EFS i osoby niepełnosprawne
advertisement
EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY I OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE Komisja Europejska BROSZURA Komisja Europejska ani żadna osoba działająca w imieniu Komisji nie ponosi odpowiedzialności za sposób wykorzystania informacji zawartych w niniejszej publikacji. Europe Direct to serwis, który pomoże Państwu znaleźć odpowiedzi na pytania dotyczące Unii Europejskiej. Numer bezpłatnej infolinii*: 00 800 6 7 8 9 10 11 (*) Niektórzy operatorzy telefonii komórkowej nie udostępniają połączeń z numerami 00 800 lub pobierają za nie opłaty. Wiele informacji na temat Unii Europejskiej można znaleźć w Internecie. Są one dostępne za pośrednictwem portalu Unii Europejskiej (http://europa.eu). © Unia Europejska, 2010 Powielanie materiałów dozwolone pod warunkiem podania źródła. Wydane w Belgii. WYDRUKOWANE NA PAPIERZE NIE ZAWIERAJĄCYM CHLORU. WAŻNA INFORMACJA Informacje zawarte w tej broszurze pochodzą z raportu opracowanego przez Bernard Brunhes International (BBI, www.bpi-international.eu) w ramach kontraktu “Przegląd działań finansowanych z EFS w krajach UE”. Raport zatytułowany“EFS i osoby niepełnosprawne”został napisany przez dr Nicholasa Glytsosa i Bruno Vilela i jest dostępny na stronie http://ec.europa.eu/esf/ Osoby niepełnosprawne w Europie Niepełnosprawność należy postrzegać jako proces dynamiczny. Objawia się ona wyraźnie wówczas, gdy osoba niepełnosprawna lub posiadająca pewne ograniczenia napotyka w swoim środowisku przeszkodę, która uniemożliwia jej normalne funkcjonowanie w społeczeństwie. Środowisko oznacza nie tylko otoczenie fizyczne, ale również podejście otoczenia, odpowiednie systemy i polityki. Dlatego też dla wielu osób niepełnosprawność oznacza wykluczenie z głównego nurtu aktywności ekonomicznej, społecznej i kulturalnej. Ponadto, jest ona silnie związana z wiekiem, bowiem 55% osób zagrożonych wykluczeniem wynikającym z niepełnosprawności rozwija ją lub nabywa jej znamiona w miarę upływu życia zawodowego. Tego rodzaju ograniczenie jest odzwierciedlone przez wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Mimo że osoby niepełnosprawne reprezentują niemal 16% ludności UE w wieku produkcyjnym, zaledwie 40% z nich pracuje zawodowo, w porównaniu z 64,2% zdrowych obywateli Unii. Szacuje się, że liczba osób niepełnosprawnych żyjących w biedzie jest o 70% wyższa niż przeciętny wskaźnik. Co więcej, państwa członkowskie UE wydają znacznie więcej środków na zasiłki dla osób niepełnosprawnych niż na świadczenia dla osób bezrobotnych. Podejście UE do zjawiska niepełnosprawności dotyczy rozwiązań wdrażanych na poziomie zarówno całej Wspólnoty, jak i poszczególnych państw członkowskich. Kwestia ta jest regulowana przez dyrektywę UE w sprawie równego traktowania w zatrudnianiu i pracy zawodowej, plan działania UE na rzecz osób niepełnosprawnych, europejską strategię zatrudnienia oraz zintegrowane wytyczne na rzecz wzrostu i zatrudnienia. Dodatkowo funkcjonują liczne programy mające na celu aktywizację zawodową oraz likwidację przeszkód w dostępie do edukacji i nauki przez całe życie. Najważniejszymi filarami podejścia UE do kwestii niepełnosprawności są: walka z dyskryminacją, eliminacja przeszkód oraz włączenie zagadnienia niepełnosprawności do głównego nurtu wszystkich polityk UE. W roku 2009 Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ (UNCRPD) została formalnie przyjęta na poziomie UE. W konsekwencji Komisja Europejska i państwa członkowskie koordynują działania w celu spełnienia wymagań tego międzynarodowego traktatu. Europejski Fundusz Społeczny (EFS) może odegrać główną rolę w dotrzymywaniu zobowiązań wynikających z Konwencji w zakresie promowania uczestnictwa w życiu społecznym niepełnosprawnych obywateli UE oraz ułatwiania im dostępu do rynków pracy. 