15% 22% 35% 30% 30% 51% 38% 8 24% 9 10 zawsze często 11 czasami 12 13 rzadko 14 nigdy 15 PORÓWNANIE ODPOWIEDZI NA PYTANIA, KTÓRE JEDNOCZEŚNIE POJAWIŁY SIĘ W ANKIECIE DLA NAUCZYCIELI, RODZICÓW I UCZNIÓW Szkoła zapewnia środki dydaktyczne, które pomagają w uczeniu się % ankietowanych 41% 35% tak 41% 48% raczej tak trudno powiedzieć 11% 16% raczej nie 7% 1% nie 0% 0% 0% nauczyciele rodzice 10% 20% 30% 40% 50% 60% W szkole docenia się sukcesy uczniów % ankietowanych tak raczej tak 35% 4% 96% 35% trudno… 0% 21% raczej nie 0% 1% nie 0% 1% brak odpowiedzi 0% 7% 0% nauczyciele rodzice 20% 40% 60% 80% 100% 120% Ocena jest dla uczniów informacją jak mają dalej się uczyć: % ankietowanych 52% 39% tak/zawsze 37% 33% raczej tak/często trudno powiedzieć/czasami 11% 16% raczej nie/rzadko 0% 9% nie/nigdy 0% 3% 0% nauczyciele uczniowie 10% 20% 30% 40% 50% 60% Rozmowy nauczycieli z uczniami pomagają im w nauce % ankietowanych tak/zawsze 14% raczej tak/często 30% 32% trudno powiedzieć/czasami 18% 22% raczej nie/rzadko 4% 20% nie/nigdy 48% nauczyciele uczniowie 0% 12% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Nauczyciele biorą pod uwagę pracę i możliwości ucznia, a nie to skąd kto jest, kim są jego rodzice i ile ma pieniędzy % ankietowanych tak/zawsze 51% 77% 4% 22% raczej tak/często 15% 15% trudno powiedzieć/czasami raczej nie/rzadko 0% 8% nie/nigdy 4% 4% nauczyciele uczniowie 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% Szkoła tworzy możliwości realizacji pomysłów i inicjatyw uczniowskich % ankietowanych tak/zawsze 15% raczej tak/często trudno powiedzieć/czasami 25% 4% 41% 55% 24% raczej nie/rzadko 0% 18% nie/nigdy 0% 18% nauczyciele uczniowie 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% W szkole docenia się sukcesy uczniów % ankietowanych tak/zawsze raczej tak/często trudno powiedzieć/czasami raczej nie/rzadko nie/nigdy brak odpowiedzi 96% 35% 49% 4% 35% 23% 0% 21% 18% 0% 1% 9% 0% 1% 1% 0% 7% 0% 0% 20% nauczyciele rodzice uczniowie 40% 60% 80% 100% 120% Moje dziecko otrzymuje wsparcie od nauczycieli w sytuacjach dla niego trudnych % ankietowanych tak/zawsze 20% raczej tak/często nie/nigdy 49% 26% 9% trudno powiedzieć/czasami raczej nie/rzadko 39% 29% rodzice uczniowie 3% 19% 0% 6% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Każdy uczeń może rozwijać swoje indywidualne zainteresowania % ankietowanych 36% 30% tak/zawsze raczej tak/często 25% 42% 17% 21% trudno powiedzieć/czasami raczej nie/rzadko 5% nie/nigdy 0% 5% 0% rodzice uczniowie 19% 10% 20% 30% 40% 50% Moje dziecko oceniane jest sprawiedliwie % ankietowanych 45% 38% 45% 30% tak/zawsze raczej tak/często trudno powiedzieć/czasami 6% raczej nie/rzadko 4% 7% 0% 2% nie/nigdy 0% 23% rodzice uczniowie 10% 20% 30% 40% 50% Analiza odpowiedzi na pytania kluczowe zawarte w projekcie ewaluacji 1. Czy działania podejmowane w szkole przyczyniają się do postępów uczniów? Szkoła stwarza sprzyjające warunki uczeniu się, zapewniając uczniom środki oraz różne formy zajęć, które sprzyjają uczeniu się. Wspiera uczniów w osiąganiu sukcesów, które są doceniane przez szkołę. Każdy może osiągnąć sukces na miarę swoich możliwości. Nauczyciele wspierają uczniów w nauce, uczniowie mogą liczyć na ich pomoc. Rodzice w większości potwierdzają, że działanie w szkole przyczyniają się do postępów uczniów(82%).Uczniowie uważają, że w sytuacjach trudnych tylko połowa z nich może liczyć na pomoc nauczyciela. 2. Czy szkoła zapewnia środki, które pomagają zdobyć wiedzę? Według ankietowanych nauczycieli 82% stwierdziło, że szkoła zapewnia odpowiednie środki dydaktyczne, które pomagają w uczeniu się. Wyniki ankiet rodziców pokrywają się z tą opinią. Ponadto prawie 80% rodziców uważa, że uczniowie mogą rozwijać w szkole swoje zainteresowania, natomiast tylko połowa ankietowanych uczniów tak uważa. 3. Czy szkolne zasady oceniania motywują uczniów do dalszej pracy i indywidualnego uczenia się? Uczniowie w większości znają swoje prawa i obowiązki, znają także system oceniania. Także ocena jest dla nich informacją, jak mają się uczyć. 