1 Europejski Fundusz Społeczny w pigułce Jednym z celów Europejskiego Funduszu Społecznego jest promowanie zatrudnienia w UE. Fundusz pomaga państwom członkowskim lepiej przygotować pracowników i przedsiębiorstwa europejskie do stawienia czoła nowym, globalnym zmianom. Współfinansuje inicjatywy wspierane przez krajowe środki publiczne i prywatne. Strategia i budżet EFS są negocjowane i ustalane między państwami członkowskimi reprezentowanymi w Radzie Unii Europejskiej, Parlamencie Europejskim i Komisji Europejskiej. Na tej podstawie państwa członkowskie przygotowują siedmioletnie programy operacyjne, które są następnie zatwierdzane przez Komisję Europejską. Programy operacyjne 2000-2006: wszystkie wydatki poniesione przez państwa członkowskie (w mln EUR) do 2 września 2008 r. Państwo Wydatki Państwo członkowskie Wydatki członkowskie Austria 1 326 Luksemburg 47 Belgia 2 416 Łotwa 115 Cypr 22 Malta 9 Czechy 297 Niemcy 20 930 Dania 779 Polska 1 776 Estonia 71 Portugalia 7 145 Finlandia 2 365 Słowacja 241 Francja 12 204 Słowenia 60 Grecja 4 783 Szwecja 2 661 Hiszpania 17 388 Węgry 288 Holandia 2 458 Wielka Brytania 13 285 Irlandia 1 778 Włochy 12 909 Litwa 166 Powyższe liczby nie obejmują Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL, która była również finansowana przez EFS w latach 2000-2006. 2 EFS fakty i liczby Większośc informacji zawartych w tej broszurze dotyczy okresu 2000-2006. W 2000 roku środki z EFS zostały przyznane ówczesnym 15 państwom członkowskim UE. Dodatkowe programy finansowane z EFS uruchomiono w roku 2004 w celu uwzględnienia priorytetów 10 nowych państw członkowskich. Poniżej przedstawiono dane liczbowe obrazujące rozmiar interwencji EFS: EFS 2000 - 2006 ®® W ramach ponad 200 programów operacyjnych wydano łącznie 105 bilionów euro (do sierpnia 2008), z czego ponad połowa finansowana była z EFS (54 mld EUR), a pozostała kwota pochodziła z krajowych środków publicznych (45 mln) i środków prywatnych (6 mln euro) w państwach członkowskich. ®® Ponad 75 milionów ludzi zostało bezpośrednio objętych działaniami EFS, co stanowi około 24% całej ludności UE między 16. a 64. rokiem życia. ®® EFS jest zaangażowany w promowanie równości szans. Z działań finansowanych przez EFS w równej mierze skorzystali przedstawiciele obu płci: 52% beneficjentów stanowiły kobiety, a 48% mężczyźni. ®® EFS pomógł w przygotowaniu młodych ludzi do znalezienia pracy: 37% wszystkich uczestników projektów były to osoby między 16. a 25. rokiem życia. ®® EFS wspiera inicjatywy mające na celu utrzymanie pracowników na rynku pracy, zwłaszcza w obliczu starzejącej się siły roboczej: 7% uczestników EFS to osoby powyżej 55. roku życia. ®® Wśród beneficjentów EFS 54% uczestników to bezrobotni, 38% to osoby czynne zawodowo, a 8% to osoby nieaktywne, które nie mogły zdobyć i utrzymać zatrudnienia. ®® Badania ewaluacyjne i analizy danych pokazują, że od 40 do 80% (czyli średnio połowa) bezrobotnych uczestników programu znajduje zatrudnienie w ciągu 12 miesięcy od momentu jego zakończenia. EFS 2007-2013 ®® Wstępne dane na temat aktualnych programów wskazują, że co najmniej 7 milionów osób skorzystało już z działań wspieranych przez EFS w 2007 i 2008 roku. ®® 16% uczestników tych działań