75% uczniów uważa, ze jego praca jest doceniana. Tyle samo procent uczniów potwierdza, ze nauczyciele biorą pod uwagę możliwości ucznia i jego pracę w czasie oceniania. Tylko połowa uczniów uważa, ze szkoła wspiera go w osiąganiu sukcesów. Także rodzice, uznają, ze ich dzieci oceniane są sprawiedliwie, a sukcesy są doceniane. Wnioski końcowe: 1. Na podstawie analizy ankiet rodziców i uczniów stwierdza się, że odpowiedzi rodziców różnią się od odpowiedzi uczniów. Rodzice lepiej oceniają wszystkie działania, które mają na celu postęp w edukacji uczniów. 2. Według rodziców i nauczycieli szkoła zapewnia odpowiednie warunki do zdobywania wiedzy. 3. Połowa ankietowanych uczniów uważa, że szkoła nie wspiera ich w procesie zdobywania wiedzy Zalecenia do dalszej pracy 1. Konieczne jest zwiększenie indywidualnego podejścia i traktowania ucznia i większe wspieranie wychowanków w osiąganiu sukcesów. 2. Należy przedstawić uczniom ofertę dodatkowych kółek zainteresowań i zajęć pozalekcyjnych na lekcjach wychowawczych. PROJEKT EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ WYMAGANIE 3: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Cele: Opis i ocena nabywania przez uczniów wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej Wykorzystanie wyników uzyskanych w testach i sprawdzianach do planowania pracy szkoły Pytania kluczowe : 1. W jaki sposób nauczyciele zostali zapoznani z podstawą programową? 2. W jaki sposób nauczyciele planują swoją pracę w oparciu o postawę programową? 3. W jaki sposób nauczyciele sprawdzają poziom wiedzy i umiejętności uczniów określonych w podstawie programowej? 4. Jaki jest poziom wiedzy i umiejętności uczniów określonych w podstawie programowej? 5. W jaki sposób w szkole diagnozuje się osiągnięcia uczniów. 6. Co zawierają analizy wyników? 7. W jakim stopniu diagnoza i analiza osiągnięć uczniów uwzględnia ich możliwości rozwojowe? 8. W jaki sposób wykorzystuje się analizy wyników w planowaniu pracy nauczyciela? 9. Jaki jest wpływ uzyskanych wyników na planowanie pracy szkoły? Metody i techniki : 1. Ankieta; 2. Wywiad; 3. Analiza dokumentów; Dobór próby badawczej : Populacja badań: Uczniowie klas IV – VI – ok. 30 % Nauczyciele – ok. 70 % Zespół ds. ewaluacji: Magdalena Gregorska Joanna Karasiewicz Grażyna Niemiec Józef Jaworski ARKUSZ EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ WYMAGANIE 3: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Analiza szczegółowa przedstawia się następująco: 1. Czy wiadomości przekazywane na lekcjach są dla Ciebie zrozumiałe? a) TAK 118 (98,3%) b) NIE 2 (1,7%) c) Nie uzasadniono dlaczego NIE 100.00% 98.3% 80.00% 60.00% TAK 40.00% NIE 20.00% 1.7% 0.00% TAK NIE 2. Czy sposób przekazywania wiadomości na lekcjach sprzyja rozwojowi Twoich zainteresowań? a) TAK 107 (89,2%) b) NIE 13 (10,8%) c) Najczęściej nie uzasadniono dlaczego NIE, dwie odpowiedzi brzmiały: „ponieważ jest za trudny”, „nie wszystkie wiadomości sprzyjają mojemu rozwojowi” 100.00% 90.00% 80.00% 70.00% 60.00% 50.00% 40.00% 30.00% 20.00% 10.00% 0.00% 89.2% TAK NIE 10.8% TAK NIE 3. Czy sposób prowadzenia lekcji przez nauczyciela jest dla Ciebie atrakcyjny? a) TAK 101 (84%) b) NIE 17 (14%) c) Najczęściej podawane odpowiedzi dlaczego NIE: „ponieważ jest nudno”, „wciąż siedzimy w ławkach i piszemy”, „za dużo piszemy”, „nauczyciel przynudza” 100.00% 84.0% 80.00% 60.00% TAK 40.00% NIE 14.0% 20.00% 0.00% TAK NIE 4. Czy formy zajęć pozalekcyjnych prowadzonych w Waszej szkole są dla Ciebie atrakcyjne? a) TAK 107 (89,1%) b) NIE 11 (9,2%) c) Najczęściej nie uzasadniono dlaczego NIE, dwie odpowiedzi brzmiały: „nie chodzę na te zajęcia, więc nie wiem” 100.00% 90.00% 80.00% 70.00% 60.00% 50.00% 40.00% 30.00% 20.00% 10.00% 0.00% 89.1% TAK NIE 9.2% TAK NIE 5. Czy szkoła stwarza możliwości rozwijania Twoich indywidualnych zainteresowań? a) TAK 93 (77,5%) b) NIE 26 (21,7%) c) Najczęściej nie uzasadniono dlaczego TAK, kilka odpowiedzi brzmiało: „ ponieważ interesuję się sportem”, „w szkole zacząłem grać na pianinie”, „z lekcji można się dużo dowiedzieć”, „sposób rozwijania znajomości języków obcych” 100.00% 90.00% 80.00% 70.00% 60.00% 50.00% 40.00% 30.00% 20.00% 10.00% 0.00% 77.5% TAK NIE 21.7% TAK NIE WYWIAD Z NAUCZYCIELAMI – WYNIKI Pytanie: Za co są oceniani uczniowie? Odpowiedzi: Uczniowie oceniani są za różne formy pracy: odpowiedzi ustne, prace klasowe, sprawdziany, kartkówki, prace klasowe, aktywność na lekcji, za dodatkowe zadania (projekty, prezentacje, plakaty, katalogi). Pytanie: Jaką formę ma ocena? Odpowiedzi: Ocena ustna, pochwała, ocena pisemna, plusy, minusy, znaczki. Pytanie: Czy uczniowie zostali zapoznani z WSO i czy znają kryteria oceniania z różnych przedmiotów? Odpowiedzi: Nauczyciele zapoznają uczniów na pierwszych godzinach lekcyjnych z poszczególnych przedmiotów z wymaganiami edukacyjnymi WSO – rodzice po zapoznaniu się z ich treścią potwierdzają to podpisem. Te wymagania przypominane są uczniom w ciągu roku szkolnego. Pytanie: Jakie metody nauczania stosuje Pan/Pani podczas zajęć? Odpowiedzi: Nauczyciele pracują różnymi metodami, m.in. są to: pogadanka, burza mózgów, drama, praca z tekstem, metoda tekstu przewodniego, projekt, mapa skojarzeń, tablica multimedialna Internet. WYNIKI ANKIETY DLA NAUCZYCIELI W badaniu wzięło udział 20 nauczycieli. Na pytanie dotyczące doboru podręcznika i wyboru programu nauczania, 100% nauczycieli odpowiedziało, że wybierając podręcznik i program nauczania kierują się przede wszystkim zgodnością z podstawą programową i treściami zawartymi w programie. Dobierając podręcznik zwracają też uwagę na szatę graficzną i przejrzystość. Nauczyciele uczestniczą w spotkaniach organizowanych przez wydawnictwa, zapoznają się z ofertą, porównują treści zawarte w różnych podręcznikach. Analizując programy nauczania sprawdzają, czy określa on osiągnięcia uczniów i czy jest dostosowany do możliwości uczniów. Wszyscy nauczyciele stosują aktywizujące metody pracy (burza mózgów, drama, praca z tekstem, metoda tekstu przewodniego, projekt, mapa skojarzeniowa, tablica multimedialna, Internet). Wiadomości i umiejętności ucznia określone w podstawie programowej sprawdzają poprzez prace pisemne, prace domowe, sprawdziany, kartkówki, prace klasowe, odpowiedzi ustne, dodatkowe zadania (projekty, prezentacje multimedialne, plakaty). 100% pytanych nauczycieli uważa, że ich lekcje są atrakcyjne dzięki zastosowaniu różnych form i metod pracy oraz poprzez różne formy oceny. Najważniejsze umiejętności zdobywane przez uczniów w trakcie kształcenia ogólnego na poszczególnych przedmiotach to: czytanie ze zrozumieniem, myślenie matematyczne, wykorzystanie wiedzy w praktyce, komunikowanie się, współpraca w zespole. 72% nauczycieli uważa, że nowa podstawa programowa ułatwia osiąganie celów, 47% stwierdziło, że jest przejrzysta i 78% sądzi, że nowa podstawa programowa jest czytelna, gdyż jest sformułowana w języku wymagań. ANALIZA ODPOWIEDZI NA PYTANIA KLUCZOWE ZAWARTE W PROJEKCIE EWALUACJI 1) W jaki sposób nauczyciele zostali zapoznani z podstawą programową? Analizując dokumenty stwierdzono, że nauczyciele zostali zapoznani z podstawą programową poprzez uczestnictwo w różnych formach doskonalenia. Nauczyciele poszczególnych przedmiotów wzięli udział w konsultacjach zespołowych na temat wdrażania nowej postawy programowej. Nauczyciele indywidualnie zapoznali się z zaletami nowej podstawy programowej oraz warunkami i sposobami jej wdrażania. 2) W jaki sposób nauczyciele planują swoją pracę w oparciu o postawę programową? Po przeanalizowaniu wyników nauczania stwierdzono, że nauczyciele na bieżąco zapoznają się z wszelkimi zmianami, nowościami, ciągle poszerzają swoją wiedzę. Swoją pracę planują zgodnie z podstawą programową, dostosowują wymagania edukacyjne do indywidualnych możliwości uczniów, różnicują zadania według stopnia trudności. Stwarzają możliwości rozwoju indywidualnych zainteresowań i potrzeb uczniów. 