należy do defaworyzowanych grup społecznych, takich jak migranci, mniejszości, niepełnosprawni, Romowie itd. 3 Rola EFS w promocji integracji społecznej osób niepełnosprawnych EFS od dawna wspiera liczne działania na rzecz promocji funkcjonowania osób niepełnosprawnych na rynku pracy, walki z wykluczeniem społecznym i dyskryminacją ze względu na niepełnosprawność. Fundusz zajmuje się problemem niepełnosprawności przez inicjatywy na rzecz promocji integracji społecznej oraz bezpośrednie działania zwalczające dyskryminację w ramach głównego nurtu usług oraz na rynku pracy. Rezultaty tych inicjatyw znacząco przyczyniły się do wdrożenia planu działania UE na rzecz osób niepełnosprawnych oraz europejskiej strategii zatrudnienia. Ważne mechanizmy w zakresie promowania uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu społecznym i na rynku pracy stanowią działania dotyczące ścieżek zawodowych, etapów przejściowych między kolejnym zatrudnieniem, poradnictwa i doradztwa zawodowego. Szesnaście państw członkowskich zainwestowało 7,87 mld euro ze środków EFS, z budżetu państwa i źródeł prywatnych na wdrożenie 82 działań w zakresie dostępu osób niepełnosprawnych do zatrudnienia, pomocy na etapie przejściowym oraz usług w zakresie poradnictwa i doradztwa. Skutecznymi środkami walki z wykluczeniem społecznym okazały się również edukacja i szkolenia. Jedenaście państw członkowskich zainwestowało 3,25 mld euro w 25 działań związanych z edukacją i szkoleniami. Inicjatywy te objęły, między innymi, szkolenia przygotowawcze i zawodowe, tworzenie możliwości nabywania kwalifikacji oraz pomoc w formalnej edukacji i szkoleniach, mającą na celu promowanie społecznej i zawodowej integracji osób niepełnosprawnych przez zatrudnienie lub samozatrudnienie. Z kolei dziesięć państw członkowskich wdrożyło działania na rzecz zatrudnienia i integracji zawodowej osób niepełnosprawnych; działania te są postrzegane jako sposób na skuteczną walkę z wykluczeniem społecznym. Koszt inwestycji obejmującej 35 takich działań wyniósł 4,32 mld euro. Wdrożono następujące inicjatywy: tworzenie miejsc pracy, finansowanie świadczeń pracowniczych i dofinansowanie zatrudnienia, zapewnianie elastycznych warunków pracy, wsparcie dla inicjatyw z zakresu ekonomii społecznej, aktywne podejście do kwestii opieki społecznej oraz kształtowanie świadomości w zakresie niepełnosprawności wśród pracodawców. W okresie programowania 2007 - 2013 EFS wciąż wspiera działania na rzecz integracji społecznej osób niepełnosprawnych przez ułatwianie im dostępu do pracy, działania na rzecz edukacji i szkoleń oraz aktywne zwiększanie ich szans na zatrudnienie. 4 Działania EFS na rzecz włączania zagadnienia niepełnosprawności do głównego nurtu polityk Działania na rzecz dostępu do głównego nurtu edukacji i szkoleń pozwoliły skierować do osób niepełnosprawnych bogatą ofertę możliwości uczenia się i podnoszenia kwalifikacji w 15 państwach członkowskich. Koszt tej inwestycji wyniósł 14,5 mld euro. Dziewięćdziesiąt cztery działania skupiały się na opracowywaniu indywidualnych planów uczenia się, dostarczaniu pomocy naukowych, ułatwianiu dostępu do edukacji i szkoleń zawodowych, a także na możliwościach kształcenia nieformalnego oraz ustawicznego dla niepełnosprawnych pracowników. Osoby niepełnosprawne skorzystały również z działań na rzecz zatrudnienia na podstawowym rynku pracy realizowanych w 11 państwach członkowskich. Koszt tej inwestycji wyniósł 13,15 mld euro. W ramach stu siedemnastu działań zapewniono, między innymi, dofinansowanie