3) W jaki sposób nauczyciele sprawdzają poziom wiedzy i umiejętności uczniów określonych w podstawie programowej. Uczniowie oceniani są za odpowiedzi ustne, prace klasowe, sprawdziany, kartkówki, aktywność na lekcji, za dodatkowe zadania (projekty, prezentacje, plakaty). Ocena ma różne formy i jest to ocena ustna, pochwała, ocena pisemna, plusy, minusy, znaczki. 4) Jaki jest poziom wiedzy i umiejętności uczniów określonych w podstawie programowej? Jak widać średni wynik sprawdzianu po szóstej klasie w 2013 roku w naszej szkole wyniósł 24,6pkt. Na wynik ten składały się średnie wyniki trzech klas: 6a –23,2p., 6b – 27p. i 6c – 23,6p. Średni wynik punktowy naszej szkoły jest zatem nieco wyższy niż średnie szkół w Ustroniu, powiatu cieszyńskiego, województwa śląskiego i nawet kraju. Ukształtowany jest na wyżej średnim poziomie czyli jest to dobry wynik. Najwyższy wynik w naszej szkole to 39pkt, a najniższy to 10pkt (przy czym najwyższy wynik w klasie 6a to 39p., a najniższy – 10p.; w 6b najwyższy – 37p., a najniższy – 10p.; w 6c najwyższy – 34p., a najniższy 12p.). Zadowalający jest fakt, że nie ma wyniku jednocyfrowego. Uczeń piszący zestaw niestandardowy uzyskał 24pkt. (najwyższy wynik w gminie to 27p., w powiecie i województwie 32p.) Duży rozstęp wyników świadczy o tym, że umiejętności badanej grupy są zróżnicowane. Z analizy sprawdzianu wynika więc, że dla uczniów naszej szkoły umiejętności z zakresu pisanie okazały się łatwe, natomiast z zakresu obszarów czytanie, rozumowanie i korzystanie z informacji umiejętności okazały się umiarkowanie trudne, przy czym z tych trzech obszarów zdecydowanie najlepiej poradzili sobie uczniowie z czytaniem (wskaźnik łatwości bliski interpretacji łatwe). Dla uczniów klas szóstych trudny okazał się standard piąty wykorzystanie wiedzy w praktyce. Żaden ze standardów nie okazał się bardzo trudny. Podobnie też kształtowały się wyniki w Ustroniu, powiecie i województwie. 5. W jaki sposób w szkole diagnozuje się osiągnięcia uczniów. Głównym celem testu po klasie III jest sprawdzenie stopnia opanowania wiadomości i umiejętności po pierwszym etapie edukacyjnym. Testy po klasie III sprawdzają umiejętności w zakresie edukacji polonistycznej i matematycznej. Nauczyciele uczący w klasach IV – VI często stosują sprawdziany konstruowane przez wydawnictwa (podział na zadania odpowiadające umiejętnościom podstawowym i ponadpodstawowym) lub konstruują je sami. Opracowują zadania oraz podają uczniom wymagania. Testy badające wyniki nauczania z poszczególnych przedmiotów są standaryzowane, a ich wyniki analizowane w formie pisemnej. Testy i sprawdziany przedmiotowe służą bieżącej ocenie wiedzy i umiejętności uczniów i dają możliwość monitorowania postępów oraz pozwalają uzyskać informację zwrotną o poziomie osiągnięć szkolnych. Sprawdzian w klasie VI bada pięć umiejętności kluczowych: czytanie, pisanie, rozumowanie, korzystanie z informacji, wykorzystanie wiedzy w praktyce – koniecznych do dalszej nauki na kolejnym etapie edukacyjnym. 6. Co zawierają analizy wyników? Zespół składający się z nauczycieli uczących w klasach III sprawdza testy i opracowuje wyniki w formie tabeli, stosując przelicznik punktowy dotyczący poszczególnych zadań, stopnia ich trudności oraz w jakim stopniu i przez ilu uczniów zostały wykonane. 7. W jakim stopniu diagnoza i analiza osiągnięć uczniów uwzględnia ich możliwości rozwojowe? Testy diagnostyczne są konstruowane przez profesjonalistów i dostosowane poziomem trudności do umiejętności przeciętnego dziecka w danym wieku. Uczniowie z orzeczeniami oraz z opiniami o dysfunkcjach na niektórych przedmiotach piszą test dostosowany do ich możliwości. Testy dla tych uczniów są oceniane według innych kryteriów niż testy pozostałych uczniów. Analizy wyników sprawdzianów uwzględniają wyniki wszystkich uczniów. Większość nauczycieli wdraża wnioski wynikające z analizy do dalszej pracy na swoich przedmiotach. Nie wszyscy opracowali wymagania edukacyjne dla uczniów z orzeczeniami i dostosowania wymagań dla uczniów z opiniami o dysfunkcjach. 8. W jaki sposób wykorzystuje się analizy wyników w planowaniu pracy nauczyciela? Wnioski z analizy sprawdzianu uwzględnione są w sprawozdaniu z nadzoru pedagogicznego przedstawionym przez p. dyrektor na zebraniu rady pedagogicznej. Wszyscy nauczyciele uwzględniają wyniki analizy w planowaniu swojej pracy. W swoich planach nauczyciele regulują liczbę godzin przeznaczoną na ćwiczenie określonych kompetencji. Po przeprowadzeniu sprawdzianów przedmiotowych nauczyciele omawiają je z uczniami i wspólnie poprawiają prace tak, by wyrównać ewentualne braki – świadczą o tym zapisy w dziennikach lekcyjnych. 9. Jaki jest wpływ uzyskanych wyników na planowanie pracy szkoły? Dodatkowe zajęcia mające na celu wyrównanie braków (np. zespoły wyrównawcze) są realizowane w ramach godzin z art. 42 KN. Nauczyciele wszystkich przedmiotów zobowiązani są współpracować w zakresie realizacji zadań wynikających z planu pracy szkoły. W szkole planuje się szkolenia z uwzględnieniem podniesienia fachowej wiedzy nauczycieli. WNIOSKI KOŃCOWE 1. Nauczyciele znają podstawę programową i pracują w oparciu o nią, stosując różnorodne metody pracy. 2. Nauczyciele opracowują plany pracy w oparciu o podstawę programową, dobierają podręczniki zgodne z nową podstawą programową dopuszczone przez MEN. 3. Nauczyciele stosują różne formy kontroli i sprawdzania poziomu wiedzy i umiejętności uczniów, zgodne z WSO . 4. Średni wynik uczniów piszących sprawdzian szóstoklasisty to wynik dobry. 5. Osiągnięcia uczniów diagnozuje się za pomocą testów przygotowywanych przez specjalistów oraz przez nauczycieli pracujących w szkole. 6. Analizy wyników zawierają wartości procentowe i punktowe dotyczące trudności testowanych zadań, wskazują na zagadnienia i umiejętności wymagające późniejszej kompensacji. 7. Większość nauczycieli dostosowuje wymagania edukacyjne do możliwości uczniów z orzeczeniami i opiniami. 8. Wszyscy nauczyciele uwzględniają wyniki analizy w planowaniu swojej pracy. 9. Nie wszyscy uczniowie w równym stopniu angażują się w proces nabywania wiadomości i umiejętności. WSKAZÓWKI DO DALSZEJ PRACY 1. Należy podjąć działania zmierzające do większego zaangażowania uczniów w proces nabywania wiadomości i umiejętności. 2. Konieczne jest, aby wszyscy nauczyciele opracowali dostosowania wymagań dla uczniów z orzeczeniami i opiniami o dysfunkcjach. 3. Na podstawie wyników testu klas III należy przygotować pisemne sprawozdanie oraz wnioski do dalszej pracy, wynikające z obszarów problematycznych testu, którym nie sprostali uczniowie. Wnioski te pozwolą nauczycielom drugiego etapu edukacyjnego na zaplanowanie pracy umożliwiającej kompensowanie ewentualnych braków oraz lepsze przygotowanie uczniów do sprawdzianu szóstoklasisty. 4. Testy i sprawdziany dla uczniów z orzeczeniami oraz opiniami o dysfunkcjach muszą być dostosowane do ich możliwości i dotyczy to wszystkich przedmiotów. Zespół ds. ewaluacji: Magdalena Gregorska Joanna Karasiewicz Grażyna Niemiec Józef Jaworski PROJEKT EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ WYMAGANIE 5 : Respektowane są normy społeczne Cel ewaluacji: Pozyskanie informacji na temat poczucia bezpieczeństwa w szkole wśród uczniów oraz skali i typu zagrożeń występujących na terenie szkoły. Kryteria ewaluacji : Powszechność stosowania określonych przez szkołę norm społecznych. Skuteczność podjętych działań profilaktyczno-wychowawczych Pytania kluczowe : 1. Czy uczniowie przejawiają zachowania odbiegające od przyjętych zasad postępowania ? 2. Czy uczniowie wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje? 3. Czy uczniowie czują się w szkole bezpiecznie ? 4. Jakie działania wychowawcze, mające na celu eliminowanie zagrożeń, zrealizowano w szkole w roku szkolnym 2013/2014 ? Metody i techniki : 1. Ankieta 2. Obserwacja 3. Analiza dokumentów Źródła danych : 1. 