zatrudnienia, dostęp do usług rekrutacyjnych, wsparcie przedsiębiorczości oraz tworzenie elastycznych opcji zatrudnienia. Wśród możliwości zatrudnienia znalazło się, między innymi, zatrudnienie osób niepełnosprawnych w małych i średnich przedsiębiorstwach (MŚP), inicjatywy na rzecz ekonomii społecznej oraz samozatrudnienie. W okresie programowania 2007 – 2013, walka z dyskryminacją osób niepełnosprawnych oraz ułatwianie im dostępu do zatrudnienia i usług stanowią jedno z kryteriów planowania i wdrażania działań EFS. Uczestnictwo osób niepełnosprawnych jest przejrzyście dokumentowane. Integracja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych w Polsce W ramach polskiego programu EFS na lata 2004 - 2006 zrealizowano szereg działań adresowanych do osób o umiarkowanym i ciężkim stopniu niepełnosprawności. Objęły one między innymi: ®® szkolenia w celu zwiększenia potencjału zawodowego, ®® rozwój i promocję poradnictwa zawodowego, ®® szkolenia internetowe i alternatywne formy zatrudnienia, ®® działania na rzecz tworzenia miejsc pracy, w tym subsydiowanie staży i wynagrodzenia, ®® współpracę pomiędzy pracodawcami i organizacjami pracodawców, związkami zawodowymi, stowarzyszeniami i organizacjami pozarządowymi, ®® działania na rzecz zmiany nastawienia społeczeństwa do osób niepełnosprawnych, ®® badania w dziedzinie rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia. W powyższych działaniach wzięło udział 23 904 osób niepełnosprawnych, z których 42% uzyskało pozytywne wyniki; były one definiowane jako przejście do następnego etapu szkolenia i zatrudnienia. 5 Przegląd działań EFS na rzecz osób niepełnosprawnych w latach 2000 - 2006 ®® Dwadzieścia pięć państw członkowskich oszacowało swoje wydatki na działania adresowane do osób niepełnosprawnych na 43,09 mld euro (kwota ze środków EFS, źródeł budżetowych i prywatnych). ®® Ogółem osoby niepełnosprawne uczestniczyły w 354 działaniach zapisanych w 129 programach operacyjnych, co stanowi około 23% wszystkich działań EFS realizowanych w latach 2000 - 2006. ®® Według dostępnych danych, w działaniach na rzecz niepełnosprawnych w 16 państwach członkowskich wzięło udział blisko 1,25 mln osób, czyli średnio 204 000 osób rocznie, co daje 4% całkowitej, rocznej liczby zgłoszonych uczestników inicjatyw wspólfinansowanych przez EFS. ®® Udział osób niepełnosprawnych obu płci był względnie zrównoważony: 52% stanowiły kobiety, a 48% mężczyźni. ®® W ujęciu bezwzględnym największe wydatki na działania adresowane do osób niepełnosprawnych zdecydowały się ponieść Hiszpania, Wielka Brytania, Francja i Niemcy. W ujęciu względnym, oprócz wyżej wymienionych państw, średnią wartość przekroczyły również wydatki Irlandii i Słowacji ze środków EFS na działania przeznaczone dla osób niepełnosprawnych. ®® Dwadzieścia cztery państwa członkowskie zainwestowały 15,44 mld euro ze środków EFS, budżetów krajowych oraz źródeł prywatnych na promocję integracji społecznej osób niepełnosprawnych w ramach 142 działań. Dziewiętnaście państw członkowskich zainwestowało 27,28 mld euro w 212 działań nastawionych na uwzględnianie potrzeb osób niepełnosprawnych w głównym nurcie polityk. 