2. Kwestionariusz ankiety nauczyciele rodzice Analiza dokumentów : teczki wychowawców Dobór próby badawczej : Populacja badań klasy III – VI - 30 % uczniów nauczyciele – 100 % rodzice dzieci z klas I – VI - 30 % Zespół ds. ewaluacji: Joanna Słowicka Kinga Ludorowska Aleksandra Franek Małgorzata Mierwa ARKUSZ EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 PRZEDMIOT EWALUACJI RESPEKTOWANIE NORM SPOŁECZNYCH W SZKOLE Ilość ankietowanych nauczycieli – 27, rodziców – 106, uczniów – 120 1. Czy uczniowie znają zasady właściwego zachowania się w szkole? ODPOWIEDZI NAUCZYCIELE LICZBA ODPOWIEDZI RODZICE UCZNIOWIE 24 1 98 0 104 2 2 8 14 tak nie zna je tylko część uczniów % ankietowanych 89% 92% 86% tak nie zna je tylko część uczniów 4% 0% 2% nauczyciele rodzice uczniowie 7% 8% 12% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 2. Czy uczniowie przestrzegają zasady właściwego zachowania się w szkole? ODPOWIEDZI NAUCZYCIELE LICZBA ODPOWIEDZI RODZICE UCZNIOWIE 0 27 0 0 70 33 0 3 55 64 1 0 zawsze czasami nigdy Brak odpowiedz % ankietowanych 0% zawsze 46% czasami 31% 66% 100% 53% nauczyciele 0% 0% 1% nigdy rodzice uczniowie 0% 3% 0% brak odpowiedzi 0% 20% 40% 60% 80% 100% 120% 3. Czy uczniowie czują się w szkole bezpiecznie ? ODPOWIEDZI NAUCZYCIELE LICZBA ODPOWIEDZI RODZICE UCZNIOWIE 25 0 2 95 1 10 78 7 35 tak nie trudno powiedzieć % ankietowanych tak 65% nie trudno powiedzieć 93% 90% 0% 1% 6% 7% 9% 0% nauczyciele rodzice uczniowie 29% 20% 40% 60% 80% 100% 4. Miejsca w szkole, gdzie uczniowie czują się mniej bezpiecznie. (można było zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) LICZBA ODPOWIEDZI NAUCZYCIELE RODZICE UCZNIOWIE ODPOWIEDZI klasa korytarz boisko toalety szatnia inne nauczyciele: nie wiem rodzice: szatnia wf (2) uczniowie: świetlica(1), przy tablicy(1) brak odpowiedzi korytarz 4% 6% 12% 15% szatnia 16% 13% inne brak odpowiedzi 0% 0% 0% 1 2 2 0 64 0 18% toalety 1% 2% 2% 8 25 21 18 15 81% 22% 21% biosko 2 23 6 13 17 % ankietowanych 11% 2% 7% klasa 3 22 1 8 9 nauczyciele 30% rodzice 33% uczniowie 60% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 5. Przejawy zachowań agresywnych w szkole. Czy zdarzyło się w szkole, że Ciebie / Państwa dziecko: (można było zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) ODPOWIEDZI ktoś obrażał, przezywał ktoś uderzył było zastraszane, szantażowane było okradzione ktoś rozpowszechniał plotki i oszczerstwa o nim (również poprzez sms-y lub Internet) doświadczyło innych form uczniowie: przemocy fizycznej: przyduszenie(1) doświadczyło innych form uczniowie: przemocy psychicznej: tak(1) nie spotkały żadne wymienione sytuacje brak odpowiedzi LICZBA ODPOWIEDZI UCZNIOWIE RODZICE 51 35 38 24 7 4 10 4 17 3 1 0 1 0 50 0 53 4 % ankietowanych ktoś go obrażał, przezywał 33% ktoś go uderzył 23% było zastraszane, szantażowane 6% 4% było okradzione 8% 4% 43% 32% ktoś rozpowszechniał plotki i oszczerstwa o nim… 3% doświadczyło innych form przemocy fizycznej 1% 0% uczniowie doświadczyło innych form przemocy psychicznej 1% 0% rodzice 14% nie spotkały go żadne wymienione sytuacje brak odpowiedzi 42% 50% 0% 4% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Czy zdarzyło się, że na terenie szkoły Ty / Państwa dziecko: (można było zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) ODPOWIEDZI obraziło kogoś, przezywało użyło wobec kogoś przemocy fizycznej : uczniowie: samoobrona, bicie(2), kopanie, popychanie(2), pociąganie za włosy rodzice: bójka z koleżanką, uderzenie szantażowało kogoś, zastraszało wymuszało pieniądze ukradło coś komuś rozpowszechniało plotki i oszczerstwa o kimś (również poprzez sms-y lub Internet) żadne z tych wydarzeń nie miały miejsca brak odpowiedzi LICZBA ODPOWIEDZI UCZNIOWIE RODZICE 33 12 8 5 1 1 2 0 0 0 2 1 71 9 69 19 % ankietowanych obraziło kogoś, przezywało 28% 11% używało wobec kogoś przemocy fizycznej 7% 5% szantażowało kogoś, zastraszało 1% 0% wymuszało pieniądze 1% 0% ukradło coś komuś 2% 0% uczniowie rozpowszechniało plotki i oszczerstwa o kimś (również poprzez sms-y lub Internet) 2% 1% rodzice żadne z tych wydarzeń nie miały miejsca brak odpowiedzi 59% 65% 8% 18% 0% 20% 40% 60% 80% Czy była Pani/Pan świadkiem przemocy w stosunku do uczniów w formie: (można było zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) ODPOWIEDZI - NAUCZYCIELE przezwisk, obrażania pobicia zastraszania, szantażowania kradzieży rozpowszechniania plotek i oszczerstw (również poprzez sms-y lub Internet) innych form przemocy fizycznej: bójka innych form przemocy psychicznej: wyśmianie, poniżanie nie spotkałam(em) się z wymienionymi sytuacjami LICZBA ODPOWIEDZI 22 3 1 1 6 1 1 3 % ankietowanych przezwisk, obrażania pobicia 81% 11% zastraszania, szantażowania 4% kradzieży 4% rozpowszechniania plotek i oszczerstw (również przez sms-y lub Internet) innych form przemocy fizycznej 4% innych form przemocy psychicznej 4% nie spotkało się z wymienionymi sytuacjami nauczyciele 22% 11% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Czy Ty / Państwa dziecko było świadkiem zdarzenia, kiedy ktoś na terenie szkoły: (można było zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) ODPOWIEDZI obraził kogoś, przezywał używał wobec kogoś przemocy fizycznej : uczniowie: bicie(10), popychanie(4), bójka(3), kopanie(3), walka na pięści, szczypanie rodzice: bójka, uderzenie rówieśnika, popychanie, bicie(3) szantażował kogoś, zastraszał wymuszał pieniądze ukradł coś komuś rozpowszechniał plotki i oszczerstwa (również poprzez sms-y lub Internet) żadne z tych wydarzeń nie miały miejsca brak odpowiedzi LICZBA ODPOWIEDZI UCZNIOWIE RODZICE 67 34 40 18 4 1 8 1 2 2 10 3 26 5 49 17 % ankietowanych ktoś obraził kogoś, przezywał 56% 32% ktoś używał wobec kogoś przemocy fizycznej 17% 33% ktoś szantażował kogoś, zastraszało 3% 1% ktoś wymuszał pieniądze 1% 2% ktoś ukradł coś komuś 7% 2% uczniowie ktoś rozpowszechniał plotki i oszczerstwa o kimś (również poprzez sms-y lub Internet) 8% 3% rodzice 22% żadne z tych wydarzeń nie miały miejsca brak odpowiedzi 4% 0% 46% 16% 10% 20% 30% 40% 6. Jeśli dziecko było ofiarą przemocy w szkole, to kto był jej sprawcą? (można było zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź) ODPOWIEDZI rówieśnik, rówieśnica starszy uczeń pracownik szkoły osoba spoza szkoły brak odpowiedzi LICZBA ODPOWIEDZI NAUCZYCIELE RODZICE 24 32 3 12 0 0 0 0 0 62 50% 60% % ankietowanych rówieśnik, rówieśnica starszy uczeń 89% 30% 11% 11% pracownik szkoły 0% 0% osoba spoza szkoły 0% 0% brak odpowiedzi 0% 0% nauczyciele rodzice 58% 20% 40% 60% 80% 100% 7. Która z postaw dominuje w szkole ? ODPOWIEDZI koleżeństwo obojętność agresja brak odpowiedzi NAUCZYCIELE LICZBA ODPOWIEDZI RODZICE UCZNIOWIE 22 5 0 0 82 16 4 4 70 36 12 2 % ankietowanych koleżeństwo 58% 19% 15% 30% obojętność agresja brak odpowiedzi 81% 77% nauczyciel e rodzice 0% 4% 10% 0% 4% 2% 0% 20% 40% 60% 80% 100% ANALIZA ODPOWIEDZI NA PYTANIA KLUCZOWE ZAWARTE W PROJEKCIE EWALUACJI 1. Czy uczniowie przejawiają zachowania odbiegające od przyjętych zasad postępowania? Z obserwacji nauczycieli i rodziców wynika, że uczniowie przejawiają zachowania odbiegające od przyjętych zasad postępowania. Sami uczniowie również przyznają się do łamania norm w kontaktach rówieśniczych. Dominuje obrażanie i przezywanie, zdarzają się również przejawy agresji fizycznej, takie jak kopanie, popychanie, bicie, przyduszanie, pociąganie za włosy. Czasami uczniowie rozpowszechniają wobec siebie oszczerstwa, przyznają się do sporadycznych wymuszeń, zastraszania i kradzieży. Zastanawiający jest fakt, że uczniowie częściej przyznają, że byli sprawcami zachowań niewłaściwych niż sądzą o tym rodzice. Sprawcami przemocy najczęściej są rówieśnicy ofiar oraz ich starsi koledzy. Normy społeczne nie są respektowane najczęściej na korytarzach, boisku i w toaletach. Rzadziej zdarzają się w klasie, szatni, stołówce szkolnej. Pomimo przypadków łamania zasad, wśród uczniów panuje koleżeństwo, co zgodnie przyznają rodzice (77%), nauczyciele (81%) i w mniejszym stopniu uczniowie (58%), którzy wskazali też na obojętność oraz agresję (12 osób). 