6 Przegląd działań EFS na rzecz osób niepełnosprawnych w latach 2007 - 2013 ®® Potrzeby osób niepełnosprawnych uwzględnione zostały w 163 osiach priorytetowych (co stanowi 26% wszystkich osi) w ramach 75 programów operacyjnych realizowanych w 25 państwach członkowskich. ®® Wspólnotowy budżet EFS przeznaczony na osie priorytetowe, z których korzystają osoby niepełnosprawne, wynosi 49,53 mld euro. ®® W działaniach EFS realizowanych w roku 2007 i 2008 uczestniczyło co najmniej 241 000 osób niepełnosprawnych, czyli 3% całkowitej liczby beneficjentów inicjatyw współfinansowanych z EFS. Udział niepełnosprawnych kobiet wśród tych działań EFS wynosi 42%. ®® W ujęciu bezwzględnym najwyższe kwoty z otrzymanego budżetu EFS na osie priorytetowe dotyczące osób niepełnosprawnych przeznaczyły Wielka Brytania, Francja, Hiszpania i Włochy. Natomiast w ujęciu względnym, prawie cały budżet na osie priorytetowe uwzględniające potrzeby osób niepełnosprawnych zamierzają przeznaczyć Dania, Irlandia i Luksemburg. ®® Dwadzieścia dwa państwa członkowskie realizują działania na rzecz uczestnictwa w życiu społecznym osób niepełnosprawnych, a 17 z nich włącza te osoby w działania na rzecz aktywizacji w głównym nurcie życia społecznego. 7 Promocja uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu społecznym i rynku pracy Pathways to Work (tzw. „ścieżki do pracy”): Wspierane przez EFS podejście do kwestii integracji społecznej osób niepełnosprawnych uwzględnia szereg kompleksowych działań, inicjatyw oraz programów pomocowych. Często działania te obejmują szerokie spektrum inicjatyw począwszy od socjalizacji, szkoleń wstępnych i właściwych, doradztwa i poradnictwa zawodowego, poprzez pomoc w poszukiwaniu pracy, aż po wspomaganie zatrudnienia, telepracę oraz wspieranie samozatrudnienia. Bezpośrednie działania uzupełniano badaniami mającymi na celu mapowanie możliwości na rynku pracy, seminariami dla pracowników zachęcającymi do zatrudniania osób niepełnosprawnych oraz upowszechnianiem najlepszych praktyk. Dodatkowo wspierano skuteczniejsze włączanie osób niepełnosprawnych do życia w społeczeństwie i ich funkcjonowanie w przestrzeni zawodowej, a także usługi publiczne w zakresie rehabilitacji i zatrudnienia niepełnosprawnych. Zintegrowane „ścieżki do pracy” dla osób z niepełnosprawnością intelektualną/fizyczną (Hiszpania) Hiszpański program operacyjny pod hasłem „Walka z dyskryminacją” może stanowić dobry przykład podejścia bazującego na „ścieżkach dla pracy”. Działania programu realizowanego przez Instytut ds. Osób Starszych i Opieki Społecznej - IMSERSO (Ministerstwa Pracy i Spraw Socjalnych) w ramach poszczególnych ścieżek obejmowały: ®® orientację, ®® szkolenia uzupełniające umiejętności podstawowe i kluczowe, ®® szkolenia i wsparcie w zakresie samozatrudnienia, ®® integrację na rynku pracy poprzez mediację z pracodawcą, wsparcie po uzyskaniu zatrudnienia oraz monitorowanie zatrudnienia (follow-up), ®® upowszechnianie informacji i nagłaśnianie rezultatów, ®® działania uzupełniające, w tym pomoc prawną dla pracowników- uczestników programu i pracodawców. Organizatorzy zgłosili 44 752 uczestników projektów pod hasłem „ścieżki do pracy”, z których 44 590 osób (czyli 99%) stanowili niepełnosprawni. Stosunek liczby kobiet i mężczyzn wynosił odpowiednio 42% i 58%. Siedemnaście procent stanowiła młodzież poniżej 25. roku życia. Edukacja i szkolenie: Szkolenia w zakresie umiejętności zawodowych często wzbogacano o rozwój umiejętności społecznych i językowych, wsparcie integracji zawodowej oraz zakup specjalnych narzędzi, urządzeń i wyposażenia dla osób niepełnosprawnych. Kolejne inicjatywy mające na celu promowanie uczestnictwa w życiu społecznym stanowiły: nauka przez całe życie 8 oraz edukacja nieformalna. Większość działań zorientowanych na walkę z niepowodzeniami w szkole oraz przedwczesną rezygnacją z nauki wśród najsłabszych grup uczniów była adresowana do niepełnosprawnych uczniów szkół podstawowych i średnich. Potencjał dostawców usług edukacyjnych i szkoleniowych w zakresie szkoleń wspierających naukę przez całe życie zwiększono dzięki zastosowaniu narzędzi teleinformatycznych, technik nauki opartych na projektach, upowszechnianiu wyników badań i najlepszych praktyk, a także dzięki nowym systemom egzekwowania odpowiedzialności, organizacji wyjazdów i imprez naukowych oraz partnerstwom sprzyjającym uczeniu się. Szkolenie w zakresie obsługi komputera dla osób niesłyszących i niedosłyszących (Austria) Przykładem inicjatywy opracowanej specjalnie dla osób niepełnosprawnych było szkolenie z obsługi komputera adresowane do niesłyszących i niedosłyszących przygotowane i zrealizowane przez Styryjski Związek Głuchych (Steirische Landesverband der Gehörlosenvereine). Celem tej inicjatywy było podniesienie umiejętności zawodowych uczestników w ramach projektu „Get it”. Kurs umożliwił osobom niesłyszącym i niedosłyszącym zdobycie Europejskiego Certyfikatu Umiejętności Komputerowych (ECDL). Program przeznaczono dla osób głuchych i cierpiących na upośledzenie słuchu zatrudnionych jako pracownicy nisko wykwalifikowani, mających trudności z dostępem do odpowiednich usług szkoleniowych w zakresie przetwarzania danych w celu podniesienia umiejętności przydatnych na rynku pracy. Dzięki uczestnictwu w kursie osoby niepełnosprawne mogły wzmocnić pewność siebie oraz dostać wsparcie dla swego zainteresowania dalszą edukacją i szkoleniami. Inne korzyści to uzyskanie lepszej pozycji w macierzystej firmie oraz utrzymanie lub zdobycie pracy. Projekt pomógł również wyeliminować uprzedzenia związane z osobami cierpiącymi na upośledzenie słuchu oraz przezwyciężyć nieporozumienia wynikające z tej niepełnosprawności. Działania w zakresie zatrudnienia adresowane do konkretnych osób niepełnosprawnych poszukujących pracy objęły rehabilitację zawodową, poradnictwo psychologiczno-społeczne, staże w firmach oraz pracę chronioną. Działania nastawione na poprawienie środowiska, w którym funkcjonują osoby niepełnosprawne, objęły szkolenia w zakresie uświadamiania problemu niepełnosprawności skierowane do przedstawicieli organizacji pozarządowych, administracji publicznej, opieki społecznej oraz pracodawców, a ponadto oferowały wsparcie dla organizacji i sieci skupiających osoby niepełnosprawne, znakomicie łącząc pracę z korzyściami społecznymi. Do tworzenia miejsc pracy zachęcano poprzez wspieranie lokalnych planów zatrudnienia mających na celu przyciągnięcie nowych inwestycji oraz pomoc w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Kolejnymi czynnikami, które przyczyniły się do utworzenia dodatkowych miejsc pracy dla bezrobotnych osób niepełnosprawnych były: pomoc adresowana do nowych firm, w tym do tzw. przedsiębiorstw socjalnych oraz oferowanie subsydiowanego zatrudnienia. 9 Udział osób niepełnosprawnych w głównym nurcie życia społecznego w ramach działań finansowanych przez EFS Osoby niepełnosprawne uczestniczyły w licznych działaniach dotyczących głównego nurtu edukacji i szkoleń. Działania te objęły, między innymi, szkolenia podstawowe i zawodowe w celu tworzenia szans dla osób przedwcześnie rezygnujących z nauki w szkole przez oferowanie dostępu do rynku pracy, szkolenia zorientowane na praktykę oraz działania kompleksowe mające zapewnić możliwości akademickie/edukacyjne w ramach szkolenia zawodowego. Dzięki innowacyjnym metodom angażującym członków społeczności i rodziny oraz dzięki pomocy osobom niepełnosprawnym w