2. Czy uczniowie wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje? Większość uczniów wie, jakich zachowań się od nich oczekuje, co wynika z przeprowadzonych ankiet. Twierdząco odpowiedziało 86% uczniów, 92% rodziców oraz 89% nauczycieli. Uczniowie nie zawsze postępują zgodnie z przyjętymi zasadami. Tak twierdzi 53% uczniów, 100 % nauczycieli i 31% rodziców. 3. Czy uczniowie czują się w szkole bezpiecznie? Z przeprowadzonych badań wynika, że większość uczniów czuje się w szkole bezpiecznie – twierdzi tak ponad połowa uczniów (65%). Jednakże stosunkowo liczna grupa uczniów (29%) nie potrafiła udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Tylko 6% uczniów twierdzi, że nie czuje się w szkole bezpiecznie. Miejsca w szkole, gdzie uczniowie czują się mniej bezpiecznie to głównie korytarz, boisko szkolne, toalety i szatnia. Rodzice (90%) i nauczyciele (93%) uważają, że pomimo obserwowanych zachowań odbiegających od przyjętych zasad, szkoła jest miejscem bezpiecznym, stwarzającym dobre warunki do rozwoju dzieci. Ciekawostką jest to, że dla nauczycieli najbardziej niebezpiecznym miejscem są korytarz (81%), toalety i szatnie (ponad 30%). Z analizy wynika, że nauczyciele są bardzo uczuleni na bezpieczeństwo w szkole i dostrzegają problem, którego nie widzą ani uczniowie, ani rodzice. 4. Jakie działania wychowawcze, mające na celu eliminowanie zagrożeń, zrealizowano w szkole w roku szkolnym 2013/2014? W szkole diagnozuje się zachowania uczniów poprzez obserwację prowadzoną przez wychowawców, nauczycieli i pedagoga szkolnego, analizę dokumentacji. Wobec zdiagnozowanych zagrożeń podejmuje się szereg działań interwencyjnych oraz profilaktyczno - wychowawczych, prowadzone są lekcje wychowawcze zgodnie z opracowanym Szkolnym Programem Profilaktyki i Programem Wychowawczym, odbywają się spotkania z pedagogiem, psychologiem, socjoterapeutką, policją. Rodzice na bieżąco informowani są o wszystkich trudnych sytuacjach powstałych na terenie szkoły z udziałem ich dziecka. Wspólnie podejmowane są działania wychowawcze wobec uczniów. Aby wzmocnić pożądane wśród uczniów zachowania w kl. 3b realizowany jest program profilaktycznowychowawczy. W celu rozpowszechnienia zasad kultury spożywania posiłków na świetlicy szkolnej prowadzony jest konkurs „W ciszy zjadamy po sobie sprzątamy”. Uczniowie biorą udział w wielu akcjach charytatywnych. Pożądane postawy uczniów promowane są na apelach, gazetkach szkolnych, w prasie lokalnej „Gazeta Ustrońska” i na stronie internetowej szkoły. Wręczane są nagrody za sukcesy w nauce i sporcie, udział w konkursach. WNIOSKI KOŃCOWE 1. Uczniowie znają zasady właściwego zachowania się w szkole. Czują się w niej raczej bezpiecznie, a w kontaktach rówieśniczych dominuje koleżeństwo. 2. W szkole diagnozuje się zachowania uczniów i podejmuje działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. 3. Szkoła współpracuje z rodzicami w celu eliminowania negatywnych zachowań i podejmowaniu środków zaradczych. 4. W szkole prowadzony jest stały monitoring, co wpływa na zwiększenie poczucia bezpieczeństwa wśród dzieci. WSKAZÓWKI DO DALSZEJ PRACY 1. Z analizy ankiet wynika, że uczniowie częściej przyznają się do zachowań niewłaściwych niż sądzą ich rodzice. Należy w toku spotkań z rodzicami omawiać problemy wynikające z braku respektowania norm społecznych, aby wspólnie eliminować tego typu zachowania i konsekwentnie dążyć do zmian zarówno w szkole jak i w domu. 2. Należy przy okazji każdej lekcji wychowawczej poruszać tematy związane z respektowaniem norm społecznych. Odwoływać się do przyjętych w szkole zasad postępowania, wynikających ze statutu szkoły i regulaminów. 3. Konsekwentnie reagować na wszelkie przejawy niewłaściwego zachowania wśród uczniów. 4. W dalszym ciągu promować pożądane postawy społeczne wśród uczniów i wzmacniać pozytywne wzorce zachowań – w WSO uwzględnić dodatnie punkty za przestrzeganie pożądanych zachowań. 5. Należy wprowadzić więcej zajęć integracyjnych, pozwalających uczniom na lepsze poznanie się i spędzanie ze sobą większej ilości czasu. Zespół ds. ewaluacji: Joanna Słowicka Kinga Ludorowska Aleksandra Franek Małgorzata Mierwa