zdobywaniu umiejętności uczenia się i zarządzania tym procesem, umożliwiono im dostęp do umiejętności teleinformatycznych oraz szerokiego spektrum umiejętności podstawowych i kluczowych. Niektóre działania wdrożono specjalnie w celu zwiększenia udziału osób niepełnosprawnych w głównym nurcie edukacji i szkoleń, dlatego też w ich ramach finansowano specyficzne potrzeby niepełnosprawnych uczniów i studentów takie jak zakup wyposażenia czy też wsparcie tak organizacyjne, jak i finansowe. Dostęp do szkolnictwa wyższego (Irlandia) W Irlandii podjęto działanie mające na celu ułatwienie i zwiększenie dostępu osób niepełnosprawnych do rynku pracy poprzez promowanie w nim udziału uczniów niepełnosprawnych, pochodzących ze środowisk lub rodzin będących w trudnej sytuacji oraz tzw. dorosłych studentów wymagających „drugiej szansy” – powrotu do nauki na poziomie podstawowym lub wyższym po jej przerwaniu. W tym celu utworzono fundusz celowy na: ®® zaspakajanie specyficznych potrzeb studentów i uczniów niepełnosprawnych w zakresie wyposażenia oraz wszelkiego dodatkowego wsparcia, ®® świadczenie dodatkowego wsparcia finansowego studentom w niekorzystnym położeniu, ®® promowanie i wspieranie inicjatyw na rzecz osób potrzebujących, w tym organizowanie szkół ponadpodstawowych w regionach w trudnej sytuacji, ®® rozszerzenie oferty usług poradnictwa i mentoringu w celu zaspokojenia potrzeb szczególnych grup studentów i uczniów. Według dostępnych danych w działaniu tym wzięło udział 115 983 uczniów, z których 55 445 (47,8%) stanowiły osoby niepełnosprawne. Stosunek liczby kobiet i mężczyzn wynosił odpowiednio 73% i 27%. Ze specjalnego funduszu na rzecz niepełnosprawnych studentów skorzystało 7 131 osób, wśród których 35 918 było beneficjentami dotacji uzupełniającej, natomiast 12 396 skorzystało z tzw. Funduszu Milenijnego przeznaczonego na zakup sprzętu ułatwiającego funkcjonowanie. 10 Działania dotyczące głównego nurtu rynku pracy, w których uczestniczyły osoby niepełnosprawne, objęły tworzenie miejsc pracy w MŚP, wspieranie samozatrudnienia oraz inwestycje w obszarze ekonomii społecznej. Szczególna uwaga została poświęcona osobom niepełnosprawnym w przypadku organizacji staży firmowych oraz podczas rekrutacji. Osoby niepełnosprawne uczestniczyły również w działaniach wspierających umiejętność adaptacyjności, które miały na celu zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstw oraz ułatwienie przystosowywania się pracowników do zmieniających się wymagań zawodowych. Wśród innych zrealizowanych strategii znalazło się tworzenie nowych etatów w stowarzyszeniach oraz organizacjach wykonujących prace dla społeczności lokalnej. Wysoka jakość pracy i długie życie zawodowe (Estonia) W okresie programowania 2007 – 2013 w ramach osi priorytetowej „wysoka jakość pracy i długie życie zawodowe” w Estonii podejmuje się liczne działania na rzecz rozwoju i dostarczania usług w celu zwiększenia zatrudnienia osób z problemami społecznymi i ekonomicznymi oraz niepełnosprawnych i ich rodzin. Działania te mają na celu ułatwienie dostępu do usług poradnictwa zawodowego, programów rehabilitacyjnych oraz wspieranie zatrudnienia. Co więcej, planuje się działania w zakresie podniesienia jakości i zwiększenia dostępności usług wsparcia dla młodzieży opuszczającej ośrodki opiekuńcze, jakości usług opiekuńczych poprzez szkolenie ich dostawców oraz wprowadzenie odpowiedniego systemu zarządzania jakością. Dla osiągnięcia tych celów planuje się realizację następujących projektów: ®® informacja o niepełnosprawności oraz technologie wsparcia, ®® rehabilitacja i zatrudnienie, ®® usługi wsparcia. Ogółem z tej osi priorytetowej w roku 2007 i 2008 skorzystało 10 821 osób, z których 1 046 (10%) stanowiły osoby niepełnosprawne. 11 EFS 2007–2013: Inwestowanie w ludzi W obecnym okresie programowania 2007–2013 EFS dysponuje budżetem w wysokości 76 mld EUR, który ma być przeznaczony na współfinansowanie 117 programów operacyjnych w 27 państwach członkowskich. Krajowe środki publiczne i prywatne to kolejne 41 mld EUR. Wspierane działania obejmują następujące dziedziny: (i) zdolność do adaptacji pracowników i przedsiębiorstw, (ii) dostęp do zatrudnienia i integracja na rynku pracy, (iii)integracja społeczna osób defaworyzowanych, (iv)reforma systemów edukacyjnych i szkoleniowych, (v) dobre rządzenie, partnerstwo i zaangażowanie partnerów społecznych. EFS wspiera działania we wszystkich 27-miu państwach członkowskich w ramach dwóch celów: Konwergencja i Konkurencyjność. Dodatkowe priorytety w tzw. regionach konwergencyjnych to: (i) ustawiczne kształcenie, badania i innowacje, (ii) budowanie potencjału administracji publicznej i sektora usług. Programy operacyjne 2007-2013: łączny budżet tj. wraz ze współfinansowaniem ze środków krajowych (w mln EUR) w podziale na Państwa Członkowskie Państwo Budżet Państwo członkowskie Budżet członkowskie Austria 1 184 Łotwa 657 Belgia 2 320 Luksemburg 50 Bułgaria 1 395 Malta 132 Cypr 150 Niemcy 15 666 Czechy 4 436 Polska 11 420 Dania 510 Portugalia 9 210 Estonia 462 Rumunia 4 335 Finlandia 1 420 Słowacja 1 764 Francja 10 275 Słowenia 889 Grecja 5 726 Szwecja 1 383 Hiszpania 11 426 Węgry 4 270 Holandia 1 705 Wielka Brytania 8 598 Irlandia 1 360 Włochy 15 321 Litwa 1 210 12 EFS 2007-2013 Inwestujemy w waszą przyszłość Poziom finansowania z EFS jest różny w poszczególnych regionach w zależności od ich względnego bogactwa. Regiony UE dzieli się na cztery kategorie na podstawie PKB na mieszkańca w regionie w porównaniu ze średnią dla UE (UE z 27 lub 15 państwami członkowskimi). Regiony konwergencji: z PKB na mieszkańca poniżej 75% średniej dla UE-27 Regiony pomocy przejściowej “phasing out”: z PKB na mieszkańca powyżej 75% średniej dla UE-27 lecz poniżej 75% średniej dla UE-15 Regiony pomocy przejściowej “phasing in”: z PKB na mieszkańca poniżej 75% średniej dla UE-15 (w okresie 2000-2006) lecz powyżej 75% średniej dla UE-15 (w okresie 2007-2013) Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach: obejmuje wszystkie regiony UE Stan w styczniu 2001 roku © EuroGeographics Association for the administrative boundaries Co EFS robi dla ciebie? EFS: aktywna polityka rynku pracy i publiczne służby zatrudnienia EFS: zdolność przedsiębiorstw do adaptacji i kształcenie ustawiczne pracowników EFS i rozwój potencjału ludzkiego przez badania i innowacje EFS i mobilność pracowników EFS: edukacja i nauka przez całe życie EFS: kobiety, wymóg uwzględniania równości płci oraz łączenie życia zawodowego i prywatnego EFS i Romowie EFS: zrównoważony rozwój i technologie przyjazne dla środowiska EFS: migranci i mniejszości narodowe EFS: obszary miejskie i rozwój lokalny EFS i starsi pracownicy EFS i zdrowie EFS i przedsiębiorczość EFS i młodzież EFS i osoby niepełnosprawne EFS i budowanie zdolności instytucjonalnej EFS i włączenie społeczne EFS i wymóg uwzględniania problematyki równości EFS i partnerzy społeczni EFS wspiera budowanie partnerstw EFS kultura i turystyka Najnowsze publikacje znajdziecie Państwo na stronie internetowej http://ec.europa.eu/esf
